ความหมายอันแท้จริงของคำว่า "ผลประโยชน์ทับซ้อน"

มีคนจำนวนมาก ที่ “ใช้” ถ้อยคำนี้ เพื่อแสดงความเห็นทางการเมือง และแสดงความห่วงใยในพฤติการณ์ที่เกี่ยวข้องกับประเด็นเรื่องการคอรัปชั่น ของอดีตผู้นำรัฐบาล และบางคนอาจจะถูกคำนี้ “ใช้” ขอยืนยันว่าคำนี้ไม่จำเป็นต้องมีภาพของด้านร้ายเสมอไป อันที่จริงคำนี้ควรมีการพัฒนาไปมากกว่านี้ได้ เพื่อแสดงให้เห็นสภาวการณ์แท้จริง ที่ดำรงอยู่ในถ้อยคำ เพราะภาษาเป็นสิ่งสมมุติ บางคนติดสมมุติ จนขาดความก้าวหน้า อันที่จริง คนทุกคน ย่อมมีประโยชน์ทับซ้อนอยู่ในตัวด้วยกันทุกคน ในเวลาเดียวกัน ก็มีบางครั้งที่เราเสียประโยชน์แบบทับซ้อน มองเข้าไปภายในร่างกาย ถ้าเรากินยา แก้ไอ เจ็บคอ สรรพคุณของยา ไม่เพียงจะซึม แผ่ซ่านไปรักษาเฉพาะคอ เท่านั้น ย่อมแผ่ซ่านไปในอวัยวะอื่น ด้วย และอาจจะ ก่อให้เกิดประโยชน์หรือโทษได้ด้วย เช่นเดียวกับที่เวลาเรากินข้าว เราไม่อาจจะสั่งให้อาหารไปปรากฏที่ใด ที่หนึ่ง ได้เป็นการเฉพาะ โดยบอกว่า ที่กินเข้าไปนี้ ให้ไปออกที่ขา หรือแขนเท่านั้น มองออกไปข้างนอกตัว เช่น ในฐานะลูกบ้าน ของหมู่บ้านหนึ่ง เราอาจจะมีข้อเรียกร้องให้มีประปาหมู่บ้าน เพื่อให้ชุมชนมีน้ำ สะอาดเอาไว้ใช้ ขณะเดียวกันเราก็ได้ใช้ด้วย นี่เรียกว่า มีผลประโยชน์ทับซ้อนเช่นเดียวกัน อันที่จริงแล้ว ประโยชน์ทับซ้อนนั้นมีอยู่แล้วตามธรรมชาติ เพราะเราไม่อาจแยกของสิ่งใดในธรรม ออกจากกันได้โดยเด็ดขาด ดุจมีดที่แยกชิ้นเนื้อออกจากกัน เพราะโดยสถานะของสิ่งใด สิ่งหนึ่ง หรือ คน ๆหนึ่ง ย่อมทับซ้อนอยู่ในหลายสถานะ หรือที่เรียกกันว่า สวมหมวกหลายใบ เช่น เป็นพ่อของ ลูก เป็นลูกของพ่อ เป็นตาของลูก เป็นอาจารย์ของลูกศิษย์ เป็นประชาชนของประเทศ เป็นเจ้านายของลูกน้อง เป็นต้น ขณะเดียวกันสถานะของสิ่งภายนอก ก็ย่อมมีหลายสถานะ เช่นเดียวกัน เช่นทรัพย์สินของ คนๆ หนึ่ง เช่น ที่ดิน บ้าน รถ อาคาร ย่อมเป็นสมบัติของชาติด้วย ดังนั้น ปฏิเสธไม่ได้ว่าสิ่งใด สิ่งหนึ่ง หรือการกระทำใดอันใด อันหนึ่ง ย่อมผูกพันกระทบกระเทือน ทับซ้อนไปในอีกหลายกิจกรรม โดยไม่มียกเว้น ลองดูตัวอย่างในเชิงอื่นๆ ว่าอะไรที่มีมองได้ว่ามีความทับซ้อนบ้าง อาทิเช่น ในกระทรวง ทบวง กรม บริษัทชั้นนำต่างๆ การจัดองค์กร สายการบังคับบัญชา ที่ไม่ว่าจะจัดองค์กรอย่างไร ก็ย่อมมีความทับซ้อนอยู่ในตัว หน่วยงานหนึ่ง จะทำงานเป็นอิสระ เป็นเอกเทศโดยสิ้นเชิงย่อมไม่ได้ การจัดการจะเกิดความล้มเหลว ผู้บริหารประเทศที่ทำการลดค่าเงินบาท ค่าเงินบาทในกระเป๋าเขาย่อมลดไปด้วย (เสียประโยชน์ทับซ้อน) ผู้บริหารประเทศที่ลดค่าไฟให้กับประชาชน เขาย่อมได้รับการลดค่าไฟไปด้วย ผู้สร้างทางหลวงที่สวยงาม เขาย่อมมีโอกาสได้ใช้ถนนที่สวยงามด้วย นี่คือการได้ประโยชน์แบบทับซ้อน นอกจากนั้นยังมีกิจกรรมอีกหลายประการ ที่มองได้ว่ามีความทับซ้อน อาทิ การสนับสนุนแบบทับซ้อน การต่อต้านแบบทับซ้อน การวิจารณ์ติติงแบบทับซ้อน การชื่นชมแบบทับซ้อน อันที่จริงแล้ว การดำเนินกิจกรรมใดก็ตาม ถ้าคำนึงถึงส่วนรวมเป็นลำดับแรก ย่อมยังผลแก่ส่วนตัวไปในตัวด้วยเช่นกัน ใ นทางกลับกัน ถ้าคำนึงถึงเรื่องส่วนตัว เป็นลำดับแรก แม้บางส่วนอาจเกิดประโยชน์แก่ส่วนรวม แต่ก็อาจทำให้เกิดผลเสีย ต่อส่วนรวมได้มาก เพราะยึดเอาตัวเองเป็นศูนย์กลาง. ปรากฏการณ์ทั้งหลายในองค์รวมย่อมมีรายละเอียดแฝงอยู่ และในการรวมเข้า ย่อมสัมพันธ์กับการแยกแยะ เสมอ เช่นเดียวกับการกระจายอำนาจย่อม มีการรวมอำนาจ เพราะการกระจายอำนาจที่สมบูรณ์ ย่อมไม่เหลืออำนาจที่ต้องกระจายอีก การปกครองจะมีได้อย่างไร องค์กรจะตั้งอยู่ได้อย่างไร ดังนั้น ผู้ที่สักแต่บอกว่าในเรื่องการปกครองนั้นต้องกระจายอำนาจ ก็ต้องพูดให้ชัดเจนว่า เป็นเพียงกระจายอำนาจ ไม่ใช่สลัดอำนาจ นั่นแสดงว่า การล้วงลูก อาจจำเป็นต้องมีอยู่ เพื่อรักษาองคาพยพขององค์กรไว้ การกำกับดูแลต้องมีอยู่ รวมทั้งผู้รับผิดชอบในภาพรวม(เจ้าภาพ)ก็ยังต้องมีอยู่เช่นกัน เพราะในวันหนึ่ง ที่มีปัญหาเราก็จะออกมาเรียกร้องหาคนมารับผิดชอบอีกตามเคย ฉะนั้นต้องระวังวิธีคิดเช่นนี้ไว้ให้ดี ไม่เช่นนั้นบางคนก็อาจจะกลายเป็นว่า ชอบทะเลาะกับตัวเอง กลายเป็นโง่โดยไม่ได้ตั้งใจไปก็มี

Create Date : 21 มกราคม 2550 Last Update : 21 มกราคม 2550 6:13:37 น. Counter : 1308 Pageviews.		2 comments
Share Tweet