ประวัติความเป็นมา ไทยมุสลิมในจังหวัดพิจิตร
มุสลิมรุ่นแรกที่อพยพเข้ามาในจังหวัดพิจิตรมาจากปากีสถาน ประมาณ ๘๐ ปีมาแล้วรุ่นที่สองมาจากจังหวัดอยุธยาประมาณเกือบ ๗๐ ปี นอกนั้นมาจากจังหวัดทางภาคใต้ของไทยและกระจายอยู่ตามอำเภอต่าง ๆ ของจังหวัดพิจิตร
วัฒนธรรมและประเพณี
วัฒนธรรมประเพณีของชาวไทยมุสลิม แตกต่างจากคนไทยเชื้อสายอื่น ๆ เนื่องจากการนับถือศาสนาที่ต่างกัน ทำให้วิถีชีวิตและการปฏิบัติพิธีกรรมแตกต่างกันไปด้วย ดังวัฒนธรรมประเพณีของชาวไทยมุสลิมในด้านต่างๆ ดังนี้
ด้านบ้านเรือนที่อยู่อาศัย
บ้านเรือนที่อยู่อาศัยของชาวไทยมุสลิมเป็นแบบบ้านทั่วๆ ไป แต่จะมีสัญลักษณ์เป็นรูปดาว-เดือน หรือโดมอยูที่หน้าบ้าน ประตูหน้าบ้าน หรือรั้วบ้าน เนื่องจากดาว-เดือน เป็นตัวกำหนดการนับ วัน เวลา ของชาวไทยมุสลิม
ด้านการแต่งกาย
มุสลิมในจังหวัดพิจิตรส่วนมากจะแต่งกายเหมือนคนไทยโดยทั่วไป แต่จะมีชุดสวมใส่เป็นเอกลักษณ์ในโอกาสต่างๆ เช่น ชุดปากีสถาน เสื้อโต๊ป เสื้อกุลง ตะละกง สาหรี ซึ่งแต่ละชุด และโอกาสสวมใส่ต่างกัน
ด้านภาษา
ภาษาที่ชาวไทยมุสลิมใช้มีทั้งภาษาอาหรับ ภาษายาวี ภาษาปุกโต ภาษามลายูและภาษาไทยแต่ชาวไทยมุสลิมในจังหวัดพิจิตร นิยมใช้อยู่ ๒ ภาษาคือ ภาษาไทย และภาษาอาหรับ
ภาษาไทย ใช้ในการติดต่อสื่อสาร เรื่องราชการและเรื่องทั่วๆ ไป โดยใช้ทั้งภาษาพูดและภาษาเขียน
ภาษาอาหรับ ใช้ในการปฏิบัติศาสนพิธี ซึ่งเป็นภาษาที่ใช้ปฏิบัติกันตามหลักการของศาสนาอิสลาม


ตัวอย่างภาษาพูดของไทยมุสลิม
ภาษาพูด เมาะ,มะ แปลว่า แม่
ภาษาพูด ป๋า,เป๊าะ,ป๊ะ แปลว่า พ่อ
ภาษาพูด ปอเนาะ แปลว่า ที่พัก
ภาษาพูด นิกะฮ์ แปลว่า แต่งงาน ฯลฯ
ด้านการกินอยู่ (อาหาร)
อาหารที่มุสลิมห้ามรับประทาน คือ เลือด สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ ของที่บูชายัญ จะรับประทานพวกเนื้อสัตว์ สัตว์ที่ใช้ทำอาหารต้องถูกเชือดโดยหลักการของอิสลามและจะต้องเป็นสัตว์ที่ศาสนาอิสลามอนุมัติเท่านั้น โดยจะปรุงอาหารรับประทานเองแทบทุกครอบครัว หากจะซื้อหามารับประทาน จะต้องมีเครื่องหมายฮาราห์ ที่สำนักจุฬาราชมนตรีรับรองเท่านั้นจึงจะรับประทานได้
อาหารที่นิยมทำในงานพิธี หรือเทศกาลต่างๆ เช่น พิธีแต่งงาน หรือเทศกาลฮารีรายอ ได้แก่ แกงมัสมั่น แกงกระหรี่ แกงแดง แกงขาว แกงเจรจา ข้าวหมกไก่ ส่วนอาหารหวาน เช่น ขนมฮาลัว โรตี ผลไม้ เช่น ลูกเกด อินทผลัม การรับประทานอาหาร ไทยมุสลิมจะนำข้าวใส่ถาดขนาดใหญ่ ให้ข้าวอยู่กลางถาด ราดด้วยแกงแห้ง มีถ้วยซุป เช่น ซุปหางวัว ใส่ถ้วยวางในถาดด้านข้าง พร้อมเกลือป่น เวลารับประทานจะนั่งล้อมวงก่อนรับประทานจะต้องนำมือแต่เกลือ แล้วจึงหยิบข้าวเข้าปาก

ด้านความเชื่อ ความศรัทธาและศาสนา
มุสลิม คือ ผู้ที่นับถือศาสนาอิสลาม
อิสลาม เป็นนามของศาสนาหนึ่ง ซึ่งนับถืออัลเลาะฮ์เป็นพระเจ้า มีศาสดาชื่อ มูฮัมมัดมีคัมภีร์สูงสุดคือ คัมภีร์อัลกุรอาน มีพิธีกรรม เช่นการละหมาด การถือศีลอด การบำเพ็ญฮัจญ์ มีศาสนสถาน เช่น มัสยิด
ชาวมุสลิมทุกคนทั้งผู้ชาย ผู้หญิง เมื่อมีวัยถึงเกณฑ์บังคับคือ มีอายุครบ ๑๕ ปี มีหน้าที่ต้องปฏิบัติศาสนกิจเท่าเทียมกัน ไม่แยกกิจการทางโลกและกิจการทางศาสนาออกจากกั

หลักคำสอนสำคัญของศาสนาอิสลาม ประกอบด้วยหลักสำคัญ ๒ ประการคือ

1. หลักศรัทธา ๖ ประการ


2. หลักปฏิบัติ ๕ ประการ


3. หลักศรัทธา ๖ ประการ คัมภีร์อัลกุรอานกำหนดให้ชาวมุสลิมต้องศรัทธา หรือเชื่อในเรื่อง ๖ เรื่อง ได้แก่
   
   
   1. ศรัทธาในอัลเลาะฮ์
   
   
   2. ศรัทธาในเทพบริวารหรือศรัทธาในเทวทูต
   
   
   3. ศรัทธาในคัมภีร์อัลกุรอาน
   
   
   4. ศรัทธาในบรรดาเราะซูล
   
   
   5. ศรัทธาในปรโลก วันพิพากษา
   
   
   6. ศรัทธาในการกำหนดของอัลเลาะฮ์
   
   
   
   


4. หลักปฏิบัติ ๕ ประการ รุกนอิสลาม คือ บทบัญญัติของศาสนาอิสลาม ที่กำหนดให้มุสลิมทุกคนต้องปฏิบัติซึ่งมีอยู่ ๕ ประการ คือ
   
   
   1. ต้องกล่าวปฏิญาณตน
   
   
   2. ต้องละหมาดทุกวัน ๆ ละ ๕ เวลา
   
   
   3. ต้องบริจาคทรัพย์
   
   
   4. ต้องถือศีลอดทุกวันตลอดเดือนรอมฎอน
   
   
   5. ต้องเดินทางไปบำเพ็ญพิธีฮัจญ์
   
   
   
   

ด้านประเพณีและพิธีกรรมเกี่ยวกับชีวิต

1. การละหมาด


2. การละหมาดวันศุกร์


3. การแต่งงาน (นิกะฮ์)


4. การเกิด


5. การตาย

1. ประเพณีวันเมาลิด


2. ประเพณีวันดิฟฟูซ่าบาล


3. ประเพณีฮารีรายอ


4. ประเพณีการถือศีลอด


5. ประเพณีเข้าสุหนัต


6. เทศกาลบำเพ็ญพิธีฮัจญ