1. ระบบผิวหนัง

ประกอบด้วย หนังกำพร้า หนังแท้ เอ็น ต่อมไขมัน ต่อมเหงื่อ ขน หน้าที่สำคัญคือ ห่อหุ้มร่างกาย ป้องกันเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย ขับเหงื่อ ขับไขมันมาหล่อเลี้ยงผิวหนัง ผิวหนังทำหน้าที่รักษาอุณหภูมิของร่างกาย รับรู้สัมผัสต่างๆที่ผิวหนัง เช่นปวด ร้อน เย็น สัมผัส และแรงกด โดยอาศัยตัวรับความรู้สึกของประสาทที่ฝังตัวอยู่ที่ผิวหนัง ทำให้อุณหภูมิผิวหนังเพิ่มขึ้น

การนวดมีผลทำให้เลือดที่ผิวหนังไหลเวียนได้ดีขึ้น ทำให้อุณหภูมิที่ผิวหนังเพิ่มขึ้น มีผลกระตุ้นการขับเหงื่อและไขมัน ทำให้ผิวหนังเต่งตึงกว่าเดิม และทำความสะอาดง่าย ขณะเดียวกันถ้าผู้ป่วยเป็นโรคติดต่อทางผิวหนังก็อาจติดต่อมายังผู้นวดได้


2. ระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ

ประกอบด้วยกระดูกและข้อต่อ กล้ามเนื้อ เอ็น และกระดูกอ่อน หน้าที่สำคัญของระบบนี้ คือ ทำให้มีรูปร่าง ทำให้เกิดการเคลื่อนไหวหรือหยุดการเคลื่อนไหว ป้องกันอวัยวะภายใน สร้างเม็ดเลือด เป็นแหล่งสะสมแร่ธาตุแคลเซียม

งานของหมอนวดจะเกี่ยวข้องกับระบบนี้มากที่สุด ดังนั้นการรับรู้ซึ่งลักษณะ และการวางตัวของกระดูกและกล้ามเนื้อต่างๆ จะช่วยในการนวด และการดึงดัด มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น การนวดมีผลให้กล้ามเนื้อคลายตัว เคลื่อนไหวได้สะดวกขึ้น


3. ระบบไหลเวียนเลือดและน้ำเหลือง

3.1 ระบบไหลเวียนเลือด

ทำหน้าที่ลำเลี้ยงเลือดซึ่งมีก๊าซออกซิเจน และสารอาหารต่างๆไปสู่เซลล์ แลกเปลี่ยนของเสีย อันเกิดจากการทำงานของเซลล์ และนำไปกำจัดทิ้งทางปัสสาวะ ประกอบด้วยหัวใจ หลอดเลือดแดง หลอดเลือดดำ และเส้นเลือดฝอยขนาดต่างๆ

การนวด และการยืด ดัดขั้ว มีผลต่อระบบนี้คือทำให้การไหลเวียนเลือดดีขึ้น เส้นเลือดฝอยขยายตัว และการขับถ่ายของเสียจากเซลล์สู้ระบบเลือดดำ และปสสาวะได้เพิ่มขึ้น ทำให้บรรเทาอาการปวดอันเนื่องมาจากการคั่งค้างของสารเคมีที่เป็นของเสียจากการทำงานของเซลล์ นอกจากนี่การนวดทั้งตัว อาจมีผลทำให้ความดันโลหิตลดลงได้เล็กน้อย

3.2 ระบบไหลเวียนน้ำเหลือง

มีหน้าที่สำคัญ คือช่วยเสริมการไหลเวีนของเลือดดำ โดยการลำเลีบงน้ำเหลืองเข้าสู่ระบบไหลเวียนเลือด (เข้าทางเส้นเลือดดำ) นอกจากนี้ยังทำหน้าที่ ต่อสู้กับเชื้อโรคในร่างกาย ไม่ให้แพร่กระจาย โดยการกรองไปไว้ที่ต่อมน้ำเหลือง และสร้างภูมิคุ้มกันปล่อยไปตามกระแสเลือด ระบบนี้ประกอบด้วยท่อน้ำเหลือง ต่อมน้ำเหลือง และน้ำเหลือง

ผู้ป่วยที่เป็นโรคติดเชื้อมักมีอาการต่อมน้ำเหลืองบวมโตอาจคลำได้เป็นก้อนแข็งเล็กๆ ที่บริเวณใต้รักแร้ เหนือกระดูกไหปลาร้า ใต้ต่อมกระดูกขากรรไกรล่าง และบริเวณขาหนีบ (ไข่ดัน) หากหมอนวดตรวจพบว่าผู้ป่วยมีต่อมน้ำเหลืองโต คลำพบ ปกติจะคลำไม่พบ แสดงว่าผู้ป่วยนั้นอาจมีโรคติดเชื้อหรืออาจเป็นเนื้องอกที่บริเวณใกล้เคียง ควรงดการนวด


4. ระบบหายใจ

หน้าที่คือ นำเอาก๊าซออกซิเจนเข้าสู่ปอด แล้วแลกเปลี่ยนเอาก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ซึ่งเป็นผลจากการทำงานของเซลล์ ออกมาสู่อากาศภายนอก การแลกเปลี่ยนก๊าซทั้งสองนี้ อาศัยการซึมซาบผ่านถุงลมเล็กๆ ในเนื้อปอด ระบบหายใจมีหน้าที่รอง คือ ช่วยปรับอุณหภูมิของร่างกายโดยการระบายความร้อนออกมากับลมหายใจออก

องค์ประกอบหลัก คือจมูก คอหอย กล่องเสียง หลอดลม ท่อลมปอด อวัยวะที่ช่วยหายใจ คือกระบังลม และผนังทรวงอก


5. ระบบประสาท

มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อชีวิต ระบบนี้ทำหน้าที่ควบคุม สั่งงาน และรับรู้การทำงานทุกอย่างของร่างกาย เป็นระบบที่ค่อนข้างบอบบางต่อการกระแทกกระทั้น หรือทำลาย ถ้าระบบนี้ไม่ทำงาน คนเราอาจเป็นอัมพาต หมดสติหรือตายได้ ขึ้นอยู่กับอายุกับตำแหน่ง และความรุนแรงของการทำลายที่ระบบประสาท

ส่วนประกอบสำคัญ คือ สมอง สมองน้อย ไขสันหลัง และเส้นประสาทต่างๆ

การนวดมีผลทำให้รู้สึกผ่อนคลายทั้งระบบประสาท และกล้ามเนื้อ การกดนวดตามแนวเส้นต่างๆ ไม่มีผลเส้นต่อเส้นปราสาท เนื่องจากมีไขมัน กล้ามเนื้อ และเอ็นรองรับอยู่ แต่ถ้าตั้งใจกดเขี่ย หรือขยี้เส้นประสาทที่อยู่ตื้นๆ เช่นที่ด้านข้างของคอ และที่ด้านในข้อศอก อาจทำให้เส้นประสาทช้ำ ถึงขั้นเป็นอัมพาตได้ การดึงดัด กระดูกคอและกระดูกสันหลัง ในคนแก่หรือข้อหลวม หรือกระดูกเปราะหรือข้อสันหลังเคลื่อน อาจทำให้เกิดภาวะไขสันหลังถูกเบียดพับ และเป็นอันตรายได้ ต้องพึงระวัง

6. ระบบย่อยอาหาร

หน้าที่ 1. บดและกลืนอาหาร 2.ย่อยอาหาร 3. ขับถ่ายกากอาหาร

องค์ประกอบ มีปาก คอหอย หลอดคอ กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ ไส้ตรง และทวารหนัก อวัยวะที่ช่วย คือ ลิ้น ฟัน ต่อมน้ำลาย ตับอ่อน ตับ และถุงน้ำดี การย่อยอาหารและดูดซึมสารอาหาร เกิดขึ้นที่ลำไส้เล็ก ผ่านเส้นเลือดฝอยและท่อน้ำเหลือง ที่ผนังลำใส้เล็ก

การนวดมีผลต่อการกระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ ทำให้การย่อยอาหารและการขับถ่าย กากอาหารได้ดีขึ้น ลดอาการท้องผูก ให้อยากทานอาหาร ไม่ควรทำการนวดระหว่างที่ผู้ป่วยพึ่งรับอาหารเสร็จใหม่ๆ ควรให้ผ่าน 30 นาทีก่อน