ประเพณีปอยส่างลองหรือ งานบวชลูกแก้ว

เพื่อทำการบรรพชาเป็นสามเณรในพระพุทธศาสนา

โดยจะพบเห็นการจัดปอยส่างลองกันมากที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน

โดยเฉพาะในเขตอำเภอเมืองอำเภอขุนยวม และอำเภอปาย

คนส่วนใหญ่ที่เข้าร่วมประเพณีนี้ก็สืบเชื้อสายมาจากไทใหญ่

ซึ่งก็ได้ร่วมกันสืบทอดงานประเพณีนี้มาเป็นเวลาช้านาน

ดังปรากฏว่าหลักฐานว่าประเพณีนี้มีมาตั้งแต่มีการสร้างแปลนเมืองแม่ฮ่องสอน

ซึ่งก็ ได้มีการจัดงานอย่างยิ่งใหญ่ทุกๆปี

เนื่องจากเป็นประเพณีที่สำคัญทางศาสนาและเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัด

จนกระทั่งในช่วงสงครามโลกครั้งที่2 ได้เกิดความขัดแย้งในวงกว้าง

ครอบคลุมทุกทวีปและประเทศส่วนใหญ่ในโลกรวมทั้งในประเทศไทย

ในปี พ.ศ. 2482 (ค.ศ. 1939) จนกระทั่งสิ้นสุดในปี พ.ศ. 2488 (ค.ศ. 1945)

ในระหว่างนั้นประเทศไทยได้ประสบปัญหาทางด้านต่างๆทั้งการเมือง

เศรษฐกิจและสังคม ทำให้ประเพณีปอยส่างลองถูกงดและเลิกไป

จนกระทั่งเมื่อปีพ.ศ. 2525 อันเป็นปีฉลองกรุงรัตนโกสินทร์ครบ200 ปี

ก็ได้มีการฟื้นฟูและจัดงานประเพณีปอยส่างลองขึ้นทุกๆปีจนถึงปัจจุบัน

 และประเพณีนี้ก็ได้ขยายไปยังจังหวัดใกล้เคียง