ตานก๋วยสลาก
ความเป็นมาและวิธีการจัดงานประเพณี ประเพณีทานสลาก (ตานก๋วยสลาก, กิ๋นก๋วยสลาก) การทำบุญทานสลาก หรือตานก๋วยสลาก หรือ กิ๋นก๋วยสลาก เป็นประเพณีที่สำคัญของทางภาคเหนือเป็นการร่วมสามัคคีกัน เพื่อได้มาพร้อมหน้าตากันในหมู่ญาติพี่น้องเพื่อจะได้ทำบุญถึงญาติ พี่น้องที่ล่วงลับไปก่อนนั้นเพื่อนฝูงบ้านใกล้เรือนเคียงก็บอกบุญ ให้มาร่วมกันผลัดเปลี่ยนถึงคราวหน้า เราก็จะได้ไปร่วมบุญของเขาบ้างถ้อยทีถ้อยอาศัยกัน การทานก๋วยสลากนี้จะเริ่มในวันเพ็ญ เดือน 12 (เหนือ) ประมาณเดือนกันยายนและสิ้นสุดในเดือนเกี๋ยงดับ (เหนือ) ประมาณเดือนตุลาคมของทุกปี ที่จังหวัดลำปาง ในสมัยก่อนนั้น เริ่มทำกันที่วัดปงยางคก อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง พิธีทานก๋วยสลาก (วิธีการจัดงานประเพณี) ก่อนวันทำพิธีทานก๋วยสลาก 1 วัน เรียกว่า วันดา คือ วันจัดเตรียมสิ่งของเครื่องไทยทาน ชาวบ้านเรือนเคียงที่สนิทชิดชอบ ก็มาช่วยแต่งดาจัดครัวทานและร่วมไฮ่ฮอม (ทำบุญ) คือ ข้าวของเงินทองผลหมากรากไม้ กล้วย อ้อย ฟักแฟงแตงเต้า ผู้ชายที่มีผีมือ ในการจักตอกสานก๋วย (ตะกร้า) ก็จะสานก๋วยให้หลายๆใบบางครอบครัว จะทำหลายสิบใบ เพื่อถวายทานถึงวงศาคณาญาติ ให้ครบ ถ้วน หรือแล้วแต่กำลังทรัพย์จะอำนวยให้ ฝ่ายผู้หญิง ก็จะจัดเตรียมห่อของห่อพริกห่อเกลือ ข้าวสาร หอม กระเทียม กะปิ ปลาร้า ขนม ข้าวต้ม อาหารเช่น ชิ้นปิ้ง ใส้อั้ว เนื้อเค็ม จิ้นแห้ง แคบหมู เมี่ยง บุหรี่ ไม้ขีดไฟ เทียนไข สีย้อมผ้า ผลไม้ต่างๆ อ้อยท่อน ถ้าเป็น สลากโชคก็จะมี เครื่องใช้ไม้สอย จอบ เสียม พลั่ว หมอนมุ้ง หม้อน้ำหม้ออาบ หม้อดิน ผ้าห่ม เสื่อ พรม ฯลฯ ทุกอย่างเท่าที่หาได้ ตามแต่ศรัทธาและฐานะ สิ่งของต่างๆ จะบรรจุลงในก๋วยซึ่งกรุด้วยใบตอง หรือกระดาษสีสวยงามเดี๋ยวนี้ก๋วยสาน ไม่มีใครสานเป็น กันก็ใช้ถุงพลาสติกเอา เมื่อบรรจุของต่างๆ ลงในก๋วยเรียบร้อยแล้วก็จะเอายอด คือ สตางค์หรือ ธนบัตรผูกติดไม้เสียบไว้ที่ดอกไม้ (กรวยดอกไม้) ซึ่งจะมีช่อนำทานใบเล็กๆ สีต่างๆ ปักพลิ้วไสวดูงามตา ยอดที่ใส่นั้นไม่จำกัดว่าเท่าใดแล้วแต่กำลังทรัพย์และศรัทธา จะอำนวยให้ เมื่อเตรียมสิ่งของต่างๆ เสร็จแล้วพอเช้ารุ่งขึ้น พอวันทานสลาก เขาก็จะให้เด็กลูกหลาน เอาเสื่อไปปูที่ลานวัดหรือ ตามศาลาบาตร หรือตามร่มไม้บริเวณวัดแล้ว เอาก๋วยสลาก ไปวางเรียงเป็นแถว ๆ ส่วนผู้เฒ่าผู้แก่ก็จัดเตรียมขันดอก (พาน) ข้าวตอกดอกไม้ธูปเทียน ถือขัน (พาน) ไปวัดกันเป็นหมู่ๆ บ้างก็จูงมือลูกหลานไปด้วย ส่วนพวกหนุ่มๆ สาวๆ ก็ไปเหมือนกัน ส่วนมากไปกันเกือบหมดทั้งครอบครัว เพราะถือว่าการทานสลากภัตร มีอานิสงส์มาก เกิดชาติหน้าจะเป็นคนมีโชคดีทุกคนเต็มใจ ชื่นชอบพากันเอาก๋วยสลากไปถวายพระ ในเวลามีการเรียกเส้นสลาก เส้นสลากนี้ผู้เป็นเจ้าของก๋วยสลาก จะเอาใบลานหรือกระดาษมาตัดเป็นเส้นยาวๆ ความกว้าง 2 - 3 นิ้ว จารึกชื่อของเจ้าของไว้แล้วบอกว่าอุทิศส่วนกุศลให้ใครบ้าง คำจารึกในเส้นนั้นมักจะเขียน ดังนี้ เจติ ตานํ สลากข้าวซองนี้หมายมีผู้ข้าชื่อ ..ของทานไว้กับตนกับตัวภายหน้า ขอหื้อสุขสามประการ มีนิพพาน เป๋นยอดแด่เน้อ ฯที่มา.////www.geocities.com/hangchat1/html/reli-2.html