กวีแห่งความรัก

ปาโบล เนรูดา

อันที่จริงปีนี้ไม่ใช่ปีครบรอบหนึ่งร้อยปีของเขา (103) และเดือนนี้ก็ไม่ใช่เดือนเกิดหรือเดือนตายของเขา แต่เป็นเดือนที่อยู่ระหว่างกลาง (เขาเกิด 12 กรกฏาคม 1904 และเสียชีวิต 23 กันยายน 1973) แต่ฉันก็แค่อยากเขียนถึงปาโปล เนรูดา กวีชาวชิลีซึ่งกาเบรียล การ์เซีย มาร์เกซ ยกย่องให้เป็นกวีเอกแห่งศตวรรษที่ยี่สิบไม่ว่าจะเป็นชาติภาษาใด เพราะไปอ่านเจอคำพูดของเขาที่ว่า

"The books that help you most are those which make you think that most. The hardest way of learning is that of easy reading; but a great book that comes from a great thinker is a ship of thought, deep freighted with truth and beauty."

ขอบังอาจใช้ความรู้อันน้อยนิดที่พอจะมีแปลว่า “หนังสือที่ช่วยเรามากที่สุดคือหนังสือที่ทำให้เราคิดได้มากที่สุด เพราะการเรียนรู้ที่ยากเย็นที่สุดคือสิ่งที่อ่านง่าย แต่หนังสือที่ยิ่งใหญ่ซึ่งเป็นผลงานของนักคิดที่ยิ่งใหญ่นั้นคือเรือแห่งความคิดซึ่งอัดแน่นไปด้วยสัจธรรมและความงาม”

ถ้าค้นตามเว็บไซต์ที่ให้ความรู้หรือเว็บไซต์เกี่ยวกับกวีนิพนธ์ก็คงจะพบประวัติยาวเหยียด (สโกรลกันไม่หวาดไม่ไหว) ซึ่งพอจะสรุปได้ว่า ปาโบล เนรูดา หรือเนฟตาลี ริการ์โด เรเยส บาโซอัลโต เป็นบุตรของคนงานรถไฟ ส่วนแม่เป็นครูซึ่งเสียชีวิตไม่นานหลังจากที่เขาเกิด ปาโปลเริ่มเขียนกวีตั้งแต่อายุ 10 ขวบ และแอบเปลี่ยนชื่อเป็นปาโบล เนรูดา เมื่ออายุ 16 เพื่อระลึกถึงยาน เนรูดา กวีชาวเชโกสโลวาเกีย เนื่องจากพ่อของเขาไม่สนับสนุนและสั่งห้ามไม่ให้เขียนกวี ปาโบลจึงใช้ชื่อนี้เขียนบทกวีไปลงตามหนังสือพิมพ์เพื่อไม่ให้พ่อรู้ หลังจากเข้ามาเรียนต่อในซันติอาโกและมีผลงานตีพิมพ์ออกมาสองเล่ม เขาก็เลิกเอาดีด้านภาษาฝรั่งเศสและทุ่มเทให้กับการเขียนอย่างจริงจัง แม้จะมีผลงานตามมาอีกหลายเล่ม แต่กวีนิพนธ์ก็ไม่ทำให้เขามีรายได้พอเลี้ยงตัวเอง (ยังไม่ดังว่างั้นเถอะ) ปาโบลจึงต้องเขียนบทความและงานเขียนอื่นๆด้วย ต่อมาเมื่ออายุ 23 ปี ปาโบลได้รับแต่งตั้งให้เป็นกงสุลในพม่าและอีกหลายประเทศในเอเชียและยุโรป การเดินทางไปประจำที่สเปนทำให้แนวคิดทางการเมืองของเขาเปลี่ยนไป ปาโบลเริ่มสนใจลัทธิคอมมิวนิสต์และเริ่มเขียนกวีนิพนธ์เกี่ยวกับประชาชน เขาถึงกับกลับไปวิพากษ์และ "เล่น" การเมืองอย่างจริงจังในชิลี จนถูกบีบให้ต้องหนีหัวซุกหัวซุนและต้องลี้ภัยออกนอกประเทศ ในช่วงท้ายของชีวิต เขาได้กลับเข้าประเทศอีกครั้งเมื่อสิ้นยุครัฐบาล และเริ่มมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักทั้งในระดับประเทศและระดับโลก เขาได้รับการยกย่อง+ยอมรับในประเทศ ถึงขั้นเกือบจะลงสมัครตำแหน่งประเธานาธิบดี แต่เปลี่ยนใจไปสนับสนุนคนอื่นแทน เขาได้รับรางวัลโนเบลสาขาวรรณคดีเมื่อปี 1971 (แม้ว่าจะดูขัดแย้งกับอุดมการณ์ทางเมืองก็เถอะ) และเสียชีวิตที่ชิลีในอีกสองปีต่อมา

ปาโปลเขียนบทกวีเกี่ยวกับความรัก (ทั้งอีโรติกและเหนือจริง) การเมือง สังคมและผู้คน ผลงานจำนวนมากของเขาได้รับการแปลเป็นภาษาต่างๆหลายสิบภาษา (ภาษาไทยยังเห็นแค่ไม่กี่เล่มแฮะ) และหลายเล่มตีพิมพ์ภายหลังจากที่เขาเสียชีวิตแล้ว เล่มที่ฉันรู้จักและมีในครอบครองมีอยู่สองเล่ม คือ Twenty Love Songs and a Song of Despair และ One Hundred Love Sonnets (สังเกตว่าไม่มีอะไรที่เป็นเรื่องเกี่ยวกับชาติและประชาชนเลย รักล้วนๆ)

แต่ก่อนที่จะวิพากษ์วิจารณ์อะไร ลองอ่านบทกวีซึ่งเป็นที่รู้จัก (และอ่านง่าย) ที่สุดบทหนึ่งของเขาดู รับรองว่าจะต้องอึ้งและทึ่งในถ้อยคำของผู้ชายคนนี้ และซูฮกในความเป็นเจ้าแห่งกวีรักของเขาทีเดียว นี่ขนาดเป็นบทแปลภาษาอังกฤษนะ ถ้าหากว่าอ่านเอาอรรถรสจากต้นฉบับภาษาสเปนได้ จะกินใจสักแค่ไหนหนอ แม้ว่าใจจะอยากลองแปลเป็นภาษาไทย แต่ขอไปตั้งหลัก รวบรวมความกล้าสักเฮือกใหญ่ก่อน แล้วจะกลับมาใหม่

Sonnet XVII:

I do not love you as if you were salt-rose, or topaz,
or the arrow of carnations the fire shoots off.
I love you as certain dark things are to be loved,
in secret, between the shadow and the soul.

I love you as the plant that never blooms
but carries in itself the light of hidden flowers;
thanks to your love a certain solid fragrance,
risen from the earth, lives darkly in my body.

I love you without knowing how, or when, or from where.
I love you straightforwardly, without complexities or pride;
so I love you because I know no other way

than this: where I does not exist, nor you,
so close that your hand on my chest is my hand,
so close that your eyes close as I fall asleep.

จาก ‘"Cien sonetos de amor’" by Pablo Neruda
"100 Love Sonnets" translated by Stephen Tapscott

ขอเอาต้นฉบับมาเก็บไว้คู่กันเล่นด้วยดีกว่า เผื่ออาจารย์ที่สอนภาษาสเปนเมื่อสิบ (กว่าๆ) ปีก่อนมาเห็น จะได้sลงปลื้มใจว่าลูกศิษย์ยังไม่ลบเลือนสิ่งที่อาจารย์ประสิทธิ์ประสาทให้ (แค่ลบลืมไปเก้าสิบเก้าเปอร์เซ็นต์แล้วเท่านั้น)
Soneto XVII

No te amo como si fueras rosa de sal, topacio
o flecha de claveles que propagan el fuego:
te amo como se aman ciertas cosas oscuras,
secretamente, entre la sombra y el alma.

Te amo como la planta que no florece y lleva
dentro de sí, escondida, la luz de aquellas flores,
y gracias a tu amor vive oscuro en mi cuerpo
el apretado aroma que ascendió de la tierra.

Te amo sin saber cómo, ni cuándo, ni de dónde,
te amo directamente sin problemas ni orgullo:
así te amo porque no sé amar de otra manera,
sino así de este modo en que no soy ni eres,

tan cerca que tu mano sobre mi pecho es mía,
tan cerca que se cierran tus ojos con mi sueño.

บางส่วนของผลงาน (พร้อมชื่อภาอังกฤษเท่าที่หาได้) เผื่อใครสนใจ

CREPUSCULARIO, 1923
VEINTE POEMAS DE AMOR Y UNA CANCÍON DESESPERADA, 1924 - Twenty Love Songs and a Song of Despair
RESIDENCIA EN LA TIERRA (1925-31) - Residence on Earth
TENTIVA DEL HOMBRE INFINITO, 1926 - Attempt of the Infinite Man
ANILLOS, 1926 - Rings
ESPAÑA EN EL CORAZÓN, 1937 (Espagne au coeur, foreword by Luis Aragon)
LOS VERSOS DEL CAPITÁN, 1952 - The Captain's Verses
TODO EL AMOR, 1953
ODAS ELEMENTALES I-III, 1954-57 - Elementary Odes
CIEN SONETOS DEL AMOR, 1960 - One Hundred Love Sonnets
CANSIÓN DE GESTA, 1960 - Song of Protest
LAS PIEDRAS DE CHILE, 1960 - Stones of Chile
Selected Poems of Pablo Neruda, 1961
PLENOS PODERES, 1962 - Fully Empowered
MEMORIAL DE LA ISLA NEGRA, 1964 (5 vols.) - Isla Negra, A Notebook
ARTE DE PÁJAROS, 1966 - Art of Birds
LA CASA DE ARENA, 1966 - The House in the Sand
FALGOR Y MUERTE DE JOAQUÍN MURIETA, 1967 - The Splendour and Death of Joaquín Murieta
AÚN, 1969 - Still Another Day
LAS PIEDRAS DEL CIELO, 1970 - Stones of the Skies
INCITACIÓN AL NIXONCIDIO Y ALABANZA DE LA REVOLUCÍON CHILENA, 1973 - A Call for the Destruction of Nixon and Praise for the Chilean Revolution
2000, 1974 - translated as 2000
EL MAR Y LAS CAMPANAS, 1974 - The Sea and the Bells
JARDÍN DE INVIERNO, 1974 - Winter Garden
LA ROSA SEPARADA, 1974 - The Separate Rose
PARA NACER HE NACIDO, 1977 - Passions and Impressions
Late and Posthumous Poems 1968-1975, 1988
Pablo Neruda: Selected Poems, 1990 (trans. by Anthony Kerrigan)
The Poetry of Pablo Neruda, 2003 (ed. by Ilan Stavans)
The Essential Neruda, 2004 (ed. by Mark Eisner)

Create Date : 02 ธันวาคม 2551		2 comments
Last Update : 2 ธันวาคม 2551 13:40:32 น.
Counter : 2035 Pageviews.
Share Tweet