ถนนสายนี้มีตะพาบ 143 : ลอยกระทง
ถนนสายนี้มีตะพาบ 143 ลอยกระทง โจทย์โดยคุณเป็ดสวรรค์
ระมิงค์เพ่งมองนาฬิกาดิจิตอลบนแผงคอนโซลรถด้วยความกังวล เกือบสามทุ่มแล้วแต่รถราบนถนนยังคงหนาตา พรุ่งนี้เป็นวันลอยกระทงของเชียงใหม่ผู้คนจากทั่วทุกสารทิศพร้อมใจกันมุ่งสู่ภาคเหนือ เพื่อสัมผัสลมหนาวแรกแห่งปี และร่วมประเพณียี่เป็งอันลือเลื่อง เขาเองก็เช่นกัน แต่เพราะการจราจรติดขัดเป็นทางยาว ทำให้หงุดหงิด ระมิงค์เบื่อการรอคอยยาวนานบนท้องถนนเป็นที่สุด ถ้าไม่ได้ให้สัญญาไว้กับคนข้างกาย ไม่มีทางที่เขาจะกลับบ้านช่วงเทศกาลลอยกระทงเด็ดขาด รถติดอะไรนักหนาก็ไม่รู้ ปิงชักจะเบื่อแล้วนะ ติดแหง็กอย่างนี้เป็นชั่วโมงแล้ว รู้งี้ยอมขับอ้อมขึ้นไปออกทางฮอดดีกว่า ระมิงค์หันไปคุยกับดาหลา สีหน้าไม่ดี ทั้งเบื่อทั้งหงุดหงิด หญิงสาวเจ้าของนามดอกไม้ชนิดหนึ่งของเมืองใต้ยิ้มให้เขาอย่างฝืดเฝือ ไม่เป็นไรหรอกน่า ติดนิดติดหน่อยเดี๋ยวก็โล่ง หลาอยากเห็นประเพณีเป็งปุ๊ด ที่ปิงชอบเล่าให้ฟัง ปีนี้โชคดีจัง ตรงวันลอยกระทงพอดีด้วย ตั้งแต่เกิดมาไม่เคยเห็นเลย ประเพณีตักบาตรเที่ยงคืน หญิงสาวตอบเอาใจ เสียงอ่อนเสียงหวานกว่าปกติ ระมิงค์หัวเราะทันทีเพราะรู้ตัวว่าแพ้สาวใต้ขาลุยผิวคล้ำหน้าคมคนนี้อีกตามเคย บางครั้งเขาก็นึกสงสัยว่าใครกันช่างตั้งชื่อให้หล่อนได้สมตัว ผิดกับเขาที่รูปร่างผอมสูง ผิวขาวเหลืองแบบหนุ่มเหนือ ดูยังไงก็รู้ว่าคนละเทือกเถาเหล่ากอกับหล่อน ถึงแม้ดาหลาจะแก่กว่าเขาเกือบสองปี แต่ระมิงค์กลับรู้สึกว่าดาหลาเหมือนเพื่อนรุ่นเดียวกับเขามากกว่า ถึงเรียกชื่อกันด้วยความสนิทสนม ก็นั่นไง เพราะรู้ว่าอยากมา ปิงถึงพาหลามาด้วย นี่แม่ก็ยังไม่รู้เลยว่าปิงจะหอบหิ้วสาวไปให้แม่ดูตัว บ้า พูดน่าเกลียด เพื่อนกันดูตงดูตัวอะไรกัน แล้วทำไมปิงไม่บอกแม่ก่อนล่ะ เกิดหลาโดนแม่ปิงไล่ตะเพิดทำไงดาหลาถามกลับน้ำเสียงตื่น ระมิงค์ส่ายหน้าพลางยิ้มมีเลศนัย ไม่โดนไล่หรอก แม่ปิงใจดี อย่างมากก็บ่นเป็นคำเมืองที่หลาฟังยังไงก็ไม่รู้เรื่องแบบนี้ ฟังนะ" ระมิงค์แกล้งจับลูกคอ "ไอ่หล้า ปาไผมาตวย ยะหยังบ่อบอกแม่ ผ่อเลาะ แม่บ่อได้ยะห้องหับเผื่อหื้อเปื้อนลูกเลย ประมาณนี้น่ะ นึกหน้าแม่ออกเลยตอนบ่นชุดใหญ่ ระมิงค์หัวเราะขัน ส่วนดาหลานั้นถึงกับหน้าซีด โอดครวญ พอฟังรู้เรื่องแต่แปลไม่ค่อยทัน ภาษาไทยเรานี่สุดยอดเลยนะ แต่ละท้องถิ่นเป็นเอกลักษณ์มาก ใช่ คนรุ่นใหม่อย่างเราจึงควรอนุรักษ์ ทั้งภาษาไทยภาคกลาง ภาษาท้องถิ่น เพราะถึงยังไง จะภาคเหนือ ใต้ ออก ตก จะกี่ภาษา ก็คือคนไทยเหมือนกันทั้งนั้นแหละ ระมิงค์เอ่ยน้ำเสียงจริงจัง ดาหลาพยักหน้าเห็นด้วยไม่ขัดสักคำ อาจเพราะร่วมงานวาดผนังโบสถ์ที่พบพระด้วยกันเป็นเวลานาน และคลุกคลีกินนอนร่วมกันกับคณะทำงานอีกหลายคนที่บ้านพักหลายเดือน ทำให้สองหนุ่มสาวสนิทกันมากเสียจนประเมินสถานะที่มีต่อกันไม่ถูก รู้แต่ว่ามันเป็นความสนิทสนมที่ไม่จำเป็นต้องมีความเกรงใจ และระวังตัวมากแบบที่ระมิงค์มีกับคนอื่น เขาไม่เคยชวนใครมาเที่ยวบ้านเกิด ยกเว้นครั้งนี้ที่ตั้งใจพาดาหลามาเที่ยวบ้านที่เชียงใหม่ด้วยกันอย่างมีนัยยะแอบแฝง กว่าจะถึงก็เกือบห้าทุ่ม บ้านของระมิงค์อยู่แถวหลังวัดเกตุ ไม่ไกลจากสะพานนวรัฐมากนัก แสงไฟร้านรวงยังคงส่องสว่าง ผู้คนเดินขวักไขว่ไปมา ทั้งนักท่องเที่ยวไทยและต่างชาติ สองหนุ่มสาวช่วยกันขนกระเป๋าและขนมของฝากจากแม่สอดที่คลุมผ้าใบไว้หลังกระบะ ลำเลียงเข้ามาในตัวบ้าน เสร็จแล้วจึงชวนดาหลาออกไปหาแม่ของเขาทันทีที่เก็บของเข้าที่เข้าทางเรียบร้อย ไปกันเถอะอีกไม่ถึงชั่วโมงงานจะเริ่มแล้ว ระมิงค์จูงมือดาหลาเร่งรีบออกเดิน ท่ามกลางผู้คนมากมายบนสะพานนวรัฐ หญิงสาวหยุดยืนกลางสะพาน มองกระทงไหลตามน้ำลอดผ่านใต้สะพานไปอย่างตื่นตาตื่นใจ สวยจัง ไฟกระทงวิบวับเต็มแม่น้ำปิงเลย หลาอยากลอยกระทงจัง ถ้าหลาชอบ อีกหน่อยปิงจะพาหลามาลอยทุกปี ไม่ให้ขาดสักปีเลย ดาหลาฟังแล้วทำหน้างงกับคำพูดของระมิงค์ เมื่อรู้ตัวว่าหล่อนมอง เขาจึงรีบตัดบท ไปเถอะ ไปตักบาตรพระอุปคุตกัน เพราะเป็นคืนเพ็ญ สิบห้าค่ำเดือนสิบสอง ที่ตรงกับวันพุธ จึงมีประเพณีตักบาตรเที่ยงคืน หรือภาษาเหนือเรียกว่า ประเพณีเป็งปุ๊ด ซึ่งเป็นประเพณีสำคัญของชาวล้านนา แต่ปีนี้นักท่องเที่ยวมากขึ้นเป็นทวีคูณเพราะประเพณีเป็งปุ๊ดตรงกับเทศกาลลอยกระทงพอดี สองหนุ่มสาวตามมาสมทบกับแม่ของระมิงค์ ที่ตั้งโต๊ะขายทั้งกระทงขนมปังและข้าวสารอาหารแห้งสำหรับใส่บาตร ของขายดีเป็นเทน้ำเทท่าจนหมดก่อนเวลา แต่ก็ยังเหลือให้ระมิงค์และดาหลาได้ใส่บาตรและลอยกระทง ดาหลาจ้องมองผางประทีปในกระทงด้วยความสนใจ เราใช้สิ่งนี้จุดแทนเทียนไขแท่งยาวได้ด้วยเหรอปิง ได้สิ ผางประทีป หรือผังประตีป นี้เห็นหน้าตาแบนๆ แบบนี้ แต่มีความสำคัญในประเพณีลอยกระทง หรือประเพณียี่เป็งของล้านนามากเลยนะ จริงๆ แล้วมีประวัติความเป็นมาด้วย เอาไว้คืนพรุ่งนี้ปิงจะพาหลาไปลอยผางประทีปที่วัดพันเตา สวยมากๆ เลยล่ะ รับรองหลาต้องไม่เคยเห็นที่ไหนนอกจากที่นี่แน่นอน จริงๆ นะ อยากเห็นเร็วๆ แล้วสิ ดาหลาตอบกระตือรือร้น ระมิงค์พอใจที่จุดประกายความสนใจของหล่อนได้อีกหน สองหนุ่มสาวยิ้มแย้มให้กัน สัญญาเป็นมั่นเหมาะ ก่อนจะเก็บข้าวของสัมภาระเดินข้ามไปลอยกระทงยังอีกฝั่งหนึ่งของสะพานนวรัฐที่ผู้คนมากมาย ทั้งจุดพลุ และดูการละเล่นกันอย่างสนุกสนาน ระมิงค์แบกโต๊ะพับกับถุงใส่ของเดินนำหน้า มีดาหลากับแม่ของเขาเดินคุยกันกระหนุงกระหนิงตามหลังอีกที เขาหันกลับมามองก่อนจะยิ้มออกมาได้ ดูทีว่าเรื่องของดาหลา ที่เขาเนียนพามาให้แม่ดูตัว คงไม่เป็นอุปสรรคอีกต่อไป...
บอกกล่าวเล่าประเพณี
ประเพณีเป็งปุ๊ด หรือประเพณีตักบาตรเที่ยงคืน จัดขึ้นในวันพุธที่ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ ไม่จำเพาะเจาะจงว่าเป็นเดือนใด และในหนึ่งปีจะมีกี่ครั้งก็ได้หรืออาจจะไม่มีเลยก็ได้ สำหรับจังหวัดเชียงใหม่ พระสงฆ์และสามเณรจะออกเดินบิณฑบาตในเวลาเที่ยงคืนของวันอังคาร ที่ล่วงเข้าวันใหม่คือเช้าวันพุธ ส่วนจังหวัดเชียงราย ลำปาง แม่ฮ่องสอน พระสงฆ์จะออกเดินบิณฑบาตในเวลาเที่ยงคืนของคืนวันพุธ ล่วงเข้าวันใหม่คือเช้าวันพฤหัส ไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าเกิดขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อใด...
คุยท้ายเรื่องสักนิดค่ะ
ตะพาบหนนี้ได้โจทย์เรื่องลอยกระทง จขบ.อยากเขียนเรื่องประเพณีเป็งปุ๊ด หรือประเพณีตักบาตรเที่ยงคืน ของชาวล้านนา แต่ว่าไม่อยากเขียนแนวสารคดี ก็เลยเขียนเป็นเรื่องสั้นขนาดสั้นแทน อาจจะให้ข้อมูลไม่มากนัก แต่สามารถค้นหาอ่านได้ในเว็บไซด์ต่างๆ พิมพ์คำว่า ประเพณีตักบาตรเป็งปุ๊ด ได้เลยค่ะ
ขอบคุณของแต่งบล็อคสวยๆ จากคุณยายเก๋าและคุณญามี่ค่ะ ขอบคุณภาพประกอบและเพลงเพราะๆ จากอินเตอร์เนตค่ะ (ตะพาบรอบนี้เพลงไม่เข้ากับเรื่องเท่าไหร่ แต่ชอบ ได้อารมณ์ล้านนาดีค่ะ) ขอบคุณทุกท่านที่ติดตามอ่าน พรุ่งนี้ค่อยตามไปเยี่ยมพี่ๆเพื่อนๆ นะคะ
Create Date : 26 พฤศจิกายน 2558 |
|
43 comments |
Last Update : 4 ธันวาคม 2558 0:37:54 น. |
Counter : 1371 Pageviews. |
|
|
|
เรื่องน่ารักค่ะ
ขอบคุณนะคะ คุณนุ่น สำหรับเรื่องสั้นน่ารักๆ กับสำหรับความรู้ใหม่ ประเพณีเป็งปุ๊ด เพิ่งได้ยินนี่แหละค่ะ
♥.*´¨`*. ♥.*´¨`*. ♥