Bloggang.com : krung's step 360 :

ประวัติกรุงเทพมหานคร(พอสังเขป)

กรุงเทพมหานคร ราชธานีแห่งที่ ๔ ของไทย ตั้งอยู่บริเวณฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นราชธานี เมื่อปีพุทธศักราช ๒๓๒๕ ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ ๑ แห่งราชวงศ์จักรี และยังสามารถดำรงความเป็นราชธานีอยู่ได้จนถึงปัจจุบันนี้

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ ทรงเปลี่ยนคำว่า “บวร” เป็น “อมร” “รัตนโกสินท์” เป็น “รัตนโกสินทร์” “มหินทอยุธยา” เป็น “มหินทรายุธยา” แล้วทรงเติมสร้อยนามพระนครลงไป ทำให้กรุงเทพฯมีนามเต็มว่า “กรุงเทพมหานคร อมรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุธยามหาดิลก ภพนพรัตน์ราชธานีบุรีรมย์ อุดมราชนิเวศมหาสถาน อมรพิมานอวตานสถิต สักกทัตติยะวษณุกรรมประสิทธิ์”

แม้จะมีการขนานนามพระนครใหม่แล้วแต่ก็ยังคงแต่ก็ยังคงมีการเรียกกรุงเทพฯว่า “พระนคร” ตามอย่างเมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยา เป็นราชธานี ต่อมาเมื่อมีการเปลี่ยนให้เรียกเมืองว่าจังหวัดแล้ว จึงเรียกกรุงเทพฯว่า “จังหวัดพระนคร” และเรียกเมืองธนบุรีว่า “จังหวัดธนบุรี”

ต่อมาในวันที่ ๒๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๔ มีการประกาศคณะปฏิวัติฉบับที่ ๒๔ โดยรัฐบาลของจอมพลถนอม กิตติขจร ให้รวมจังหวัดพระนครและจังหวัดธนบุรีเข้าด้วยกันแล้วจัดตั้งการปกครอง “นครหลวงกรุงเทพธนบุรี” และในวันที่ ๑๓ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๕ รัฐบาลจอมพลถนอม กิติขจร ไดออกประกาศคณะปฏิวัติฉบับที่ ๓๓๕ ได้จัดรูปแบบการปกครองนครหลวงกรุงเทพธนบุรีและเทศบาลนครหลวงใหม่ แล้วเปลี่ยนชื่อเป็น “กรุงเทพมหานคร”

หากย้อนกลับไปในสมัยกรุงศรีอยุธยา เป็นราชธานี กรุงเทพมหานคร เป็นเพียงที่ตั้งของชุมชนเล็กๆบริเวณริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งมีชื่อเรียกกันว่า “บางกอก” ต่อมาในรัชสมัยสมเด็จพระไชยราชาธิราช แห่งราชวงศ์สุพรรณภูมิ ได้มีการขุดคลองลัดเพื่อลดระยะทางในการเดินเรือจากอ่าวไทยมายังกรุงศรีอยุธยา โดยครั้งนั้นทรงโปรดฯ ให้ขุดคลองเชื่อมแม่น้ำเจ้าพระยาในบริเวณที่เป็นปากคลองบางกอกน้อยและบางกอกใหญ่ในปัจจุบัน และต่อมาคลองขุดดังกล่าวนั้นก็ได้เป็นส่วนหนึ่งของแม่น้ำเจ้าพระยาจนถึงทุกวันนี้ และบริเวณคุ้งแม่น้ำฝั่งตะวันตกนั้นเองก็ได้มีการก่อสร้างเมืองขึ้นมีชื่อว่า “ธนบุรีศรีมหาสมุทร” ใช้เป็นเมืองหน้าด่านของกรุงศรีอยุธยา ครั้นถึงแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช แห่งราชวงศ์ปราสาททอง จึงโปรดฯให้มีการสร้างป้อมปราการแบบยุโรปขึ้น ๒ ป้อมตั้งอยู่ทั้ง ๒ ฝั่งแม่น้ำ ได้แก่ "ป้อมบางกอก"ซึ่งอยู่ทางฝั่งตะวันออกและ"ป้อมวิไชเยนทร์"อยู่ทางฝั่งตะวันตก โดยระหว่างป้อมทั้งสองมีโซ่เหล็กใหญ่ขึงขวางแม่น้ำเจ้าพระยาเพื่อป้องกันข้าศึกทางทะเล ต่อมาในรัชสมัยสมเด็จพระเพทราชา แห่งราชวงศ์บ้านพลูหลวงนั้นได้โปรดฯให้รื้อป้อมบางกอกทางฝั่งตะวันออกลง ส่วนป้อมวิไชเยนทร์นั้นได้ถูกเปลี่ยนชื่อใหม่ในสมัยกรุง ธนบุรีว่า “ป้อมวิไชยประสิทธิ์”

ในสมัยกรุงธนบุรี บางกอกซึ่งอยู่ทางฝั่งตะวันออกส่วนใหญ่ใช้เป็นที่ตั้งของชุมชนชาวต่างชาติที่ ถูกกวาดต้อนมาเป็นเชลย เมื่อสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก ได้ปราดาภิเษกขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์และสถาปนาราชวงศ์จักรีแล้ว ก็โปรดฯให้ย้ายราชธานีจากฝั่งตะวันตกมายังฝั่งตะวันออกด้วยตั้งอยู่ในชัยภูมิที่ดีกว่า แล้วขนานนามพระนครใหม่นี้ว่า “กรุงรัตนโกสินทร์อินทร์อโยธยา”

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ ได้ทรงแก้นามพระนครใหม่ว่า “กรุงเทพมหานคร บวรรัตนโกสินท์ มหินทอยุธยา”

ที่มา - //www.dek-d.com, //www.aksorn.com/Lib/S/Soc_04/

Create Date : 11 กันยายน 2550

22 comments

Last Update : 11 กันยายน 2550 6:42:11 น.

Counter : 836 Pageviews.