โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก (colorectal cancer) _โรคร้ายที่ไม่ควรมองข้าม

โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก (colorectal cancer)
เป็นโรคที่พบได้บ่อยมากขึ้นทุกปี โดยจากสถิติของประเทศไทยล่าสุด พบว่าเป็นสาเหตุที่ทำให้เสียชีวิตสูงเป็นอันดับที่สามของผู้ป่วยที่เสียชีวิตด้วยโรค มะเร็ง รองจากโรคมะเร็งปอด และโรคมะเร็งตับ สำหรับในประเทศสหรัฐอเมริกา ขณะนี้โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่แซงขึ้นมา เป็นสาเหตุการตายอันดับที่สองของผู้ป่วย โรคมะเร็งทั้งหมดแล้ว โรคมะเร็งชนิดนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับลำไส้ใหญ่ทุกๆ ส่วน ไม่ว่าจะเป็นลำไส้ใหญ่ที่อยู่ในช่องท้อง หรือลำไส้ใหญ่ส่วนที่อยู่ในอุ้งเชิงกราน ที่เรียกว่า ไส้ตรง อันที่จริงแล้วมะเร็งลำไส้ใหญ่ของทั้งสองส่วนจะมีลักษณะโรค และวิธีการรักษาที่แตกต่างกันบ้าง แต่สาเหตุการตรวจวินิจฉัยและระยะโรคจะ คล้ายคลึงกัน ตำแหน่งที่พบว่าเป็นมะเร็งประมาณครึ่งหนึ่งอยู่ที่บริเวณไส้ตรง อีก หนึ่งในสามอยู่ที่ลำไส้ใหญ่ขดขวาและขดซ้าย ส่วนที่ทวารหนักพบร้อยละ 1-2 ของทั้งหมด โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่มักพบในคนอายุ 60 ปีขึ้นไป แต่สามารถพบ ได้ในทุกอายุ พบได้น้อยในผู้ที่อายุต่ำกว่า 40 ปี ผู้ชายเป็นโรคนี้มากกว่าผู้หญิง เล็กน้อย

>> เตือนภัย "ถ่ายเป็นเลือด" ระวังโรคแฝง...ร้ายแรงถึงชีวิต

สาเหตุ

1. ปัจจัยทางพันธุกรรม
ปัจจัยทางพันธุกรรมมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกิดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ ผู้ที่มีประวัติ ครอบครัวเป็นโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่มาก่อน จะมีอัตราเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งชนิดนี้ สูงขึ้น นอกจากนี้ผู้ที่เป็นโรคติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่ โรคลำไส้ใหญ่อักเสบเรื้อรัง บางชนิดจะมีโอกาสเป็นมะเร็งสูงกว่าปกติ 15-20 เท่า ปัจจุบันพบว่ามียีนที่เกี่ยว ข้องกับการเกิดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่หลายชนิด ได้แก่ MSH2, MLH1 และ PMS2
>> โรคมะเร็งกับกรรมพันธุ์

2. ปัจจัยด้านอาหาร
การรับประทานอาหารไขมันสูง หรืออาหารที่ขาดใยอาหาร ทำให้มีปัจจัยเสี่ยงต่อ การเกิดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ บางการศึกษาพบว่า การขาดสารอาหารบางชนิด อาจเป็นปัจจัยให้เกิดมะเร็งในลำไส้ใหญ่ได้สูงกว่า ผู้ป่วยที่ได้รับสารอาหารครบ ถ้วน ที่สำคัญคือ การรับประทานผักและผลไม้ช่วยลดปัจจัยเสี่ยงของการเกิด มะเร็งลำไส้ใหญ่ เมื่อเทียบกับการรับประทานอาหารกลุ่มอื่น ปัจจุบันโรคมะเร็ง ลำไส้ใหญ่พบมากขึ้นในกรุงเทพฯ หรือ เมืองใหญ่ เนื่องจากสิ่งแวดล้อมที่มีมล- ภาวะเป็นพิษ และผู้บริโภคนิยมทานอาหารฟาสต์ฟู้ดกันมากขึ้น

แม้ว่าปัจจุบันยังไม่มีการศึกษาวิจัยที่ได้ข้อสรุปชัดเจนว่า อะไรเป็นสาเหตุของ มะเร็งลำไส้ใหญ่ แต่ข้อมูลมากมายบ่งชี้ว่าการควบคุมน้ำหนักและการออกกำลัง- กายที่พอเหมาะ ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ระดับหนึ่ง นอก จากนี้ยังพบว่าการดื่มสุราหรือเบียร์อาจเป็นปัจจัยเสี่ยงมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ รวม ทั้งการสูบบุหรี่ก็อาจเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ ได้เช่นกัน
>> ใส่ใจอาหารแต่ละจาน เสริมภูมิต้านทาน...ห่างไกลมะเร็ง

อาการ


1. ถ้ามีก้อนมะเร็งบริเวณลำไส้ใหญ่ด้านขวา
ผู้ป่วยจะมาพบแพทย์ด้วยอาการอ่อนเพลีย โลหิตจางและมีเลือดออกในทางเดิน อาหาร หรือคลำได้ก้อนที่ท้อง บางรายอาจมีอาการปวดหน่วงๆ บริเวณท้องด้าน ขวา มีน้อยรายที่ผู้ป่วยมีอาการอุดตันของลำไส้

2. ถ้ามีก้อนมะเร็งบริเวณลำไส้ใหญ่ด้านซ้าย
ผู้ป่วยมักมีอาการของลำไส้อุดตันจากก้อนมะเร็ง หรือถ่ายอุจจาระผิดปกติ ท้อง- ผูก ปวดท้อง อาเจียน ไม่ผายลม ไม่ถ่ายอุจจาระ หรือมีเลือดปนกับอุจจาระ

3. ถ้ามีก้อนมะเร็งบริเวณลำไส้ส่วนตรง
จะมีอาการปวดทวารหนัก ถ่ายเป็นเลือดสด มีความรู้สึกถ่ายไม่สุด หรือบางครั้ง พบว่ามีก้อนออกทางทวารหนัก

4. ถ้ามีก้อนมะเร็งบริเวณทวารหนัก
ส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะคลำได้ก้อน อาจมีอาการถ่ายเป็นเลือดสด ถ่ายแล้วปวด หรือ พบว่าต่อมน้ำเหลืองที่ขาหนีบโต

ความรุนแรงของมะเร็งลำไส้ใหญ่ขึ้นอยู่กับหลายๆ ปัจจัยที่สำคัญ ได้แก่ ระยะ ของโรค โดยระยะยิ่งมากความรุนแรงของโรคก็มากขึ้น สภาพร่างกายและโรค ร่วมอื่นๆที่มีผลต่อสุขภาพของผู้ป่วย เช่น โรคเบาหวาน โรคไต เป็นต้น ผู้ป่วย อายุน้อย มักมาพบแพทย์เมื่อโรคลุกลามเพราะไม่ค่อยได้นึกถึงโรคมะเร็ง ส่วน ผู้ป่วยสูงอายุมักมีสภาพร่างกายที่ไม่แข็งแรง ทำให้เป็นอุปสรรคต่อการรักษา ขนาดของก้อนมะเร็ง ยิ่งมีขนาดโตมากความรุนแรงของโรคจะมากกว่าในผู้ป่วย ซึ่งขนาดก้อนมะเร็งเล็กกว่า การที่มีมะเร็งลุกลามเข้าอวัยวะข้างเคียงความรุนแรง ของโรคก็จะมากกว่าการไม่มีการลุกลามของโรค

ระยะต่างๆ ของโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่

• ระยะที่ 1 - โรคมะเร็งยังอยู่ในเยื่อบุลำไส้

• ระยะที่ 2 - มะเร็งทะลุเข้ามาในชั้นกล้ามเนื้อของลำไส้ และ/หรือทะลุถึงเยื่อ หุ้มลำไส้ ลุกลามเข้าเนื้อเยื่อหรืออวัยวะข้างเคียง
• ระยะที่ 3 - มะเร็งลุกลามเข้าต่อมน้ำเหลืองข้างเคียง
• ระยะที่ 4 - มะเร็งลุกลามเข้าต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ไกลออกไป หรือลุกลามตาม กระแสโลหิตไปยังอวัยวะที่อยู่ไกลออกไป เช่น ตับ ปอด หรือกระดูก เป็นต้น

การวินิจฉัย

1. จากการซักถามประวัติอาการและการตรวจร่างกายอย่างละเอียด รวมทั้งการ ตรวจทางทวารหนัก
2. การถ่ายภาพเอกซเรย์ด้วยการสวนแป้งทางทวารหนัก
3. การส่องกล้องทางทวารหนักและการตัดชิ้นเนื้อไปตรวจทางด้านพยาธิวิทยา
4. ตรวจหาระยะของโรค เช่น

• การตรวจช่องท้องด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์
• การตรวจภาพเอกซเรย์ปอด
• การตรวจเลือดทางห้องปฏิบัติการเพื่อดูการทำงานของตับ ไต หรือโรค เบาหวานเป็นต้น
• การตรวจภาพสแกนของกระดูก ถ้าผู้ป่วยมีอาการปวดหลังมาก เพื่อตรวจว่า ได้มีโรคแพร่กระจายไปกระดูกหรือไม่
• การตรวจอัลตราซาวด์ตับ ถ้าสงสัยว่ามีโรคแพร่กระจายไปที่ตับ

>> การตรวจวินิจฉัยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่
>> การวินิจฉัยโรคด้วยการกลืนแคปซูล

โดยทั่วไปผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ประมาณร้อยละ 25 อาจได้รับการวินิจฉัย เบื้องตันผิดพลาดเป็นโรคของถุงน้ำดีและแผลในกระเพาะ หรือโรคของลำไส้- ใหญ่ ชนิดอื่นๆ อาการปวดท้องด้านล่างข้างขวาอาจคล้ายอาการของโรคไส้ติ่ง อักเสบ ผู้ป่วยที่มีปัญหาโลหิตจางร่วมกับน้ำหนักลด ต้องนึกถึงโรคมะเร็งลำไส้- ใหญ่ด้วย สำหรับผู้ที่มีอายุเกิน 40 ปีที่มีอาการเลือดออกทางทวารหนักควรได้รับ การตรวจละเอียดทุกราย




ขอบคุณทุกข้อมูลจากนายแพทย์วรวุฒิ เจริญศิริ ศูนย์ข้อมูลสุขภาพกรุงเทพ โรงพยาบาลกรุงเทพ

Create Date : 26 กรกฎาคม 2552 Last Update : 26 กรกฎาคม 2552 0:30:19 น. Counter : 6563 Pageviews.		4 comments
Share Tweet