ณ วัดแห่งหนึ่ง

หลวงตาเพิ่งกลับจากการบิณฑบาตเห็นลูกศิษย์วัดนั่งร้องไห้สะอึกสะอื้น

จึงเข้าไปถามไถ่ว่าเป็นอะไร ลูกศิษย์ตอบกลับมาว่า

"ผมถูกใส่ร้าย ผมไม่ได้ขโมยเงินในหอพระ
แต่ผมเข้าไปปัดกวาดเช็ดถูบ่อย ๆ ทุกคนก็หาว่าผมเป็นขโมย
ไม่มีใครเชื่อผมเลย ฮือ ฮือ"

หลวงตานั่งลงข้าง ๆ พยักหน้าเข้าใจแล้วสอนลูกศิษย์ว่า

"เจ้ารู้ไหม   ในตัวเรามีคนอยู่สามคน
คนแรกคือ  คนที่เราหยากจะเป็น
คนที่สองคือ  คนที่คนอื่นคิดว่าเราเป็น
คนที่สามคือ  ตัวเราที่เป็นเราจริงๆ"

ลูกศิษย์หยุดร้องไห้ นิ่งฟังหลวงตา

"คนเราล้วนมีความฝัน  ความทะยานอยากได้
ตามประสาปุถุชนทั่วไป  ไม่ใช่สิ่งเลวร้าย
บางครั้งความฝันก็เป็นสิ่งสวยงาม
เป็นพลังที่ทำให้เราก้าวเดิน
เช่น บางคน อยากเป็น นักร้อง เป็นนักมวย เป็นดารา

ถ้าถึงจุดหมายได้
เราก็จะรู้สึกว่า  โลกนี้ช่างสว่างไสวสวยงาม
ดังนั้น   เราควรมีความฝันไว้ประดับตน
เพื่อเป็นเครื่องหล่อเลี้ยงหัวใจ"

มาถึงไอ้ตัวที่สอง
จะเป็นเราแบบที่คนอื่น ยัดเยียดให้เป็น
บางครั้งก็ยัดเยียดว่า  เราดีเลิศ จนเราอาย
เพราะจิตสำนึกเรารู้ดีว่า มันเป็นการเยินยอแต่เราก็ยิ้มรับ

แต่บางครั้ง ไอ้ตัวที่สองนี้ก็มหาอัปลักษณ์ จนไม่อยากจะนึกถึง
ซ้ำร้ายยังเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา เพราะมันเป็นโลกในมือคนอื่น
มันเป็นสิ่งแปลกปลอมที่คนอื่นยื่นให้ "

"อย่างคนขับสิบล้อจอดรถอยู่ข้างทางเฉย ๆ
เช้ามาพบศพใต้ท้องรถ ก็ต้องขับรถหนี
ทั้งที่ศพนั้น ถูกรถชนตายอีกฝั่งแล้วดันถลามาใต้ท้องรถ
แต่ขึ้นชื่อว่า เป็นคนขับสิบล้อ
บางคนก็โดนตัดสินไปแล้วว่าเขาเป็นฆาตกร"

"สมัยที่หลวงตายังไม่ได้บวช เคยไปส่งเพื่อนผู้หญิงที่มีผัวแล้ว
เพราะเห็นว่าบ้านเป็นซอยเปลี่ยว
ส่งได้สองครั้งก็เป็นเรื่อง
ชาวบ้านซุบซิบนินทา หาว่าเป็นชู้กับเมียชาวบ้าน
คนที่เห็นนั้น  มองคนอื่นด้วยใจที่หยาบช้า ไร้วิจารณญาน ใจแคบ
มองคนอื่นผ่านกระจกสีดำแห่งใจตัวเอง
คนเหล่านี้มีอยู่ทั่วไปในสังคม

เจ้าต้องจำไว้นะ
ทุกครั้งที่เราว่าคนอื่นเลว คนอื่นไม่ดี
ก็เท่ากับเราประจานความมืดดำในใจตัวเองออกมา
เห็นสิ่งไม่ดีของใครจงเตือนตัวเองว่า
อย่าทำอย่าเลียนแบบ   
นั่นแหละวิถีของนักปราชญ์
ถ้าเอาไปว่าร้ายนินทาเรียกว่า  วิถีของคนพาล "

"แล้วเราต้องทำตัวอย่างไรละครับ ในเมื่อเราต้องเจอคนเหล่านั้นเรื่อย ๆ "

ลูกศิษย์หยุดร้องไห้แล้ว เริ่มสนทนาโต้ตอบหลวงตา

"เข้าใจครับหลวงตา"
เด็กน้อยยิ้มมีความสุขอีกครั้ง