คู่มือเที่ยวย้อนเวลา: Timeline of "Our" Milestones (Part 1: From Bang to Sun)
คู่มือนี้ไม่ได้พาเที่ยวย้อนอดีตจริงๆหรอกครับ เพียงแต่ผมพยายามรวบรวมสถานที่หรือกิจกรรมที่จะทำเพื่อที่ถ้าทำแล้วอาจจะช่วยทำให้เราจิตนาการว่าในอดีตเมื่อเรื่องราวมันเกิดขึ้นมันเป็นยังไงบ้าง
แรงบัลดาลใจของการรวบรวมสถานที่หรือกิจกรรมต่างๆนี้ผมได้จากการอ่านหนังสือ A Short History of Nearly Everything ของ Bill Bryson และก็จากการไปเที่ยว Museums ต่างๆ สถานที่ หรือกิจกรรมที่รวบรวมมานี้ มีแค่บางอย่างเท่านั้นผมเคยทำมาแล้ว ดังนั้นจึงอาศัยข้อมูลที่ค้นหามาประกอบ และหวังว่าคงเป็นประโยชน์บ้างหากต่อไปมีโอกาสจะได้ลองไปหรือลองทำ
ตารางข้างล่างสรุปเหตุการณ์ตามเวลาและกิจกรรมเพื่อเที่ยวย้อนเวลา
นาฬิกา | เหตุการณ์ | ดู | เสริม | 13,700 MYA | กำเนิดเอกภพ | รังสีไมโครเวฟพื้นหลังของจักรวาล ดูได้คลื่นซ่าจากทีวีที่บ้านเวลาจูนไม่ตรงช่อง | Holmdel Horn Antenna ที่ New Jersy, USA | 13,500 MYA | กำเนิดทางช้างเผือก | จุดศูนย์กลางของทางช้างเผือกอยู่ห่างจากโลกราวๆ 27,000 ปีแสงทางทิศของกลุ่มดาวคนยิงธนู (Sagittarius)
| Paranal Observatory ที่ Cerro Paranal, Chile
| 4,600 MYA | กำเนิดระบบสุริยะ | เนบิวลา เช่น เนบิวลานายพราน (Orion nebula) หรือ M42 อยู่ใกล้กับกลุ่มดาวไถ่ (เข็มขัดโอไรออนในกลุ่มดาวนายพราน)
| พระอาทิตย์ขึ้น พระอาทิตย์ตก สุริยะคาส พระอาทิตย์เที่ยงคืน แสงเหนือ/ใต้ | 4,600 MYA | กำเนิดโลกและดาวเคราะห์อื่นๆ | ดาวเคราะห์ต่างๆ เช่น ดาวศุกร์ (Venus), ดาวอังคาร (Mars), ดาวพฤหัส (Jupiter), และ ดาวเสาร์ (Saturn)
| ดวงจันทร์ ปุ่มป่ำบนดวงจันทร์ เป็นเหมือนบันทึกประวัติต้นๆของระบบสุริยะ
|
13,700 ล้านปีก่อน: กำเนิดเอกภพ/บิ๊กแบง (Big Bang)
ดู
Cosmic Microwave Background Radiation รังสีไมโครเวฟพื้นหลังของจักรวาล ที่เชื่อกันว่าแผ่ออกมาในช่วงหลังจากการเกิดบิ๊กแบงไม่นาน ดูได้ทีวีที่บ้านเวลาจูนไม่ตรงช่องจะเห็นเป็นจากคลื่นซ๋าๆ ซึ่งเป็นผลจากรังสีนี้เอง
เสริม
(ภาพจาก //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f7/Horn_Antenna-in_Holmdel%2C_New_Jersey.jpeg)
Holmdel Horn Antenna ที่ New Jersy, USA เป็นสถานที่ที่ Arno Penzias กับ Robert Wilson รายงานเกี่ยวกันสัญญาณรบกวนที่ไม่หาสาเหตุไม่ได้ ซึ่งภายหลังถูกอธิบายได้ด้วย รังสีไมโครเวฟพื้นหลังของจักรวาล และกลายเป็นหลักฐานสำคัญอีกอย่างที่สนับสนุนทฤษฏีบิ๊กแบง หมายเหตุปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์ยังไม่มีข้อสรุปว่าอะไรเกิดก่อนบิ๊กแบง และก็น่าเวียนหัวที่ว่าเนื่องจากบิ๊กแบงถูกเชื่อว่าเป็นจุดกำเนิดของทั้ง space และ time เพราะฉะนั้นเมื่อเวลาเกิดจากบิ๊กแบง สิ่งที่มาก่อนบิ๊กแบง ก็มาก่อนเวลา ซึ่งพูดให้ง่ายก็คือว่า ยังไม่มีนิยามแม้แต่คำว่า "ก่อนบิ๊กแบง"
13,500 ล้านปีก่อน: กำเนิดกาแลคซี่ทางช้างเผือก (Milky Way Galaxy)
ดู
(ภาพจาก //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a6/Sagittarius_constellation_detail_long_exposure.jpg)
จุดศูนย์กลางของทางช้างเผือกอยู่ห่างจากโลกราวๆ 27,000 ปีแสงทางทิศของกลุ่มดาวคนยิงธนู (Sagittarius)
เสริม
(ภาพจาก //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9e/Starlight_Paranal.jpg)
Paranal Observatory ที่ Cerro Paranal, Chile เป็นห้องดูดาวที่ในปี 2003 ทีมของ Luca Pasquini จากอิตาลีใช้สังเกตุปริมาณรังสีในย่านอุตราไวโอเลตเพื่อบอกปริมาณ Berylium ของดาวในทางช้างเผือกซึ่งสามารถใช้ในการคำนวณอายุของดาวนั้นและประมาณอายุของทางช้างเผือกได้
4,600 ล้านปีก่อน: กำเนิดระบบสุริยะ (Solar System)
ดู
เชื่อกันว่าระบบสุริยะเกิดจากเนบิวลา (กลุ่มฝุ่นกับแก๊ส) ที่หนาแน่นมากจนแรงดึงดูดของมันบีบอัดมันเข้ามาในตัวเองและขณะนั้นก็มีการหมุนด้วย จากการหมุนก็ทำให้กลุ่มฝุ่นแก๊สนี้แบนลง มีลักษณะเป็นจานแบน รอบๆศูนย์กลางที่เป็นวัตถุขนาดใหญ่ที่เกิดจากการรวมตัวของแก๊ส ซึ่งเรียกว่า protostar หรือ ดาวฤกษ์ก่อนเกิด แล้วจากนั้นดาวฤกษ์ก่อนเกิดก็ร้อนขึ้นเรื่อยๆขณะที่เศษหินและน้ำแข็งก็ควบรวมตัวกันเป็นวัตถุที่ใหญ่ขึ้น เรียกว่า planetestimals ซึ่งต่อมา planetestimals เหล่านี้ก็ชนกันเอง แตกออกบ้าง รวมตัวกันใหม่บ้าง จนในที่สุดหลังจากร้อยๆล้านปีผ่านไปก็มีสภาพเป็นดาวเคราะห์ดังเช่นที่เรารู้จักกัน
(ภาพจาก //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9e/Starlight_Paranal.jpg)
เนบิวลาที่สังเกตุได้ง่ายที่สุด น่าจะเป็น เนบิวลานายพราน (Orion nebula) หรือ M42 เป็นหนึ่งในเนบิวลาที่สว่างที่สุด สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า อยู่ใกล้กับกลุ่มดาวไถ่ (เข็มขัดโอไรออนในกลุ่มดาวนายพราน) และเนบิวลานายพรานยังเป็นย่านกำเนิดดาวฤกษ์มวลมากที่อยู่ใกล้กับโลกมากที่สุด (ราวๆ 1,344 ปีแสง)
เสริม
นอกจากพระอาทิตย์ขึ้น พระอาทิตย์ตก สุริยะคาส และ พระอาทิตย์เที่ยงคืน แล้ว แสงเหนือ/ใต้เป็นอีกปรากฎการณ์เกี่ยวกับดวงอาทิตย์ที่น่าติดตามชม
(ภาพจาก //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a9/Polarlicht.jpg)
แสงเหนือ/ใต้ เกิดจากอนุภาคจากลมสุริยะ (คลื่นอนุภาคพลังงานสูงจากดวงอาทิตย์) ที่ถูกดูดด้วยสนามแม่เหล็กโลก แล้วชนกับอนุภาคต่างๆเช่นออกซิเจนหรือไนโตรเจนขณะผ่านชั้นบรรยากาศโลกแล้วคายพลังงานออกมาในย่านแสงสีต่างๆ
เนื่องจากอนุภาคจากลมสุริยะจะถูกสนามแม่เหล็กโลกดูดไปรวมกันแถวขั้วโลกเหนือและใต้ ดังนั้นคล้ายกับพระอาทิตย์เที่ยงคืนที่ ที่ที่เหมาะในการดูก็จะอยู่บริเวณขั้วหรือใกล้ขั้นโลกเช่น ทางเหนือของ Canada; Alaska, USA; Siberia, Russia; Sweden, Norway, Finland หรือ ทางใต้ของ Australia; Argentina; Chile พวกนี้เป็นต้น
4,600 MYA: กำเนิดโลกและดาวเคราะห์อื่นๆ (Planets)
ดู
เชื่อกันว่าโลกและดาวเคราะห์อื่นๆกำเนิดขึ้นมาพร้อมๆกับระบบสุริยะ
* ดาวพุธ (Mercury): สังเกตุเห็นได้ยากเพราะวงโคจรใกล้ดวงอาทิตย์มาก
* ดาวศุกร์ (Venus): เป็นสิ่งที่สว่างเด่นในท้องฟ้าตอนหัวค่ำทางทิศตะวันตก สว่างเป็นรองแค่ดวงจันทร์ ดวงพฤหัสที่สว่างในลำดับต่อมาก็สว่างเพียงครึ่งของดาวศุกร์ ส่วนดาวซิริอุส (Sirius) ดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดในฟ้ากลางคืนก็สว่างเพียง 8 % ของดาวศุกร์
* ดาวอังคาร (Mars): ช่วงที่ดาวอังคารอยู่ใกล้โลกและเหมาะแก่การสังเกตุคือ: ** 3 มี.ค. 2555 (ระยะห่าง 0.67 AU); ** 8 เม.ย. 2557 (0.62 AU); ** 22 พ.ค. 2559 (0.50 AU) [1 AU = 149,598,000 กิโลเมตร]
โดยจะหาตำแหน่งของดาวอังคารจะอยู่ใกล้กับกลุ่มดาวดังนี้:
ปี/เดือน | มค | กพ
| มีค | เมย | พค | มิย
| กค | สค | กย | ตค | พย | ธค | 2554 | - | - | - | - | - | Taurus | Taurus | Gemini | Gemini | Cancer | Leo | Leo | 2555 | Leo | Leo
| Leo
| Leo
| Leo
| Leo
| Virgo
| Virgo
| Libra
| Scorpio
| Sagittarius | -
| 2556 | - | - | - | - | - | - | Taurus | Gemini | Cancer | Leo | Leo | Virgo | 2557 | Virgo | Virgo | Virgo | Virgo | Virgo | Virgo | Virgo | Libra | Scorpio | Scorpio | Sagittarius | Capricorn | 2558 | Aquarius | Pisces | - | - | - | - | - | - | Leo | Leo | Virgo | Virgo | 2559 | Virgo | Libra | Scorpio | Scorpio | Scorpio | Libra | Libra | Scorpio | Scorpio | Sagittarius | Capricorn | Capricorn |
[ข้อมูลจาก Dickinson's NightWatch]
* ดาวพฤหัส (Jupiter): ** ปี 2554: ต้นปีอยู่แถวๆระหว่าง Aquarius กับ Pisces; ช่วงระหว่างกลางมี.ค. ถึง พ.ค. สังเกตุได้ยาก; ช่วงหลังกลาง มิ.ย. จะอยู่แถว Aries ** ปี 2555: หลังจากกลาง มิ.ย. แล้วจะอยู่แถวๆ Taurus ** ปี 2556: ต้นปีอยู่แถวๆ Taurus; ช่วงระหว่างกลาง พ.ค. ถึง กลาง ก.ค. สังเกตุได้ยาก; หลังจากนั้นจะอยู่แถวๆ Gemini
* ดาวเสาร์ (Saturn): ** ปี 2554: อยู่แถว Virgo แต่ช่วง ปลาย ส.ค. ถึง กลาง พ.ย. อาจจะสังเกตุได้ยาก ** ปี 2555: อยู่แถว Virgo ** ปี 2556: ต้นปีอยู่แถวๆ Libra; ช่วง พ.ค. จะอยู่แถว Virgo; จากนั้นจะอยู่แถวๆระหว่าง Libra กับ Virgo
แหล่งข้อมูล
=== ทั่วไป ===
* Bill Bryson, A Short History of Nearly Everything, Broadway Books, 2003 * Michael Allaby, Robert R Coenraads, Stephen Hutchinson, Karen McGhee, John O'Byrne, and Ken Rubin, The Encyclopidia of Earth: A Complete Visual Guide, University of California Press, 2008 * wikipedia
=== ทางช้างเผือก ===
* อายุของทางช้างเผือก: //www.physorg.com/news854.html * ศูนย์กลางของทางช้างเผือก: //www.astro.ucla.edu/~tanner/gcintro.html
=== การดูดาวและวัตถุบนฟ้า ===
* Terence Dickinson, Nightwatch: A Practical Guide to Viewing the Universe, 4th Edition, Firefly Books, 2006 (ให้ข้อมูลการดูดาว-ดาวเคราะห์และวัตถุบนฟ้าที่ละเอียดครบถ้วนจนถึง ปี พ.ศ. 2561) * เวปไซต์ของสมาคมดาราศาสตร์ไทย (มีแผนที่ดาวสำหรับดาวน์โหลด): //thaiastro.nectec.or.th/
=== แสงเหนือ/ใต้ ===
* ไปดูได้ที่ไหน: //www.exploratorium.edu/learning_studio/auroras/seethem.html
Create Date : 01 เมษายน 2554 |
Last Update : 18 พฤศจิกายน 2559 10:57:48 น. |
|
0 comments
|
Counter : 1824 Pageviews. |
|
|
|
|
|