แล้วก็เล่ากันต่ออีกว่า แม่นกไปเกิดใหม่ คราวนี้ไม่ใช่นก แต่เกิดเป็นคน แถมเป็นคนผู้หญิงที่.......

จิ้มลิ้มนิ่มนวล........น่ายวนโลกีย์
เกศเกล้ามาลี.........ดังปีกภุมรา
คิ้วโก่งคือศิลป์........พระทนคือนิล
งามสิ้นโสภา...........พระโอษฐ์นางนาฎ
ดังเอาชาดทา..........พระเนตรซ้ายขวา
คือตาทรายทอง........พระกรสองข้าง
คือดังงวงช้าง..........ไอยราผันผยอง
พระปรางสองข้าง.....เหมือนอย่างปรางทอง
พระถันทั้งสอง..........ดังดอกบุษบง
พระพักตร์เป็นนวล....ราศีถี่ถ้วน
นิ่มเนื้อนวลหงส์........ไหล่ผายท้ายทอย
รอยรับรององค์.........งามรูปงามทรง
ดังอนงค์กินนร...

นอกจากจะมีรูปโฉมงดงามเหมือนหยาดฟ้าดังคำกลอนข้างต้นแล้ว นางยังเป็น พระธิดาโทน(ลูกคนเดียว)ของท้าวพรหมทัต กับพระนางโกสุมาแห่งเมืองโกสัมพี

พระธิดาสุวรรณเกษรนั้นเป็นผู้ที่มีรูปลักษณ์สิริโฉมโสภาเกินกว่าหญิงใดในหล้า แต่เมื่อเกิดมาจวบจนถึงวัยครองเรือน นางกลับไม่ยอมเอ่ยปากพูดกับผู้ชายคนไหนทั้งสิ้น แม้แต่ผู้เป็นพระบิดาของตนเอง ท้าวพรหมทัตรู้สึกทุกข์ในพระทัยยิ่งนัก ถึงกับให้มีประกาศไปทั่วทุกแคว้นแดนดินว่า หากชายใดสามารถทำให้พระธิดายอมพูดด้วย ก็จะให้อภิเษกสมรสกับเจ้าหญิงสุวรรณเกษรทันที

บรรดากษัตริย์รวมทั้งเศรษฐีจากเมืองต่างๆ ได้ส่งพระโอรสและทายาทของตนมาขอทดสอบ แต่ไม่ว่า

จะใช้วิธีไหนเจ้าหญิงสุวรรณเกษรก็ไม่ยอมเอ่ยปากเจรจากับเจ้าชายหรือทายาทหนุ่มของเศรษฐีคนใดเลยแม้แต่เพียงคำเดียว ต่างรู้สึกท้อใจและเดินทางกลับบ้านเมืองของตนไปจนหมดสิ้น

กล่าวถึงพ่อนกกระจาบซึ่งได้มาเกิดใหม่เป็น เจ้าชายสรรพสิทธิ์ พระโอรสของ พระเจ้าวิชัยราชกับพระนางอุบลเทวีแห่งอลิกนคร เมื่อทราบเรื่องราวเกี่ยวกับพระธิดาสุวรรณเกษร ทำให้เจ้าชายสรรพสิทธิ์สนใจนึกอยากจะไปทดสอบดู เพราะเคยไปเรียนวิชาอรภินทวิทยา อันเป็นวิชาเกี่ยวกับการถอดจิต คิดว่าคงจะพอมีวิธีทำให้เจ้าหญิงสุวรรณเกษรพูดกับตนได้

เมื่อพระเจ้าพรหมทัตทราบว่ามีเจ้าชายจากเมืองใกล้เคียงมาอาสาก็ดีพระทัย สั่งให้ทำการกั้นม่านขึ้นเจ็ดชั้นเหมือนทุกครั้งที่ผ่านมา โดยเจ้าชายจะพูดคุยกับเจ้าหญิงได้แต่เพียงข้างนอก ห้ามรุกล้ำเข้าไปด้านในอย่างเด็ดขาด และในห้องใกล้กันนั้นมีวงมโหรีคอยฟังอยู่ หากได้ยินเสียงเจ้าหญิงสุวรรณเกษรเมื่อใดก็จะพากันบรรเลงขึ้นเพื่อเป็นพยาน

ครั้นตกค่ำเจ้าชายสรรพสิทธิ์จึงเข้าไปในที่ซึ่งจัดไว้ พร้อมด้วย ชานุ ผู้เป็นพี่เลี้ยงคนสนิทซึ่งไปเรียนวิชาอรภินทวิทยาจากเมืองตักศิลามาด้วยกัน เจ้าชายได้ถอดดวงจิตของชานุไปสถิตไว้ที่ชวาลาหรือตะเกียงรูปร่างคล้ายคนโทแต่มีพวยเหมือนกาน้ำซึ่งใช้จุดให้แสงสว่างในสมัยโบราณ

แล้วเจ้าชายได้ตั้งจิตอธิษฐานว่า หากตนกับพระธิดาเป็นเนื้อคู่กัน ขอให้นางยอมเอ่ยปากเจรจาด้วย จากนั้นเจ้าชายได้เอ่ยปากพูดคุยกับชวาลาชวนให้เล่านิทานให้ฟัง ชวาลาตอบว่าตนไม่มีเรื่องอะไรจะเล่า หากเจ้าชายมีเรื่องสนุกก็จงเล่ามาเถิด

เจ้าชายสรรพสิทธิ์ได้เล่าเรื่องราวของพ่อค้าเรือ ๔ คนซึ่งเป็นเพื่อนสนิทกัน วันหนึ่งพ่อค้าคนหนึ่งเห็นท่อนจันทน์ลอยมาจึงเก็บนำมาแกะเป็นสตรีที่สวยงามและมีชีวิตขึ้นมา พ่อค้าคนที่สองได้นำเครื่องประดับมาตกแต่งให้ พ่อค้าคนที่สามนำอาสนะมาให้รูปแกะสลักนั่ง ส่วนพ่อค้าคนที่สี่ได้นั่งสนทนากับรูปแกะสลักนั้น ในตอนท้ายเจ้าชายเอ่ยถามปริศนากับดวงชวาลาว่า เมื่อพ่อค้าทั้ง ๔ ต่างก็มีใจรักในรูปแกะสลักนั้น ควรตัดสินให้นางเป็นกรรมสิทธิ์ของใคร ชวาลาตอบว่าควรเป็นของผู้ที่แกะสลักนางขึ้นมาจากท่อนไม้จันทน์

เจ้าหญิงสุวรรณเกษรซึ่งนิ่งฟังเรื่องราวมาโดยตลอดก็เผลอแย้งขึ้นว่า พ่อค้าผู้แกะสลักควรอยู่ในฐานะบิดา พ่อค้าผู้นำอาสนะมาให้นั่งควรอยู่ในฐานะมารดา พ่อค้าผู้มานั่งสนทนาด้วยควรอยู่ในฐานะพี่ชาย ส่วนพ่อค้าผู้นำเครื่องประดับมาตบแต่งให้เธอนั้นเป็นผู้ควรอยู่ในตำแหน่งสามี