Bloggang.com : บ้าได้ถ้วย : ภาวะของผู้หลุดพ้น.....

ภาวะของผู้หลุดพ้น.....

ภาวะของผู้หลุดพ้น ก็คือ พระอรหันต์ หรือพระขีณาสพ ภาวะของผู้หลุดพ้น หรือผู้บรรลุนิพพาน มี 3 ประการ

1.ภาวะทางปัญญา คือ ผู้หลุดพ้นมองสิ่งทั้งหลายตามที่มันเป็น หรือเห็นตามความเป็นจริง รับรู้อารมณ์ทางอายตนะด้วยจิตที่เป็นกลาง และมีสติ ไม่หวั่นไหว ลึกซึ้ง คือมีปัญญารู้เท่าทันสังขาร รู้สามัญลักษณะ ที่เป็น อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา รู้เท่าทันสมมุติบัญญัติ ไม่ถูกหลอกให้หลงไปตามรูปลักษณ์ภายนอกของสิ่งทั้งหลาย

เมื่อเกิดปัญญารู้เห็นสิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริง เห็นอาการที่มันเกิดจากเหตุปัจจัยที่อิงอาศัยกันและกันจึงเกิดขึ้นมี ก็จะเข้าใจโลกและชีวิตตามความเป็นจริง และไม่ต้องเชื่อโดยผ่านความรู้คนอื่น เพราะรู้ประจักษ์ด้วยตนเอง รู้เองเห็นเองแล้วไม่ต้องรู้เห็นผ่านคนอื่น คือ รู้เองเห็นแล้ว ไม่ต้องอาศัยศรัทธาอีกต่อไป

2.ภาวะทางจิต คือ ความเป็นอิสระ สืบเนื่องมาจากปัญญา คือ เห็นตามความเป็นจริง จึงพ้นจากอำนาจครอบงำของกิเลส ลักษณะของจิตที่เป็นอิสระ คือ ไม่ตกเป็นทาสของอารมณ์ที่เย้ายวนทั้งหลาย คือ ราคะ โทสะ โมหะ ทำให้ไม่หวาดเสียวสะดุ้ง หวั่นไหว ไม่ติดในสิ่งต่างๆ ในกามในบุญ และบาป ไม่ติดในอารมณ์ต่างๆ

อันจะเป็นเหตุให้ต้องรำพึงหลังหวังอนาคต ไม่หวังสิ่งใด จึงพ้นจาก ความผิดหวังและสมหวัง เป็นอิสระหรือหลุดพ้นจากความหวัง เพราะมีความสุขบริบูรณ์เต็มที่ทุกขณะ จึงไม่มีทางที่จะผิดหวังหรือสิ้นหวัง จิตใจสงบ ปลอดโปร่ง เยือกเย็น ไม่มีความกระวนกระวาย หงุดหงิด หงอยเหงา เบื่อหน่าย มีความสุขทุกเมื่อ ไร้กังวล สุขภาพจิตดี เป็นไทแก่ตัวไม่เร่าร้อนกระวนกระวาย

ภาวะทางจิตนี้ โดยสรุป คือ ลักษณะแห่งการพัฒนาการของชีวิต จิตใจ ซึ่งทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในบุคลิกภาพ และท่าทีต่อสิ่งต่างๆ หรือต่อโลก และชีวิตโดยส่วนรวม

3.ภาวะทางความประพฤติ หรือการดำเนินชีวิต ผู้ที่มีภาวะหลุดพ้นแล้ว ศีลของท่านจะสมบูรณ์ การกระทำของท่านจึงอยู่ในกรอบของศีลโดยอัตโนมัติ จึงไม่มีโอกาสประพฤติเสียหาย หรือทุศีลได้ พระอรหันต์ท่านดับกรรมได้แล้ว หรือสิ้นกรรมแล้ว

การกระทำของท่านจึงเรียกว่ากิริยา ที่ว่าดับกรรมนั้นหมายถึงไม่กระทำการต่างๆ โดยมีอวิชชา ตัณหา อุปาทาน ครอบงำ แต่ทำด้วยจิตที่เป็นอิสระ มีปัญญารู้แจ้งชัดตามเหตุผล มีความเคลื่อนไหวที่เป็นอิสระตามทางของปัญญา หรือภาวะที่มีปัญญาเป็นแรงจูงใจ ในการกระทำ

เมื่อมองเห็นคนอื่นที่กำลังมีปัญหาถูกความทุกข์บีบคั้นอยู่ จึงมีความกรุณาเกิดขึ้น เห็นอกเห็นใจเข้าใจ และช่วยเหลือทำกิจของพระศาสนา โดยการประกาศเผยแพร่หลักธรรม ส่งเสริมสติปัญญา และคุณธรรมต่างๆ ตลอดจนการดำเนินชีวิตก็ประพฤติตนเป็นแบบอย่างที่ดีของสังคม

สรุปได้ว่า ภาวะการหลุดพ้น มี 3 ด้าน ภาวะทางปัญญา, ภาวะทางจิต และภาวะทางความประพฤติและการดำเนินชีวิตของผู้บรรลุนิพพาน ตามที่กล่าวมาแล้วรวมอยู่ในหลักสามข้อ คือ ปัญญา ที่เรียกว่าวิชชา, ความหลุดพ้นเป็นอิสระที่เรียกว่าวิมุติ และกรุณาที่แผ่ออกไปทำให้ผู้อื่นได้วิชชา และวิมุติไปด้วย.

GMOs. ข้อมูลจาก ที. ม. 10 / 107 /140. และ ที. ปา. 11 / 226 / 226 และอ้างใน ( ประยุทธ์ ปยุตฺโต) พุทธธรรม หน้า 254.

อย่าว่าพรรณโน้นพรรณนี้เลย เสียงเค้าว่ากันพรรณนั้น

Create Date : 28 มีนาคม 2551

Last Update : 28 มีนาคม 2551 14:04:51 น.

13 comments

Counter : 1357 Pageviews.

เคยได้รับกำลังใจจากคุณในวันแรกที่เขียนบล๊อก

รู้สึกดีที่มีคนเข้ามาอ่าน..ขอบคุณๆ...

วันนี้ก็เขียนเรื่องสิ่งสำคัญในชีวิต

แต่พึ่งเคยเข้ามาดูบล๊อกของเป็นครั้งแรกค่ะ

ลึกซึ้งจริงๆ..นับถือๆ