Wednesday,November 9, 2016
1:49PM
อ้างอิง .. ๑. พจนานุกรมพุทธศาสตร์ฉบับประมวลธรรม โดย พระพรหมคุณาภรณ์ (ปยุตฺโต)
๒. ดรรชนีศัพท์ธรรมะในพระสุตตันตปิฎก โดยปีเตอร์ เอ. เจ็คสัน
โยคะ ๔, สภาวะอันผูกกรรมไว้กับวิบาก: กามะโยคะ ภวะโยคะ ทิฏฐิโยคะ อวิชชะโยคะ.
Yoga 4,Nature (Truth) that binds actions with their results: Sensual Bondage,Experiential Bondage, Thought Bondage and Ignorant Bondage
ขยายความ:
โดยหลักวัฏฏะ ๓ อันได้แก่ กิเลส กรรม วิบากก็ดี พระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าที่ว่าด้วยเรื่องอิทัปปัจจะยะตา-ปฏิจจะสมุบบาท ก็ดี หรือแม้แต่พระเถราธิบายของพระสารีบุตรในเรื่องสัมมาทิฏฐิ ก็ดี หรือ หลักอริยะสัจจ์ ๔ ในธรรมะจักกัปปะวัตนะสูตรก็ดี ฯลฯ ซึ่งล้วนเป็นพระสัทธรรมะปริยัติ อันเป็นพื้นฐานแห่งพระสัทธรรมะปฏิบัติ(การเจริญสมาธิภาวนา เพื่อให้ได้อาสวะขยะญาณ)อันเป็นพระสัทธรรมปฏิเวธ/ผลสุดท้ายของการปฏิบัติธรรมทั้งหมดในพระพุทธศาสนา
หมายความว่าโยคะทั้งสิ้นนี้เป็นสมุทยะสัจจ์ ซึ่งสามารถละหรือดับไปได้ ด้วยการกำหนดรู้ทุกขะสัจจ์ อันได้แก่ รูปนามขันธ์ ๕ อินทรีย์ ๖ สติปัฏฐาน ๔ และ ปฏิจจสมุปบาท ๑๒ ฯลฯ โดยธรรมชาติเหล่านี้ ว่า ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัว ไม่ใช่ตน ไม่ใช่เราไม่ใช่ของ ๆ เรา ไม่ใช่เขา ไม่ใช่ของ ๆเขา
อีกอย่างหนึ่ง กรรมภพ ๑ (สังขารที่เกิด/ดับเพราะการเกิด/ดับของอิชชา) และ อุปปัตติภพ ๑ (ภพที่เกิด/ดับเพราะการเกิด/ดับของอุปาทาน) ในวัฏฏะ ๓ กรรมภพเป็นกรรมวัฏฏ์อุปปัตติภพเป็นวิปากวัฏฏ์ อวิชชา/อุปาทาน เป็นกิเลสวัฏฏ์