|
|
| | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | |
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
ปวดศีรษะไมเกรน เป็นมายังไง แล้วเป็นได้ยังไง...มาดูกัน
เนื่องจากเจ้าของ blog เป็นไมเกรนนั่นเอง เลยเที่ยวเสาะแสวงหาข้อมูลเกี่ยวกับอาการไมเกรนมาอ่าน เพราะอยากรู้จริงๆ ว่ามันเป็นได้ยังไง
เวลาปวดไมเกรนนี่ทรมานสุดๆ หัวแทบจะระเบิดเป็นเสี่ยงๆ เลยทีเดียว มันอาจจะเป็นเหมือนที่คนโบราณเค้าเรียกว่า "โรคเวรโรคกรรม" รึป่าวน้อ
มาดูกันดีกว่าว่ามันเป็นมายังไง เป็นได้ยังไง อะไรกระตุ้นให้เป็น
เส้นทางแห่งความปวด
ด้วยเทคโนโลยีการสร้างภาพที่ทันสมัยใจปัจจุบัน ทำให้นักวิทยาศาสตร์สามารถเห็นภาพของสมองคนเป็นๆ ขณะเกิดไมเกรนได้ แม้ว่าจะยังไม่ทราบรายละเอียดทุกแง่มุม แต่ข้อมูลเท่าที่มีก็ทำให้เราเข้าใจกระบวนการเกิดไมเกรนได้กระจ่างแล้ว มาดูกัน
1. สิ่งกระตุ้น
กระตุ้นที่อาจเป็นอะไรก็ได้สามารถกระตุ้นกระบวนการเกิดไมเกรนได้ แต่ในคนส่วนใหญ่แล้ว ตัวกระตุ้นอาจจะมาในรูปแบบของการผสมผสานของปัจจัยหลายอย่างค่อย ๆ สะสมผ่านกาลเวลาจนกลายเป็นตัวกระตุ้นเฉพาะบุคคล ปัจจัยเหล่านี้อาจเป็นปัจจัยจากภายใน เช่น ฮอร์โมน ความเคียด อดนอน หรือ เป็นปัจจัยจากภายนอก เช่น อากาศเปลี่ยน แพ้อาหาร เป็นต้น
2. ศูนย์ควบคุม
ตัวกระตุ้นไมเกรนจะมุ่งหน้าไปรวมกันที่สมองส่วนไฮโปทาลามัส ซึ่งเป็นสมองส่วนที่ควบคุมการหลั่งฮอร์โมนหลายชนิด ควบคุมการนอนหลับ และความหิว อาการพ่วงของไมเกรน เช่น อาการคลื่นเหียน อาเจียน นั้นเป็นผลมาจากสัญญาณที่ส่งจากไฮโปทาลามัสไปยังระบบประสาทที่เป็นต้นกำเนิดไมเกรน
3. ต้นกำเนิดไมเกรน
ไฮโปทาลามัสจะส่งสัญญาณไปยังก้านสมองส่วนบนที่เป็นที่อยู่ของระบบประสาท trigeminal ระบบประสาทนี้เป็นโครงข่ายใยประสาทขนาดใหญ่ ที่มีกิ่งก้านสาขาครอบคลุมไปทั่วทั้งสมอง ไม่ผิดอะไรกับหมวกนิรภัย เมื่อระบบประสาทนี้ถูกกระตุ้น กระบวนการไมเกรนก็เริ่มต้น
4. ปวดหัว
อาการปวดหัวที่เกิดขึ้นนั้นเป็นเพราะหลอดเลือดที่เยี่อหุ้มสมองส่วนนอกขยายตัวออก และเส้นประสาทที่อยู่บริเวณเดียวกันก็รับสัญญาณความเจ็บปวดไป เมื่อเส้นประสาทถูกกระตุ้น มันก็จะหลั่งสารที่กระตุ้นให้ตัวรับสัญญาณคามเจ็บปวดทำงาน และทำให้หลอดเลือดขยายตัวมากขึ้นอีก
ออรา aura หรืออาการนำ
ในผู้ป่วยบางราย ระบบประสาทเกี่ยวกับการมองเห็น และระบบรับสัญญาณความรู้สึกอื่นๆ จะก่อสัญญาณไฟฟ้าแล่นเป็นคลื่นไปทั่วสมอง ยอดคลื่นนี้ไปบิดเบือนสัญญาณที่ส่งไปยังประสาทการมองเห็น ผลที่ได้ก็คือ ผู้ป่วยหลายรายเห็นภาพแสงสว่างเป็นแฉกวาบขึ้นมาก่อนที่อาการปวดจะเกิดขึ้น
Migraineไมเกรน มาจากภาษาฝรั่งเศส ซึ่งมีรากศัพท์จากภาษากรีกโบราณ Hemicrania แปลว่า ปวดศีรษะครึ่งซีกนั่นเอง
ปวดแบบไหนจึงจะเรียกว่าปวดศีรษะไมเกรน?
อาการปวดศีรษะไมเกรนตามเกณฑ์ของ International Headache Society (1988) ได้แก่ มีอาการปวดศีรษะนาน 4-72 ชม. หากไม่ได้รักษา หรือ นอนหลับ มีอาการคลื่นไส้อาเจียน และทนต่อแสงจ้า หรือ เสียงดังไม่ได้
อาการปวดมีลักษณะอย่างน้อย 2 ข้อดังต่อไปนี้
ปวดตุ้บๆ
ปวดซีกเดียวบริเวณขมับหรือท้ายทอย
ปวดปานกลางไปจนถึงทำงานไม่ไหว
กิจกรรมทั่วไป เช่น การเดิน ขยับศีรษะทำให้ปวดไมเกรนมากขึ้น
บางรายจะมีอาการนำ (aura) ซึ่งเกิดก่อนหรือพร้อมกันกับไมเกรนได้ สาเหตุยังไม่ทราบแน่ชัด สมมุติฐานว่าอาจจะเกิดจากการแพร่กระจายของคลื่นจากก้านสมองไปยังสมองใหญ่ ส่วนใหญ่จะเป็นอาการทางตา เช่น มีแสงซิกแซก หรือแสงหิ่งห้อย ประมาณ 10 นาที ก่อนจะปวดศีรษะตาม
ถ้าปวดศีรษะไมเกรนบ่อยๆ ควรปฏิบัติตัวอย่างไร?
ข้อแรก คือ ต้องสังเกตว่ามีตัวกระตุ้นอะไรบ้างที่ทำให้ปวดศีรษะไมเกรน ได้แก่ การอดนอน หรือ นอนมากเกินไป (เช่น ปวดไมเกรน ในเช้าวันหยุดเสาร์ อาทิตย์) , ตากแดด, หรือ มองแสงจ้านานๆ โดยเฉพาะการขับรถทางไกล, อากาศร้อน, เหนื่อยมาก, การอดอาหาร, อาหารบางชนิดเช่น ไส้กรอก (มีดินประสิว nitrate), ไวน์ อาหารจีน ซึ่งมีผงชูรสปริมาณมาก, ในผู้หญิงมักจะปวดก่อน หรือ ขณะมีประจำเดือน 2-3 วันแรก (อธิบายจากระดับฮอร์โมนที่มีการเปลี่ยนแปลงไป)
เมื่อทราบปัจจัยที่กระตุ้นให้ปวดแล้วการหลีกเลี่ยงจะช่วยทำให้ลดความถี่ในการปวดได้มาก การพักผ่อนและรับประทานอาหารให้ตรงเวลา หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่เหนื่อยเกินไป
ข้อต่อมา เมื่อเริ่มมีอาการปวดไมเกรน ควรหยุดพักในห้องที่มืดอากาศเย็นและเงียบสงบ ถ้าอาการไม่ดีขึ้นใน 10-20 นาที ควรรับประทานยาแก้ปวด ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะพยายามไม่ทานยา เพราะเกรงว่าจะทานยามากไป ซึ่งเมื่ออาการปวดมากขึ้น ยาแก้ปวดธรรมดาจะคุมไมเกรนไม่ได้ และต้องมา รพ.ในท้ายสุด
ดังนั้น การทานยาแต่แรกจะช่วยลดการใช้ยาปริมาณมากในภายหลัง ยาที่ควรใช้ ได้แก่ ยาแก้อาเจียน (motilium, plasi) ยาแก้ปวดกลุ่มพารา หรือ NSAID (ponstan, brufen) และยาไมเกรน โดยตรง (cafergot, sumatriptans**ยากลุ่มใหม่ที่ได้ผลดีมาก) ผลข้างเคียงอาจจะมีอาการใจสั่น ตัวชา คล้ายกับทานกาแฟ หรือมีปวดตามกล้ามเนื้อมากในบางราย
ข้อสุดท้าย ถ้ามีอาการมากกว่า 2 ครั้งต่อเดือน หรือ ต้องหยุดงาน/ขาดเรียน จากไมเกรน ควรทานยาป้องกัน ซึ่งจะช่วยลดความไวของหลอดเลือด ยาในกลุ่มนี้ได้แก่ B-Blocker (propanolol), sibelium, tryptanol
การจดบันทึก (migraine diary) ช่วยให้ผู้ป่วยและแพทย์ทราบถึงอาการปวด, ตัวกระตุ้น, การตอบสนองต่อยา และวางแผนการรักษาร่วมกันได้ดีขึ้น
ขอขอบคุณข้อมูลที่มีประโยชน์ จาก รพ. พญาไท คะ
อ้อ...confirmed คะว่าเป็นแล้วสุดแสนทรมานมากๆ คะ เพื่อนๆ คนไหนที่ไม่เคยเป็นขอแนะนำว่าหลีกเลี่ยงเลยคะ พยายามอย่างสุดๆ ที่จะไม่เป็นดีที่สุดจ้า
เหมือนคำโบราณที่เค้าบอกไง "ความไม่มีโรค เป็นลาภอันประเสริฐ" (เป็นแต่ลาภนะ น้ำตกไม่เป็น อิอิ  )
| Create Date : 11 เมษายน 2551 |
| Last Update : 11 เมษายน 2551 14:12:56 น. |
|
11 comments
|
| Counter : 4910 Pageviews. |
 |
|
|
| โดย: piggy IP: 202.91.18.204 วันที่: 11 เมษายน 2551 เวลา:16:45:59 น. |
|
|
|
โดย: บ้าได้ถ้วย  วันที่: 11 เมษายน 2551 เวลา:21:23:17 น. |
|
|
|
| โดย: surasc (surasc ) วันที่: 14 เมษายน 2551 เวลา:10:16:15 น. |
|
|
|
| โดย: Buggy IP: 117.47.59.224 วันที่: 15 เมษายน 2551 เวลา:12:20:56 น. |
|
|
|
| โดย: แมวมี่ IP: 118.172.51.9 วันที่: 19 เมษายน 2551 เวลา:13:58:19 น. |
|
|
|
| โดย: กระบือ ลำตะคอง IP: 222.123.49.60 วันที่: 21 กุมภาพันธ์ 2552 เวลา:20:52:44 น. |
|
|
|
| โดย: กระบือ ลำตะคอง IP: 222.123.49.60 วันที่: 21 กุมภาพันธ์ 2552 เวลา:20:53:04 น. |
|
|
|
| โดย: อุ๋มอิ๋ม IP: 171.7.129.99 วันที่: 7 พฤษภาคม 2556 เวลา:10:20:26 น. |
|
|
|
| โดย: กัณชพร ลพบุรี IP: 27.55.0.36 วันที่: 17 มิถุนายน 2556 เวลา:21:56:25 น. |
|
|
|
| โดย: อาการเริ่มเป็นไมเกรน IP: 125.24.100.52 วันที่: 17 มีนาคม 2557 เวลา:9:58:40 น. |
|
|
|
|
|
|
|
)
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 3 คน [