Group Blog
All Blog
|
มิลินทปัญหา - บทที่ ๓ ตั้งต้นของกาล (ข้อ ๗.-ข้อ ๑๖.) มิลินทปัญหา - บทที่ ๓ ตั้งต้นของกาล (ข้อ ๗.-ข้อ ๑๖.) ๗. "มโนวิญญาณเกิดขึ้นทางทวารเดียวกับจักขุวิญญาณหรือ" "ถูกต้องแล้ว ขอถวายพระพร เมื่ออย่างหนึ่งเกิด ณ ที่ใด อีกอย่างหนึ่งก็เกิด ณ ที่นั้น" "อะไรเกิดก่อน" "จักขุวิญญาณเกิดก่อน มโนวิญญาณจึงเกิด" "จักขุวิญญาณสั่งมโนวิญญาณไว้หรือ หรือว่ามโนวิญญาณสั่งจักขุวิญญาณไว้" "หามิได้ สองอย่างนั้นไม่ได้สื่อสารกัน" "ถ้าเช่นนั้น ทำไมมโนวิญญาณจึงเกิดขึ้นเมื่อมีจักขุวิญญาณ" "ขอถวายพระพร เพราะมีความดโน้มเอียง มีช่องว่าง มีความคุ้นเคย และเคยเป็นเช่นนั้นมา" "อาราธนาพระคุณเจ้าแสดงตัวอย่าง" "ถ้าหัวเมืองชายแดนมีกำแพงล้อมและมีประตูเข้าออกทางเดียว ใครต้องการจะออกจากเมืองนั้น เขาจะออกทางไหนได้" "ออกทางประตู" "ถ้าอีกคนหนึ่งจะออกไปบ้าง เขาจะออกทางไหน" "ออกทางประตูเดียวกัน" "คนแรกสั่งคนหลังไว้หรือว่า 'ท่านจงออกไปทางเดียวกับที่ข้าพเจ้าออก' หรือว่าคนหลังบอกคนแรกไว้ว่า 'ข้าพเจ้าจะออกไปทางเดียวกับที่ท่านออก'" "ไม่ใช่หรอก พระคุณเจ้า ไม่มีการพูดจาสื่อสารระหว่างคนสองคนนั้น" "ฉันใดก็ฉันนั้น มโนวิญญาณเกิดขึ้นทางทวารเดียวกับที่จักขุวิญญาณเกิด แต่ไม่ได้มีการสือสารกัน" ๘."พระคุณเจ้านาคเสน มโนวิญญาณเกิดขึ้น ณ ที่ใด ผัสสะ กับเวทนาเกิดขี้นด้วยเสมอหรือ" "ถูกต้องแล้ว มโนวิญญาณเกิดขึ้น ณ ที่ใด ผัสสะกับเวทนาเกิด ณ ที่นั้น และสัญญา เจตนา วิตก และวิจารด้วย" "ผัสสะมีอะไรเป็นลักษณะ" "การกระทบ" "อาราธนาพระคุณเจ้าแสดงตัวอย่าง" "เปรียบเหมือนแพะสองตัวต่อสู้กัน จักขุเหมือนแพะตัวหนึ่ง รูปเป็นดุจแพะตัวที่สองและการชนกันคือผัสสะ ๙. "เวทนามีอะไรเป็นลักษณะ" "การรู้สึกและการเสวย ขอถวายพระพร" "อาราธนาพระคุณเจ้าแสดงตัวอย่าง" "เปรียบเหมือนบุคคลที่ได้ทำความดีความชอบต่อพระราชา แล้วได้รับยศตำแหน่ง เขาจึงเสพสุขด้วยสิ่งอำนวยประโยชน์นานาประการที่มากับตำแหน่งนั้น" ๑๐."สัญญามีอะไรเป็นลักษณะ" "ความจำได้ ขอถวายพระพร จำสีน้ำเงินได้ จำสีเหลืองได้ จำสีแดงได้" "อาราธนาพระคุณเจ้าแสดงตัวอย่าง" "เปรียบเหมือนขุนคลังจำพระราชทรัพย์ของพระราชาได้ด้วยสีและรูปพรรณสัณฐานของสิ่งนั้นๆ" ๑๑."เจตนามีอะไรเป็นลักษณะ" "ความตรึกตรองและการเตรียมการ ขอถวายพระพร" "อาราธนาพระคุณเจ้าแสดงตัวอย่าง" "เปรียบเหมือนคนที่เตรียมยาพิษไว้แล้ว ดื่มเอง ย่อมได้รับทุกข์ ฉันใด คนที่จงใจคิดทำอกุศลกรรมและลงมือทำอกุศลกรรมนั้น เมือตายไปย่อมตกนรก ฉันนั้น ๑๒."วิญญาณมีอะไรเป็นลักษณะ" "การรู้ ขอถวายพระพร" "เปรียบเหมือนยามรักษาการณ์ที่จัตุรัสกลางเมือง รู้จักคนผู้กำลังมา ไม่ว่าจะมาจากทิศไหน ฉันใด เมื่อบุคคลเห็นรูป ได้ยินเสียง รับกลิ่น ลิ้มรส รู้สัมผัส หรือรับความคิด บุคคลนั้นรู้ได้โดยวิญญาณ ฉันนั้น" ๑๓."วิตก มีอะไรเป็นลักษณะ" "การจรดถึงอารมณ์ ขอถวายพระพร" "อาราธนาพระคุณเจ้าแสดงตัวอย่าง" "เปรียบเหมือนว่า ช่างไม้จรดเดือยที่ตัดอย่างแม่นยำเข้าไปในช่องรับเดือย การจรดถึงอารมณ์จึงเป็นลักษณะของวิตก" ๑๔."วิจารมีอะไรเป็นลักษณะ" "การตามเคล้าอารมณ์" "อาราธนาพระคุณเจ้าแสดงตัวอย่าง" "เหมือนกับวิตกคือการตีกังสดาลครั้งแรก วิจารคือเสียงที่กังวาลต่อเนื่องไป" ๑๕."ใคร ๆอาจจะแยกปัจจัยต่าง ๆที่เกิดในจิตออกเป็นทีละอย่าง คือบอกว่า 'นี่ผัสสะ นี่เวทนา นี่สัญญา นี่เจนา นี่วิญญาณ นี่วิตก และนี่วิจาร' ได้หรือไม่" "ไม่อาจแยกได้ มหาบพิตร หากว่า พ่อครัวจะปรุงแกงที่มีทั้งนมเปรี้ยว เกลือ ขิง ยี่หร่า และพริกไทย ก็ไม่อาจจะแยกรสนมเปรี้ยวออกมาแล้วบอกว่า 'นี่เป็นรสนมเปรี้ยว' หรือแยกรสเกลือออกมาแล้วบอกว่า 'นี่เป็นรสเกลือ' แม้กระนั้นแต่ละรสก็ยังมีให้รู้ได้โดยลักษณะประจำตัวของตน" ๑๖.และแล้วพระเถระก็ถามพระเจ้ามิลินท์ว่า "ขอถวายพระพร เกลือเป็นสิ่งที่รับรู้ได้ทางตาหรือ" "ใช่ พระคุณเจ้า รู้ได้ทางตา" "มหาบพิตร โปรดระมัดระวังคำตอบของพระองค์" "ถ้าเช่นนั้นก็รับรู้ได้ทางลิ้น" "ถูกต้องแล้ว" "แต่ว่า พระคุณเจ้า คนเรารับรู้เกลือทุกชนิดทางลิ้นเท่านั้นหรือ" "ถูกต้องแล้ว" "ถ้าเช่นนั้นแล้ว ทำไมจึงต้องใช้เกวียนบรรทุกมาด้วยเล่า" "ใครๆก็ไม่อาจเอามาแต่ความเค็มที่เป็นรสของเหลือเท่านั้นได้ ความเค็มรวมกันเป็นกลุ่มก้อนเกลือ เราชั่งความเค็มไม่ได้ ชั่งได้แต่น้ำหนักของเกลือเท่านั้น" "พระคุณเจ้านาคเสน วิสัชนาของพระคุณเจ้าเฉียบคมยิ่ง" ที่มา: หนังสือมิลินทปัญหา - กษัตริย์กรีกถาม พระเถระตอบ โดย นวพร เรืองสกุลถอดความเป็นภาษาไทย
|
Ineverdie
 ฝากข้อความหลังไมค์ Rss Feed  Smember ผู้ติดตามบล็อก : 1 คน [?]
Link |
|||||||||||||
