"targeted cancer therapy" What???
"targeted cancer therapy การรักษามะเร็งแบบโจมตีเป้าหมาย"
ก่อนหน้านี้ที่ได้พูดถึงเรื่องมะเร็งตับอ่อนที่ทำให้ Steve Jobs เสียชีวิตนั้น ในตอนท้ายๆก่อนการเสียชีวิต Jobs มะเร็งได้กลับมาและได้รับการรักษาแบบหนึ่งเรียกว่า targeted cancer therapy สำหรับคนที่ไม่ได้อยู่ในแวดวงการแพทย์อาจจะไม่คุณเคยกับคำนี้ งั้นลองมาดูกันว่ามันคืออะไร
1. มารู้จักมะเร็งกันก่อน ว่ามันคืออะไร? มะเร็งก็คือเซลล์ในร่างกายของเราที่มีการเจริญเติบโต แบ่งเซลล์เพิ่มจำนวนอย่างผิดปกติ (cell division) ขยายขนาดใหญ่ขึ้น (proliferation)และไม่ทำหน้าที่ตามที่ควรจะทำ (dysfunction)นอกจากนั้นยังสามารถแพร่กระจาย (metastasis)ไปตามกระแสเลือด ทางเดินน้ำเหลือง และอวัยวะข้างเคียงได้อีกด้วย
2. มะเร็งทำร้ายร่างกายเราอย่างไร? เมื่อเซลล์มะเร็งเติบโตขึ้นในอวัยวะใดๆมันก็จะไปทำให้อวัยวะนั้นๆไม่สามารถทำหน้าที่ได้ตามปกติ และยังไปแย่งสารอาหารที่มาเลี้ยงอวัยวะนั้นๆอีกด้วย เช่น มะเร็งตับ ทำให้ตับไม่สามารถกำจัดสารพิษต่างๆที่เกิดในร่างกายได้ ไม่สามารถสร้างโปรตีนส่งเข้ากระแสเลือดได้ มะเร็งไปอุดตันท่อน้ำดีในตับทำให้เกิดอาการตัวเหลื่องตาเหลื่อง จากการคั่งของสารเหลื่อง (bilirubin) ในร่างกาย เมื่ออวัยวะนั้นๆไม่ทำงานในที่สุดจะเกิดอาการอวัยวะล้มเหลวตามมา (organ failur) และต่อกันเป็นลูกโซ่ไปยังอวัยวะอื่นๆ จนเสียชีวิตได้ในที่สุด
3. การรักษามะเร็งทำอย่างไร? โดยทั่วๆไปที่เรารู้จักกันก็จะมีวิธีการผ่าตัด (surgery) ให้ยาเคมีบำบัดมักเรียก เคโม (chemotherapy) และการฉายแสง (radiation therapy) ซึ่งจะใช้วิธีใดเมือ่ไหร่ก็ขึ้นอยู่กับชนิดและระยะการแพร่กระจายของมะเร็งนั้นๆ
4. แล้ว targeted cancer therapy มันคืออะไร? ขอเรียกมันว่าการรักษามะเร็งแบบโจมตีเป้าหมาย(เป้าหมายในที่นี้ก็คือเซลล์มะเร็ง) อย่างที่เรารู้ๆกันว่าการรักษาโดยการให้ยาเคมีบำบัดหรือเคโมนั้น มีผลข้างเคียงมากมายเนื่องจากยาเคมีบำบัดมันไม่ฉลาดเท่าไหร่ เราให้ยาคนไข้ไปหวังให้มันทำลาย cell มะเร็ง แต่มันทำลายกวาดไปหมดรวม cell ดีๆของร่างกายด้วย ดังนั้นจึงมีการพัฒนายาที่สามารถโจมตีตัว cell มะเร็งได้โดยตรงโดยไม่ทำลายเซลล์ร่างกายดีๆทั่วไป เรียกยากลุ่มนี้ว่า "molecular targeted drugs"
5. แล้วอะไรในเซลล์มะเร็งล่ะที่เป็นเป้า(target)ให้เราโจมตี? อย่างที่บอกว่ามะเร็งเป็นเซลล์ที่มีการเจริญเติบโตผิดปกติ ซึ่งการที่มันจะผิดปกติก็ต้องมีสาเหตุ ซึ่งพบว่าสาเหตุก็คือการกลายพันธุ์ในระดับ gene, gene มีหน้าที่ในการสร้างโปรตีนเพื่อสื่อสารระหว่างเซลล์ให้ทำงานได้ตามปกติ ดังนั้น gene ที่กลายพันธุ์ก็จะสร้างโปรตีนที่ผิดปกติ ดังนั่นยาที่เป็น molecular targeted drugs ก็จะไปขัดขวางได้ตั้งแต่ การสร้างโปรตีนที่ผิดปกตินี้ ทำให้เซลล์มะเร็งสื่อสารกันไม่ได้แบ่งเซลล์เพิ่มจำนวนไม่ได้ ยาบางชนิดสามารถทำลายตัวเซลล์มะเร็งได้โดยตรงเลยโดยการปล่อยสารพิษ บางชนิดอาจชักนำให้เกิดการตายเองของเซลล์ (apoptosis) เป็นต้น
6. ตัวอย่าง? ปัจจุบันมีมะเร็งหลายชนิดที่ได้มีการพัฒนายากลุ่ม molecular targeted drugs เพื่อใช้ในการรักษาแล้ว เช่น มะเร็งเต้านม พบว่ามะเร็งเต้านมบางชนิดมีตัวรับฮอร์โมนเอสโตรเจน (ER: estrogen receptor) เมื่อเซลล์มะเร็งที่มีตัวรับฮอร์โมนเอสโตรเจน ได้รับฮอร์โมนเอสโตรเจนก็จะเจริญเติบโตมากขึ้น จึงได้พัฒนายาซึ่งจะไปขัดขวางการจับกันของฮอร์โมนกับตัวรับเอสโตรเจนทำให้เซลล์มะเร็งหยุดการเจริญเติบโต ตัวยาชื่อ Tamoxifen หรือในคนที่มียีนผิดปกคิชื่อ HER-2 (human epidermal growth factor receptor 2) ซึ่งมีการแสดงออกมากผิดปกติก็จะทำให้เกิดมะเร็ง เช่น มะเร็งเต้านม ก็มีการพัฒนายามาจับกับตัวรับ HER-2 ชื่อว่า Herceptin เป็นต้น
7. Steve Jobs ซึ่งเป็นมะเร็งตับอ่อนชนิด PNET (pancreatic neuroendocrine tumor) ก็ได้รับการรักษาด้วยวิธี targeted cancer therapy ด้วยเช่นกัน โดยการนำเอาเซลล์มะเร็งไปถอดรหัสพันธุกรรม (genome) และให้ยาที่เฉพาะกับเซลล์มะเร็งที่เค้าเป็น โดยไม่มีการพูดถึงชื่อยาว่าคืออะไร แต่ FDA ได้ approve ยา 2 ชนิดสำหรับ pancreatic neuroendocrine tumors ในปี 2011 คือ sunitinib (Sutent) และ everolimus (Afinitor) จึงคาดเดาว่าน่าจะเป็นตัวใดตัวหนึ่ง โดย Jobs กล่าวเมื่อได้รับการรักษาว่า ถ้าเค้าไม่ใช่คนแรกๆที่หายจากมะเร็งชนิดนี้ก็จะเป็นคนท้ายๆที่ต้องตายจากมะเร็งชนิดนี้
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed 
Smember
ผู้ติดตามบล็อก : 4 คน [?]
