หากเราหวนรำลึกถึงอดีตในวัยเยาว์ ที่ผ่านมาประสบการณ์ในอดีตของแต่ละคนคงแตกต่างกันไปตามภูมิหลังที่ถูกเลี้ยงให้เจริญเติบโตขึ้นมาตามถิ่นฐานบ้านเกิด ขนบธรรมเนียม ประเพณี ศิลปวัฒนธรรมของแต่ละพื้นที่ วันเวลาที่ผ่านล่วงเลยไป ความเจริญเติบโตทางสังคมวัตถุสังคมยุคใหม่เข้ามาแทนสิ่งเก่าๆ สิ่งของเครื่องใช้ในวันก่อนถูกของใหม่มาทดแทนเพราะทันสมัยสะดวกสบายกว่า เครื่องใช้ไม้สอยใช้ในอดีตต้องกลายเป็นของล้าสมัย ถูกละเลย ทอดทิ้งให้ขวางหูขวางตา สุดท้ายกลายเป็นขยะและถูกกำจัดไปในที่สุดโดยไม่คำนึงว่าของสิ่งนั้นเคยสร้างคุณประโยชน์ให้มากมายเพียงใด เครื่องมือเครื่องไม้ในอดีตต้องกลายเป็นของเก่าที่เกะกะ รกบ้าน ถูกขายให้กับคนรับซื้อของเก่า หรือไม่ก็ถูกกำจัดทิ้งเป็นขยะที่ไร้ราคา

ปัจจุบันกระแสการรำลึกอดีตผ่านสถานที่ที่เคยถูกใช้เป็นตลาดจับจ่ายใช้สอยของสังคมในยุคก่อนได้ถูกรื้อฟื้นให้กลับมามีชีวิตชีวาด้วยเพราะสังคมไทยในสมัยก่อนการคมนาคมเดินทางติดต่อ ค้าขาย ทั่วไปจะใช้แม่น้ำ ลำคลองเป็นเส้นทางหลัก ตลาดน้ำในอดีตหลายแห่งจึงถูกปลุกให้ตื่นขึ้นมาอีกครั้ง เพื่อให้ทำหน้าที่เหมือนในอดีต ถึงแม้จะไม่เหมือนเดิม แต่ก็ทำให้ทุกคนที่ก้าวเข้าไปได้ชื่นชม อมยิ้ม กับอดีตอันแสนหวาน

เป็นที่ทราบกันดีว่า กรุงเทพมหานคร เมืองหลวงของประเทศไทย เมืองที่ได้รับการขนานนามว่าเป็นเวนิสตะวันออก การคมนาคมขนส่ง ทำมาค้าขายใช้แม่น้ำลำคลองที่มีอยู่ทั่วไปเป็นโครงข่ายเชื่อมต่อถึงกันและกันได้ทั่วกรุง โดยมีแม่น้ำสายหลักคือเจ้าพระยาเป็นเสมือนสายน้ำหล่อเลี้ยงคนในลุ่มเจ้าพระยารวมทั้งกรุงเทพมหานครด้วย ในย่านชานกรุงเองก็มีสายน้ำที่สำคัญไม่ด้อยไปกว่าเจ้าพระยาที่ใช้หล่อเลี้ยงคนในย่านชานเมืองหลวง เช่น แม่น้ำบางปะกง แม่น้ำนครชัยศรี และแม่น้ำอื่นๆ และด้วยที่สังคมไทยมีแม่น้ำหลายสายอยู่ทุกภูมิภาค การทำมาค้าขายก็ต้องค้าขายกันทางน้ำ และแน่นอนตลาดน้ำในย่านชานเมืองนั้นมีมากมายเช่นกันเพื่อเป็นสถานที่ที่ใช้ซื้อหา ค้าขายกันในตลาดน้ำเหล่านี้นั่นแหล่ะ และวันนี้ตลาดเหล่านี้ได้ถูกปลุกให้ฟื้นตื่นขึ้นมาทำหน้าที่เช่นในอดีตในสภาพบ้านเรือนที่ปัจจุบันเรือนไม้ริมน้ำก็เริ่มผุพังไปตามกาลเวลา

ตลาดน้ำนครเนื่องเขต ตลาดน้ำคลองสวน และตลาดน้ำบ้านใหม่ เป็นสามตลาดน้ำชานกรุงที่เป็นตัวแทนของสายน้ำที่แสดงถึงชีวิตของคนสองจังหวัดชานกรุงเทพมหานครคือจังหวัดฉะเชิงเทราและสมุทรปราการได้เป็นอย่างดี ผมกับน้องสาวและครอบครัวตั้งใจกันไว้ว่าเนื่องในโอกาสที่แม่จะขึ้นมาพักกับพวกเราที่กรุงเทพฯในระหว่าง สองสัปดาห์ เราจะพาแม่ไปเดินเที่ยวชมตลาดน้ำทั้งสามแห่งนี้ในวันหยุดสุดสัปดาห์สักวันหนึ่งคงไม่ยากเย็นอะไรนักถ้าเราจะเที่ยวให้ครบทั้งสามแห่งในวันเดียวกัน เพราะทำเลที่ตั้งของตลาดน้ำทั้งสามแห่งอยู่ไม่ไกลจากบ้านของเรามากที่ตั้งอยู่ในย่านลาดกระบัง และสายไหม
1. ตลาดน้ำนครเนื่องเขต จ.ฉะเชิงเทรา

น้องสาวนัดเช้าวันเสาร์เวลา 08.30 น.ให้มาพร้อมกันที่บ้านของน้องสาว เมื่อพร้อมกันสองครอบครัว ลูก หลาน ก็มุ่งหน้าสู่ตลาดน้ำแห่งแรกที่พวกเราจะไปเยี่ยมชมในวันนี้คือ ตลาดน้ำนครเนื่องเขต แค่ชื่อก็ชวนให้ค้นหาว่านครเนื่องเขตคืออะไร อยู่ที่ไหนเป็นเมืองหนึ่งในอดีตใช่หรือไม่ ผมไม่รู้จริงๆ อยากรู้จักอยากเห็นเสียแล้วสิ

น้องเขยพาขับรถลัดเลาะวิ่งตามกันไปจากถนนลาดกระบังลัดไปตามถนนสายรองเพื่อลัดออกถนนสุวินทวงศ์มุ่งหน้าสู่จังหวัดฉะเชิงเทรา เราใช้เวลาประมาณ 40 นาทีก็ถึงแล้วตลาดน้ำนครเนื่องเขต ก่อนจะเข้าเมืองฉะเชิงเทราหรือเมืองแปดริ้ว มีคำถามชวนให้คิดว่า ทำไมถึงเรียกเมืองฉะเชิงเทราว่า แปดริ้ว แล้วเกี่ยวกับ เจ็ดริ้ว ที่สมุทรสาครหรือสมุทรสงครามหรือไม่อย่างไร เป็นลักษณะของการบั้งเนื้อปลาให้เป็นริ้วๆ ได้เจ็ดริ้ว หรือแปดริ้ว อย่างนั้นหรือ จึงเป็นที่มาของชื่อสถานที่เป็น ริ้วๆ ตามรอยบั้งเนื้อปลาใช่หรือไม่
ตลาดโบราณนครเนื่องเขตเป็นตลาดริมสองฟากฝั่งคลองนครเนื่องเขตที่มีมาตั้งแต่สมัยพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ลักษณะเป็นบ้านเรือนไม้และตลาดของชุมชนไทยจีนขนานไปกับริมคลอง และมีทางเดินเท้าและสะพานเชื่อมถึงกัน เทศบาลตำบลนครเนื่องเขต ได้ฟื้นฟูภาพวิถีชีวิตของชุมชนชาวตลาด ริมคลองขึ้นมาใหม่ โดยจัดให้มีการจำหน่ายสินค้าพื้นบ้านอาหารพื้นเมืองนานาชนิด อาทิ ข้าวแกง ก๋วยเตี๋ยว ขนม กาแฟโบราณ ผลไม้ และพืชผัก มีทั้งร้านค้าบนบกและเรือพายขายอาหารในลำคลอง

ตลาดโบราณนครเนื่องเขตเป็นตลาดเก่าแก่ มีชื่อเรียกมาจากคลองที่ตัดผ่าน เดิมที่เรียกว่า "สี่แยกท่าไข่" เนื่องจากมีคลองท่าไข่จากแปดริ้ว แยกเข้ามาทางทุ่งนา ต่อมาทางราชการได้ขุดคลองเนื่องเขตต่อจากคลองแสนแสบ ไปชนกับคลองท่าไข่ และตรงตลาดก็มีคลองขวางตัดกับคลองเนื่องเขตพอดี จึงกลายมาเป็นสี่แยกซึ่ง เป็นจุดศูนย์กลางในการค้าขายในเวลาต่อมา ซึ่งแต่เดิมพื้นที่ตลาดแห่งนี้มีการตั้งรกรากโดย ชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีน เป็นส่วนใหญ่ ซึ่งมีการประกอบอาชีพค้าขาย และเป็นจุดศูนย์กลางการค้าขายทางเรือ โดยเฉพาะสินค้าข้าวเปลือก ชา น้ำมัน และของสดต่างๆ ต่อมาการคมนาคมที่เปลี่ยนไปหันมาใช้ทางบกมีถนนหนทางต่างๆมากขึ้น ซึ่งสะดวกและรวดเร็วกว่า จึงทำให้ตลาดแห่งนี้เสื่อมโทรมลง แต่ก็ยังคงมีบ้าน เรือนที่เก่าแก่ และวิถีชีวิตริมฝั่งสองคลองของชาวบ้านอยู่บ้าง

ปัจจุบันกระแสการรื้อฟื้นชุมชนโบราณโดยเฉพาะตลาดน้ำในอดีตหลายแห่งได้รับความนิยมเปิดเป็นแหล่งท่องเที่ยวย้อนยุค ดังนั้น นายกเทศมนตรีตำบลนครเนื่องเขต จึงริเริ่ม พลิกฟื้นวิถีชีวิตการค้าขายแบบโบราณของตลาดแห่งนี้ โดยให้ชาวบ้านกลับมาเริ่มประกอบอาชีพค้า ขายตามริม ฝั่งคลองกันอีกครั้ง เพื่อเป็นการสร้างรายได้ให้กับครอบครัว และให้ร่วมกันอนุรักษ์วัฒนธรรมโบราณแบบอดีตไว้ พร้อมทั้งจัดเปิดตลาดโบราณเนื่องเขตให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวของจังหวัดฉะเชิงเทราอีกแห่งหนึ่งด้วย

เอกลักษณ์ของการได้มาเยี่ยมชมตลาดเก่าที่ทุกคนใฝ่หา คือ การได้กลับมาหวนรำลึกถึงอดีตและ ความเจริญรุ่งเรืองในสมัยก่อน การเดินชมวิถีชีวิตของชาวบ้านริมฝั่งคลอง รวมทั้งบ้านเรือนไม้แบบโบราณที่หาชมได้ยาก ตลาดนครเนื่องเขตเป็นชุมชมที่ค่อนข้างใหญ่จะพบเห็น บ้านไม้แบบโบราณ มากมาย ทั้งที่เป็นร้านค้าและบ้านเรือนของชาวบ้านเอง เดินแบบสบายๆ ไม่แออัด ได้ความรู้สึกว่าที่นี่เป็น ชุมชนเก่าจริงๆ ยังไม่มีการปรุงแต่งจากความเจริญทางวัตถุมากนัก

ทางเข้าตลาดน้ำนครเนื่องเขตเป็นถนนคอนกรีตสองเลนแยกจากถนนสายหลักเข้าเมืองฉะเชิงเทรา วิ่งเข้ามาประมาณ 500 เมตรก็ถึงแล้วติดกับโรงสีขนาดใหญ่อยู่ด้านขวาของถนน ซุ้มประตูตลาดน้ำนครเนื่องเขตตั้งตระหง่านอยู่ตรงหน้าทางลงไปยังท่าน้ำและตลาดที่ขายของนานาชนิด พวกเรามาถึงยังเช้าอยู่รถรายังมีไม่กี่คัน จึงได้จอดใกล้ที่สุดลงรถเดินไม่กี่ก้าวก็ถึงซุ้มประตูทางเดินไปยังตลาดน้ำ นึกว่าถ้ามากันเยอะๆ หรือมาสายกว่านี้คงต้องเดินไกลพอควรทีเดียว เพราะไม่มีลานจอดรถ รถต้องจอดต่อท้ายกันไปเป็นแถวเดียวฝั่งใดฝั่งหนึ่งเพราะถนนค่อนข้างแคบ

ทันทีที่ก้าวเข้าในตลาดนครเนื่องเขตก็สัมผัสได้ถึงความเก่าของอาคารบ้านเรือนที่ตั้งอยู่ที่นี่ยังคงอนุรักษ์ไว้เหมือนเดิมมีบ้างที่เริ่มผุพังไปตามกาลเวลาจากการถูกปล่อยปละ ละเลย ขาดคนเหลียวแล เมื่อได้รับการบูรณะรื้อฟื้นให้กลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง อาคารบ้านเรือนเก่าเหล่านี้ก็กลับมามีชีวิต สีสัน สดใสได้อีก ด้วยการบูรณะซ่อมแซมโดยคงสภาพเดิมไว้ให้มากที่สุด มีบ้างที่อาจจะมีสิ่งแปลกปลอมคือคอนกรีตทางเดินระหว่างสองฝั่งคลองแห่งนี้ที่เป็นสิ่งที่ถูกสร้างขึ้นมาใหม่กับชีวิตคนรุ่นใหม่ที่เติบโตขึ้นมาแทนคนรุ่นเก่า แต่เป็นคนรุ่นใหม่ที่เห็นถึงความสำคัญของความเก่าของสถานที่และวัฒนธรรมของคนสองฝั่งคลองจึงพยายามช่วยกันอนุรักษ์ไว้สืบสานลมหายใจอดีตให้ยืนยาวต่อไป

ร้านข้าวเกรียบปากปากหม้อร้านนี้เป็นร้านหนึ่งที่ได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวเป็นพิเศษกว่าร้านรวงอื่นๆ มีรายการโทรทัศน์ชื่อดังมาถ่ายทำรายการเผยแพร่ออกสู่สายตาประชาชนคนทั่วไปได้รับรู้ถึงตลาดน้ำนครเนื่องเขตแห่งนี้ เป็นแรงจูงใจให้ผู้นิยมท่องเที่ยวตลาดน้ำโบราณจะต้องหาโอกาสมาสัมผัสสักครั้ง

 
น้ำซุปกระดูกหมูรสกลมกล่อมมีให้คนละหนึ่งชามจากนั้นแม่ค้าจะทะยอยเสริฟข้าวเกรียบปากหม้อจนครบทั้ง 6 ไส้ หลายรส ให้ได้ลิ้มรสอาหารไทยทานเล่นที่คนรุ่นก่อนช่างคิดค้นรสชาตนุ่มนวลเป็นที่ติดใจมาตั้งแต่อดีตจวบจนปัจจุบัน ในราคาไม่แพงเลย 30 บาท ผมอดแซวแม่ค้าตามประสาคนช่างฉอเลาะว่า "แม่ค้าจำได้อย่างไรว่าคนไหนได้ครบทั้ง 6 ไส้แล้วหรือยัง" แม่ค้าบอกว่า "จำได้" ผมไม่ซักไซร้ต่อไปอีก ด้วยเกรงว่า น้ำซุปในหม้อต้มนั้นร้อนนักหนา แหะๆ ...

พวกเราใช้เวลาที่ตลาดน้ำนครเนื่องเขตนี้ไม่นานนักด้วยเพราะว่ายังเช้าอยู่ผู้คนยังไม่ค่อยมี เราเดินจนพอใจ ประกอบกับบางที่บางแห่งก็ไม่ชวนให้เดินไปดู ความอลังการของตลาดแห่งนี้ถือว่ายังไม่เท่าไรนัก ก็เป็นที่น่าเสียดายว่าถ้าซบเซาแบบนี้ ลมหายใจของตลาดน้ำนครเนื่องเขตแห่งนี้จะถูกปลุกให้ลุกขึ้นได้นานขนาดไหน

 

ถ้ากระแสตลาดน้ำโบราณยังไม่ถดถอยก็พอทำเนา แต่ถ้ากระแสตลาดน้ำเก่าตกลงไปละก็ คงจะต้องถึงวาระที่จะต้องตายลงไปอีกเป็นแน่ และเมื่อถึงตอนนั้นคงจะฟื้นขึ้นมายากแล้วเพราะเราไม่สามารถหยุดยั้งความเก่า ผุพังของของอาคารบ้านเรือนที่สร้างด้วยไม้ต้องผุพังไปตามกาลเวลา และสูญสลายไปในที่สุด คงเหลือไว้แต่ความทรงจำของคนที่นั่นรุ่นต่อรุ่นเท่านั้นเอง

 

 

Create Date : 10 กรกฎาคม 2556
Last Update : 7 สิงหาคม 2556 13:25:24 น.		15 comments
Counter : 1525 Pageviews.
Share Tweet