การเรียกชื่อพืช

การเรียกชื่อพืช ดร.ณรงค์ โฉมเฉลา ๑.ชื่อสามัญ (Common Name) ชื่อพืชกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งเรียกขานโดยบุคคลทั้วไปกลุ่มในที่นี้เป็นคำ ใช้แทนระดับต่างๆของพืช ตั้งแต่ชนิด(species) เช่น กล้วย ทุเรียน มะม่วง รวมไปถึงกลุ่มพืชหลายชนิด ที่มีลักษณะเหมือนๆกัน และใช้ชื่อเดียวกันเป็นชื่อกลุ่ม เช่น มัน กาแฟ ผักหวานกุหลาบ ฯลฯ ซึ่งแต่ละชื่อที่ยกตัวอย่างมานี้ประกอบด้วยพืชหลายชนิด ในบทความ ทางวิทยาศาสตร์ ในระดับนานาชาติจะใช้คำภาษาอังกฤษเป็นชื่อสามัญ ของพืช เช่น banana,rice,potato,soybean,mint ในบางกรณีที่ไม่มีชื่อสามัญในภาษาอังกฤษ ก็อนุโลมให้ใช้ชื่อพื้นเมือง ที่เป็นที่รู้จักกันดี เป็นชื่อสามัญ เช่น Durianเป็นชื่อพื้นเมืองของ ชาวมาเลย์และอินโดนีเซีย แต่ปัจจุบัน ถือเป็นชื่อสามัญของทุเรียนได้ ในเอกสารภาษาไทย เราเรียกชื่อพืชแต่ละชนิดเป็นภาษาไทย ถ้าเป็นที่ รู้จักแพร่หลาย ก็อนุโลมให้เป็นชื่อสามัญของพืชชนิดนั้นๆได้ เมื่อใช้ใน เอกสารภาษาไทย แต่เมื่อเรียบเรียงเป็นบทความภาษาอังกฤษต้องใส่ชื่อ ภาษาอังกฤษเป็นชื่อสามัญ เช่นกล้วยเป็นชื่อสามัญ ในเอกสารภาษาไทย แต่พอเขียนเป็นบทความภาษาอังกฤษ ต้องใช้คำว่า Banana เป็นชื่อ สามัญ นอกจากภาษาอังกฤษแล้ว บางครั้ง ก็ยอมรับชื่อในภาษาอื่นเป็นชื่อสามัญ ถ้าชื่อนั้นเป็นที่ยอมรับในวงการ เช่น Frangipani เป็นคำในภาษา ฝรั่งเศษ แต่บุคลในวงการ ยอมรับว่าเป็นชื่อสามัญของลั่นทม ในทำนองเดียว กัน เราอาจใช้คำว่า Phlai,Fa Thalai Chon เป็นชื่อสามัญ ของพืชสมุนไพรทั้งสอง คือ ไพล และฟ้าทะลายโจร ซึ่งไม่มีชื่อสามัญภาษา อังกฤษมาก่อน ๒.ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific Name) ชื่อของสิ่งมีชีวิต ที่ตั้งตามหลักทางอนุกรมวิธาน(วิชาที่ว่าด้วยการ ตั้งชื่อวิทยาศาสตร์)ประกอบด้วยชื่อสกุล(genus)และชื่อชนิด(species) เรียกการตั้งชื่อระบบนี้ว่า ระบบทวินาม(binomial system) ถ้าเป็นพืชเรียกว่า ชื่อพฤกษศาสตร์(botanical name) นอกจากชื่อสกุลชื่อชนิดแล้ว ชื่อวิทยาศาสตร์ยังประกอบไปด้วยชื่อ ของผู้ตั้งชื่อวิทยาศาสตร์นั้นๆ มักใช้อักษรย่อแต่ไม่เสมอไป โดยข้อ ตกลงสากล ชื่อสกุลและชื่อชนิด ต้องเขียนเป็นภาษาละติน โดยกำหนด ให้อักษรตัวแรกของชื่อสกุล เขียนด้วยอักษรใหญ่ อักษรที่เหลือทั้งหมด เขียนด้วยอักษรตัวเล็ก และชื่อทั้งหมด(ไม่รวมชื่อของผู้ตั้งชื่อ)เขียน ด้วยตัวเอน ถ้าเขียนด้วยลายมือหรือพิมพ์ดีด ให้ขีดเส้นใต้ ชื่อวิทยาศาสตร์ ที่ปรากฏครั้งแรก ต้องเขียนด้วยตัวเต็ม เช่น ขนุน มีชื่อพฤกษศาสตร์ว่า Artocarpus heterophyllus Lamk ในการเขียนครั้งต่อๆไป อาจย่อชื่อสกุล เป็น A.ก็ได้ ส่วนชื่อผู้ตั้ง(author)อาจไม่ใส่ก็ได้ ถ้าไม่ใช้บทความ ทางอนุกรมวิธานหรือบทความทางวิชาการชั้นสูง หากต้องการ ๓.ชื่อพื้นเมืองหรือชื่อท้องถิ่น (Local หรือ vernacular Name) เป็นชื่อของพืชชนิดใดชนิดหนึ่ง(หรือพันธุ์ใดพันธุ์หนึ่งหรือกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง) ที่เรียกขานกันในท้องถิ่น พืชชนิดหนึ่งอาจมีชื่อพื้นเมืองหลายชื่อในท้องถิ่น ต่างๆกัน เช่น กล้วย มีชื่อพื้นเมืองในอินโดนีเซียว่า ปิซัง(Pisang)ในฟิลิปปินส์ เรียกว่า ชากิง(Saging)แม้ในประเทศเดียวกัน ชื่อพื้นเมืองของพืช ก็อาจ แตกต่างกันในแต่ละท้องถิ่น เช่น มะม่วงหิมพานต์ คนไทยในภาคกลางเรียก ภาคใต้เรียกว่า ยาร่วง หรือ สัปปะรด ภาคใต้เรีกยว่า ยานัด ในบางกรณี ชื่อพื้นเมืองชื่อหนึ่ง อาจใช้กับพืชมากกว่าหนึ่งสกุลก็ได้ เช่น เข็ม อาจหมายถึงต้นดอกเข็มในสกุล Ixora เช่น เข็มเศรษฐี(I. congesta หรือ I. macrothrysa) เข็มญี่ปุ่น(I. stricta)หรือกล้วยไม้ในสกุลเข็ม(Ascocentrum spp.) เช่นเข็มแดง (A. curvifolium)เข็มแสด(A. miniatum) รวมทั้งกล้วย ซึ่งเป็นชื่อรวมของกล้วยในสกุล Musaหลายชนิด เช่น Musa accuminata,M. balbisiana,M. ornata,Musa (AAA)'Kluai Hom Thong',Musa (ABB) 'Kluai Namwa',และกล้วยในสกุลกล้วยโทน(Ensete)เช่นEnsete glauca, E. superba,E. ventricosum (๓ ชื่อที่กล่าวมาถือเป็นชื่อหลักของพืช)

Create Date : 25 กันยายน 2550		0 comments
Last Update : 25 กันยายน 2550 13:01:47 น.
Counter : 1531 Pageviews.
Share Tweet