มิ่งหลับไปเพราะความเหนื่อยล้าอ่อนแรง ทั้งจากการเดินทาง และจากผลของบาดแผลที่ยังไม่หายสนิท หวังว่าตำรับยาโบราณจากผู้เฒ่าที่เห่าดงบอกว่าเป็นหมอของชาวบ้านในแหลมทองจะช่วยสมานแผลของน้องสาวคนเดียวของผมได้

ถ้าเป็นเพราะฟ้าดินกลั่นแกล้งก็ขอให้แกล้งผมคนเดียวเถอะ...ผมภาวนาในใจหลังจากที่รู้จากปากของเห่าดงว่าที่นี่ไม่มีหมอและเฝ้ารอจนกว่ามิ่งจะหลับสนิทดีอยากให้น้องสาวพักผ่อนอย่างเต็มอิ่มสักคืนภายในบ้านไม้ยกพื้นสูงแห่งนี้

“ที่นี่ไม่มีหมออนามัยก็ไร้คนในชุดขาว พวกเขาไม่ส่งเจ้าหน้าที่มาได้สักพักแล้ว” เห่าดงเอ่ยออกมาหลังจากพ่นควันสีเทาจางจากมวนยาปากแพรกเมื่อเห็นผมคลานออกจากมุ้ง ไม่มีสีหน้าโกรธ หรือน้อยใจจากอดีตคนในอาชีพข้าราชการแม้แต่น้อย“เขาว่าแหลมทองยังไม่ขึ้นเป็นเขตปกครองของรัฐอย่างสมบูรณ์ ก็เลยไม่มีอะไรส่งมาทั้งสิ้นแม้แต่ครู”

“มันเป็นแบบนี้ได้ยังไงก็นายพันเขาประกาศแล้วนี่ว่าทุกอาณาบริเวณที่เคยเป็นรัฐไทบุรีก่อนแตกพ่ายหลังสงครามยังเป็นแผ่นดินเดียวกับไทยะบุรี”ผมเองที่ถามด้วยความประหลาดใจ

“มึงก็เชื่อเขาไปสิแต่คนที่นี่เขารู้กันอยู่ว่า เป็นยังไง” เห่าดงปรายตามองผมทีหนึ่งก่อนทอดสายตาไปยังหญิงสาวใบหน้ากลมดั่งจันทร์เพ็ญในค่ำคืนนี้ผมยังไม่มีจังหวะถามอะไรเกี่ยวกับเธอคนนี้มากนักแล้วก็ไม่อยากสอดเรื่องส่วนตัวของเพื่อนแต่ติดใจสงสัยว่าหญิงสาวที่มีกิริยาเรียบร้อยเหมือนกับพับผ้าที่เธอกำลังพับใส่เป้ผ้าใบให้เห่าดงไว้เดินทางนั้นมาใช้ชีวิตกับผู้ชายอย่างเห่าดงได้อย่างไร

“มึงหมายความว่านายพันเดโชเขาแค่พูดเอาหน้าเพื่อเรียกคะแนนนิยมน่ะหรือ”ผมละสายตาจากเธอแล้วเข้าเรื่องที่สนใจมากกว่า

“มันก็บอกไม่ได้หรอกมึงก็ลองฟังจากที่กูพูดแล้วคิดเอาเอง” เห่าดงพ่นควันคลุ้งแล้วพูดต่อ “คนของแหลมทองโดยพื้นเพแล้วไม่ใช่คนที่เชื้อชาติสัญชาติไทยะฯแต่เป็นชนกลุ่มน้อยที่เดินทางมาจากอิระวะดีตั้งรกรากที่นี่กันแต่ก่อนนานมาสมัยนั้นก็นายเพ็งเป็นผู้นำกลุ่มแล้วก็ให้ความช่วยเหลืองานด้านชายแดนอย่างดีกับกองกำลังไทยะฯในการจับกุมพวกลักลอบขนยาข้ามชาติ แต่หลังจากที่เริ่มมีเรื่องบาดหมางระหว่างเจ้านายของอิระวะดีกับผู้นำของไทยะฯมันก็เลยเกิดการชี้ขาดว่าจะต้องเลือกข้าง”

“นายเพ็งเลือกเข้ากับฝั่งเจ้านายตัว?” ผมตอบโดยใช้สมมุติฐานจากข้อมูลที่มี

“เปล่า”เห่าดงย่นคิ้วให้เหมือนกับเคืองที่ผมแทรกเรื่องเล่า “นายเพ็งไม่เลือกเข้ากับฝ่ายใดขอเป็นคนกลาง ขออยู่ในแผ่นดินอย่างสงบ เพราะถ้าเลือกฝั่งเจ้าอิระวะดีแล้วนั่นหมายความว่าแผ่นดินในเขตแหลมทองที่ลูกหลานนายเพ็งจะได้อยู่กินทำมาหาเลี้ยงชีพจะหายไป”

“แต่ถ้าเลือกฝั่งไทยะฯ ลูกหลานนายเพ็งก็จะได้อยู่ในแหลมทองต่อไปได้ไม่ใช่หรือ”ผมทักท้วง

“แต่...ปู่ย่าตาทวดของนายเพ็ง รวมถึงของคนอื่นๆ จะถูกผลักไส เนรเทศออกจากแผ่นดินอิระวะดี”เห่าดงบอกผมแล้วหย่อนมวนยาปากแพรกลงในขวดเปล่าแล้วมองควันลอยเป็นสายออกมาก่อนเล่าเรื่องต่อราวกับเขาเกิดยุคเดียวกับนายเพ็ง

“พอไม่ฝักใฝ่ข้างใดข้างหนึ่งความช่วยเหลือทั้งจากอิระวะดีและจากไทยะบุรีก็กระท่อนกระแท่น ไม่สม่ำเสมอ นานๆไปก็ขาดจากทั้งสองฝั่ง กลายเป็นกลุ่มชนพึ่งพาตนเองขุดความรู้ภูมิปัญญาจากบรรพบุรุษเอามาใช้ยังชีพ ปลูกพืชไร่ เลี้ยงสัตว์ไปตามชีวิตที่พวกตนต้องการ... อิสระบนดินแดนที่ไม่ขึ้นอยู่กับใคร”

ผมเห็นเห่าดงยิ้มรอยยิ้มที่สัมผัสได้ว่ามีความสุขแค่ไหนเมื่อได้เอ่ยคำว่า ‘ดินแดนที่ไม่ขึ้นอยู่กับใคร’

นายอัศวินเคยกล่าวไว้เช่นกันคำกล่าวที่นายอัศวินพูดไว้ในคืนสุดท้ายก่อนที่ทหารไทยะฯจะบุกโจมตีค่ายของพวกเมแกน ‘จำไว้พวกเอ็งไทที่แท้จริงคือไทที่ไม่ขึ้นอยู่กับใคร กับใครทั้งนั้น’ คำพูดที่ผมจำได้ไม่เคยลืม แววตาของนายอัศวินพันเอกผู้กล้าและรักชาติของผม นายทหารที่ถูกจับกุมหลังพาชนะศึกด้วยข้อหากบฏ

“แต่ไม่รู้เป็นเพราะโชคชะตาพาซวยหรือผีป่าเจ้าของแผ่นดินแหลมทองเดิมไม่อยากให้พวกนายเพ็งอยู่ที่นี่หรือไงไม่รู้ดันมีโรคระบาดเกิดขึ้น เด็กเล็กป่วยตายกันมาก หาทางรักษาด้วยพืชด้วยยาก็ไม่ได้ครั้นจะปล่อยไปตามยถากรรม นายเพ็งก็ไม่อาจทน เพราะหลานแท้ๆกำลังจะตายวันตายพรุ่งนายเพ็งตัดสินใจขอความช่วยเหลือจากทางไทยะฯ” เห่าดงหยุดพูดแล้วหัวเราะในลำคอใบหน้าเปี่ยมสุขเปลี่ยนเป็นเย้ยหยัน “แต่คนของไทยะฯปฏิเสธการช่วยเหลือ เพราะ...”

ผมนิ่งฟังอย่างใจจดใจจ่อรอคำขยายความ อยากจะถามเหตุผล

“หลานนายเพ็งไม่ใช่คนไทยะฯไม่ได้มีเชื้อชาติไทยะฯฯ ไม่ได้มีสัญชาติไทยะฯ” ยิ่งพูด เสียงเห่าดงก็ยิ่งแข็งกร้าว

“มึงรู้มั้ยบนโลกใบนี้ ที่ไม่รู้มีเส้นเขตแดนอะไรตรงไหน นอกจากจะเอาแนวป่า เอาแนวน้ำ เอาลมเอาอากาศเป็นตัวปิดกั้นเชื้อชาติ ชนชาติกันมันยังเอาความคิดที่ต่างกันเป็นตัวกีดกัน อ้างว่าแตกต่างกันได้อีกด้วย ทั้งๆที่มึงก็มีชีวิตเหมือนกัน มีสองแขน มีสองขา มีสองตา มีจมูกไว้หายใจมีอะไรต่อมิอะไรที่มึงเรียกว่าเป็นมนุษย์เหมือนกัน แต่กลับถูกเพิกเฉย ละเลยชีวิต”เห่าดงสะกดกลั้นคำพูดไว้ แต่คงอดไม่ได้ด้วยนิสัยโผงผางจึงปิดท้ายความรู้สึกด้วยประโยคว่า

“สันดานเลวกว่าเดรัจฉาน”

ธรรมชาติไม่เคยกลั่นแกล้งใครด้วยเหตุผลแต่มันเกิดขึ้นเอง และจบลงเอง จะมีแต่มนุษย์กันเองนี่แหละที่กลั้นแกล้งพวกเดียวกันได้ทั้งแบบมีเหตุผลและไม่มีเหตุผล ผมรู้สึกหายใจไม่ได้ตามที่ควรจะเป็น หรือหัวใจของผมคนถูกเรื่องของนายเพ็งกัดกินไปเกือบเสี้ยวแม้แต่เรื่องของความเป็นความตาย ก็ยังไม่ทิ้งอคติทางความคิดอย่างนั้นหรือ “แต่นั่นมันก็นานหลายสิบปีแล้วใช่มั้ยเพราะข้าเห็นในแผนที่ทหาร เขตแหลมทองก็ถูกรวมเป็นส่วนหนึ่งของไทยะบุรีไปแล้วก็หมายความว่านายเพ็งยอมเข้ากับฝั่งเราแล้วใช่ไหม”

“แล้วถ้ามึงเป็นนายเพ็งมึงเลือกได้เหรอฮะ ไอ้มั่น อิสระของชนชาติตัวเองกับชีวิตของลูกหลานมึงคิดว่ามึงเลือกได้ตามใจชอบหรือไง” เห่าดงถากถางผม“มันไม่มีดินแดนแห่งอิสรภาพที่แท้จริงบนโลกใบนี้ !”

“ถ้ากูเป็นนายเพ็งกูก็ต้องเลือกชีวิตลูกหลานนั่นแหละวะ” ผมเริ่มเคืองขึ้นมาบ้างแล้ว“ไม่ตายก็ยังพอทำอะไรได้อีกกับชีวิต”

“มึงเลือกชีวิตให้ลูกหลานพร้อมกับมอบกุญแจมือให้พวกเขาคนละพวงไปตลอดชีวิตไง” เห่าดงถลึงตาตอบ “ที่นา ผืนไร่ที่พวกนายเพ็งเคยปลูกเคยสร้างต้องถูกขึ้นทะเบียนเป็นของไทยะฯนายเพ็งรวมทั้งลูกหลานก็ถูกขึ้นทะเบียนเป็นชนกลุ่มน้อยสังกัดแหลมทองในการควบคุมของไทยะฯยารักษาโรค อนามัย ก็มีแบบขอไปที อ้างว่าเพราะนายเพ็งไม่ได้เป็นไทยะฯที่แท้จริงลูกหลานนายเพ็งยังถูกตีตราว่าเป็นชนกลุ่มน้อยมาพึ่งใบบุญแผ่นดินนี้ ใบบุญ ถูกจำกัดการกินการนอน แม้แต่ สิทธิ์ที่พึงมีในฐานะมนุษย์เหมือนกันมันถือวิสาสะไปลิดรอนของพวกเขา”

“ก่อนกับหลังที่นายเพ็งจะติดสินใจเข้ากับฝั่งเรามันจะไม่มีอะไรแตกต่างเลยได้ยังไง” ผมยังค้าน

“มีสิหลานนายเพ็งไม่ตายไง” เห่าดงยิ้มเย้ยผม แล้วจุดมวนยาปากแพรกมวนที่สอง “ไทยะฯไม่คิดช่วยเหลือพวกเขาอย่างจริงใจเมื่อได้กำลังมากขึ้นจากหัวเมืองอื่น กลุ่มนายเพ็งจะกลายเป็นติ่งเล็กๆ ของแผ่นดินแม้จะถูกเขียนในแผนที่ทหาร แต่ก็เป็นเหมือนหมาหวงถิ่น ครอบครองเขาแต่ไม่เหลียวแลหมอ ครู ก็ไม่มีใครอยากมาอยู่ที่กันดาร แม้แต่น้ำกินยังขาดแคลน น้ำในเขื่อนมีไว้ให้คนต่างเมืองข้าวในนาต้องส่งขายก่อนที่ตัวจะเอามากิน มันเป็นแบบนี้มานานแล้วตั้งแต่นายเพ็งสิ้นลม”

มันไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงไปจริงๆผมเหลือบมองหน้าหนังสือพิมพ์ที่ยังถูกทิ้งไว้บนพื้นกระดานพยายามเลี่ยงไม่มองภาพข่าวเล็ก อ่านเอาเพียงแค่พาดหัวข่าวอีกครั้ง

‘นายพันเดโชประกาศลั่น หมดแล้วยุคแห่งความล้าหลังสัญญาพลิกแผ่นดินแผ่นฟ้า พร้อมสละตัวเองนำชาติผงาดเหนืออาคมให้ได้ภายในคริสต์ศตวรรษที่ 23’

คืนนั้น สมองของผมว่างเปล่าไร้ความคิดใดๆ ไม่ใช่เพราะยังติดใจค้างคาเรื่องของนายเพ็ง แต่ผมยังไม่อยากเอาเรื่องอะไรใส่หัวในตอนนี้และต้องการทบทวนเรื่องที่เกิดขึ้นกับตัวเอง

ความเป็นมนุษย์ไม่สามารถอ้างของความเท่าเทียมกันได้ ผมกลัว...กลัวว่าจะเป็นเหมือนนายเพ็ง คนที่จำทนกับเสรีภาพที่ถูกยึดไปเพื่อแลกกับภาพเสรีในรูปแบบที่กว้างขึ้นสวยหรูขึ้น

เอ็งไม่ต้องกลัวว่าใครจะมากลั่นแกล้งอีกต่อไปตราบเท่าที่เอ็งเป็นคนของข้า เอ็งจะมีเสรีภาพในขอบเขตที่เอ็งพึงมี

น่าขำ...ผมควรจะได้ฟังเรื่องของนายเพ็งก่อนหน้านั้น ก่อนที่ผมจะยอมตกเป็นคนของมันตามคำโพนทะนาจากปากของมัน...ไอ้เดโช

หากใครจะกลั่นแกล้งผมก็คงเป็นผมเองต่างหากที่แกล้งตัวเอง แกล้งหลับหูหลับตา แกล้งทำเป็นไม่รู้ไม่เห็นแกล้งตีหน้าตาย ให้คนที่ผมรักและนับถือตายใจ แต่สุดท้ายผลของการกระทำกำลังย้อนมาหาตัวผมเอง ด้วยของฝากจากนักข่าวสาวในกระเป๋าใบเก่าๆที่ผมกำลังกอดอยู่นี้ ไง

ตอนที่ผ่านมา