พอสัมภาษณ์ครบเวลา 15 นาที กรรมการก็ปุปปับจบการสัมภาษณ์ แบบไม่สนใจใยดีผมเลย  ลุกขึ้นส่งผมหน้าห้องสัมภาษณ์ เล่นเอาผมเหวอไปเลยครับ  จนผมเกือบออกจากห้องสอบแบบเหวอๆ แต่ก็ตั้งสติแล้วกล่าวขอบคุณคณะกรรมการสำหรับเวลาและให้โอกาสผมได้สัมภาษณ์ พร้อมทั้งกล่าวขอบคุณและอำลาตามแบบมารยาทชาวญี่ปุ่น 

และผมก็ดีใจ และภูมิใจในตัวเองมากถึงมากที่สุด เมื่อประกาศผลว่าผมได้รับทุนรัฐบาลญี่ปุ่น   ซึ่งผมรู้สึกชื่นชมและซาบซึ้งในการตัดสินใจของคณะกรรมการมากๆ ที่ถึงแม้ว่าผมจะตื่นเต้น ลน จนทำให้บุคลิกภาพของตัวเองแย่มากๆ แต่กรรมการก็มองข้ามตรงนี้ไป และมองเห็นถึงความตั้งใจจริงของผม มองเห็นถึง Passion ในการทำวิจัย และมองเห็นศักยภาพว่าผมสามารถทำอะไรให้กับประเทศชาติได้หลังจากที่ผมเรียนจบกลับมา ขอบคุณจริงๆครับ 

ปีที่แล้ว เป็นปีแรกที่ผมได้มีโอกาสสมัครสอบ ผ่านข้อเขียนมาได้ แต่ไม่ได้มีการเตรียมตัวสัมภาษณ์ดีเท่าไหร่ เลยโดนคณะกรรมการยิงคำถามเกี่ยวกับ Study Plan ซะเกือบทั้งหมด แบบผมตายในห้องสัมภาษณ์เลยทีเดียว  ออกมาอาการตัวลอย เบลอ หวิวๆ จำไม่ได้ว่าโดนสัมภาษณ์อะไรบ้าง  ปีนี้ก็เลยเตรียมตัวเกี่ยวกับ Study Plan เป็นอย่างดี เตรียมตอบข้อโต้แย้งไว้เป็นฉากๆ แต่ปรากฎว่า ไม่โดนถามเกี่ยวกับ Study Plan เลย (เย้ !!!!!) เพราะว่าผมพูดเกี่ยวกับ Study Plan ของผมไปอย่างละเอียดแล้วตั้งแต่ตอนที่แนะนำตัว 5 นาที (ซึ่งผมน่าจะพูดเกิน)

จากการที่เตรียมตัวมา ผมเชื่อว่า Study Plan สำคัญมากๆ และถ้าเราเขียน Study Plan ได้ดี กรรมการอ่านเข้าใจ ก็จะทำให้มีโอกาสโดนถามเกี่ยวกับ Study Plan น้อย

Letter of Acceptance (LOA) มีความสำคัญไหม? จะช่วยเพิ่มโอกาสในการได้รับทุนไหม? จากการที่สอบถามจากสถานฑูต แจ้งว่า ไม่ได้มีผลต่อการสัมภาษณ์ เพราะถ้าเราไม่สามารถตอบข้อโต้แย้งของคณะกรรมการในห้องสัมภาษณ์ได้ ถึงมี LOA ก็ไม่ได้มีผลอะไร ดังนั้น การสัมภาษณ์กับคณะกรรมการ สำคัญที่สุด ตัวผมเองปีนี้เตรียมตัวค่อนข้างดี อะไรที่จะช่วยเพิ่มโอกาสในการได้ทุน ผมก็พยายามทำทุกวิถีทาง ก็ติดต่อไปทางมหาวิทยาลัยที่สนใจ โดยที่ไม่ได้รู้จัก Professor มาก่อน ซึ่งโดยปรกติแล้ว ทาง Professor จะไม่ตอบกลับถ้าเรายังไม่ได้ทุนจากรัฐบาลญี่ปุ่นก่อน แต่ผมโชคดีมาก ที่มหาวิทยาลัยอันดับ 1 ที่ผมเลือกไป ตอบรับผม และออก Letter of Acceptance ให้ผมก่อนที่ผมจะได้ทุน (ผมเขียนติดต่อไปมหาวิทยาลัยไปตอนที่ผมสอบข้อเขียนเสร็จ เพราะค่อนข้างมั่นใจว่าน่าจะผ่านข้อเขียนไปได้) แต่ก็อย่างที่สถานฑูตบอก คือไม่ได้มีผลต่อการสัมภาษณ์มากนัก แต่ผมก็แอบคิดว่าการที่ผมได้รับทุนรัฐบาลญี่ปุ่น ส่วนหนึ่งก็เป็นเพราะผมได้รับ LOA ของมหาวิทยาลัยอันดับ 1 ที่ผมเลือกไปด้วย

มีเรื่องที่ทำให้ผมค่อนข้างประหลาดใจ เพราะมีน้องคนนึงในสาขาผมที่ผมเจอวันสัมภาษณ์ (สาขาบริหารธุรกิจและเศรษฐศาสตร์) ได้รับ LOA ทางเศรษฐศาสตร์ จาก University of Tokyo และ Hitotsubashi University ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงที่สุดทางด้านเศรษฐศาสตร์ของญี่ปุ่นทั้ง 2 ที่ และจากการที่คุยกับน้องเค้า น้องเค้าน่าจะค่อนข้างมั่นใจว่าตอบคำถามได้ดี และก็ไม่โดนถามเกี่ยวกับ Study Plan เลย ซึ่งผมเองก็คิดว่า โหหห LOA ก็ระดับเทพ ยังไงน้องคนนี้ต้องได้แน่ๆ ปรากฎว่า น้องเค้าไม่ผ่านสัมภาษณ์ ทำให้ผมงง และแปลกใจมากถึงมากที่สุด

ดังนั้น LOA ถ้ามีก็ยังดีกว่าไม่มี แต่ถึงมีแล้ว แม้ว่าจะเป็นมหาวิทยาลัยอันดับ 1 ของญี่ปุ่นก็ไม่ได้เป็นเครื่องการันตีว่าจะได้ทุน ถ้ายังไม่มี ก็ไม่ต้องไปกังวลกับตรงนี้ เพราะเกือบทุกคนก็ยังไม่ได้ติดต่อกับมหาวิทยาลัยไปก่อน และถึงจะติดต่อไป ทางมหาวิทยาลัยก็คงไม่ออกให้ ยกเว้นว่าจะมี Connection กับ Professor ที่โน่น ดังนั้น เอาเวลามาเตรียมตัวสัมภาษณ์ให้ดีที่สุด และเข้าใจใน Study Plan ของตัวเองเป็นอย่างดีที่สุด ดีกว่า

สำหรับผม ในการสัมภาษณ์ทุนครั้งนี้ ผมตื่นเต้นมากถึงมากที่สุด ทั้งๆที่เตรียมใจมาแล้ว ว่าจะต้องโดนถามอะไร แต่ก็ไม่วาย ตื่นเต้น ลน ตอบคำถามตะกุกตะกัก เหงื่อแตกพลักๆในห้องสัมภาษณ์ แถมยังหาผ้าเช็ดหน้าไม่เจออีก!! ยุกยิกๆ ล้วงหาผ้าเช็ดหน้าในกระเป๋าว่าซ่อนอยู่ตรงไหนหว่า แต่ก็ยังหาไม่เจอ!! จะซวยกว่านี้มีอีกไหมเนี่ย รู้สึกบุคลิกภาพตัวเอง ณ ตอนสัมภาษณ์แย่มากๆ แถมกรรมการก็ดูไม่สนใจเวลาเราพูดเลย บทจะจบสัมภาษณ์ก็จบดื้อๆ เดินไปเปิดประตูให้เราออกเลย ผมก็เหวอสิ!! ไรฟะ!! จนเกือบลืมขอบคุณคณะกรรมที่สัมภาษณ์ และลืมมารยาทบอกลาตามที่เตรียมมา เดินออกจากห้องสัมภาษณ์ ผมก็ตัวเบา หวิวๆ เบลอๆ  จำไม่ได้ว่าคณะกรรมการสัมภาษณ์อะไรไปบ้าง!!! ณ ตอนนั้นคิดเลยว่า ยังไงก็ไม่ได้แน่ๆ   เฮ้อ! ปีสุดท้ายที่สมัครได้ ไม่น่าพลาดตกม้าตายเพราะความตื่นเต้นจนทำให้ตัวเองลนเลย…

ดังนั้น สติสำคัญมากๆครับ และอะไรที่พลาดแล้ว อย่าไปกังวลกับมันอีก ให้ข้ามไปอย่าไปจดจ่อ และทำให้ดีที่สุดในเรื่องต่อไป แล้วก็ไม่ต้องไปใส่ใจกับกรรมการมาก เพราะบางทีเค้าจะดูไม่สนใจในสิ่งที่เราพูดเท่าไหร่ แม้กระทั่งตอนที่เราเข้าไปห้องสัมภาษณ์ เค้าก็จะไม่มองหรือทำเหมือนไม่ฟังที่เราพูดเลย พร้อมทั้งทำให้บรรยากาศในห้องสัมภาษณ์ดูกดดัน เราต้องพยายามทำใจให้สบาย ไม่เครียด และตอบคำถามด้วยความมั่นใจ และยิ้มสยาม ทำให้คณะกรรมการเห็นว่า แม้จะอยู่ในสภาวะกดดัน เราก็สามารถที่จะตอบคำถาม แก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้ดี

นอกจากสติในการสัมภาษณ์ในห้องสอบแล้ว สติในการสอบข้อเขียน ก็สำคัญมากครับ อย่างตัวผมตอนทำข้อสอบวิชาคณิตศาสตร์ ตอนผมเห็นข้อสอบครั้งแรก ผมสารภาพตรงๆเลยว่า ผมถอดใจเลยครับ ในใจตอนนั้นคิดเลยว่า โห!! ทำไมข้อสอบมันยากขนาดนี้ฟระ !!! บร๊ะเจ้า!!! ออกไม่ตรงกับที่อ่านมาเลย!! ปีนี้ปีสุดท้ายแล้วด้วย สงสัยไม่ผ่านข้อเขียนแน่ๆ เสียดาย และเสียใจจัง !!! แต่แล้วก็ตั้งสติ ฮึดสู้ เอาวะ!! ค่อยๆคิด ค่อยๆดูไป จากข้อที่คิดว่าทำไม่ได้ ก็ค่อยๆคิดออกทีละนิดๆ จนทำได้ และมั่นใจว่าผ่านข้อเขียนแน่ๆ 

อีกเรื่องนึงที่มีความสำคัญมากๆไม่แพ้กันเลย นั่นก็คือ ความจริงใจ และความตั้งใจจริงของเราในการที่จะไปทำวิจัยและศึกษาต่อที่ญี่ปุ่น กรรมการเค้าสามารถสัมผัสได้ถึงความตั้งใจของเราครับ 

คำแนะนำหรือ Tips สำหรับการสัมภาษณ์

- เขียน 5-6 Key Points ของตัวเอง ที่เป็นจุดแข็ง จุดเด่นของตัวเอง ที่เราอยากจะให้เค้าทราบ และสามารถที่จะสอดแทรกไปในคำตอบของเราได้ โดยที่ไม่ต้องรอเค้าถาม เพื่อที่พอจบสัมภาษณ์แล้ว เราจะได้ไม่ต้องรู้สึกเสียดายที่เรายังไม่ได้ present ตัวเองในระหว่างสัมภาษณ์เลย เพราะว่าเค้าไม่ได้ถาม 

- ตอบคำถามได้จริงใจและเป็นตัวของตัวเองที่สุด จะดีกว่าประดิษฐ์สวยหรูแต่ตอบไม่ได้อย่างจริงใจ  และขาดที่มาที่ไป และทุกคำตอบควรจะแสดงถึงจุดเด่นของเรา แม้แต่คำถามง่ายๆอย่างงานอดิเรก 

- สามารถเชื่อมโยงเรื่องราว สิ่งที่หล่อหลอม ให้มาเป็นตัวเราได้ในทุกวันนี้ และมีตัวอย่างเหตุการณ์ที่แบ็คอัพในแต่ละเรื่องที่เราเล่า เป็นการการันตีและพิสูจน์ได้ถึงในสิ่งที่เราบอกเค้าไป

-      - ศึกษาวัตถุประสงค์ของทุนการศึกษา เพื่อที่เราจะรู้ว่าเราต้องเตรียมตัวอย่างไรบ้างสำหรับการตอบหรือเตรียมตัวเพื่อให้เรามีความเหมาะสมในการที่จะเป็นผู้รับทุน โดยที่มีความเป็นตัวของตัวเอง

    - รู้รายละเอียด จุดเด่น จุดแข็งของโปรแกรม หรือมหาวิทยาลัยที่เราสมัคร เพราะจะเป็นการบ่งบอกว่า เราค้นคว้า ทำการบ้าน และสนใจเค้าจริงๆ เหมือนที่เค้าสนใจเรา

-      - ซ้อม ซ้อม และซ้อม ครับ ไม่ต้องถึงขนาดท่อง แต่ว่าเรา list point ในเรื่องที่จะตอบ แล้วสามารถนำมาเล่าเป็นเรื่องราวได้ จะดูธรรมชาติมากกว่าท่อง 

    - ตอบคำถามด้วยสีหน้าและน้ำเสียงที่มั่นใจ แต่ไม่ over confident จนดูก้าวร้าว การซ้อมพูดหน้ากระจกเพื่อดูสีหน้า ท่าทาง บุคลิกภาพของเราเวลาตอบคำถาม และการพูดซ้อมบ่อยๆ จะช่วยให้เราลดความประหม่าไปได้เวลาสัมภาษณ์จริงๆ ซึ่งบุคลิกภาพก็สำคัญมากๆ

    - สติ สำคัญที่สุดครับ พยายามควบคุมให้ได้ ค่อยๆคิด ประมวลผล ตอบคำถามอย่างมีแก่นสาร จำเอาไว้ สติมา ปัญญาเกิด!!

    - ทำใจให้สบาย พักผ่อนให้เพียงพอ จากการที่ผ่านการสัมภาษณ์มาพอสมควร ทำให้ผมได้รู้ว่า ถึงจะเตรียมตัวมาดีแค่ไหน ถ้าเรานอนไม่พอ จะทำให้เราลนด้วยความตื่นเต้น นึกอะไรไม่ออก อย่างของผมในการสัมภาษณ์ครั้งนี้ คืนก่อนสัมภาษณ์ผมแทบไม่ได้นอนครับ เพราะกลัวเตรียมไม่พอก็เลยนั่งอ่านหนังสือไปเรื่อย ปรากฎว่าสมองไม่แล่น นึกไม่ออก และทำให้ตัวเองลนเวลาสัมภาษณ์ 

-   - สิ่งที่สำคัญที่สุด ก่อนออกไปสอบ หรือไม่ว่าจะออกไปทำอะไรที่สำคัญๆ คือ กราบคุณพ่อคุณแม่ ขอพรจากท่านครับ เพราะพรจากคุณพ่อคุณแม่ คือ พรที่ประเสริฐที่สุดแล้วครับที่จะคุ้มครองและทำให้เราประสปผลสำเร็จ หลายๆคนอาจจะไปบนบานศาลกล่าวสิ่งศักดิ์สิทธิให้ท่านช่วย ซึ่งก็เป็นที่พึ่งทางใจ แต่ผมเชื่อว่าพรที่ศักดิ์สิทธิที่สุด คือ พรจากคุณพ่อคุณแม่ของเราเองครับ ปรกติเวลาผมไปสอบที่ไหน ผมจะไม่เคยบอกคุณแม่ของผมและขอพรจากท่านเลย เพราะผมกลัวว่าการที่บอกท่านไปแล้วถ้าเราไม่ได้ขึ้นมา ท่านจะเสียใจมากกว่าเรา ไม่ใช่เสียใจว่าทำไมเราสอบไม่ได้ แต่ท่านจะเสียใจและห่วงในความรู้สึกของลูก กลัวลูกจะเจ็บช้ำเสียใจ สงสารลูก แต่การสอบทุนครั้งนี้ ผมโทรไปบอกคุณแม่ว่ากำลังจะไปสอบสัมภาษณ์นะ และขอพรจากท่าน ซึ่งท่านก็ดีใจมากเพราะว่าผมไม่เคยทำ และผมก็มั่นใจมากๆเลยว่าที่ผมได้รับทุนในครั้งนี้ ก็เพราะว่าได้รับพรอันศักดิ์สิทธิจากคุณแม่

การได้รับทุนรัฐบาลญี่ปุ่นครั้งนี้ ถือเป็นความพยายามและการวางแผนที่ต้องใช้เวลามากครับ เพราะว่าจากคุณสมบัติเบื้องต้นของผู้ที่จะสมัครทุนรัฐบาลญี่ปุ่นได้ คือต้องจบปริญญาตรีด้วยเกรด 3.25 และต้องจบมาในสาขาที่เกี่ยวเนื่องกัน ตัวผมสนใจปริญญาโททางด้านบริหารธุรกิจหรือ MBA แต่จบปริญญาตรีทางด้านวิศวกรรมศาสตร์ ลาดกระบัง ดังนั้นก็ไม่สามารถที่จะสมัครได้ แต่ผมก็ไม่ละความพยายามและความตั้งใจครับ พอกลับมาจากโครงการเรือเยาวชนเอเชียอาคเนย์ ซึ่งเป็นทุนที่ให้โดยรัฐบาลญี่ปุ่น ผมก็เลยวางแผนเรียนปริญญาตรีใบที่สองที่มหาวิทยาลัยรามคำแหง จากคณะบริหารธุรกิจ เพื่อที่จะทำให้เกรดให้ได้มากกว่า 3.25 และสามารถสมัครทุนรัฐบาลญี่ปุ่นในสาขาบริหารธุรกิจได้ ผมต้องใช้เวลากว่า 4 ปีในการเรียนที่นี่ และทำงานไปด้วย แต่ก็สามารถเรียนจบพร้อมเกียรตินิยม เพื่อสมัครทุนรัฐบาลญี่ปุ่น และในที่สุดผมก็สอบชิงทุนผ่าน จนได้รับทุนรัฐบาลญี่ปุ่นสมดังความตั้งใจ 

จุดประสงค์ในการเขียนบล็อคสัมภาษณ์ทุนอีกครั้งเพราะผมได้รับแรงบันดาลใจจากเขียนบล็อคเล่าเรื่องการสัมภาษณ์ทุนโครงการเรือเยาวชนเอเชียอาคเนย์ ซึ่งช่วยให้น้องๆ หลายๆ คนได้ทราบถึงวิธีการเตรียมตัว และแนวทางการตอบคำถาม น้องบางคนบอกว่า ถ้าไม่ได้อ่านบล็อคผม ก็คงไม่รู้ว่าต้องเตรียมตัวยังไง และคงไม่มีโอกาสได้ทุนนี้ ซึ่งผมมองว่า มันคือการหยิบยื่นโอกาสที่ผมได้รับมาและส่งต่อโอกาสนี้ไปให้กับน้องๆ ที่สนใจและมีศักยภาพ อย่างน้อยก็เป็นแรงบันดาลใจให้กับหลายๆ คนที่ไม่ได้เก่งมาก ซึ่งผมก็ไม่ได้เป็นคนที่เก่ง แต่เรื่องความมุ่งมั่น ความตั้งใจจริง ผมเชื่อว่าผมไม่เป็นรองใคร ด้วยความมุ่งมั่นและความตั้งใจจริงนี้เอง ทำให้ผมประสปผลสำเร็จมาจนถึงทุกวันนี้ครับ 

หวังว่า Blog นี้ คงจะเป็นประโยชน์กับน้องๆที่กำลังเตรียมตัวสัมภาษณ์ทุนรัฐบาลญี่ปุ่นนะครับ เตรียมตัวดี มีชัยไปกว่าครึ่ง และขออย่าย่อท้อ อย่ายอมแพ้ ไม่ได้ปีนี้ ปีหน้าก็ยังมีครับ สอบไม่ผ่านครั้งนี้ ไม่ใช่ว่าคราวหน้าเราจะสอบไม่ผ่านอีก มีโอกาสสอบได้จนกว่าจะอายุ 35 เลยอย่างผมก็ครั้งที่สองถึงจะได้ (และก็เป็นปีสุดท้ายที่สมัครได้พอดี) บางคนก็ผ่านข้อเขียน แต่ตกสัมภาษณ์ ปีต่อไปก็อาจจะไม่ผ่านข้อเขียน แต่ก็ถือเป็นการลองสนามสอบ มีน้องคนนึงในรุ่นที่สอบผ่านด้วยกัน สอบครั้งนี้ครั้งที่ 7 แล้วในที่สุดเค้าก็ได้รับทุนรัฐบาลญี่ปุ่นสมดังตั้งใจ เป็นรางวัลที่คุ้มค่ากับความพยายาม เพราะเป็นทุนที่ให้เปล่า ไม่มีข้อผูกมัดใดๆทั้งสิ้น และให้เรียนจนจบปริญญาเอก (ถ้าสามารถเรียนไหว) นอกจากนี้ยังให้ทุนเราเรียนภาษาญี่ปุ่นเมื่อเดินทางไปถึงญี่ปุ่นด้วยครับ