Bloggang.com : chantra_aor : ข้อสอบกฎหมายพาณิชย์ 1(ต่อฉบับ2)

ข้อสอบกฎหมายพาณิชย์ 1(ต่อฉบับ2)

ข้อสอบกฎหมายพาณิชย์ 1
1. นายสองทำสัญญาเช่าเป็นหนังสือเช่าที่ดินจากนายหนึ่งเพื่อปลูกบ้านมีกำหนดเวลา 3 ปี เมื่ออยู่ในบ้านได้เพียง 1 ปี บ้านถูกไฟไหม้หมด นายหนึ่งทราบว่าบ้านหลังนี้ไฟไหม้ถึงกับเป็นลมและเสียชีวิตในทันที นายสามซึ่งเป็นทายาทของนายหนึ่งได้รับทรัพย์มรดกของนายหนึ่งแต่เพียงผู้เดียว นายสามจึงทำสัญญาให้นายสี่เช่าที่ดินแปลงที่มีบ้านไฟไหม้นั้นมีกำหนดเวลา 10 ปี โดยทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ในขณะเดียวกันนายสองได้ก่อสร้างบ้านใหม่ แต่เมื่อนายสามทราบเรื่อง นายสามจึงคัดค้านโดยอ้างว่าสัญญาเช่าระงับไปแล้วและอ้างว่านายสี่มีสิทธิในสัญญาเช่า ท่านจงวินิจฉัยว่าข้ออ้างของนายสามชอบด้วยกฎหมายหรือไม่เพียงใด

ธงคำตอบ นายสองทำสัญญาเช่าที่ดินจากนายหนึ่งเพื่อปลูกบ้านมีกำหนดเวลา 3 ปี ต่อมาบ้านถูก ไฟไหม้หมดก็หาทำให้สัญญาเช่าระงับไปตามมาตรา 567 แต่อย่างใด เพราะเป็นการทำสัญญาเช่าที่ดิน เมื่อนายสองทำเป็นสัญญาจึงเป็นหลักฐานตามมาตรา 538 ที่สามารถฟ้องร้องบังคับคดีกันได้ตามกำหนดเวลา 3 ปี นายสองจึงสามารถก่อสร้างบ้านและอยู่ต่อได้อีก 2 ปี
สำหรับสัญญาที่นายสามทำให้กับนายสี่ แม้ว่าจะทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงาน เจ้าหน้าที่ก็ไม่ทำให้นายสี่มีสิทธิดีกว่านายสองผู้เช่าเดิม ซึ่งสัญญายังไม่สิ้นสุดลง และแม้นายหนึ่งจะเสียชีวิตลง สัญญาเช่าที่ดินไม่ระงับจนกว่าจะครบกำหนด 3 ปี เพราะสัญญาเช่ามิใช่สิทธิเฉพาะตัวของผู้ให้เช่า แต่สัญญาเช่าตกทอดมายังทายาทของผู้ให้เช่าด้วย

2. ก) นายดำทำสัญญาเช่ารถสามล้อใช้พลังงานแสงอาทิตย์กับนายขาว มีกำหนดเวลา 1 ปี ตกลงเก็บค่าเช่าเป็นรายสัปดาห์ ๆ ละ 2,000 บาท โดยเก็บค่าเช่าทุก ๆ วันเสาร์ เมื่อเช่ามาได้ 6 เดือน นายดำไม่ชำระค่าเช่าของวันเสาร์ที่ 23 ตุลาคม และ 30 ตุลาคม นายขาวจึงทำหนังสือบอกเลิกการเช่าในวันที่ 3 พฤศจิกายน นายดำต่อสู้ว่านายขาวบอกเลิกการเช่าไม่ถูกต้อง เช่นนี้นายดำจะสามารถต่อสู้ได้หรือไม่ เพราะเหตุใด จงอธิบาย
ข) ถ้าข้อเท็จจริงตามข้อ ก) เป็นสัญญาเช่าซื้อ คำตอบจะแตกต่างไปหรือไม่ เพราะเหตุใด จงอธิบาย

ธงคำตอบ
ก) นายดำทำสัญญาเช่ารถสามล้อกับนายขาว มีกำหนดเวลา 1 ปี ตกลงเก็บค่าเช่าเป็นรายสัปดาห์ ๆ ละ 2,000 บาท โดยเก็บค่าเช่าทุก ๆ วันเสาร์ เมื่อนายดำไม่ชำระค่าเช่าวันที่ 23 ตุลาคม และวันที่ 30 ตุลาคม จึงเป็นการไม่ชำระค่าเช่าที่ไม่ได้กำหนดเป็นรายเดือน จึงสามารถบอกเลิกสัญญาได้ตามมาตรา 560 วรรคแรก นายขาวจึงสามารถบอกเลิกสัญญาเช่าได้โดยไม่ต้องบอกกล่าวแก่ผู้เช่าตามมาตรา 560 วรรคสอง นายดำต่อสู้ไม่ได้
ข) ถ้าข้อเท็จจริงตามข้อ ก. เป็นสัญญาเช่าซื้อ นายขาวสามารถบอกเลิกสัญญาได้ เพราะเป็นการ ผิดนัดไม่ใช้เงินสองคราวติด ๆ กัน ตามมาตรา 574 วรรคแรก นายดำจะต่อสู้ว่านายขาวบอกเลิกการเช่าไม่ถูกต้องไม่ได้

3. ก) นางสมรทำสัญญาจ้างนายใหญ่เป็นลูกจ้าง นางสมรไม่ชอบนายใหญ่เท่าใดนักเพราะไม่ค่อยมีน้ำใจในการทำงานกับลูกจ้างคนอื่น ๆ ต่อมานายหนุ่มเพื่อนของนางสมรต้องการคนงาน นางสมรจึงสั่งให้นายใหญ่ไปทำงานกับนายหนุ่มแทนแต่นายใหญ่ไม่ยอม นางสมรจึงบอกกับนายใหญ่ว่าถ้าไม่ไปจะถือว่าเป็นการขัดคำสั่ง เช่นนี้นายใหญ่จะปฏิเสธได้หรือไม่ เพราะเหตุใด จงอธิบาย
ข) สัญญาจ้างทำของ ถ้าผู้ว่าจ้างเป็นผู้จัดหาสัมภาระ จะมีหน้าที่และความรับผิดอย่างไรบ้าง จงอธิบาย
ธงคำตอบ ก) นายใหญ่เป็นลูกจ้างของนางสมร ตามสัญญาจ้างแรงงาน การที่นางสมรให้นายใหญ่ไปทำงานกับนายหนุ่มถือว่าเป็นการโอนสิทธิของตนให้แก่บุคคลภายนอกซึ่งต้องได้รับความยินยอมจาก ลูกจ้างก่อน ตามมาตรา 577 วรรคแรก เมื่อนายใหญ่ไม่ยินยอมจึงมีสิทธิปฏิเสธได้ และกรณีดังกล่าวไม่ถือว่าเป็นการขัดคำสั่งของนายจ้างแต่อย่างใด
ข) ตอบตามมาตรา 590 มาตรา 591 และมาตรา 604 โดยอธิบายตามสมควร (ดูหนังสือหน้า 133-134)

ข้อสอบกฎหมายพาณิชย์ 1 สอบซ่อม ภาค 1/2542

1. แดงได้ทำสัญญาเป็นหนังสือให้จำเลยเช่าบ้านโดยไม่มีกำหนดเวลา มีข้อสัญญาข้อหนึ่งระบุว่าถ้าผู้เช่าหรือผู้ให้เช่าต้องการบอกเลิกการเช่าให้บอกให้คู่สัญญาทราบก่อนอย่างน้อย 45 วัน สัญญาเช่านี้ ตกลงชำระค่าเช่าทุก ๆ วันสิ้นเดือน ปรากฏว่าจำเลยเช่าบ้านมาเพียง 1 ปี แดงได้ขายบ้านหลังนี้ให้โจทก์โดยชอบด้วยกฎหมาย เมื่อโจทก์ได้รับโอนกรรมสิทธิ์ในบ้านหลังนี้แล้วโจทก์จึงฟ้องขับไล่ให้จำเลยออกจากบ้านทันทีโดยมิได้แจ้งให้จำเลยทราบเลย โดยโจทก์อ้างว่าโจทก์ไม่ต้องปฏิบัติตามสัญญาที่จะต้องแจ้งให้คู่สัญญาทราบก่อน 45 วัน เพราะข้อตกลงนี้เป็นข้อตกลงที่นอกเหนือจากสัญญาเช่า ถ้าจำเลยมาปรึกษาท่านท่านจะ ให้คำปรึกษาจำเลยว่าอย่างไร จงอธิบาย.

ธงคำตอบ ตอบโดยยกหลักกฎหมาย มาตรา 569 (ป.พ.พ.) คือ
"อันสัญญาเช่าอสังหาริมทรัพย์ไม่ระงับสิ้นไป เมื่อมีการโอนกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินที่ให้เช่า
ผู้รับโอนย่อมรับไปซึ่งสิทธิและหน้าที่ของผู้โอนซึ่งมีต่อผู้เช่า"
แม้สัญญาเช่าระหว่างผู้ให้เช่ากับจำเลยจะเป็นสัญญาเช่าที่ไม่มีกำหนดเวลา แต่มีข้อตกลงให้บอกเลิกสัญญาโดยการบอกกล่าวให้คู่สัญญาอีกฝ่ายหนึ่งทราบก่อน 45 วัน ข้อนกลงเช่นนี้สามารถบังคับกันได้ตามที่ผู้ให้เช่าตกลงกับผู้เช่า ไม่จำต้องปฏิบัติตามมาตรา 566 ในเรื่องการบอกเลิกสัญญาเช่าที่ไม่มีกำหนดเวลา
เมื่อโจทก์รับโอนกรรมสิทธิ์ในบ้านเช่ามาจากผู้ให้เช่าโดยที่ผู้ให้เช่าขายบ้านให้โจทก์ สัญญาเช่าบ้านระหว่างจำเลยกับผู้ให้เช่าเดิมยังไม่ระงับสิ้นไป แต่โจทก์ต้องกลับมาเป็นผู้ให้เช่าใหม่ และโจทก์จะต้องรับมาซึ่งสิทธิและหน้าที่ตามสัญญาเช่าเดิม ข้อตกลงที่เกี่ยวกับสัญญาเช่าเดิมย่อมผูกพันโจทก์ด้วย โดยเฉพาะข้อตกลงตามปัญหานี้คือจะต้องมีการบอกกล่าวให้ทราบก่อน 45 วัน ถ้าหากผู้ให้เช่าต้องการบอกเลิกสัญญาย่อมจะต้องผูกพันด้วยและเป็นข้อตกลงที่เกี่ยวกับสัญญาเช่าโดยตรง มิใช่ข้อตกลงอื่นนอกเหนือจากสัญญาเช่า โจทก์จึงบอกเลิกสัญญาเช่าบ้านหลังนี้ทันทีไม่ได้ แต่ถ้าโจทก์ประสงค์จะบอกเลิกสัญญาโจทก์ต้องแจ้งให้จำเลยทราบก่อน 45 วันตามข้อสัญญาเดิมทุก

2. (ก) ขาวทำสัญญาเป็นหนังสือเช่าซื้อบ้านจากดำหลังหนึ่งมีกำหนดเวลา 5 ปี โดยตกลงชำระค่าเช่าซื้อทุก ๆ เดือน เดือนละ 20,000 บาท ขาวอยู่ในบ้านหลังนี้ได้เพียงเดือนเดียวเท่านั้น ขาวก็บอกเลิกสัญญาเช่าซื้อบ้านและมอบบ้านคืนให้ดำ โดยขาวอ้างว่าไม่ประสงค์จะเช่าซื้อบ้านหลังนี้แล้วเพราะขาวนอนฝันร้ายทุกคืน ดำไม่ยอมให้ขาวบอกเลิกสัญญาได้หรือไม่ จงอธิบาย
(ข) ถ้าหากเป็นสัญญาเช่าทรัพย์ คำตอบของท่านจะแตกต่างไปหรือไม่เพียงใด จงอธิบาย

ธงคำตอบ
(ก) ตอบโดยยกหลักกฎหมาย มาตรา 573 ผู้เช่าซื้อจึงสามารถบอกเลิกสัญญาได้ เพียงแต่ผู้เช่าซื้อจะต้องส่งมอบทรัพย์สินกลับคืนให้กับผู้เป็นเจ้าของทรัพย์สินด้วยก็เป็นการบอกเลิกสัญญาที่ชอบแล้ว
(ข) ตอบตามหลักกฎหมายมาตรา 564 สัญญาเช่ามีกำหนดเวลายังไม่ระงับสิ้นไปเมื่อยังไม่ครบกำหนดเวลาตามข้อตกลง และในระหว่างสัญญาดำเนินอยู่ผู้เช่าจะบอกเลิกสัญญาอย่างเช่นสัญญาเช่าซื้อตามมาตรา 573 ไม่ได้

3. (ก) สัญญาจ้างแรงงาน นายจ้างจะไล่ลูกจ้างออกโดยมิพักต้องบอกกล่าวล่วงหน้าหรือให้ สินไหมทดแทนได้ในกรณีใดบ้าง จงอธิบาย
(ข) นายดำทำสัญญาจ้างนายแดงให้ทาสีและเดินสายไฟฟ้าในบ้านใหม่ทั้งหมด โดยนายดำจะเป็นผู้จัดหาสีและสายไฟฟ้ามาให้ทั้งหมด นายแดงทำงานไปได้ครึ่งหนึ่งปรากฏว่าสายไฟฟ้าไม่มีคุณภาพจึงต้องรื้อทิ้งและทำใหม่ทำให้เสียเวลาไปหนึ่งเดือน นายแดงทำงานเสร็จล่าช้าไปหนึ่งเดือนทำให้นายดำเสียโอกาสขายบ้านให้แก่ลูกค้าที่เปลี่ยนใจไปซื้อบ้านอื่นแทน นายดำจึงฟ้องให้นายแดงรับผิดชอบที่ส่งบ้านล่าช้ากว่ากำหนดเวลาตามสัญญา เช่นนี้ นายแดงจะสามารถต่อสู้ได้หรือไม่ เพราะเหตุใด จงอธิบาย

ธงคำตอบ (ก) ตอบตามมาตรา 583
(ข) ตามกฎหมาย ผู้รับจ้างจะต้องส่งมอบการงานตามที่กำหนดเวลาไว้ในสัญญา แต่ถ้าความชักช้าในการที่ทำนั้นเกิดขึ้นเพราะสภาพแห่งสัมภาระที่ผู้ว่าจ้างส่งให้ ผู้รับจ้างไม่ต้องรับผิดตามมาตรา 591 ดังนั้น เมื่อนายแดงต้องรื้อสายไฟฟ้าที่ไม่มีคุณภาพทิ้ง ซึ่งนายดำเป็นผู้จัดหามาทำให้เสียเวลาไปหนึ่งเดือน จึงเป็นสาเหตุทำให้นายแดงส่งมอบงานล่าช้าไปหนึ่งเดือน เช่นนี้นายแดงสามารถต่อสู้ได้ เพราะความล่าช้าเกิดจากสภาพแห่งสัมภาระ ซึ่งผู้ว่าจ้างส่งให้ตามมาตรา 591

ข้อสอบกฎหมายพาณิชย์ 1 ภาค 2/ 2542

1. แดง มีร้านขายอาหารอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา แดงได้เช่าเรือลำหนึ่งจากขาวโดยแดงได้ตกลงกับขาวว่าจะใช้เรือทำเป็นร้านอาหารซึ่งเรือลำนี้จะจอดอยู่ติดกับร้านขายอาหารของแดงที่อยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาเท่านั้น สัญญาเช่าระหว่างแดงและขาวเพียงแต่ตกลงด้วยวาจาและมิได้กำหนดเวลากันไว้ว่าเช่านานกี่ปีโดยตกลงจ่ายค่าเช่าทุก ๆ วันสิ้นเดือนเป็นเงินเดือนละ 10,000 บาท ปรากฏว่าแดงเช่าเรือมาได้เพียงหนึ่งปีเกิดภาวะเศรษฐกิจซบเซา แดงได้นำเรือลำนี้ไปรับจ้างบรรทุกทรายโดยไม่ใช้เรือเป็นร้านอาหารต่อไป ขาวทราบเรื่องจึงบอกเลิกสัญญาทันทีและให้ส่งมอบเรือคืนใน 7 วัน แดงไม่ยอมปฏิบัติตามและต่อสู้ว่าขาวจะต้องบอกกล่าวตาม ป.พ.พ. มาตรา 566 ก่อน ท่านจะวินิจฉัยเรื่องนี้ว่าอย่างไร จงอธิบาย

ธงคำตอบ หลักกฎหมาย ป.พ.พ.มาตรา 552 และมาตรา 554
วินิจฉัย สัญญาเช่าเรือระหว่างแดงและขาวเป็นการเช่าสังหาริมทรัพย์ คู่สัญญาสามารถตกลงกันด้วยวาจาได้ แดงผู้เช่าได้ตกลงให้ขาวเช่าเรือโดยใช้เรือทำเป็นร้านอาหาร ผู้เช่าจึงต้องใช้เรือทำเป็นร้านอาหารได้เท่านั้น ซึ่งเป็นการใช้ทรัพย์ตามที่กำหนดไว้ในสัญญาเช่าตาม ป.พ.พ.มาตรา 552 การที่แดงได้นำเรือลำนี้ไปรับจ้างบรรทุกทรายโดยไม่ใช้เรือเป็นร้านอาหารต่อไปนั้น เป็นการฝ่าฝืนบทบัญญัติของ ป.พ.พ.มาตรา 552 ขาวจึงต้องบอกกล่าวให้แดงปฏิบัติให้ถูกต้องตามมาตรา 552 เสียก่อน คือจะต้องบอกกล่าวให้แดงนำเรือกลับมาทำเป็นร้านอาหาร ไม่ใช้เรือลำนี้ไปบรรทุกทราย ถ้าแดงผู้เช่าไม่ปฏิบัติตาม ผู้ให้เช่าคือขาวจึงจะบอกเลิกสัญญาได้ ตาม ป.พ.พ.มาตรา 554
การที่ขาวบอกเลิกสัญญาทันที เพราะเหตุที่แดงใช้เรือไม่ชอบ ตาม ป.พ.พ.มาตรา 552 นั้น ขาวบอกเลิกไม่ชอบด้วยกฎหมาย แม้จะให้แดงส่งมอบเรือคืนใน 7 วันก็ตาม แม้สัญญาเช่าเรือลำนี้จะเป็นการเช่าที่ไม่มีกำหนดเวลา ขาวผู้ให้เช่าก็มิจำเป็นต้องบอกกล่าวตาม ป.พ.พ.มาตรา 566 เสมอไป เพราะการบอกเลิกสัญญาของขาวเป็นเรื่องของการบอกเลิกที่ผู้เช่าใช้เรือโดยไม่ชอบ จึงต้องนำหลักของ ป.พ.พ.มาตรา 554 มาใช้บังคับ

2. (ก) มืดได้ตกลงด้วยวาจาเช่าซื้อรถจักรยานยนต์จากเหลืองมีกำหนดเวลา 3 ปี โดยตกลงชำระค่าเช่าซื้อทุก ๆ วันสิ้นเดือน ๆ ละ 1,500 บาท มืดชำระค่าเช่าซื้อมาทุก ๆ เดือนจนถึงวันที่ 29 กุมภาพันธ์ 2543 ซึ่งเป็นวันครบกำหนดชำระค่าเช่าซื้อในเดือนที่ 7 พอดี ปรากฏว่ามืดมิได้ชำระค่าเช่าซื้อโดยอ้างว่าสัญญาเช่าซื้อนี้ไม่ผูกพันมืดเพราะไม่ได้ทำเป็นหนังสือ แต่อย่างไรก็ตามเหลืองได้ออกใบเสร็จรับเงินให้มืดทุก ๆ ครั้งที่มืดได้ชำระค่าเช่าซื้อ ให้ท่านวินิจฉัยว่ามืดจะต้องผูกพันตามสัญญาเช่าซื้อรถจักรยานยนต์คันนี้หรือไม่ เพราะเหตุใด
(ข) ถ้าข้อเท็จจริงตามข้อ (ก) เป็นสัญญาเช่าทรัพย์ เมื่อมืดไม่ชำระค่าเช่าในวันที่ 29 กุมภาพันธ์ 2543 เหลืองจึงบอกเลิกสัญญาทันทีในวันที่ 8 มีนาคม 2543 ได้หรือไม่ เพราะเหตุใด

ธงคำตอบ ก. หลักกฎหมาย ป.พ.พ.มาตรา 572 วรรคท้าย
วินิจฉัย มืดมิต้องผูกพันตามสัญญาเช่าซื้อรถจักรยานยนต์คันนี้ เพราะสัญญาเช่าซื้อระหว่างมืดกับเหลืองตกลงด้วยวาขามิได้ทำเป็นหนังสือ สัญญาเช่าซื้อจึงตกเป็นโมฆะ คู่สัญญาจึงไม่มีความผูกพันกันตามกฎหมายเช่าซื้อ แม้เหลืองได้ออกใบเสร็จรับเงินให้แก่มือทุก ๆ ครั้ง ใบเสร็จรับเงินก็มิใช่สัญญาเช่าซื้อที่ทำเป็นหนังสือตาม ป.พ.พ.มาตรา 572 วรรค 2
ข. หลักกฎหมาย ป.พ.พ.มาตรา 560
วินิจฉัย สัญญาระหว่างมือกับเหลืองบังคับกันได้โดยชอบด้วยกฎหมาย เมื่อมือไม่ชำระค่าเช่าในวันที่ 29 กุมภาพันธ์ 2543 เหลืองบอกเลิกสัญญาทันที ในวันที่ 8 มีนาคม 2543 มิได้ เหลืองต้องบอกกล่าวให้มือนำค่าเช่ามาชำระเสียก่อนเพราะเป็นการตกลงชำระค่าเช่าเป็นรายเดือน ซึ่งจะต้องให้เวลากับมืดในการนำค่าเช่ามาชำระอย่างน้อย 15 วัน ถ้ามืดไม่นำค่าเช่ามาชำระตามคำบอกกล่าว เหลืองจึงจะบอกเลิกสัญญาได้ ตาม ป.พ.พ.มาตรา 560

3. (ก) นายอ้วนทำสัญญาจ้างนายหมูจากจังหวัดเชียงใหม่มาทำงานเป็นพ่อครัวที่กรุงเทพฯ โดยนายอ้วนออกเงินค่าเดินทางให้ มีกำหนดเวลา 1 ปี ตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคม 2542 ถึงวันที่ 29 กุมภาพันธ์ 2543 เมื่อทำงานได้ 6 เดือน นายอ้วนให้นายหมูไปทำงานเป็นพ่อครัวให้นายผอมซึ่งเป็นญาติกันโดยนายผอมเป็นผู้จ่ายค่าจ้างให้ นายหมูทำงานจนถึงวันที่ 29 กุมภาพันธ์ 2543 และต้องการเดินทางกลับบ้านที่จังหวัดเชียงใหม่จึงขอค่าเดินทางขากลับจาก นายผอม เช่นนี้ นายผอมจะต้องจ่ายให้หรือไม่ เพราะเหตุใด จงอธิบาย
(ข) สัญญาจ้างทำของเป็นสัญญาเฉพาะตัวของผู้รับจ้างหรือไม่ เพราะเหตุใด จงอธิบายโดยยกหลักกฎหมายประกอบ

ธงคำตอบ
(ก) สัญญาจ้างแรงงานจะเกิดขึ้นต่อเมื่อคู่สัญญาตกลงกัน ตามมาตรา 575 การที่นายผอมจ่ายค่าจ้างให้ นายหมูที่ทำงานเป็นพ่อครัวให้ จะถือว่าเป็นนายจ้างของนายหมูไม่ได้ ทั้งนี้เพราะสัญญาจ้างแรงงานเกิดขึ้นโดยการแสดงเจตนาทำสัญญาระหว่างนายอ้วนกับนายหมู เพียงแต่นายอ้วนได้ให้นายหมูไปช่วยงานของนายผอมเท่านั้น เพราะฉะนั้นนายผอมจึงไม่ใช่นายจ้างตามมาตรา 575 ที่จะต้องจ่ายเงินค่าเดินทางขากลับให้ตามมาตรา 586 (อธิบายหลักกฎหมายมาตรา 575)
(ข) วัตถุประสงค์ของสัญญาจ้างทำของอยู่ที่ผู้รับจ้างตกลงจะทำการงานสิ่งใดสิ่งหนึ่งจนสำเร็จตามมาตรา 587 ผู้รับจ้างจึงต้องทำการงานนั้นให้แก่ผู้ว่าจ้างโดยจะเอาการงานที่รับจ้างทั้งหมดหรือแบ่งการแต่บางส่วนไปให้ผู้รับจ้างช่วงทำอีกทอดหนึ่งก็ได้ ตามมาตรา 607
สัญญาจ้างทำของจึงไม่เป็นสัญญาเฉพาะตัวของผู้รับจ้าง แต่ถ้าสาระสำคัญแห่งสัญญาอยู่ที่ความรู้ความสามารถของตัวผู้รับจ้าง ผู้รับจ้างจะเอาไปให้รับจ้างช่วงทำอีกทอดหนึ่งไม่ได้ (อธิบายหลักกฎหมายมาตรา 607)

ข้อสอบพาณิชย์ 1 ภาค 2/2542

1. นายหนูทำสัญญาเป็นหนังสือกันเองเช่าที่ดินจากนายนกเพื่อปลูกบ้านอยู่อาศัยมีกำหนด 15 ปี มีข้อสัญญาข้อหนึ่งว่า "ถ้าสัญญาเช่าที่ดินสิ้นสุดลงไม่ว่ากรณีใด ๆ ก็ตาม ผู้ให้เช่าจะต้องรับซื้อบ้านที่ปลูกบนที่ดินที่เช่าในราคาท้องตลาด" เมื่อนายหนูเช่าที่ดินมาครบ 3 ปีพอดี นายนกได้ขายที่ดินที่นายหนูเช่าอยู่นี้ให้กับนายมด นายมดจึงบอกเลิกสัญญาเช่าที่ดินแปลงนี้กับนายหนู และให้นายหนูรื้อถอนบ้านออกไปด้วย เช่นนี้ นายมดจะบอกเลิกสัญญาเช่าได้หรือไม่ และนายหนูจะต่อสู้ว่าผู้ให้เช่าต้องรับซื้อบ้านที่ปลูกบนที่ดินที่เช่าในราคาท้องตลาดได้หรือไม่ เพราะเหตุใด

ธงคำตอบ นายหนูทำสัญญาเช่าทรัพย์กับนายนกมีกำหนดเวลา 15 ปี แต่ไม่ได้จดทะเบียนต่อพนักงาน เจ้าหน้าที่ จึงสามารถฟ้องร้องบังคับคดีได้แต่เพียง 3 ปีเท่านั้นตามมาตรา 538 ถ้ามีการโอนกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินที่เช่าไปในระหว่างสัญญาเช่าจะไม่ทำให้สัญญาเช่าจะไม่ทำให้สัญญาเช่าอสังหาริมทรัพย์ระงับไป ผู้รับโอนย่อมรับไปทั้งสิทธิและหน้าที่ของผู้โอนซึ่งมีต่อผู้เช่าด้วยตามมาตรา 569
เมื่อนายมดได้ซื้อบ้านและที่ดินมา นายหนูได้เช่าบ้านและที่ดินมาแล้ว 3 ปี นายมดจึงสามารถบอกเลิกสัญญาเช่าได้
ส่วนข้อสัญญาที่กำหนดให้ผู้ให้เช่าต้องรับซื้อเรือนไม้ตามราคาในท้องตลาดที่ซื้อขายกันนั้น แม้ว่าจะเป็นเงื่อนไขในสัญญาแต่ก็เป็นเงื่อนไขหรือข้อสัญญาต่างหากจากสิทธิและหน้าที่ในการเช่า จึงไม่ ผูกพันนายมดผู้รับโอน นายหนูจึงต่อสู้ไม่ได้

2. (ก) นายดำทำสัญญาเช่าซื้อรถยนต์ 1 คันจากนายแดง ตกลงชำระค่าเช่างวดละ 1 เดือน เป็นจำนวน 24 งวด และมีข้อตกลงว่าการชำระค่าเช่าซื้อตามกำหนดเวลาที่ตกลงกันไว้ ให้ถือว่าเป็นสาระสำคัญของสัญญา ถ้ามีการผิดนัดชำระงวดใดงวดหนึ่ง นายแดงมีสิทธิบอกเลิกสัญญาได้ทันที นายดำชำระค่าเช่าตลอดมาเป็นเวลา 12 เดือน แต่นายดำไม่ได้ชำระค่าเช่าของเดือนที่ 13 เพราะมีความจำเป็นต้องนำเงินไปรักษาบิดาที่ป่วย และขอนำเงินมาชำระให้ในภายหลัง นายแดงไม่ยอมรับและบอกเลิกสัญญาทันที นายดำต่อสู้ว่านายแดงยังไม่สามารถบอกเลิกสัญญาได้ตามกฎหมาย เช่นนี้ ถูกต้องหรือไม่ เพราะเหตุใด จงอธิบาย
(ข) ถ้าข้อเท็จจริงตามข้อ (ก) เป็นสัญญาเช่าทรัพย์ คำตอบจะแตกต่างไปหรือไม่ เพราะเหตุใด จงอธิบาย

ธงคำตอบ (ก) ตามกฎหมายมาตรา 574 ผู้ให้เช่าจะบอกเลิกสัญญาได้ในกรณีผู้เช่าผิดนัดไม่ใช้เงินสองคราวติดๆ กันหรือกระทำผิดสัญญาในข้อที่เป็นส่วนสำคัญ เมื่อนายดำกับนายแดงได้ทำสัญญาโดยมีข้อตกลงว่าการชำระค่าเช่าซื้อตามกำหนดเวลาที่ตกลงกันไว้ถือว่าเป็นสาระสำคัญของสัญญา ถ้ามีการผิดนัดชำระงวดใดงวดหนึ่งนายแดงมีสิทธิบอกเลิกสัญญาได้ทันที ดังนั้นนายดำได้ทำผิดสัญญาที่ไม่ได้ชำระค่าเช่าของเดือนที่ 13 จึงถือว่าเป็นการกระทำผิดสัญญาในข้อที่เป็นส่วนสำคัญนายแดงจึงบอกเลิกสัญญาได้ นายดำต่อสู้ไม่ได้
(ข) ถ้าเป็นสัญญาเช่าทรัพย์ การผิดนัดไม่ชำระค่าเช่าที่พึงส่งเป็นรายเดือนจะต้องมีการบอกกล่าวก่อนอย่าให้น้อยกว่า 15 วัน ตามมาตรา 560 วรรคสอง แต่มาตรานี้ไม่ใช่กฎหมายเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชนจึงสามารถตกลงกันเป็นประการอื่นได้ ดังนั้นเมื่อคู่สัญญาตกลงกันให้บอกเลิกสัญญาไว้ทันทีถ้ามีการผิดนัดชำระงวดใดงวดหนึ่ง นายดำได้ผิดนัดชำระงวดที่ 13 นายแดงจึงสามารถบอกเลิกสัญญาได้ทันที นายดำต่อสู้ไม่ได้

3. (ก) นายอ้วนทำสัญญาจ้างนายผอมเป็นพ่อครัวมีกำหนดเวลาหนึ่งปี ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2542 ตกลงค่าจ้างเดือนละ 10,000 บาท โดยจ่ายทุก ๆ วันที่ 25 ของเดือน ต่อมานายผอมทำงานไม่ดีจึงต้องการเลิกจ้างนายอ้วน จึงบอกเลิกจ้างนายผอมในวันที่ 31 มีนาคม 2543 เช่นนี้ นายผอมจะต่อสู้ได้อย่างไรบ้าง จงอธิบาย
(ข) ถ้าผู้ว่าจ้างมีหน้าที่จัดหาสัมภาระ จะมีหน้าที่และความรับผิดอย่างไร จงอธิบาย

ธงคำตอบ (ก) สัญญาระหว่างนายอ้วนกับนายผอมเป็นสัญญาจ้างแรงงานมีกำหนดเวลา 1 ปี ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2542 ถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2542 เมื่อนายผอมทำงานเรื่อยมาจนถึงเดือนมีนาคม 2543 จึงกลายเป็นสัญญาไม่มีกำหนดเวลาตามมาตรา 581 ซึ่งฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งจะเลิกสัญญาได้ตามมาตรา 582 โดยมีการบอกกล่าวล่วงหน้าก่อน ในเมื่อถึงหรือก่อนจะถึงกำหนดจ่ายสินค้าจ้างคราวใดคราวหนึ่ง เพื่อให้เป็นผลเลิกสัญญากันเมื่อถึงกำหนดจ่ายสินจ้างคราวถัดไปข้างหน้า
ดังนั้นเมื่อมีการตกลงจ่ายค่าจ้างทุก ๆ วันที่ 25 ของเดือนนายอ้วนบอกเลิกจ้างวันที่ 31 มีนาคม ถึงกำหนดจ่ายสินจ้างคือวันที่ 25 เมษายนก็จะมีผลเลิกสัญญาวันที่ 25 พฤษภาคม นายผอมจึงต่อสู้ได้
(ข) ตอบตามมาตรา 590, 591 และ 604 โดยอธิบายประกอบ

ข้อสอบกฎหมายพาณิชย์ 1

นายเสาร์เอารถยนต์ของนายอาทิตย์มาให้นายจันทร์เช่า โดยที่นายอาทิตย์มิได้รู้เห็นยินยอมด้วย ต่อมานายอาทิตย์มาเรียกร้องให้นายจันทร์ผู้เช่า ซึ่งครอบครองรถอยู่ในขณะนั้นส่งรถคืนให้ตน ดังนี้ นายเสาร์จะต้องรับผิดต่อนายจันทร์ผู้เช่าหรือไม่

เฉลย ตาม ปพพ. มาตรา 549 ความรับผิดของผู้ให้เช่าในกรณีรอนสิทธิ ให้บังคับด้วยบทบัญญัติว่าด้วยการซื้อขายอนุโลมตามสมควร
ส่วนตามมาตรา 475 ถ้าหากมีบุคคลใดมาก่อการรบกวนขัดสิทธิของผู้ซื้อ ในอันที่จะครองทรัพย์สินโดยปกติสุข เพราะบุคคลผู้นั้นมีสิทธิเหนือทรัพย์สินที่ได้ซื้อขายกันนั้นอยู่ในเวลาซื้อขายก็ดี เพราะความผิดของผู้ขายก็ดี ผู้ขายจะต้องรับผิด
โดยอนุโลมลักษณะสัญญาซื้อขาย การที่นายอาทิตย์เจ้าของมาเรียกร้องรถที่เช่าคืนจากนายจันทร์นั้น เป็นการก่อการรบกวนขัดสิทธิของนายจันทร์ผู้เช่าในอันที่จะครองรถที่เช่าโดยปกติสุข นายอาทิตย์มีสิทธิเหนือรถ เพราะเป็นเจ้าของ จึงเป็นการรอนสิทธิของนายจันทร์ผู้เช่า นายเสาร์ผู้ให้เช่าจึงต้องรับผิดต่อนายจันทร์ผู้เช่า ตามมาตรา 549, 475

จะเห็นสีขาวได้อย่างไร...ถ้ามองด้วยหัวใจสีดำ

Create Date : 04 ธันวาคม 2550

Last Update : 4 ธันวาคม 2550 0:03:53 น.

0 comments

Counter : 14954 Pageviews.