ทีมเจ้าภาพได้อันดับ 4 บอลโลก สำหรับบางชาติแล้วอาจเป็นเรื่องน่ายินดี ประสบความสำเร็จเกินคาด แต่ไม่ใช่บราซิล เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ฟุตบอลโลกที่บราซิลแพ้ 2 นัดติดต่อกัน และเสียไปถึง 14 ประตูในทัวร์นาเมนต์เดียว โดยเฉพาะ 2 นัดสุดท้ายโดนเยอรมนีและฮอลแลนด์ถล่มไปถึง 10 ลูก

ผมเห็นภาพกองเชียร์เด็กๆร้องไห้น้ำตาไหลพรากแล้ว รู้สึกว่าพวกเขาอาจเป็นเจนเนอเรชันแรกของบราซิลในรอบ 74 ปี ที่ได้ดูทีมตัวเองแพ้ยับเยินคาบ้าน ต่อจากผู้คนในยุคปี 1940 ที่เคยแพ้ในบ้าน 2 นัดซ้อนต่ออาร์เจนตินา (0-3) และอุรุกวัย (3-4) บราซิลทุ่มเงินจัดบอลโลกกว่า 10,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ เพื่อมาพบกับความจริงวันนี้ วันที่ทีมชาติของตัวเองเล่นได้ไม่สมราคาเอาเสียเลย

ต่อให้ไม่โดนยำในรอบตัดเชือกและนัดชิงที่ 3 พวกเขาก็ยังโชว์ฟอร์มไม่เข้าตา กว่าจะเอาชนะชิลีและโคลอมเบียมาได้ ต้องลุ้นเหนื่อย ถ้าเล่นที่อื่นอาจตกรอบไปก่อนหน้านี้แล้ว

ผมเคยบอกไปแล้วว่า เป็นแฟนบราซิลมาตั้งแต่เด็ก เพราะประทับใจในความมหัศจรรย์ ความเป็นศิลปินลูกหนัง จากการอ่านประวัติและดูเทปการเล่นของเปเล่ จนได้เห็นด้วยตาตัวเองกับฟุตบอลยุค 80 ดูบราซิลชุดนี้แล้วน่าผิดหวังจริงๆ

ในอดีตนักข่าวรุ่นเก่าบ้านเราเรียกบราซิลว่า ทีมกาแฟ หรือ นักเตะจากเมืองกาแฟ ฉายานี้มาจากสินค้าส่งออกสำคัญของบราซิล เป็นที่รู้จักไปทั่วโลก

กาแฟไม่ใช่พืชพื้นเมืองของบราซิล แต่มีชาวโปรตุเกสลักลอบนำเมล็ดมาจากเฟรนช์ กียานา นำมาปลูกที่รัฐปารา ทางตอนเหนือของประเทศ ในปี ค.ศ.1727 ต่อมานิยมปลูกทางตอนใต้ของประเทศที่มีสภาพอากาศเหมาะสม ที่รัฐไมนาส เกเรส, เซา เปาโล และปารานา ช่วงทศวรรษที่ 1920 บราซิลครองตลาดกาแฟของโลกถึง 80% ก่อนที่จะลดลงมาในทศวรรษที่ 1950 เพราะชาติอื่นๆผลิตกาแฟกันมากขึ้น ปัจจุบันบราซิลก็ยังเป็นผู้ผลิตกาแฟอันดับ 1 ของโลก แต่ลดสัดส่วนลงมาเหลือ 1 ใน 3

ระยะหลังเราเรียกฉายาของบราซิลว่า “แซมบ้า” มากกว่า ฟังดูแล้วสนุก ฮึกเหิมมากกว่า ทีมกาแฟ เช่นเดียวกับเยอรมนีที่เคยเรียกกันว่า นักเตะเมืองเบียร์ ก็เปลี่ยนมาเป็นอินทรีเหล็ก หรือสั้นๆสะดวกต่อการพาดหัวว่า “อินทรี” เป็นเรื่องของความรู้สึกว่า ทีมบอลมันควรจะมีฉายาดุดันมากกว่าเป็นเครื่องดื่ม

ส่วนแซมบ้า (Samba) เป็นสไตล์ดนตรีและการเต้นรำที่สนุกสนาน ครื้นเครง ใครได้ยินได้เห็นแล้วรู้สึกอยากขยับแข้งขยับขาไปด้วย การเต้นแซมบ้า การซอยเท้าส่ายก้น โดยเฉพาะสุภาพสตรีบราซิลเคยถูกแซวว่า ก้นสวยที่สุดในโลก ก็มาจากลีลาการเต้นแซมบ้าจากงานคาร์นิวัลต่างๆ

จุดเริ่มต้นมาจากรัฐบาเฮีย ภาคตะวันตกของประเทศ ที่มีชุมชนคนเชื้อสายแอฟริกันอยู่กันหนาแน่น โดยเฉพาะที่มาจากคองโกและแองโกลา จึงมีกลิ่นอายของดนตรีแอฟริกันแฝงอยู่ ผสมผสานกันมาจนกลายเป็นเอกลักษณ์ของชาติที่รู้จักกันดีทั่วโลกเช่นเดียวกับกาแฟ แต่คนบราซิลเรียกฉายาทีมชาติของเขาว่า Selecao ซึ่งหมายถึงคนที่ถูกคัดเลือกมาเป็นตัวแทนทีมชาติ

ก่อนนัดชิงที่ 3 หลุยส์ ฟาน กัล กุนซือดัตช์ที่จะกลับไป เตรียมทีมแมนฯยูต่อทันที ให้สัมภาษณ์ว่า ฟุตบอลโลกไม่ควรมีการชิงอันดับ 3 ทุกทีมมาเพื่อลุ้นแชมป์ ความสำคัญจึงอยู่ที่นัดชิงชนะเลิศเท่านั้น

แต่เมื่อเราเห็นฟาน กัล และนักเตะดีใจในจังหวะการทำประตู และมีสีหน้าชื่นมื่นเมื่อคว้าอันดับ 3 ไปครอง พิสูจน์ได้ว่า ถึงจะเป็นเกมปลอบใจ แต่เมื่อลงสนามแล้ว ชัยชนะช่วยเยียวยาความรู้สึกจากความผิดหวังในรอบตัดเชือกได้ หากบราซิลชนะนัดนี้ผมเชื่อว่า แฟนบอลของพวกเขาก็จะลืมความเจ็บปวดจากนัดที่แพ้เยอรมนีไปได้บ้างเช่นกัน

แฟนดัตช์ยังต้องรอต่อไปกับการคว้าแชมป์โลกครั้งแรก ถึงจะไปไม่สุดทาง แต่อัศวินสีส้มยังรักษามาตรฐานไว้ดี บอลโลกครั้งนี้ไม่เคยแพ้ใครในช่วงเวลาปกติและต่อเวลา คราวก่อนได้รองแชมป์ เที่ยวนี้ได้อันดับ 3 ถือว่าไม่เลวร้ายจนเกินไปนัก รอชมผลงานของพวกเขาอีกครั้งในศึกยูโร 2016 ที่ฝรั่งเศสจะเป็นเจ้าภาพในอีก 2 ปีข้างหน้า เชื่อว่าฮอลแลนด์จะทำได้ดีเพราะมีนักเตะดาวรุ่งฝีเท้าดีอยู่ในทีมปัจจุบันหลายคน.

โต้ บ้านแหลม