ตลกลิเก มหรสพคลายเครียดแบบชาวบ้าน
23 กันยายน 2554 ขอใช้สิทธ์หยุดชดเชยเพื่อไปชมการแสดงที่ศูนย์มนุษยวิทยาสิรินธร ที่นี่ มักจะมีการแสดงทางศิลปวัฒนธรรม การบรรยาย และการเสวนาที่เราสนใจบ่อยๆ แต่คนทำงานเอกชนอย่างเราๆ ก็ต้องเลือกใช้วันลาให้เหมาะ
ก่อนเริ่มการแสดงก็จะต้องมีการเกริ่นกล่าวนำ พูดคุยในเชิงวิชาการสักเล็กน้อย ก็ได้คุณกัญจนปกรณ์ แสดงหาญ คีตศิลปินจากสำนักการสังคีต มาพูดคุย ร่วมด้วย คุณชาตรี วีรวัฒน์ (พรทวี) พระเอกลิเกเก่าแก่ ที่ได้รับการสืบทอดแนวลิเกฉบับอาจารย์หอมหวล
การแสดงลิเกลูกบทในวันนั้น จำเอาเรื่องผู้ชนะสิบทิศที่คณะลิเกชอบเล่นกันมานำเสนอ เพราะเป็นเรื่องที่สนุกสนาน มีทั้งรัก ทั้งรบ ครบทุกอารมณ์ เล่นเรื่องนี้ที่ไร เป็นอันมั่นใจได้ว่า "รางวัลเพียบ" ด้วยความที่จะเน้นให้เห็นถึงความสำคัญของ "ตลกลิเก" ก็จับเอาตอน ทหารเอกตองอู มานำเสนอ
มีคุณนฤพนธ์ หลานหอมหวน พระเอกลิเกคนดังและนางเอก สกุณา รุ่งเรือง ร่วมแสดงด้วย ทำให้ทุกนั่งในหอประชุมแห่งนี้ เต็ม แน่นขนัดไปด้วยบรรดาแม่ยกและแฟนคลับ
วงปี่พาทย์ลิเกในการแสดงครั้งนั้น ใช้วงปีพาทย์มอญ เครื่องดนตรีมอญดูอลังการดี
เริ่มต้นจับความกันที่ตัวสอพินยาหารือข้อราชการงานสงครามกับไขลู เนื่องจากทัพตองอูของตะเบงชเวตี้นั่น ยกมาประชิดติดพระนครเมืองแปร ในฐานะอุปราชแห่งหงสาวดี และพระเจ้าหลาน การศึกครั้งนี้ หงสาวดีก็ต้องเข้าร่วมรบ
ข้างฝ่ายพระเจ้าแปรนรบดี ก็ค่อนข้างกังวลต่อการศึก ด้วยรู้ว่ามังตราตะเบงชเวตี้นี้เลือดร้อน และตกพระทัยยิ่งที่รู้ว่า มังฉงาย ขุนวังคนโปรดนั้ คือ จะเด็ด ว่าที่พี่เขยของมังตรา รานองอุปราช จึงเสนอให้จำกุมคุมขังไว้ มิให้ส่งข่าวถึงกองทัพได้
ฝ่ายจะเด็ดยังไม่รู้ตัว ก็มัวแต่ป้อสาว ทั้งกุสุมาพระลูกหลวง ทั้งอเทตยาพระหลานหลวง ก็หลงคารมจะเด็ดกันถ้วนหน้า ก็เลยเกิดศึกชิงนาย ต่อล้อต่อเถียงด้วยคารมคมคาย สองแง่สองงาม แต่น่าฟัง ....
และแล้ว จะเด็ดก็ถูกท่านอุปราชรานอง จับเอาตัวไปเข้าคุกหลวงไว้ก่อน ตามแผนที่วางไว้
ในการดูลิเก เราจะสังเกตความชื่นชอบตัวผู้แสดงได้จาก "มาลัยน้ำใจ" ที่คล้องคอผู้แสดง ชอบมาก็ได้มาก ได้เยอะแยะหลายพวง ให้หนักแค่ไหน ก็ยังเอามาลัยออกจากคอไม่ได้ จนกว่าจะเข้าหลังฉาก
ตัดมาทางทัพตองอูกันบ้าง คุณกัญจปกรณ์ นักร้องเสียงทองของกรมศิลป์ นอกจากร้องเพลงเพราะเสียงดีแล้ว ยังรำได้งามซะด้วย คราวนี้รับบทมังตราตะเบงชเวตี้ แบบลอกแนวครูศุภชัยออกมาเลย
ตะเบงชเวตี้นั้นไม่พอใจที่จะเด็ดเอาใจออกห่างพระพี่นางจันทรามารักกุสุมา หึงแทนพี่สาว ก็เลยยกพลมาเมืองแปร กะจะถล่มให้ราบ แต่โดยธรรมเนียมการศึก ต้องส่งฑูตมาเจรจาก่อน ก็เลยใช้สีอ่องและเนงบาถือสาส์นไปเข้าเฝ้าพระเจ้าแปร
คราวนี้ ความสำคัญก็มาตกที่ "ตลก" ซึ่งรับบทสีอ่องและเนงบา ซึ่งต้องเป็นตลกที่เดินเรื่องได้ บทร้องคมคายแทรกคำแบบขำๆ และท่ารำออกแนวตลก กวนส้น... ถือสาส์นมาเข้าเฝ้า ยั่วยุให้พระเจ้าแปรต้องรับคำท้ารบ อีกทั้งยังเอาเข้าจะเด็ดถูกขังกลับไปแจ้งแก่มังตรา
มังตราไม่เชื่อข่าวนั้น เพราะเคืองจะเด็ดมากอยู่ ก็เลยออกรบแบบโมโหโกรธา ขาดการไตร่ตรองให้ดี พอมาเจอกับสอพินยาคู่แค้นเก่า ก็เลยสู้โดยไร้แผนการ จนกระทั่งพลาดท่า เสียทีในศึกครั้งนี้
เป็นอันจบการแสดงลงไปด้วยความสนุกสนาน การดูมหรสพไทยนั้น เราต้องดูท่ารำ การแต่งกาย ที่งดงาม แพรวพราว ต้องฟังเสียงดนตรีปี่พาทย์ และคำร้องที่คมคาย หรือบางครั้งก็ต้องคิดให้ลึกๆ อีกนิดว่าเสียดสีเรื่องอะไร แบบนี้จึงทำให้การชม ได้รับอรรถรสครบถ้วน เป็นศาสตร์และศิลป์ ที่ควรสืบสานต่อเนื่องกันต่อๆ ไป แล้วจะสืบทอดเฉพาะคนแสดงก็คงไม่ได้ ...คนดูอยางเราก็ต้องสืบทอดด้วยเช่นกัน แสดงละครแล้วไม่มีคนดู ก็คงไม่เกิดประโยชน์ใดๆ
ปล. อ่านบทสรุป (เชิงวิชาการ) ของการชุดนี้ >> Click
| Create Date : 26 สิงหาคม 2555 |
| Last Update : 26 สิงหาคม 2555 9:42:00 น. |
|
1 comments
|
| Counter : 3765 Pageviews. |
|
 |
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 39 คน [
เคยเข้าไปครั้งหนึ่งกะว่าจะยืมหนังสือ
ถึงวันนี้ยังไม่กลับเข้าไปอีกเลย