Bloggang.com : อุษา - เล่าขานตำนานพระธาตุปูแจ ณ เมืองแพร่บ้านเฮา

เล่าขานตำนานพระธาตุปูแจ ณ เมืองแพร่บ้านเฮา

ถ้าเอ่ยถึงพระธาตุช่อแฮ คนไทยส่วนใหญ่ก็จะรู้จักว่าเป็นพระธาตุองค์คู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดแพร่ และบางคนอาจทราบว่าเป็นที่ประดิษฐานพระเกศาธาตุ และพระพระบรมสารีริกธาตุพระศอกด้านซ้ายของพระพุทธเจ้า แต่จะมีสักกี่คนที่รู้จักพระธาตุปูแจซึ่งตั้งอยู่บนเนินเขาในตำบลบ้านเวียงอำเภอร้องกวาง ห่างจากตัวเมืองแพร่ ๒๒ กิโลเมตร

พระธาตุปูแจนี้กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติพร้อมกับพระธาตุช่อแฮ แต่ยังขาดการบูรณะปฎิสังขรณ์ จนเมื่อได้เป็นวัดสาขาของวัดแพร่ธรรมารามแล้ว เจ้าอาวาสคือหลวงพ่อสุพจน์ สุวโจ จึงได้ร่วมกับศรัทธาญาติโยมปรับปรุงซ่อมแซม องค์พระธาตุ โบสถ์ ศาลา จนเป็นสถานที่น่ารื่นรมณ์สมควรต่อการปฎิบัติสมณธรรมของพระภิกษุสงฆ์ แม้จะยังไม่เสร็จสิ้นสมบูรณ์ก็ตาม

พระธาตุปูแจเป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ กระดูกตาตุ่มข้างขวาของพระพุทธเจ้า มีตำนานขององค์พระธาตุเท่าที่เล่าขานสู่กันคือ สมัยเมื่อพระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นเนื้อทราย ถูกนายพรานล่าเนื้อติดตามรอยมาจนถึงเขาลูกที่เป็นที่ตั้งพระธาตุ เนื้อทรายเกิดบาดเจ็บและขัดเบาปัสสาวะไม่ออก (ชาวบ้านเรียกอาการเช่นนี้ว่า ปวดแจ) ทุกข์ทรมานอยู่นานถึงสามวันก็เสียชีวิต ชาวบ้านมาพบซากเนื้อทรายนี้ก็เอาหินมากองล้อมไว้

สมัยพุทธกาลเมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จมาโปรดสัตว์ตามรอยทางเดินของเนื้อทรายจนถึงบริเวณเขาแห่งนี้ ทรงเล่าเหตุการณ์ในตอนนั้นให้พระอานนท์ฟัง พระอานนท์จึงทูลว่าสถานที่นี้ควรเป็นที่สักการะของพุทธศาสนิกชนในภายหน้า พระพุทธเจ้าจึงทรงประทานพระเกศาเส้นหนึ่งให้พระอานนท์ เพื่อประดิษฐานไว้ ณ เขาลูกนี้ ต่อมาจึงได้มีการสร้างพระธาตุขึ้นและเรียกขานว่าพระธาตุปูแจ มาจนทุกวันนี้

คุณย่าและผมมาทอดกฐินที่วัดพระธาตุปูแจอีกครั้งหนึ่งในวันนี้ ( ๑๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๕) ได้เห็นความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นอีก เช่น ศาลาโล่งโปร่งเย็นสบายด้านขวาของพระอุโบสถ สำหรับทำพิธีต่างๆ พระพุทธรูปขนาดใหญ่กลางเนินกำลังอยู่ในระหว่างการก่อสร้าง เป็นต้น
งานทอดกฐินเรียบร้อยเช่นเคย มีสาธุชนคนใจบุญมาร่วมงานมากมาย มีโรงทาน ๓๑ โรงแม้จะไม่มากเหมือนวัดสันป่าสักวรอุไรฯ เชียงใหม่ ซึ่งมีโรงทานมากถึง ๑๘๗ โรงแต่ก็สามารถบริการอาหารให้ผู้มาร่วมทำบุญได้ตั้งแต่เช้ามืดจนเสร็จงานได้อย่างพอเพียง