Bloggang.com : cybrarian : สมเด็จครู

สมเด็จครู

วันที่ ๒๘ เมษายน เป็นวันคล้ายวันประสูติของ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ทรงเป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงพรรณราย ( หม่อมเจ้าหญิงพรรณราย)

สมเด็จฯ ทรงเป็นตัวอย่างหนึ่งของบุคคลที่ได้ชื่อว่าเป็นอัจฉริยะ กล่าวโดยเฉพาะด้านงานช่าง งานศิลป์แล้ว ทรงรอบรู้และลึกซึ้งทุกแขนง ทั้งจิตรกรรม ประติมากรรม สถาปัตยกรรม มัณฑนศิลป์ นาฏศิลป์ ดุริยางคศิลป์ ตลอดจนโบราณคดี ประวัติศาสตร์ วรรณคดี อักษรศาสตร์ และนิรุกติศาสตร์ ดังผลงานต่างๆ ของพระองค์ท่านได้ปรากฏเป็นมรดกของแผ่นดิน

บรรดาพระบรมวงศานุวงศ์ทั้งหลายทั้งปวง ต่างถวายพระสมัญญานามอย่างชื่นชมยกย่องว่า พระองค์เป็น นายช่างใหญ่แห่งกรุงสยาม สถาปนิก และช่างศิลปินต่างๆ ผู้เป็นศิษย์เรียกพระองค์ท่านว่า สมเด็จครู

วังท่าพระ ซึ่งเป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยศิลปากรทุกวันนี้ ก็เคยเป็นวังที่ประทับของพระองค์มาก่อน ว่ากันว่าสมัยที่ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี เข้ามาทำงานในไทยใหม่ๆ มีคนในกรมศิลป์ ค่อนแคะว่าท่านปั้นอนุสาวรีย์ไม่เหมือน กระเดียดไปทางฝรั่ง จนท่านรู้สึกเหนื่อยหน่าย อยากจะกลับบ้านเมืองตน สมเด็จฯทรงทราบเรื่องเข้าจึงทรงสั่งให้นายเฟโรจี ศิลป์ พีระศรี ปั้นรูปเหมือนครึ่งพระองค์ แล้วไปเรียกคนในกรมศิลป์นั่นแหละมาดู เทียบกับองค์จริง
จนทำให้คนที่เคยค่อนแคะท่านเปลี่ยนเป็นยอมรับในความสามารถของท่านแทน ทำให้ศาสตราจารย์ศิลป์ มีกำลังใจจะทำงานศิลปะ และอุทิศตนต่อการสร้างรากฐานศิลปะสมัยใหม่ในประเทศไทยต่อมา

พระรูปนี้ ปัจจุบันยังเก็บอยู่ที่มหาวิทยาลัยศิลปากร และอัญเชิญมาประกอบพิธีไหว้สมเด็จครูทุกปี

ข้าพเจ้าเป็นไพร่ฟ้าฝุ่นดินผู้หนึ่ง ที่ได้เกิดมามีบุญหูบุญตาได้ชมงานที่สมเด็จฯฝากไว้ในแผ่นดิน

เพลงเขมรไทรโยก เป็นเพลงพระนิพนธ์ที่สมเด็จฯทรงฝากไว้ ทุกวันนี้ยังฟังได้ไม่หน่าย

"บรรยายความตามไท้ เสด็จยาตร
ยังไทรโยก ประพาส พนาสันฑ์........."