|
|
แล้อุปั๊ดตะก่า ประเพณีแห่งราบทิวเขาแม่สอด
แม่สอด อำเภอเล็กๆ ของ จ.ตาก เป็นเมืองชายแดน ที่อยู่ห่างจากตัวเมืองประมาณ 86 กิโลเมตร
อยู่ในที่ราบระหว่างภูเขา
ส่วนหนึ่งเป็นเทือกเขาในฝั่งประเทศไทย อีกส่วนหนึ่งเป็นเทือกเขาฝั่งสหภาพพม่า
ประชากรส่วนใหญ่มีเชื้อสายไทยใหญ่จากรัฐฉาน
ดังจะเห็นได้จากธรรมเนียมประเพณีต่างๆ ที่ยังคงรักษาไว้ซึ่งศิลปวัฒนธรรมดั้งเดิมของชาวไทยใหญ่
ช่วงวันเข้าพรรษาของทุกปี “วัดแม่ซอดน่าด่าน” หรือที่ชาวบ้านเรียก “วัดเงี๊ยวหลวง”
ซึ่งเป็นวัดแห่งแรกของชาวไทยใหญ่และแห่งเดียวของ 5 อำเภอซีกตะวันตกใน จ.ตาก
จะมีการจัดประเพณีแห่ “แล้อุปั๊ดตะก่า” หรือ “แห่ข้าวพระพุทธ”
(แล้อุปั๊ดตะก่า ภาษาไทยใหญ่หมายถึง คณะอุบาสกแห่รับข้าวพระพุทธ)
เป็นประเพณีท้องถิ่นของชาวไทยใหญ่ที่นับถือศาสนาพุทธเป็นหลัก
การแห่เป็นพิธีอันศักดิ์สิทธิ์ คนที่เข้าร่วมในขบวนจะต้องเป็นชายที่นุ่งขาวเท่านั้น ห้ามมิให้หญิงเข้าร่วม
แต่ก็สามารถเดินร่วมชมตามหลังขบวนได้
การแห่จะเป็นไปอย่างเรียบง่ายตามแบบฉบับที่เคยสืบทอดกันมาแต่ครั้งก่อน มีสีสันจากขบวนตุงหลากหลายสี
เป็นทิวแถว สวยงาม มีการแสดงศิลปวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์เก่าแก่ของคนไทยใหญ่ คือการ “รำโต” หรือ
การรำสิงโตนั่นเอง ลักษณะคล้ายกับการเชิดสิงโตของชาวจีน ใช้แสดงเฉพาะในเทศกาลที่ยิ่งใหญ่เท่านั้น
ทั้งนี้เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ชาวเมือง โดยบรรพบุรุษชาวไทยใหญ่ถือว่า “โต” เป็นสัตว์ชนิดหนึ่งในป่าหิมพานต์
ที่มีรูปร่างคล้ายจามรี แต่จะมีขนที่ยาวกว่าและมีเขาคล้ายกวาง ถือเป็นสัตว์นำโชค และจะนำมาซึ่งความรุ่งเรือง
โดยจะรำคู่กับการรำกินรีที่จะมีให้เห็นได้เฉพาะตามถิ่นแถวนี้เท่านั้น
คณะอุปั๊ดตะก่าจะ นุ่งชุดขาวรับศีล 5 จากพระภิกษุสงฆ์ จากนั้นออกรับข้าวสาร ขนม ผลไม้ กล้วยอ้อย
หรือพืชผลทางการเกษตรจากชาวบ้านและประชาชนทั่วไป
เพื่อนำไปจัดเตรียมและหุงต้มในตอนรุ่งอรุณของเช้าวันพระช่วงเข้าพรรษา
โดยขบวนแห่จะเริ่มขึ้นที่วัดแม่ซอดน่าด่าน ก่อนจะแยกเป็นสามสายตามถนนสายหลักกลาง อ.แม่สอด
เพื่อคณะศรัทธาจะได้ร่วมทำบุญกันอย่างทั่วถึง โดยมี สาโรช แสงอรุณ รองผู้ว่าราชการเมืองตาก
รับหน้าที่ประธานนำแห่ อัญเชิญองค์พระประธานนำหน้าขบวนให้ผู้คนได้กราบไหว้เพื่อเป็นสิริมงคล
สำหรับของที่รับมาจะนำขึ้นถวายแด่พระพุทธ ซึ่งเป็นพระประธานในอุโบสถ วิหารและพระประธานบนกุฏิสงฆ์
แล้วนำข้าวของมาแยกออกให้เป็นประเภทเดียวกัน เพื่อใช้ตามกิจของวัดในตลอดเทศกาลเข้าพรรษา
ซึ่งการแห่รับข้าวพระพุทธนี้จะมีทุกวันโกนตลอดเทศกาลพรรษา 3 เดือน มี 13 ครั้ง แต่ระหว่างช่วงกลางพรรษา
ในวันเพ็ญเดือน 10 จะเป็นพิธีถวายข้าวพระพุทธครั้งใหญ่ประจำปี (ภาษาไทยใหญ่เรียกว่า ต่างซอมต่อหลวง)
ปาน มนติ๊บ ผู้เฒ่าที่มีความศรัทธาในพระพุทธศาสนาของแม่สอด กล่าวว่า
“ทุกหลังคาเรือนจะมีหิ้งตั้งพระพุทธรูปพร้อมแจกันดอกไม้สด เช้าช่วงเข้าพรรษา
ทุกๆ วัน จะต้องถวายข้าวพระพุทธก่อนโดยถือว่าเป็นกิจวัตรประจำวัน และเช่นเดียวกันกับวัดประจำหมู่บ้าน
พระภิกษุสามเณรก็จะถวายข้าวพระพุทธก่อนที่ตนจะฉันภัตตาหาร
สำหรับบ้านที่อุปถัมภ์พระภิกษุสามเณรและวัด มีอาชีพทำการเกษตร
เมื่อถึงเวลาเก็บผลผลิตก็จะเก็บส่วนหนึ่งของตนเองถวายให้แก่วัดไม่เคยขาด
จึงกลายเป็นความศรัทธาที่ยึดมั่นทำกันมาตลอด”
ด้วยศรัทธาและความเชื่อก่อเกิดเป็นวัฒนธรรมและประเพณีที่สืบสาน จากรุ่นสู่รุ่น
ทำให้ประเพณีถวายข้าวพระพุทธ “แล้อุปั๊ดตะก่า”
กลายเป็นเอกลักษณ์อันงดงามของชาวไทยใหญ่แห่งเมืองแม่สอด ที่เดียวในประเทศไทย
โดย : สาริศา ไชยเม็ง
ที่มา : กรุงเทพธุรกิจ
| Create Date : 26 กรกฎาคม 2552 |
| Last Update : 26 กรกฎาคม 2552 10:34:59 น. |
|
1 comments
|
| Counter : 3189 Pageviews. |
 |
|
|
โดย: พรานไพร แห่งดอยบ่อ (guide doi  ) วันที่: 27 กรกฎาคม 2552 เวลา:15:56:02 น. |
|
|
|
|
|
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 200 คน [
ทัวร์เริ่มวันที่ ๒-๓-๔ กันยายน ๕๒
ความงดงามทางวัฒนธรรมของชนเผ่า และประเพณีที่หาดูได้ยากยิ่งในสมัยนี้
ร่วมสัมผัสประเพณี วัฒนธรรม วิถีชีวิตของชาวชนเผ่าอาข่าที่แฝงไว้ซึ่งความสวยงาม และเคารพในธรรมชาติ
ผู้ประสานงาน somsakbannok@yahoo.com Tel 081-7655352 ;053-737373
www.hilltribeguide.com