10 จุดบ้านทรงไทยเสียทรง

ฉบับนี้เราจะพาคุณไปชำแหละบ้านทรงไทยกันดูว่า
เพราะสาเหตุใดกันแน่ ที่ทำให้บ้านทรงไทยบางหลังไม่สวยงามอย่างที่ควรจะเป็น
และจะมีวิธีจัดการแก้ไขได้อย่างไร

1. ผิดตำแหน่ง
เรือนไทยกับการจัดวางผังแบบเรือนหมู่เป็นของคู่กัน หากวางตัวเรือนเพียงหลังเดียวไว้โดดๆ
หรือถึงแม้จะมีหลายหลัง แต่นำมาจัดวางเรียงต่อกันเป็นแถว ก็จะทำให้ความสวยงามดูลดลงไปมาก
เนื่องจากขาด "ชานบ้าน" ซึ่งนอกจาก จะทำหน้าที่เป็นส่วนเชื่อมต่อพื้นที่ระหว่างเรือนแต่ละหลังแล้ว
การจัดวางตำแหน่งของผังเรือนที่ดี ยังช่วยสร้างมิติและระยะ จากการเว้นระยะห่าง การลดหลั่นของระดับสูงต่ำ
และการซ้อนบังกันของตัวเรือน ซึ่งทำให้ภาพรวม และมุมมองของเรือนไทยดูสวยงามขึ้น


2. ไม่เข้าที่เข้าทาง
เสน่ห์อย่างหนึ่งของบ้านทรงไทยคือ การสร้างความสัมพันธ์ระหว่างพื้นที่ภายในกับสภาพแวดล้อมภายนอก
ดังนั้น การจัดพื้นที่รอบข้างให้มีความต่อเนื่องสอดคล้องกับตัวบ้านจึงมีความสำคัญมาก
ไม่ว่าจะเป็นการเลือกพรรณไม้ให้เหมาะกับสภาพภูมิอากาศแบบร้อนชื้นของบ้านเรา
รวมทั้งการจัดสวนแบบไทย เช่น ปลูกไม้ดัด ไม้กระถางบนชานบ้าน หรือปลูกไม้หอมไว้รอบบริเวณบ้าน
เพื่อช่วยเสริมบรรยากาศอีกทางหนึ่ง




3. ผสมผิดสูตร
ลักษณะของบ้านทรงไทยแต่ละรูปแบบ แต่ละยุคสมัย แต่ละภาค ต่างก็มีรายละเอียดเฉพาะตัวที่แตกต่างกันไป
แต่ยังมีคนจำนวนมากคิดว่าบ้านทรงไทยแบบไหนๆก็เป็นบ้านไทยเหมือนกัน
จึงนำสไตล์ของบ้านทรงไทยแบบต่างๆมาผสมรวมกันในบ้านหลังเดียว เช่น
ทำบ้านทรงสูงมีช่องลมแบบบ้านภาคใต้ แต่บนยอดจั่วติดกาแลแบบบ้านภาคเหนือ
แล้วทำผนังฝาปะกนแบบบ้านภาคกลาง โดยเข้าใจว่าเป็นการทำบ้านในแบบประยุกต์
แต่ในความเป็นจริงแล้ว การนำรูปแบบต่างๆมาผสมกันแบบผิดๆ กลับยิ่งเป็นการทำลายเอกลักษณ์
และคุณค่าของบ้านให้หมดลงเสียไปมากกว่า




4. มากเกินไป
ในทุกความงามต้องมีความพอเหมาะพอดี บ้านทรงไทยก็เช่นเดียวกัน
รายละเอียดและองค์ประกอบต่างๆในบ้านทรงไทยล้วนมีแบบแผนที่มา
การตกแต่งที่มากจนเกินไป โดยหวังจะเพิ่มความสวยงาม เช่น
นำลายฉลุแบบโคโลเนียลมาประดับที่ชายคาและราวระเบียง
หรือบางแห่งถึงขนาดนำช่อฟ้า ใบระกาจากวัดมาติดบนหลังคาบ้าน
ซึ่งสิ่งเหล่านี้ไม่ใช่องค์ประกอบจริงๆของบ้านทรงไทย จึงทำให้บ้านดูรกรุงรังจนเกินงาม
แถมยัง อาจทำให้ผิดกาลเทศะอีกด้วย




5. ซ่อนไม่เนียน
การจะนำบ้านทรงไทยมาใช้อยู่อาศัยจริงๆในปัจจุบัน อาจต้องติดตั้งเครื่องอำนวยความสะดวกต่างๆเพิ่มเติม
เช่น ระบบไฟฟ้า ประปา และเครื่องปรับอากาศ ซึ่งจำเป็นต้องหาวิธีปกปิดอำพรางความไม่เข้ากันให้ดูกลมกลืน
โดยอาจใช้วิธีสร้างผนังหรือตีระแนงไม้ขึ้นมาปิดทับอีกชั้น ออกแบบตู้สำหรับเก็บซ่อน
หรือใช้การจัดวางเฟอร์นิเจอร์ชิ้นใหญ่เพื่อมาบัง เพราะหากเห็นสิ่งแปลกปลอมเพียงนิดเดียว
ก็อาจทำให้บรรยากาศความงดงามของบ้านทรงไทย ที่อุตส่าห์พยายามสร้างมา ดูสูญเปล่า




6. ต่อเติมจนเพี้ยน
"บ้านไทยประยุกต์" กับ"บ้านไทยต่อเติม" นั้นแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง
การต่อเติมบ้านทรงไทยแบบเอาสะดวกไว้ก่อนอาจทำให้ของดีที่มีอยู่เสียไปได้ เช่น
อยากได้ที่พักผ่อนแบบไทยๆ ก็นำศาลาไทยไปไว้บนยอดตึก หรืออยากต่อเติมห้องก็ก่อผนังคอนกรีต
หรือทำกันสาดยื่นออกมาจากตรงไหนก็ได้ตามใจชอบ
เพราะจริงๆแล้วการต่อเติมให้เข้ากันนั้นยากกว่าการสร้างใหม่ให้สวยงามเสียอีก
หากจำเป็นต้องทำ ก็ควรเพิ่มเทคนิค และความพิถีพิถันให้มากกว่าปกติ


7. หุ่นไม่ดี
ทุกองค์ประกอบในบ้านทรงไทย ล้วนมีการกำหนดไว้อย่างมีแบบแผนตามหลักวิชาช่างที่สืบต่อกันมาตั้งแต่
สมัยโบราณ แม้ว่าจะไม่มีการระบุเป็นตัวเลขตายตัว แต่ก็มีการแบ่งสัดส่วนที่ชัดเจน
เพื่อใช้อ้างอิงกับขนาดและระยะขององค์ประกอบทุกส่วนในบ้าน เมื่อนำส่วนต่างๆมาประกอบกันก็จะได้
"บ้านทรงไทย"ที่มีความสมส่วนสวยงาม สามารถรับรู้ได้จากสายตา
คล้ายกับรูปร่างของคนที่ เมื่อมีสัดส่วนผิดเพี้ยนก็จะเห็นได้ชัดเจน




8. ขาดความเข้าใจ
การสร้างบ้านไทยในสมัยก่อน ช่างผู้ก่อสร้างบ้านแต่ละหลัง คือ ศิลปินผู้ออกแบบบ้านหลังนั้นๆ
แต่ปัจจุบันช่างผู้ปรุงบ้านไทยมาในรูปแบบของผู้รับเหมา
รูปแบบและกระบวนการต่างๆที่ผ่านการคิดอย่างเป็นเหตุเป็นผลและแฝงด้วยภูมิปัญญาพื้นบ้านอาจตกหล่นไป
ด้วยฝีมือและความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ จึงมักจะทำให้รูปทรง และรูปแบบขององค์ประกอบต่างๆ
เกิดความผิดพลาดคลาดเคลื่อนได้ง่าย


9. เฟอร์นิเจอร์ไม่เข้ากัน
ก่อนอื่นต้องเข้าใจก่อนว่าเราไม่มีเฟอร์นิเจอร์ทรงไทย เพราะวิถีชีวิตของคนไทยแต่เดิมคือนั่ง-นอนกับพื้น
การเลือกเฟอร์นิเจอร์และของตกแต่ง จึงควรเลือกของที่มีอารมณ์เข้ากับตัวบ้าน เช่น
เฟอร์นิเจอร์ไม้ที่ผสมผสานงานช่างแบบช่างไทย หรืองานหัตถกรรมแบบพื้นบ้าน
รวมถึงงานที่มีกลิ่นอายความเป็นตะวันออกอย่าง เฟอร์นิเจอร์สไตล์โคโลเนียล หรืองานไม้แบบจีน
ก็พอจะปรับให้กลมกลืนไปด้วยกันได้




10. ที่ดินไม่เหมาะสม
บ้านทรงไทย ซึ่งได้กล่าวไว้ข้างต้นแล้วว่า เปรียบเหมือนงานประติมากรรมชิ้นหนึ่ง
ซึ่งควรจะจัดวางอยู่ในตำแหน่งที่สามารถมองเห็นได้โดยรอบ
ฉะนั้น ที่ดินที่ใช้ในการปลูกสร้าง จึงควรมีความกว้างขวางพอสมควร เพื่อเว้นให้มีพื้นที่ว่างโดยรอบเพียงพอ
เมื่อมองเข้าสู่ตัวบ้านแล้วเห็นตัวเรือนชัดเจน เพราะหากไม่มีพื้นที่ให้สามารถมองบ้านในมุมมองที่ดีได้
จะสร้างบ้านออกมาสวยเพียงใดก็คงจะไร้ประโยชน์

เรื่อง : "ดำรง ลี้ไวโรจน์"
ภาพประกอบ : มาโนช กิตติชีวัน
ที่มา บ้านและสวน



สารบัญค้น เรื่อง แต่งบ้าน จัดสวน ที่มีในบล็อกค่ะ
คลิกที่นี่ค่ะ

Create Date : 25 มิถุนายน 2552		1 comments
Last Update : 25 มิถุนายน 2552 13:32:42 น.
Counter : 5094 Pageviews.
Share Tweet