สพธอ.หนุน “ไซเพิร์ส” มาตรฐานตั๋วร่วมแบบเปิด ทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับบริการระบบขนส่งสาธารณะทั้งหมดของไทย
ที่ใช้ตั๋วเพียงใบเดียว รองรับทั้งเทคโนโลยี RFID และ NFC ทำให้มีประสิทธิภาพ สามารถยกระดับการขนส่งทั้งระดับประเทศและภูมิภาค...

นายวรรณวิทย์ อาขุบุตร รองผู้อำนวยการ สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (องค์การมหาชน) หรือ สพธอ. กล่าวว่า ขณะนี้ มีการนำเทคโนโลยีทันสมัยเข้ามาประยุกต์ในการพัฒนารูปแบบของตั๋ว โดยสารทำให้ไม่ได้มีเพียงตั๋วกระดาษแบบที่เราคุ้นเคย แต่มีตั๋วโดยสารหลากหลายรูปแบบ ซึ่งถูกสร้างขึ้นด้วยเทคโนโลยีต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเทคโนโลยีสมาร์ทการ์ดที่สามารถรองรับการใช้ตั๋วโดยสารกับบริการต่างๆ (multi-application cards) เทคโนโลยี RFID (Radio Frequency Identification) ที่ทำให้เกิดตั๋วโดยสารแบบไร้สัมผัส (Contactless Cards) หรือเทคโนโลยี NFC (Near Field Communication) ที่ออกแบบมาให้โทรศัพท์มือถือสามารถใช้เป็นตั๋วโดยสารเพื่อให้เกิดความสะดวกสบายแก่ผู้ใช้บริการระบบขนส่งสาธารณะและที่สำคัญตั๋วโดยสารเหล่านี้ จะต้องมีระบบการจัดเก็บค่าโดยสารที่มีประสิทธิภาพและมีความมั่นคงปลอดภัย เพื่อทำให้ผู้ให้บริการ และผู้ใช้บริการเกิดความมั่นใจว่า มูลค่าเงินและข้อมูลภายในบัตรมีความถูกต้อง และสามารถป้องกันการทุจริตที่เกิดจากการใช้บัตรโดยสารได้

รอง ผอ.สพธอ. กล่าวต่อว่า เมื่อเร็วๆ นี้ ร่วมกับสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) และสมาพันธ์มาตรฐานแบบเปิดเพื่อการขนส่งสาธารณะ (OSPT Alliance) ได้จัดงานสัมมนาเชิงปฏิบัติการ ภายใต้หัวข้อ “ทางเลือกสู่อนาคต มาตรฐานตั๋วร่วมแบบเปิด” หรือ A Solution to get on Open “Automatic Fare Collection” Payment Standard in Thailand เพื่อสร้างความเข้าใจในมาตรฐานตั๋วร่วมแบบเปิด ซึ่งจะเป็นทางเลือกหนึ่งในการเชื่อมโยงระบบขนส่งสาธารณะของประเทศไทยให้มีความมั่นคง ปลอดภัย และใช้งบประมาณในการเชื่อมโยงระบบเก็บค่าโดยสารที่ไม่มากนัก

ทั้งนี้ สมาพันธ์มาตรฐานแบบเปิดเพื่อการขนส่งสาธารณะ หรือ Open Standard for Public Transport (OSPT) Alliance ได้พัฒนามาตรฐานความมั่นคงปลอดภัยแบบเปิดที่เรียกว่า “ไซเพิร์ส” (CIPURSE) ซึ่งถูกออกแบบมาเพื่อรองรับความต้องการของผู้ให้บริการขนส่งสาธารณะในการสร้างระบบจัดเก็บค่าโดยสารที่มีความมั่นคงปลอดภัย และมีความยืดหยุ่นในการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ภายในมาตรฐานที่กำหนด เพื่อรองรับการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงและการเชื่อมต่อระบบจัดเก็บค่าโดยสารในอนาคต โดยเปิดโอกาสให้ผู้พัฒนาอุปกรณ์และซอฟต์แวร์ที่เกี่ยวข้องกับระบบจัดเก็บค่าโดยสารในระบบตั๋วร่วม สามารถเชื่อมโยงข้อมูลและระบบต่างๆ ของผู้ให้บริการขนส่งสาธารณะได้โดยสะดวกและมีประสิทธิภาพ รวมถึงมีความมั่นคง ปลอดภัย ซึ่งจะเป็นการช่วยยกระดับบริการด้านการขนส่งสาธารณะทั้งในระดับประเทศและระดับภูมิภาค  

อย่างไรก็ตาม มาตรฐาน “ไซเพิร์ส” ถูกพัฒนาออกแบบให้รองรับตั๋วโดยสารหลากหลายรูปแบบ เช่น ซิพการ์ดที่มีเพียงแค่หน่วยความจำธรรมดา สมาร์ทการ์ดแบบไร้สัมผัส (Contactless smartcard) บัตรแบบ dual-interface บัตรแบบ multi-application และโทรศัพท์มือถือที่รองรับเทคโนโลยี NFC จึงทำให้มาตรฐาน “ไซเพิร์ส” เป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับระบบการขนส่งสาธารณะ เนื่องจากความยืดหยุ่นและความสามารถในการทำงานร่วมกันระหว่างระบบมาตรฐาน ยังถูกออกแบบให้รองรับชนิดการใช้งานของตั๋วโดยสารได้หลายชนิด เช่น ตั๋วธรรมดาแบบครั้งเดียว หรือแบบรายวัน ตั๋วโดยสารแบบรายเดือน หรือรายปี ที่ต้องอาศัยหน่วยประมวลผลเพื่อประมวลผล ข้อมูล และตั๋วโดยสารที่สามารถเติมมูลค่าแบบระบุจำนวนเงิน หรือจำนวนวันได้ รวมถึงตั๋วร่วมสำหรับใช้บริการขนส่งสาธารณะและใช้ในการทำธุรกรรมประเภทอื่นๆ เช่น การซื้อสินค้า และบริการ

นอกจากนี้ มาตรฐาน “ไซเพิร์ส” ยังครอบคลุมถึงตั๋วโดยสารอิเล็กทรอนิกส์ ที่บรรจุอยู่ในโทรศัพท์มือถือที่ใช้เทคโนโลยี NFC หรืออุปกรณ์อื่นๆ ของผู้ผลิตหลายราย มาตรฐาน “ไซเพิร์ส” จึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับการเชื่อมโยงระบบจัดเก็บค่าโดยสาร ในระบบตั๋วร่วมที่กำลังจะเกิดขึ้นในประเทศไทย.