Liverpool สิ่งที่คงหลงเหลือ

Liverpool
สิ่งที่คงหลงเหลือ

พล พะยาบ
คอลัมน์อาทิตย์เธียเตอร์ มติชนรายวัน 12 กรกฎาคม 2552

---

เห็นชื่อแล้วคงทำให้ใครหลายคนสนใจหนังเรื่องนี้ เช่นเดียวกับผู้เขียนซึ่งขวนขวายหามาดูโดยพลันทั้งที่คาดเดาได้ว่าคงไม่เกี่ยวอะไรกับฟุตบอล

อย่างไรก็ตาม อีกเหตุผลสำคัญที่ทำให้อยากชม Liverpool อย่างยิ่งคือชื่อของ ลีซานโดร อลองโซ ในฐานะผู้กำกับ

ลีซานโดร อลองโซ (Lisandro Alonso) คือผู้กำกับหนุ่มชาวอาร์เจนไตน์ซึ่งสร้างชื่อขึ้นมาในช่วงเวลาสอดคล้องกับกระแสคนทำหนังคลื่นลูกใหม่ของอาร์เจนตินา พร้อมกับสร้างภาษาหนังที่มีลายเซ็นเด่นชัดตั้งแต่แรก เริ่มจาก La libertad (2001) Los muertos (2004) Fantasma (2006) จนถึง Liverpool (2008) เป็นเรื่องล่าสุด

หนังของอลองโซมีเนื้อหาเรื่องราวที่ไร้ความซับซ้อนโดยสิ้นเชิง ไม่มีสัญลักษณ์มากมายต้องตีความ แต่อยู่ที่ผู้ชมจะคิดต่อไปแค่ไหนอย่างอิสระ กระนั้น สิ่งที่เรียกร้องจากผู้ชมคือความอดทนในการเฝ้าดูตัวละครผ่านการถ่ายภาพต่อเนื่องที่เว้นระยะห่างระหว่างผู้ชมกับตัวละครพอสมควร เฝ้าดูการกระทำต่างๆ ซึ่งอาจเป็นแค่กิจกรรมพื้นฐานอย่างกิน อยู่ หลับ นอน (รวมถึงขับถ่ายและเพศสัมพันธ์) ตัวละครอาจมีจุดหมายบางอย่างที่พอสรุปเป็นพล็อตเรื่องได้ แต่ก็ไม่ใช่เป้าหมายที่หนังเน้นย้ำเพื่อให้ติดตามชม

ไม่มีจุดพลิกผัน ไม่มีไคลแม็กซ์ ไม่มีการหนุนส่งอารมณ์ ไม่มีดนตรีประกอบ ความราบเรียบดังกล่าวทำให้ความยาวระหว่าง 60-80 นาที ของหนังแต่ละเรื่องถือว่าไม่มากเกินไป

ตัวละครนำและตัวประกอบทั้งหมดคือคนท้องถิ่นที่อลองโซพบเจอระหว่างสำรวจสถานที่ถ่ายทำ ฉากหลังเป็นดินแดนห่างไกลโดดเดี่ยวตั้งแต่พงไพรในคอร์เรียนเตสถึงเมืองเหน็บหนาวทางใต้สุดของโลก หนังของอลองโซจึงเสมือนบทบันทึกเรื่องราวของคนธรรมดาสามัญที่อยู่นอกเหนือการรับรู้ของคนส่วนใหญ่

ใน La libertad หนังให้ผู้ชมเผ้าดูหนึ่งวันของชายตัดไม้ที่ต้องห่างครอบครัวมาใช้ชีวิตตามลำพังในป่า ส่วน Los muertos คือช่วง 3-4 วันของชายบ้านป่าวัยกลางคนตั้งแต่ก่อนออกจากคุกจนถึงการเดินทางกลับไปหาลูกสาว

ทีเด็ดอยู่ตรงหนังเรื่องที่สาม Fantasma อลองโซจับเอาสองตัวละครนำบ้านป่าจากสองเรื่องแรกมาเดินเกร่ไปมาดูผิดที่ผิดทางในอาคารโรงภาพยนตร์เงียบร้างที่กำลังจัดฉายเรื่อง Los muertos นอกจากจะได้เห็นการกลับมาของสองตัวละครในสภาพแวดล้อมที่แปลกออกไปแล้ว ยังเหมือนเป็นการแซวตัวเองของอลองโซว่าหนังของเขาคือสิ่งแปลกแยกและห่างไกลจากความสนใจของผู้คน

มาถึง Liverpool อลองโซย้ายจากป่าไพรสู่เรือบรรทุกสินค้ากลางทะเลและเมืองที่ปกคลุมด้วยหิมะบนหมู่เกาะเทียร์รา เดล ฟวยโก ทางใต้สุดของทวีปอเมริกาใต้ ว่าด้วย ฟาร์เรล ชายผู้ใช้เวลาส่วนใหญ่ของชีวิตบนเรือสินค้าฉวยโอกาสช่วงสั้นๆ ที่เรือแวะจอดที่เมืองอูชัวยา กลับสู่บ้านเกิดที่จากมาเนิ่นนาน

เรื่องราวจากนั้นคือการเฝ้าดูฟาร์เรลนับจากก้าวลงจากเรือ แวะกินข้าวในร้านอาหาร ซื้อหาหญิงสาว นอนหลับในรถบัสร้าง ก่อนติดรถบรรทุกซุงไปยังหมู่บ้านเหน็บหนาวขาวโพลนเพื่อพบแม่ผู้ป่วยไข้ที่จำใครไม่ได้อีกและลูกสาวของเขาซึ่งผิดปกติทางสมอง

ส่วนที่ต่างไปจากหนังเรื่องก่อนๆ คือ หนังไม่ได้มีแค่ตัวละครนำกับตัวประกอบที่ไม่มีบทบาท แต่มีตัวละครอื่นเพิ่มเข้ามา โดยเฉพาะสมาชิกในครอบครัวที่ตัวละครนำมีปฏิสัมพันธ์ด้วย ต่างจากเรื่องอื่นซึ่งผู้ชมจะรับรู้ว่าตัวละครมีสายสัมพันธ์ในครอบครัวก็เพียงผ่านการไถ่ถามกล่าวถึงของตัวละครเท่านั้น

Liverpool จึงถือว่าเป็นหนังของอลองโซที่สร้างตัวละครและเรื่องราวให้มีมิติจับต้องได้มากที่สุด...และง่ายที่สุด

ที่สำคัญ เมื่อผ่านไปค่อนเรื่องหนังปล่อยให้ตัวละครนำอย่างฟาร์เรลเดินจากไปแล้วเฝ้าดูสมาชิกครอบครัวที่ถูกทิ้งไว้เบื้องหลังแทน จนคล้ายเป็นการเปลี่ยนตัวละครนำและเรื่องราวกลางคัน

อันที่จริง ไม่ว่ารายละเอียดของการนำเสนอจะต่างไปเพียงใด สิ่งที่เป็นความตั้งใจของอลองโซยังคงเป็นการเล่าเรื่องราวชีวิตของใครคนหนึ่งโดยปล่อยให้ตัวละครเป็นอิสระ ไม่ตัดสินชี้นำ ไม่มีบทสรุปลงตัว เช่นเดียวกับที่ปล่อยให้ผู้ชมมีอิสระที่จะปะติดปะต่อภาพของตัวละครที่เห็นในช่วงเวลาหนึ่งเพื่อเก็บไปย้อนคิดหรือคิดต่อไปว่าเรื่องราวของตัวละครทั้งในอดีตและอนาคตเป็นอย่างไร

หนังที่ให้ผู้ชมเฝ้าดูตัวละครเพียงชั่วเวลา 60-80 นาที แท้แล้วจึงอาจบรรจุเรื่องราวของตัวละครไว้ทั้งชีวิต

หรือหากค้นลึกลงไปในความเรียบเฉยของตัวละคร เข้าไปให้ถึงความเป็นมา-เป็นไปก็อาจสัมผัสได้ถึงอารมณ์ความรู้สึกมากมายที่ซุกซ่อนอยู่

การที่ฟาร์เรลเดินจากไปไม่กลับมาอีกจึงไม่ได้หมายความว่าเรื่องราวของเขาในการเฝ้าดู-รับรู้ของผู้ชมจะสิ้นสุดลงด้วย เพราะสิ่งที่คงหลงเหลือให้หนังติดตามต่อไปคือคนในครอบครัวที่ฟาร์เรลหันหลังให้ซึ่งถึงอย่างไรก็ไม่อาจตัดขาดจากการเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต

การเฝ้าดูความเป็นอยู่ของแม่และลูกสาวของฟาร์เรลจึงเหมือนกับได้เฝ้าดูอีกด้านหนึ่งของชีวิตฟาร์เรล ได้เห็นว่าเขาเคยมีชีวิตเช่นไร อยู่ในสภาพแวดล้อมแบบใด หรือกระทั่งอาจมีคำตอบว่าเหตุใดเขาจึงหนีไปล่องลอยอยู่กลางทะเลนับสิบปี

ชื่อ Liverpool ซึ่งชวนสงสัยแต่แรกว่ามีความหมายอย่างไรในหนังปรากฏในฉากสุดท้ายเมื่อลูกสาวของฟาร์เรลหยิบพวงกุญแจโลหะรูปตัวอักษรคำว่า Liverpool ที่พ่อให้ไว้ก่อนจากไปออกมาดู

พวงกุญแจ Liverpool อาจบอกกับเราได้ว่าฟาร์เรลเคยเดินทางไปกับเรือบรรทุกสินค้าถึงท่าเรือเมืองลิเวอร์พูล ประเทศอังกฤษ

และการได้มาเป็นของฝากจากแดนไกลแสดงว่าถึงอย่างไรฟาร์เรลมีลูกสาวอยู่ในใจเสมอ

Create Date : 24 มกราคม 2553		4 comments
Last Update : 25 มกราคม 2553 12:58:17 น.
Counter : 1707 Pageviews.
Share Tweet