ล่ามในศาล

สองปีก่อน เคยคิดจะทำงานล่ามศาล ไม่รู้ทำไมมันมีความรู้สึกอยากลองทำมานานแล้ว

อาจเพราะฝังใจว่าสมัยที่เรียนอยู่ปีสามปีสี่ เพื่อนที่ได้ทุนแลกเปลี่ยนไปเรียนที่ญี่ปุ่นแค่หนึ่งปีเนี่ย กลับมาไปทำงานเป็นล่ามศาลที่กรมบังคับคดีกันหลายคน

ก็นะ แค่เรื่องกฎหมายภาษาไทยยังไม่รู้เรื่องเลยง่ะ แล้วนี่ต้องไปแปลเนี่ยนะ.....แต่เพื่อนเรามันก็ไปทำกันหลายคนเชียว

วันนั้น เป็นวันที่เซ็งกับการอยู่บ้านแบบสุดๆแล้ว ก็เลยลองโทรศัพท์ไปถามที่ศาลดูว่าเขาเปิดรับสมัครไหม พอโทรไปเขาก็บอกว่าจะต้องมาลองฟังการพิพากษาดูก่อน ฟังแล้วให้ส่ง “เรียงความแสดงความคิดเห็น” มาพร้อมใบสมัคร

โห ไรฟะ ไมเรื่องมากจัง แค่สมัครงานล่ามแค่นี้นะ ระดับฉันต้องมานั่งเขียนเรียงความไรด้วยเหรอ เชอะ ดูประวัติสิยะ ดูหน่อย ดูหน่อย ได้โปรด ขอร้องล่ะ (ทำเป็นอวดดีไป)

(ยอมรับว่าตอนนั้นไม่ได้รู้ถึงความยากลำบากของงานนี้เลยจริงๆ)

แต่ก็อ่ะนะ นี่แหละญี่ปุ่น คำไหนคำนั้น
กฏเป็นกฏ กติกาเป็นกติกา ระเบียบเป็นระเบียบ

คิดดูละกันช่วงปลายปีที่แล้วมีนักเล่นเสก็ตน้ำแข็งคนนึง
ไม่รู้ภาษาไทยเขาเรียกว่าไงนะไอ้กีฬา Figure skating เนี่ย ไม่รู้เมืองไทยมีโอกาสได้ดูหรือเปล่านะ อายุอานามน้องเขาก็ประมาณสิบสี่ปีกว่าๆ เล่นเก่งมาก ขนาดล้มแชมป์โอลิมปิก แชมป์โลก หลายๆคนเลยล่ะ ขนาดเราคนดูนะยังชอบมากเลย ประมาณว่าเหมือนเราดูกล่องเพลงที่มีตุ๊กตาเต้นบัลเล่ห์ใช้มือข้างนึงจับเท้าที่ยกสูงไปทางด้านหลัง ....เอาเป็นว่าน้องเขาเก่งมากล่่ะกัน

แล้วทีนี้ปีนี้เขาก็จะมีโอลิมปิกกันใช่ม้า น้องเขาเป็นตัวเต็งในญี่ปุ่นเลยนะว่าน่าจะคว้าแชมป์มาให้ประเทศอาทิตย์อุทัยนี่ได้ แต่ประชาชนคนดูคนเชียร์ทุกคนต้องผิดหวัง เพราะอายุน้องเขาไม่ถึงเกณฑ์ที่จะลงแข่งโอลิมปิกได้ ขาดไปแค่ไม่กี่เืดือนเอง

พวกสมาคมฟีเกอร์สเก็ตญี่ปุ่นเขาก็ไม่ช่วยผลักดันต่อองค์การโอลิมปิกโลกให้เลย เขาบอกว่ากฏก็ต้องเป็นกฏ ถึงยื่นไปก็คงโดนตีกลับมา ไม่ยิ่งอายกว่าหรือถ้ายื่นไปน่ะ
ดูดิ เป็นเรานะก็ยื่นๆไปก่อนเด่ะ เผื่อฟลุ้กได้ อะไรประมาณเนี้ย

ที่อยากจะบอกก็คือ ที่ญี่ปุ่นเนี่ยกฏก็ต้องเป็นกฏ กติกาเป็นกติกา ถ้ายูอยากสมัครเป็นล่ามศาล เขาให้เราส่งเรียงความก็ต้องส่งไป

ก่อนอื่นต้องนัดวัน คือ เขาจะบอกว่ามีคดีคนไทยวันไหนที่ใกล้จะพิจารณาคดีที่สุด

เราก็เลือกวันที่มีสองคดี เช้าบ่าย จะได้ไปทีเดียวดูได้สองคดี ยิงปืนนัดเดียวได้นกสองตัว ได้มะต้องเสียค่ารถค่าเดินทางบ่อยๆ

2004/12/14

พอถึงวันเราก็ไปตามนัด ก็แบบว่า คนไม่เคยอ่ะนะ ไม่รู้ว่าห้องพิจารณาคดีเขาเป็นยังไงกัน เคยเห็นตามทีวีหรือในหนัง ก็ดูโทรมๆทึมๆ โต๊ะเก้าอี้ไรเป็นไม้เก่าๆ โอ่โถง กว้างขวางจุคนได้เยอะๆ

แต่พอเข้าไปเห็นห้องพิจารณาคดีของจริง ผิดกับที่คิดไว้เยอะเลย เป็นห้องเล็กๆ ไฟสว่างโล่เลย โต็ะเก้าอี้ยังเป็นแบบสมัยใหม่ด้วย สวยเชียว (อาจจะมีความแตกต่างกันแล้วแต่สถานที่นะ)

เราไปก่อนเวลาประมาณ 15 นาที

พอใกล้เวลาพิพากษาคนก็เริ่มทยอยเข้ามา แต่ไม่เยอะมาก คาดว่าจะเป็นตำรวจนอกเครื่องแบบ อัยการฝึกหัด หรือไม่ก็คนที่อยากเป็นล่ามศาลแบบเรา

สักพัก ผู้พิพากษา อัยการ ทนายความ ผู้คุมนักโทษ และจำเลยก็เข้ามาให้ห้องพิจารณาคดี ศาลให้จำเลยอ่านคำสาบาน ถามข้อมูลส่วนตัว

หลังจากนั้น อัยการก็อ่านคำฟ้อง (ความเป็นมาของคดีตั้งแต่การเข้าญี่ปุ่นครั้งแรก) →　ล่ามอ่านสิทธิ์ของจำเลย　→　อัยการอ่านคำให้การของจำเลยต่อข้อกล่าวหาตามที่เคยให้การไว้และจากการนำสืบพยานหลักฐานต่างๆ (อ่านจบอัยการนำส่งเอกสารให้ผู้พิพากษา) → ทนายทำการสอบถามจำเลย　→　อัยการสอบถามจำเลย　→ ความคิดเห็นของอัยการ → ความคิดเห็นของทนายความ → ผู้พิพากษาอ่านคำพิพากษา
คำถามที่ถามในการพิจารณาคดีทั้งสองคดี จะมีเป็นคำถามพื้นฐานที่เหมือนกัน และมีคำถามที่แตกต่างกันไปตามรูปคดี (ถ้าทำบ่อยๆ งานนี้ไม่ยากหรอกค่ะ คำศัพท์ก็จะซ้ำๆกันตลอด แต่ตอนแรกๆ อาจเหงื่อแตกท่วมตัวได้ เพราะมันมีแต่ศัพท์อะไรก็ไม่รู้ จะแปลยากๆตามศาลไทยไปก็อ่ะนะ คนฟังจะเข้าใจเปล่า ขนาดเรายังต้องศึกษาคำศัพท์นั้นๆ แบบไทยเป็นไทยก่อนเลย)

ผลการพิจารณาคดีืทั้งสองคดีในวันนั้น ก็คือ จำคุกและจะถูกส่งตัวกลับประเทศอีกทั้งห้ามเข้าญี่ปุ่นอีก(ในช่วงระยะเวลาหนึ่ง)

จากการได้ไปเข้าฟังการพิจารณาคดีในครั้งนี้ เรารู้สึกได้ถึงความรับผิดชอบอย่างใหญ่หลวงในการเป็นล่ามในศาล มันหนักอึ้งจริงๆ ชีวิตของคนๆ นึง ขึ้นอยู่กับการแปลถอดความได้อย่างถูกต้อง ไร้การสอดแทรกอารมณ์ส่วนตัวของผู้แปล อีกทั้งในฐานะที่เราเป็นคนไทยเช่นเดียวกับจำเลย เรารู้สึกอึดอัดและขัดเขิน นี่ขนาดยังไม่ได้ทำงานนี้จริงๆ เลยนะ ในห้องพิจารณาคดีในวันนั้น นอกจากจำเลยกับเราแล้ว ทุกคนเป็นคนญี่ปุ่นทั้งหมด

“ทำไมเลือกทำอาชีพ(เดินซอย)นี้”
แล้วจำเลยตอบหน้าตายิ้มแย้มว่า “สะดวก สบายดี”
““พ่อแม่เห็นด้วยไหม ว่าอะไรบ้างไหม”
“แม่บอกว่าตามใจ ไม่บังคับ”

ลองคิดดูว่าถ้าเรารับทำงานแบบนี้แล้วเจอคำถามและคำตอบอย่างนี้ อารมณ์เราคงไม่นิ่งพอที่จะแปลไปได้อย่างไม่รู้สึกอะไร บางทีตัวจำเลยเองก็อาจจะอายที่ต้องมาให้ปากคำกับคนไทยด้วยกันในศาล ฯลฯ ผลของการคิดไปต่างๆนาๆ นี่ขนาดคดีรูทีนเลยนะ ประมาณว่ามีเกือบทุกอาทิตย์ ถ้าเป็นคดีที่หนักหนาสาหัสกว่านี้เราคงหนักใจเมื่อต้องรับงานเป็นแน่แท้ เราเลยให้คำตอบกับตัวเองได้ว่า “ไม่ทำ” ไปลำบากหางานแปลอย่างอื่นทำที่มันโสภากับชีวิตตัวเองมากกว่านี้ ดีกว่ามานั่งแปลว่าใครจะต้องติดคุก ต้องรับโทษกี่ปีๆ แบบนี้ มันหดหู่หัวใจ เราคงไม่สนุกกับงานนี้แน่นอนถึงแม้จะได้เงินเยอะมากก็ตาม

แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะไม่มีคนไทยทำงานล่ามศาลในญี่ปุ่นหรอกนะ คนที่เรารู้จักก็มี พี่เขาได้ภาษาจีนด้วยอีกภาษาเขาเลยได้งานเยอะมาก เขาบอกว่าเขาไม่ค่อยอยากเปิดเผยตัวเท่าไร กลัวเจอพวกของจำเลยทำร้าย ตอนฟังแรกๆเราก็ เออ พี่เขาเว่อร์ไปรึเปล่าฟะ แต่เราก็ไม่รู้หรอกว่ามีอะไรเกิดขึ้นกับพี่เขาบ้าง เขาไม่เคยเล่าให้ฟัง มันอาจเคยมีเหตุการณ์อะไรบางอย่างที่ทำให้พี่เขาต้องระวังตัวขนาดนี้ก็ได้

การมาฟังการพิจารณาคดีในวันนี้ แม้จะไม่ได้งานก็ตาม แต่ก็ถือเป็นประสบการณ์ที่ดีกับตัวเองเป็นอย่างมาก ที่ได้มีโอกาสรับรู้ความเป็นมาและความรู้สึกของคนอีกกลุ่มนึงที่อาศัยอยู่ในญี่ปุ่นเหมือนเราโดยผ่านคำถามของทนายและอัยการ

Create Date : 28 กันยายน 2549		8 comments
Last Update : 28 กันยายน 2549 22:24:03 น.
Counter : 6274 Pageviews.
Share Tweet