Bloggang.com : puifaikpp : การออกแบบและดูแลผ้าไหมไทย...Design Thai Silk

การออกแบบและดูแลผ้าไหมไทย...Design Thai Silk

การออกแบบและการดูแลผ้าไทย
คนส่วนใหญ่มีความคิดว่าผ้าไทยเป็นผ้าที่ดูแลรักษายาก
การใช้ผ้าไทยในปัจจุบันจึงมีข้อจำกัด
บางคนไม่เข้าใจวิธีการดูแลรักษาหรือเลือกให้เหมาะสมกับการใช้งาน
คิดว่าใช้แล้วเชย โบราณ อีกอย่างหนึ่งคือ ราคาผ้าไทยค่อนข้างสูง
ถ้าจะเทียบกับกางเกงยีนส์ดังบางยี่ห้อที่ราคา 4 - 5 พันบาท
วัยรุ่นก็ยินดีที่จะเลือกซื้อกางเกงยีนส์มากกว่าผ้าไทยตัวละพันสองพันบาท

การเลือกใช้ผ้าไทยน่าจะยึดหลักสีเรียบๆ ไว้ก่อน เช่น สีขาว สีอ่อนอื่นๆ
หรือสี Pastel คือสีนวลๆ ออกไปทางสีขาว สีเหล่านี้เมื่อเก่าแล้ว
ก็ยังงดงามอยู่ ให้หลีกเลี่ยงสีที่มีอายุการใช้งานน้อย เช่นสีดำ
ซึ่งจะใช้งานได้ดูประณีตงดงามจริง ๆ ประมาณ 2 - 3 ครั้ง
เพราะว่าจะมีรอยรีดตะเข็บด้านนอกของเสื้อ
อีกอย่างหนึ่งก็คือสีที่ย้อมแล้วจะตกมาก ๆ เช่น
สีแดง สีน้ำเงิน สีชมพูจัด ๆ หรือสีเขียวจัด
ไม่ควรนำไปกุ๊นตกแต่งรวมกับผ้าสีอื่น หรือซักรวมกับผ้าสีอื่น
เพราะเส้นไหมมีลักษณะเฉพาะของเส้นใยที่มีความมันอยู่ในตัว
ไม่ดูดซึมสีเก็บไว้ทั้งหมด จะคายเมื่อโดนน้ำ
โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าซักในน้ำอุ่น เพราะความอุ่นของน้ำ
จะละลายสีที่ตกค้างอยู่แล้วให้ออกมา การแช่ผ้าทิ้งไว้เป็นเวลานาน
ไม่ว่าจะเป็นผ้าฝ้ายหรือผ้าไหมและไม่ได้คลี่ผ้าออกมา
จะทำให้สีในลวดลายซึ่งเป็นสีเข้มตกเลอะตรงที่เป็นสีอ่อนได้

การออกแบบ
แบบเสื้อที่เหมาะสมกับผ้าไทยหรือผ้าไหมคือ แบบที่เรียบง่าย
มีปก แขน และแบบไม่รุงรัง ทรวดทรงของเสื้อเข้ารูป
มีความยาวทันสมัย ที่นิยมสำหรับสุภาพสตรีมากคือเสื้อแยกเกร็ดต่างๆ
การออกแบบควรจะให้ช่างที่มีความชำนาญในการทำผ้าไทย

ผ้าซับในเองก็มีความสำคัญมากเหมือนกัน
ถ้าผ้าซับในที่เรารีดอัดลงไปในผ้าไหมมีคุณภาพไม่ดีหรือช่างไม่ชำนาญพอ
ผ้าจะเป็นรอยโป่งทำให้เสียผ้า ผ้าซับในควรจะเป็นผ้าที่ได้รับการอบ
หรือซักให้อยู่ตัวแล้วเท่านั้น การรีดก่อนนำมาตัดเย็บจะต้องรีดอย่างดีด้วย

การดูแลและทำความสะอาดผ้าไทย
เนื่องจากผ้าไทยเป็นผ้าที่มีราคาค่อนข้างแพง
การดูแลทำความสะอาดจึงมีความจำเป็นและก็สำคัญ
ความนิยมที่ไม่จำเป็นนักก็คือ การนำผ้าที่ซักแล้วห่อใส่ถุงพลาสติก
หรือกระดาษหนังสือพิมพ์แช่ในตู้เย็น หรือนำไป Freeze
ซึ่งทำให้เส้นใยหักและไม่เกิดประโยชน์ใดๆ ในการรีด

วิธีซักทำความสะอาด ควรใช้สบู่อ่อนเท่านั้น
และไม่ควรซักในน้ำอุ่นเนื่องจากจะทำให้สีตก
การบิดก็เป็นข้อห้ามสำหรับผ้าทอมือทุกชนิด
ไม่ว่าเป็นผ้าฝ้ายหรือแม้กระทั่งลินิน
ควรยกขึ้นจากน้ำและสะบัดแรงๆ จัดทรงด้วยมือ ลูบให้เรียบ
ดึงให้ตึงให้เข้าทรวดทรงแล้วทิ้งไว้อย่างนั้น

ส่วนการรีด ควรรีดตอนที่ยังไม่แห้งสนิท เพราะเมื่อผ้าแห้งสนิท
เราจะต้องพรมน้ำให้ทั่วถึงก่อนรีด เพราะฉะนั้นการที่เรารีดผ้าที่ไม่แห้งมาก
จะเป็นการประหยัดเวลา และควรรีดด้านในให้แห้งสนิทก่อน
มิฉะนั้นผ้าจะคืนตัวมีรอยยับ เมื่อรีดด้านในให้แห้งแล้ว
ก็รีดด้านนอกต่อเนื่องไปเลย โดยใช้ไฟค่อนข้างแรง

สำหรับผ้าฝ้ายหรือไหม หากใช้ไฟอ่อนผ้าจะไม่เรียบ
หลายคนมีความเชื่อว่าผ้าไหมจะต้องใช้ไฟอ่อน
เราใช้ไฟแรงแต่รีดด้านในให้เรียบแล้วก็ลดไฟให้อ่อน
เมื่อเรารีดตกแต่งด้านนอกจะทำให้สีด้านนอกยังคงใหม่อยู่เสมอ
การซักแห้งเป็นวิธีที่ดีที่สุดทำให้ผ้าหดอยู่ตัว

การเก็บรักษาผ้าไทย
ควรระวังในเรื่องการเก็บรักษาเพื่อยืดอายุการใช้งาน
เสื้อผ้าที่ตัดแล้วควรใช้ไม้แขวนเสื้อซึ่งมีความหนา
เพื่อรักษาบ่าเสื้อไม่ให้ยืด เนื่องจากผ้าประเภทนี้ธรรมชาติมีการยืดหยุ่น
อาจจะทำให้เสียทรวดทรงได้
แล้วควรแขวนในตู้โดยไม่ให้เสื้อติดกันมากเพราะอาจยับได้ง่าย
หากเป็นผ้าซิ่นผืนยาวหรือเป็นกระโปรงควรจะใช้ไม้หนีบ
มิฉะนั้นจะเกิดรอยพับ ซึ่งบางครั้งจะต้องนำไปซักใหม่เพื่อที่ลบรอยพับ
และถ้าพับไว้เป็นเวลานานก็จะทำให้มีการกินตัวในบริเวณที่พับได้

ผ้าที่ยังไม่ตัดเย็บให้ซักรีดก่อนหรือซักแห้งในร้านที่ไว้ใจได้
เพื่อล้างสารเคมีให้เรียบร้อย มิฉะนั้นจะทำลายเส้นใยได้เหมือนกัน
หากเป็นผ้าผืนยาวก็ควรพับให้เป็นรอยพับหยาบๆ ใหญ่ ๆ
หรือม้วนและห่อด้วยผ้าชนิดอื่นอีกที วางไว้ในทางยาวในที่ที่มีอากาศถ่าย
ไม่ชื้นและไม่ร้อนเกินไป ผ้าทอมือทุกชนิดโดยเฉพาะผ้าที่ย้อมสีธรรมชาติ
จากพืชจะไวต่อแสงมาก สีจากเปลือกไม้บางชนิดสามารถทำให้เส้นใยแข็ง
และหักตัว เป็นรอยขาดกินตัวได้ทั้งผืน เราควรหลีกเลี่ยงแสงแดดโดยตรง
จะทำให้เราใช้งานได้ยืนนานขึ้น
ถ้าลองใช้ดูแล้วจะพบว่าผ้าไทยมีความยืดหยุ่น มีความสบายตัว
ไม่ยับอย่างที่คิด อีกอย่างหนึ่งที่สำคัญก็คือไม่มีผ้าใดที่จะเหมาะสมกับ
คนไทยเท่าผ้าไทยของเราเอง

...ขนิษฐนาถ//ผู้เขียน...