ครานั้นจึงโฉมเจ้าพลายงาม
ฟังความเห็นจริงทุกสิ่งสรรพ์
จะเนิ่นช้าอาหารกันดารครัน
ด้วยลาวนั้นที่ไหนจะยกมา

พอรู้ข่าวก็จะหนาวสะท้านจิต
เห็นจะปิดประตูน้ำค้ำประตูท่า
ถ้าเราไม่เข้าไปถึงพารา
จะรอให้มันมาเห็นจะลึก

เอาทัพเราเข้าประชิดติดเวียงชัย
แล้วสะกดเข้าไปเมือยามดึก
ถ้าจับเจ้าเชียงใหม่ได้สมนึก
จะตัดศึกสิ้นลำบากไม่ยากใจ ฯ

ขุนแผนว่าข้าแต่เทพารักษ์
อันเรืองฤทธิ์สิทธิศักดิ์ทุกแห่งหน
ท่านจงยกพยุบาตรปิศาจพล
ไปประจญอารักษ์หลักเชียงอินทร์

ด้วยว่าเจ้าเชียงใหม่ไม่ครองธรรม
ถึงกรรมเมืองจะแตกแหลกสิ้น
จงช่วยพวกเรามาอาสาแผ่นดิน
เชิญมากินเครื่องเซ่นอย่าเว้นตัว

เทพเจ้าเหล่าโขมดมายา
ต้องมนตร์จินดาก็ยิ้มหัว
ต่างรับอาสาว่าอย่ากลัว
จะช่วยท่านเรียงตัวทั่วทั้งนั้น

กินเครื่องเซ่นเสพสุราแล้วลาแล่น
ออกเหยียดยัดอัดแน่นในไพรสัณฑ์
แผลงฤทธิ์บิดร่างต่างต่างกัน
แผ่นดินลั่นดังจะล่มถล่มทลาย

สนั่นเมืองเปรื่องเปรี้ยงเสียงปีศาจ
ดังพสุธาฟ้าฟาดไม่ขาดสาย
เหมือนจะล่มเมืองคว่ำให้ทำลาย
เข้ารุมรายล้อมรอบขอบบุรี ฯ

เดิมเชียงอินทร์เป็นปิ่นเอกราช
ชะตาขาดนครอ่อนอาถรรพ์
จะเสื่อมสิ้นยศอย่างแต่ปางบรรพ์
เป็นประจันตประเทศเขตกรุงไทย

ผีป่าจึงแข็งแรงร้ายกาจ
ผีเมืองมิอาจจะสู้ได้
ก็ถอยป่นย่นยับอัปราชัย
ผีป่าเข้าไปไล่ลุยเมือง

เทพทุกศาลสิงออกวิ่งพล่าน
กำพูฉัตรพระกาฬโดดศาลเปรื่อง
ไม่หลอเหลือทั้งพระเสื้อพระทรงเมือง
หอเครื่องเจตคุกบุกหนีไป

พวกเหล่าผีเล็กน้อยพลอยวิ่งว่อน
ทั้งนครเสียงมี่ผีร่ำไห้
บ้างอุ้มลูกจูงหลานซานเข้าไพร
เพราะผีป่าเข้าได้ในนคร ฯ

พระเจ้าเชียงใหม่ฟื้นตื่นนิทรา
ลุกผวาหวั่นหวาดพระทัยไหว
ก็ทราบว่าผีบ้านย่านผีไพร
อยู่ไม่ได้หนีออกนอกบุรี

แสนวิตกอกเมืองจะเคืองเข็ญ
ต้องยากเย็นผู้คนจะป่นปี้
นี่เพราะกูทำความไม่งามดี
ไปชักให้ไพรีมีขึ้นมา

แล้วหวนมานะนึกกลับฮึกเหี้ยม
อายุกูก็เยี่ยมหกสิบห้า
ถึงจะครองเมืองไปก็ไม่ช้า
ไม่ขายหน้ายอมไทยให้อัประมาณ

อันชาติเสือถึงจะตายลายก็อยู่
ให้ใครดูรู้ชาติว่าอาจหาญ
ชาติกษัตริย์ถึงจะป่นจนวายปราณ
มิให้พาลชี่อชั่วว่ากลัวใคร

ถึงชีวันบรรลัยจะไว้ยศ
ให้ปรากฏทั่วโลกวิสัย
เหมือนทศเศียรสุริยวงศ์ทรงฤทธิไกร
ถูกลักล้วงดวงใจไปให้ราม

แม้นรักชีวิตรักวงศ์จะส่งนาง
เธอสู้ตายวายวางไม่คิดขาม
จึงเลื่องชื่อลือยศปรากฎนาม
มีเรื่องความในนิพนธ์จนทุกวัน

ถ้ากลัวเขาเราส่งสร้อยทองให้
ก็คงไม่เกิดเข็ญเป็นมหันต์
สู้บรรลัยไว้ยศเหมือนทศกรรฐ์
ให้ลือลั่นชั่วหล้าฟ้าแลดิน

ตริพลางทางเสด็จออกข้างหน้า
ดำรัสสั่งเสนาทั้งปวงสิ้น
ให้คอยระวังระไวพวกไพริน
เราเอาเวียงเชียงอินทร์เป็นเรือนตาย ฯ

จะกล่าวถึงขุนแผนแสนสนิท
เรืองฤทธิ์ลือทั่วกลัวแสยง
พอรุ่งแสงทินกรขึ้นร้อนแรง
ก็จัดแจงกองทัพกำชับการ

ให้เร่งผูกอัสดรกุญชรชาติ
จะยกยาตราพลพหลทหาร
ล่วงลัดตัดตรงเข้าดงดาน
ประชิดชานเชียงใหม่ในวันนี้

พวกอาสารับสั่งไม่รั้งรา
ต่างไปผูกช้างม้าอยู่อึงมี่
จับอาวุธวุ่นวิ่งเป็นสิงคลี
ประจำที่พยุหบาตรจะยาตรา

ให้พระท้ายน้ำนั้นนำศึก
ขี่พลายประกายพรึกมาข้างหน้า
เพี้ยกึงกำกงถัดลงมา
ขี่พลายพลิกพสุธามากลางพล

ขุนแผนขี่พลายศรีคชเดช
พลายงามขี่พลายเกตุต้อนพหล
พวกอาสาร่าเริงทุกตัวคน
รีบร้นโยธาคลาไคล

โห่สนั่นลั่นก้องท้องอรัญ
ครึ่งวันก็กระทั่งถึงเชียงใหม่
ให้หยุดทัพยับยั้งตั้งพลไว้
นายไพร่พร้อมพรั่งอยู่คั่งคับ

เอาอ้อแขมมากระหนาบคาบเข้าไว้
ซัดข้าวสารหว่านไปเป็นไม้ตับ
ปักรายหลายชั้นกั้นหน้าทัพ
สำหรับปืนใหญ่ในบุรี ฯ

ขุนแผนกับลูกชายร่ายพระเวท
อันวิเศษสองนายใช้พรายได้
แล้วขึ้นคอผีกุมารอันชาญชัย
ผีก็แผลงฤทธิไกรวิสัยตน

ผาดโผนผดจนข้ามกำแพงเมือง
เปรื่องเดียวเข้าได้ไม่ขัดสน
ขุนแผนเป่าซ้ำกระหน่ำมนตร์
สะกดคนหลับรอบขอบนคร

แล้วตรงมาถึงวังเจ้าเชียงใหม่
ขุนแผนใช้พรายลาวเข้าไปก่อน
ให้ถอดลิ่มถอดสลักชักกลอน
ทั้งพ่อลูกบทจรเข้าวังใน ฯ

พ่อลูกไคลคลามาทั้งสอง
ถึงห้องทองที่ประทมเจ้ากรุงศรี
เสกสะเดาะลิ่มลั่นออกทันที
ตรงขึ้นที่อัฒจันทร์บนชั้นพัก

เข้าปรางค์ทองชมห้องปราสาทศรี
เธอเทียบที่พระประทมไว้สมศักดิ์
มีม่านทองสองไขใส่เชือกชัก
ที่ฝาทำจำหลักเป็นลายลอย

เพดานเขียนลายทองเป็นถ่องแถว
ระย้าแก้วแพรวพรายสายโซ่ห้อย
โคมปัดอัจกลับระยับย้อย
แสงสว่างพร่างพร้อยดูพรายตา ฯ

ชมพลางย่างมาพระแท่นใหญ่
ตรงเข้าไปรวบรูดวิสูตรกร่าง
แต่ล้วนเครื่องทองคำดูสำอาง
พระแสงวางข้างที่มีหลายองค์

แลเห็นเจ้าเชียงอินทร์ปิ่นไอศวรรค์
สถิตบรรจถรณ์ประเทืองเรืองระหง
ดูขาวนวลอ้วนกลมสมทรวดทรง
ควรเป็นวงศ์อิศเรศเกศเชียงอินทร์

คลุมประทมถมเถือกด้วยทองชุด
เป็นเครือครุฑยุดนาคดูเฉิดฉิน
ภูษาทรงพื้นแดงแย่งทรงเข้าบิณฑ์
ดูงามสิ้นสมศักดิ์กษัตรา

พลายงามก็กรายเข้าซ้ายองค์
ขุนแผนแสนณรงค์เข้าเบื้องขวา
หยิบเอาพระแสงวางข้างที่มา
จนสิ้นราชศาสตราจะรอนราญ

แล้วสองนายเข้าประจำทั้งซ้ายขวา
ดังพญาสีหราชอาจหาญ
ขุนแผนเป่ามนตร์ประทับขับกุมาร
ผีก็คลานเคลื่อนตนลงพ้นองค์

ขุนแผนกระทืบเตียงทองร้องตวาด
ด้วยอำนาจพญาครุฑสุดเสียงส่ง
ฝ่ายว่าท้าวเจ้าฟ้ามลาว์วงศ์
สะดุ้งองค์ตกประหม่าสง่าครุฑ

ลืมพระเนตรเห็นไทยอยู่ในที่
พระอินทรีย์เสียวสั่นพรั่นที่สุด
นึกมานะจะประจญรณยุทธ์
คว้าหาอาวุธไม่พบพาน

ดังใครเอาตรีเพชรมาเด็ดเศียร
พระทัยเจียนจะแยกแตกฉาน
ชีวิตกูตกอยู่ในมือมาร
ไม่ช้านานมันคงฆ่าชีวาวาย

จะออกปากงอนง้อขอชีวิต
ก็ละอายแก่จิตไม่คิดหมาย
ลุกขึ้นนั่งนิ่งไม่ติงกาย
มาตรหมายว่าไม่มีชีวาคง ฯ

ครานั้นเจ้าเชียงใหม่ครั้นได้ฟัง
อุระดังเพลิงไหม้ประลัยผลาญ
สุดฤทธิ์ที่จะคิดประจัญบาน
ด้วยทหารกรุงไทยอยู่ใกล้ตน

จะต่อตีก็ไม่มีอาวุธสู้
เป็นสุดรู้สุดฤทธิ์ติดขัดสน
จะผุดลุกหนีไปก็ไม่พ้น
ให้อัดอ้นจนจิตคิดเสียใจ

กลัวตายคลายมานะละทิฐิ
ดำริแล้วดำรัสตรัสปราศัย
นี่แน่ะท่านสองทหารอันชาญชัย
ข้อยก็ได้พลั้งจิตผิดเสียแล้ว

ถ้าท่านไว้ชีวิตคิดเมตตา
จะเป็นข้าพระทูลกระหม่อมแก้ว
สร้อยทองข้อยบ่ได้ไปวี่แวว
มิได้แผ้วพานพ้องประเพณี

จะอ่อนน้อมยอมถวายเจ้านายแล้ว
ทั้งลูกแก้วเมียมิ่งมเหสี
ทั้งเวียงชัยไพร่ฟ้าข้าบุรี
ถวายไว้ใต้ธุลีพระบาทา ฯ