ขาวเป็นดำ ดำเป็นขาว

Infernal Affair ไตรภาค นั้นสอนให้เราได้รู้ซึ้งของประเภทของคน และรู้จักหัดแยกแยะประเภทของคนให้ได้ บางที...คนดีแฝงอยู่ในมุมมืดและคนชั่วในคราบผู้ดี เปรียบดั่งตำราจีนโบราณสอนไว้...

“เลี่ยจื่อ” นักปราชญ์สำนักเต๋าสมัยจั้นกั๋ว ที่ไปหลงใหลศรัทธาความสามารถในการทำนายทายทักผู้คนของ จี้เสียน พ่อมดหมอผีที่มีชื่อเสียงโด่งดัง ว่ากันว่า จี้เสียนสามารถทำนายความเป็นความตาย ความมีโชคอับโชคของผู้คนได้อย่างแม่นยำราวกับผีบอก เลี่ยจื่อ ถึงกับพูดกับอาจารย์ของตนอันมีนามว่า หูชิวจื่อหลินว่า “แต่เดิมกระผมคิดว่า อาจารย์เป็นผู้มีอิทธิฤทธิ์ความสามารถเก่งกาจที่สุดในโลก บัดนี้ มีคนที่เก่งกาจกว่าอาจารย์เสียอีก”

หูชิวจื่อหลิน ตอบว่า “ทุกสิ่งทุกอย่างล้วนมีลักษณะสองด้าน คือ ลักษณะภายนอก กับธาตุแท้ที่ซ่อนอยู่ภายใน คนธรรมดาทั่วไป ความคิดความรู้สึกภายในเป็นอย่างไรจะแสดงออกทางลักษณะภายนอกให้คนเขาเห็น หมอดูนายจี้เสียนจึงทำนายความจริงที่ซ่อนอยู่ในผู้คนทั่วไปได้แม่นยำ แกลองไปหานายจี้เสียนนั่น มาดูโหงวเฮ้งทำนายดวงชะตาของอาจารย์ทีสิ”

วันรุ่งขึ้น เลี่ยจื่อ พาจี้เสียนมาดูโหงวเฮ้งของหูชิวจื่อหลิน เมื่อดูเสร็จจี้เสียนกระซิบบอกเลี่ยจื่อด้วยอาการเศร้าสร้อยว่า “อาจารย์ของคุณใกล้จะสิ้นบุญแล้ว จะมีชีวิตอยู่อีกไม่เกินสิบวัน เพราะดูสีหน้าของท่านเหมือนเถ้าเปียก” เลี่ยจื่อเสียใจร้องห่มร้องไห้ นำคำทำนายของพ่อมดมาแจ้งให้อาจารย์ทราบ

หูชิวจื่อหลินบอกว่า “หากดูจากลัษณะภายนอกก็นับว่าเขาทำนายได้ถูกต้อง เพราะอาจารย์ได้แสดงจุดมรณะให้ปรากฏบนใบหน้าและร่างกายให้เขาเห็น เขาจึงทายว่าชีวิตของอาจารย์เหลือเพียงสิบวัน แกลองไปเชิญเขามาดูใหม่สิ”

วันที่สอง เลี่ยจื่อไปพาจี้เสียนมาดูโหงวเฮ้งของหูชิวจื่อหลินอีก เมื่อดูเสร็จ จี้เสียนบอกเลี่ยจื่ออย่างตื่นเต้นว่า “อาจารย์ของคุณโชคดีที่เมื่อวานได้พบข้า ทำให้โรคาพยาธิท่านหายเป็นปลิดทิ้ง ดูร่างกายจิตใจมีชีวิตชีวา” เลี่ยจื่อนำความไปบอกหูชิวจื่อหลิน หูชิวจื่อหลินกล่าวว่า “นั่นเป็นเพราะอาจารย์ได้แสดงลักษณะที่อบอวลด้วยชีวิตชีวาให้ปรากฏบนใบหน้าและร่างกาย ดุจดังลักษณะอ่อนโยนดีงามของฟ้าดินที่เอื้ออำนวยให้สรรพชีวิตเจริญงอกงาม ฉะนั้นแกไปพาเขามาดูอาจารย์อีกสักครั้งเถอะ”

วันต่อมา เลี่ยจื่อพาจี้เสียนมาพบหูชิวจื่อหลินอีก หลังจากดูโหงวเฮ้งเสร็จ จี้เสียนพูดกับเลี่ยจื่อว่า “โหงวเฮ้งอาจารย์คุณเปลี่ยนแปลงอยู่เรื่อย ข้าไม่สามารถทำนายดวงชะตาของท่านได้หรอก”

หูชิวจื่อหลินได้สั่งสอนเลี่ยจื่อว่า “ที่อาจารย์แกล้งเปลี่ยนแปลงลักษณะโหงวเฮ้ง 2-3 ครั้งจนพ่อมดหมอผีไม่สามารถทำนายดวงชะตาของอาจารย์ได้แน่นอน ก็เพื่อที่จะให้แกได้เรียนรู้ว่า สรรพสิ่งและมนุษย์ในโลกล้วนมีลักษณะสองด้าน คือลักษณะภายนอก กับลักษณะธาตุแท้ที่ซ่อนอยู่ภายใน ผู้คนทั่วไปมักมองแต่ภายนอก ไม่ได้มองทะลุเข้าไปสู่เบื้องลึกภายใน จึงมักจะดูสิ่งต่างๆ และดูคนผิดไป บางคนภายนอกดูสุขุม แต่ภายในใจร้อนรุ่ม บางคนข้างนอกดูเข็มแข็ง แต่ภายในอ่อนแอ เพราะฉะนั้น การคบหาสมาคมกับผู้คน อย่าถูกลักษณะภายนอกหลอกให้หลงใหล พึงยึดกุมธาตุแท้ที่ซ่อนอยู่ภายในให้ได้ นี่เป็นสิ่งสำคัญที่สุด”

การดูให้เห็นถึงธาตุแท้ของคน คงไม่ต้องถึงขนาดอาศัยญาณวิเศษอันใดดอก นักปราชญ์จีนสอนว่า การดูคนอย่าดูเพียงด้านเดียว ให้ดูหลายแง่หลายมุม จะได้ไม่โดนหลอก เมื่อดูคนผิดใช้คนผิดก็จะทำให้เกิดความเสียหายได้ โดยเฉพาะผู้มีอำนาจปกครองบ้านเมือง หากไปเชื่อลักษณะภายนอก เห็นว่าเป็นคนมีคุณธรรมความสามารถแล้วไปเลือกให้เขามาปกครองบ้านเมือง แต่จริงๆ แล้วไม่ได้เป็นคนที่มีคุณธรรมความสามารถอย่างที่เข้าใจ ก็รังแต่จะทำให้บ้านเมืองฉิบหายเท่านั้น

ในประวัติศาสตร์จีน มีจักรพรรดิหลายต่อหลายองค์ที่ขึ้นสู่บัลลังก์อำนาจได้เพราะเสแสร้งทำตัวเป็นผู้มีคุณธรรมความสามารถ จนกระทั่งชนกชนนี ขุนนาง และประชาชนหลงเชื่อ แต่แท้จริงเป็นพวกทรราช พวกปิศาจคาบคัมภีร์ อย่างเช่น อ๋วงหมั่ง (45-25 ปี ก่อนคริสต์ศักราช) ปลายยุคราชวงศ์ตังฮั่น เป็นพระประยูรวงศ์ ทำตัวสมถะ มีชีวิตความเป็นอยู่เรียบง่าย ปากพร่ำเอ่ยแต่คุณธรรม กล่าวอ้างถึงคัมภีร์จริยธรรมและคัมภีร์กตัญญูกถาของลัทธิหยูอยู่เสมอ มันแสดงตนให้ผู้คนได้เห็นว่าเป็นคนไม่สนใจลาภยศสักการ แต่ก็พยายามทุกวิถีทางเพื่อให้ตนเองมียศถาบรรดาศักดิ์สูงขึ้นเรื่อยๆ จนมีตำแหน่งราชการเป็นถึงสมุหนายกและสมุหกลาโหม ในที่สุดได้ลอบปลงพระชนม์จักรพรรดิ และช่วงชิงราชบัลลังก์จากราชวงศ์ฮั่นสำเร็จ สถาปนาตนเองเป็นจักรพรรดิแห่งราชวงศ์ซิน ขณะปราบดาภิเษกยังทำเป็นร้องห่มร้องไห้เสียใจที่ไม่สามารถรักษาพระชนม์ชีพของจักรพรรดิไว้ได้

หรืออย่าง เอี๋ยงก่วง (จักรพรรดิสุยเอี๋ยงตี้ คริสต์ศักราช 569-618) เป็นทรราชที่มีชื่อเสียงเหม็นฉาวโฉ่มากในประวัติศาสตร์จีน ก้าวขึ้นสู่บัลลังก์จักรพรรดิด้วยการปลงพระชนม์พระบิดาและพระเชษฐา หลังจากขึ้นครองราชย์ เอี๋ยงก่วงใช้ชีวิตสนุกสนานอย่างเต็มที่ จะเรียกเป็นจักรพรรดิเพลย์บอยก็คงไม่ผิด แต่ความสุขสำราญนั้นแลกมาได้ด้วยเลือดและน้ำตาของอาณาประชาราษฎร์ เอี๋ยงก่วงเป็นจักรพรรดิจอมโหดพระองค์หนึ่งในประวัติศาสตร์จีน ท่านเห็นชีวิตคนเป็นเหมือนผักปลา ท่านสั่งฆ่าคนตามอำเภอใจ โดยเฉพาะผู้ที่ขัดขวางความสุขสำราญของท่านต้องตายลูกเดียว ในหนังสือประวัติศาสตร์จีนได้ประกาศโทษของเอี่ยงก่วงไว้ว่า “แม้จะเอาลำไผ่จากเขาหนันซันทั้งเขามาบันทึกบาปกรรมที่ก่อไว้ ก็บันทึกไม่หมด แม้จะเอาคลื่นจากทะเลตงไห่ทั้งหมดมาชะล้างความชั่วร้ายที่ทำไว้ ก็ชะล้างไม่หมด” จะเห็นว่าเอี๋ยงก่วงช่างชั่วช้าสามารเลวเหลือเกิน แต่ก็คนที่ชั่วช้าสารเลวคนเดียวกันนี้แหล่ะ ก่อนที่จะได้อำนาจก่อนที่จะก้าวขึ้นสู่บัลลังก์จักรพรรดิ มีแต่คนสรรเสริญชื่นชมว่าเป็นคนดีมีคุณธรรม ท่านหลอกลวงต้มตุ๋นใครต่อใครจนเปื่อย กว่าจะรู้ว่าถูกหลอกถูกตุ๋นก็สายเสียแล้ว

ก็อย่างที่คำพังเพยของจีนว่าไว้ไม่มีผิดที่ว่า “รู้จักคน รู้จักหน้า ไม่รู้จักใจ” หมายความว่า การจะรู้ลึกซึ้งถึงธาตุแท้ที่ซ่อนอยู่ภายในใจนั้นยาก ในหนังสือ “จวงจื่อ” มีอยู่ตอนหนึ่งได้อ้างถึงคำพูดของท่านขงจื้อว่า “โดยทั่วไปจิตใจของคนอันตรายยิ่งกว่าเขาสูงลำธารเชี่ยว คาดคะเนได้ยากกว่าธรรมชาติ ธรรมชาติยังมีฤดูกาล มีเวลาเช้าค่ำที่แน่นอน คนบางคนหน้าตาดูซื่อๆ แต่จิตใจล้ำลึกสุดจะหยั่งถึง บางคนดูหน้าตาอ่อนโยน แต่ภายในใจดุร้าย บางคนลักษณะภายนอกดูเป็นผู้ใหญ่นับถือ แต่ความจริงไม่ใช่ บางคนท่าทางดูมีจรรยามารยาท แต่จิตใจหยาบโลน บางคนดูภายนอกเข้มแข็ง แต่ที่แท้ภายในอ่อนแอ บางคนดูภายนอสุขุมแต่ภายในร้อนรุ่ม พวกที่ใฝ่หาคุณธรรมอย่างรีบร้อน เหมือนกับคนที่กระหายน้ำต้องการน้ำดื่ม ก็จะละทิ้งคุณธรรมไปอย่างรวดเร็ว เหมือนกับคนที่วิ่งหนีไฟฉันนั้น”

แม้แต่นักปราชญ์ผู้ยิ่งใหญ่อย่างท่านขงจื้อยังบ่นถึงความยากลำบากในการดูคนมาตั้งแต่เมื่อ 2,500 ปีก่อนแล้ว เสียงบ่นของท่านยังก้องอยู่ในรูหูของผู้คนตราบเท่าทุกวันนี้ แล้วเราก็ยังคงดูคนผิดมาเรื่อยๆ มันน่าช้ำใจไหมล่ะ

หลีคุน นักปราชญ์สมัยราชวงศ์หมิง ได้เขียนไว้ในหนังสือ “เซินอิ๋นอี่” คร่ำครวญว่า “คนถ่อยที่มีความรู้ความสามารถเป็นคนที่อันตรายมากที่สุด คนดีที่ไม่มีความรู้ความสามารถก็เป็นคนที่อันตรายที่สุดเช่นกัน”

Create Date : 14 ตุลาคม 2548 Last Update : 26 มกราคม 2549 1:33:15 น. Counter : 449 Pageviews.		5 comments
Share Tweet