|
|
พุทธศาสนสุภาษิต ๑๒.ปกิณณกวรรค คือ หมวดเบ็ดเตล็ด ( ๓ )
พุทธศาสนสุภาษิต
เรียบเรียงจาก หนังสือพุทธศาสนสุภาษิต ของ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรณาณวโรรส
และ พระมหาทองสืบ จารุวณฺโณ พร้อมด้วยคณะกรรมการ
--------------------------------------------------------------
๑๒. ปกิณณกวรรค คือ หมวดเบ็ดเตล็ด ( ต่อ )
อกฺโกจฺฉิ มํ อวธิ มํ
อชินิ มํ อหาสิ เม
เย จ ตํ อุปนยฺหนฺติ
เวรํ เตสํ น สมฺมติ.
ผู้ใด ผูกอาฆาตว่า เขาได้ด่าเรา ได้ฆ่าเรา ได้ชนะเรา ได้ลักของของเรา
ดังนี้ เวรของผู้นั้นย่อมไม่ระงับ.
(พุทฺธ) ขุ. ธ. ๒๕/๑๕.
อกฺโกจฺฉิ มํ อวธิ มํ
อชินิ มํ อหาสิ เม
เย จ ตํ นูปนยฺหนฺติ
เวรํ เตสูปสมฺมติ.
ผู้ใดผูกอาฆาตว่า เขาได้ด่าเรา เขาได้ฆ่าเรา ได้ชนะเรา ได้ลัก
ได้ลักของของเรา ดังนี้ เวรของผู้นั้นย่อมระงับ.
(พุทฺธ) ขุ. ธ. ๒๕/๑๕.
อจฺจิ ยถา วาตเวเคน ขิตฺตํ
อตฺถํ ปเลติ น อุเปติ สงฺขํ
เอวํ มุนี นามกายา วิมุตฺโต
อตฺถํ ปเลติ น อุเปติ สงฺขํ.
เปลวไฟที่ถูกกำลังลมพัดดับวูบไป ย่อมกำหนดนับไม่ได้ฉันใด,
ผู้รู้พ้นไปแล้วจากนามกาย ดับวูบไป ย่อมกำหนดนับไม่ได้ฉันนั้น.
(พุทฺธ) ขุ. สุ. ๒๕/๕๓๙. ขุ. จู. ๓๐/๑๓๖.
อินฺทฺริยานิ มนุสฺสานํ
หิตาย อหิตาย จ
อรกฺขิตานิ อหิตาย
รกฺขิตานิ หิตาย จ.
อินทรีย์ของมนุษย์มีอยู่เพื่อประโยชน์ และมิใช่ประโยชน์
คือ ที่ไม่รักษา ไม่เป็นประโยชน์, ที่รักษา จึงเป็นประโยชน์.
(ปาราสริยเถร) ขุ. เถร. ๒๖/๓๗๒.
ตสฺมา หิ ปณฺฑิโต โปโส
สมฺปสฺสํ อตฺถมตฺตโน
โลภสฺส น วสํ คจฺเฉ
หเนยฺย ทิสกํ มนํ.
ผู้เป็นบัณฑิต เมื่อเล็งเห็นประโยชน์ตน ไม่พึงลุอำนาจของโลภะ
พึงกำจัดน้ำใจที่ละโมภเสีย.
(พุทฺธ) ขุ. ชา. ปกิณฺณก. ๒๗/๓๙๖.
นกฺขตฺตํ ปฏิมาเนนฺตํ
อตฺดถ พาลํ อุปจฺจคา
อตฺโถ อตฺถสฺส นกฺขตฺตํ
กึ กริสฺสนฺติ ตารกา.
ประโยชน์ได้ล่วงเลยคนเขลาผู้มัวถือฤกษ์อยู่,
ประโยชน์เป็นฤกษ์ของประโยชน์ ดวงดาวจักทำอะไรได้.
(โพธิสตฺต) ขุ. ชา. เอก. ๒๗/๑๖.
น สาธุ พลวา พาโล
สาหสํ วินฺทเต ธนํ
กนฺทนฺตเมตํ ทุมฺเมธํ
กฑฺฒนฺติ นิรยํ ภุสํ.
คนเขลา มีกำลัง หาทรัพย์อย่างผลุนผลัน ไม่ดี,
นายนิรยบาลย่อมฉุดคนโง่มีปัญญาทรามผู้คร่ำครวญอยู่นั้น ไปสู่นรกอันร้ายกาจ.
(มโหสถโพธิสตฺต) ขุ. ชา. วีส. ๒๗/๔๒๕.
ปญฺจ กามคุณา โลเก
มโนฉฏฺฐา ปเวทิตา
เอตฺถ ฉนฺทํ วิราชิตฺวา
เอวํ ทุกฺขา ปมุจฺจติ.
กามคุณ ๕ ในโลก มีใจเป็นที่ ๖ อันท่านชี้แจงไว้แล้ว,
บุคคลคลายความพอใจในกามคุณนี้แล้ว ย่อมพ้นจากทุกข์ได้อย่างนี้.
(พุทฺธ) สํ. ส. ๑๕/๒๓.
ปรทุกฺขูปธาเนน
โย อตฺตโน สุขมิจฺฉติ
เวรสํสคฺคสํสฏฺโฐ
เวรา โส น ปริมุจฺจติ.
ผู้ใด ต้องการสุขเพื่อตน ด้วยการก่อทุกข์แก่ผู้อื่น,
ผู้นั้นชื่อว่า พัวพันไปด้วยเวร ย่อมไม่พ้นจากเวร.
(พุทฺธ) ขุ. ธ. ๒๕/๕๓.
ปริตฺตํ ทารุมารุยฺห
ยถา สีเท มหณฺณเว
เอวํ กุสีตมาคมฺม
สาธุชีวีปิ สีหติ.
คนเกาะไม้ฟืนเล็ก ๆ พึงจมลงในทะเลฉันใด
คนมั่งมีอาศัยความเกียจคร้านก็ล่มจมฉันนั้น.
(วิมลเถร) ขุ. เถร. ๒๖/๓๐๙.
พลํ จนฺโท พลํ สุริโย
พลํ สมณพฺราหฺมณา
พลํ เวลา สมุทฺทสฺส
พลาติพลมิตฺถิโย.
พระจันทร์ พระอาทิตย์ สมณพราหมณ์ และฝั่งทะเล ต่างก็มีกำลัง
แต่สตรีมีกำลังยิ่งกว่ากำลัง (เหล่านั้น).
(มหาชนก) ขุ. ชา. นวก. ๒๗/๒๖๑.
พหูนํ วต อตฺถาย
อุปฺปชฺชนฺติ ตถาคตา
อิตฺถีนํ ปุริสานญฺจ
เย เต สาสนการกา.
พระตถาคตเจ้าย่อมเกิดขึ้น เพื่อประโยชน์แก่คนหมู่มาก
คือ สตรีและบุรุษผู้ทำตามคำสอน.
(วงฺคีสเถร) ขุ. เถร. ๒๖/๔๓๗.
ยตฺถ โปสํ น ชานนฺติ
ชาติยา วินเยน วา
น ตตฺถ มานํ กยิราถ
วสํ อญฺญาตเก ชเน.
ในที่ใด ยังไม่รู้จักคนโดยกำเนิดหรือโดยขนบประเพณี
เมื่ออยู่ในที่นั้น หมู่คนที่ยังไม่รู้จักกัน ไม่ควรทำความถือตัว.
(มหาททฺทรโพธิสตฺต) ขุ. ชา. จตุกฺก. ๒๗/๑๓๑.
เย จ กาหนฺติ โอวาทํ
นรา พุทฺเธน เทสิตํ
โสตฺถึ ปรํ คมิสฺสนฺติ
วลาเหเนว วาณิชา
คนใด จัดทำตามโอวาทที่ผู้รู้แสดงแล้ว คนนั้นจักถึงฝั่งที่สวัสดี
เหมือนพ่อค้าถึงฝั่งที่สวัสดีเพราะม้าวลาหก.
(พุทฺธ) ขุ. ชา. ทุก. ๒๗/๗๑.
เย วุฑฺฒมปจายนฺติ
นรา ธมฺมสฺส โกวิทา
ทิฏฺเฐ ธมฺเม จ ปาสํสา
สมฺปราโย จ สุคฺคติ.
คนรู้จักขนบธรรมเนียม ย่อมยำเกรงผู้เฒ่าผู้แก่
ในชาตินี้ก็มีผู้สรรเสริญ ชาติหน้าก็ไปดี.
(พุทฺธ) ขุ. ชา เอก. ๒๗/๑๒.
รูปา สทฺทา คนฺธา รสา
ผสฺสา ธมฺมา จ เกวลา
เอตํ โลกามิสํ โฆรํ
เอตฺถ โลโก วิมุจฺฉิโต.
รูป เสียง กลิ่น รส ผัสสะ และธรรมารมณ์นั้น
ล้วนเป็นโลกามิสอันร้ายกาจ, สัตวโลกหมกมุ่นอยู่ในอารมณ์เหล่านี้.
(พุทฺธ) สํ. ส. ๑๕/๑๖๖.
วิเทสวาสํ วสโต
ชาตเวทสเมนปิ
ขมิตพฺพํ สปญฺเญน
อปิ ทาสสฺส ตชฺชิตํ.
แม้มีปัญญารุ่งโรจน์อย่างไฟ เมื่อยู่ในต่างประเทศก็ควรอดทนคำขู่เข็ญแม้ของทาส
(มหาททฺทรโพธิสตฺต) ขุ. ชา. จตุกฺก. ๒๗/๑๓๑.
อจินฺติตมฺปิ ภวติ
จินฺติตมฺปิ วินสฺสติ
น หิ จินฺตามยา โภคา
อิตฺถิยา ปุริสสฺส วา.
สิ่งที่ไม่ได้คิดไว้ ย่อมมีได้. สิ่งที่คิดไว้ ก็เสียหายได้,
โภคะของสตรีหรือบุรุษที่สำเร็จได้ด้วยนึกเอาไม่มีเลย.
(มหาชนกโพธิสตฺต) ขุ. ชา. มหา. ๒๘/๑๖๗.
อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จ
เวทนํ นาภินนฺทโต
เอวํสตสฺส จรโต
วิญฺญาณํ อุปรุชฺฌติ.
บุคคลไม่เพลินเวทนา ทั้งภายในทั้งภายนอก มีสติดำเนินอยู่อย่างนี้ วิญญาณย่อมดับ
(พุทฺธ) ขุ. สุ. ๒๕/๕๔๗. ขุ. จู. ๓๐/๒๑๘.
อชฺฌตฺตเมว อุปสเม
นาญฺญโต ภิกฺขุ สนฺติเมเสยฺย
อชฺฌตฺตํ อุปสนฺตสฺส
นตฺถิ อตฺตํ กุโต นิรตฺตํ วา.
ภิกษุพึงสงบกิเลสและบาปธรรมที่เป็นภายในเสีย, ไม่พึงแสวงหาความสงบจากที่อื่น,
เมื่อระงับภายในได้แล้ว สิ่งที่จะพึงยึดถือใหม่ย่อมไม่มี สิ่งที่จะยึดถือไว้จำจะสละจะมีแต่ไหน
(พุทฺธ) ขุ. สุ. ๒๕/๕๑๔. ขุ. มหา. ๒๙/๔๒๕,๔๒๖.
-------------------------------------------------------------
หมายเหตุ
บทความ พุทธศาสนสุภาษิต นี้มาจากการเรียบเรียงสุภาษิตในหมวดเดียวกันให้มารวมกัน จากหนังสือ พุทธศาสนสุภาษิต เล่ม ๑ ที่ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้ทรงเรียบเรียง และหนังสือพุทธศาสนสุภาษิต เล่ม ๒ และเล่ม ๓ ที่ พระมหาทองสืบ จารุวณฺโณ พร้อมด้วยคณะกรรมการ ได้รวบรวมและเรียบเรียงไว้
ทั้งนี้ เพื่อให้ผู้ประสงค์จะทราบได้อ่านสุภาษิตในหมวดเดียวกันจากหนังสือทั้ง ๓ ต่อเนื่องกันในครั้งเดียว
เนื่องจากบทความนี้ ผู้เขียนได้เรียบเรียงโดยคัดลอกเนื้อความมาจากเวปของวัดป่าดอยแสงธรรมญาณสัมปันโน โดยมิได้ตรวจทานความครบถ้วนถูกต้องจากหนังสือต้นฉบับที่ถูกกล่าวถึง ผู้ที่ประสงค์จะนำไปใช้อ้างอิง กรุณาตรวจสอบความถูกต้องอีกครั้ง
คัดลอกจาก เวป //www.doisaengdham.org
| Create Date : 03 พฤษภาคม 2556 |
| Last Update : 3 พฤษภาคม 2556 9:58:29 น. |
|
0 comments
|
| Counter : 1782 Pageviews. |
 |
|
|
|
|
|
|
|
Location :
กรุงเทพฯ Thailand
[Profile ทั้งหมด]
|
 ฝากข้อความหลังไมค์
 Rss Feed
 Smember
 ผู้ติดตามบล็อก : 10 คน [?]
|
บทความในกลุ่ม ข้อคิด-ธรรมะ ได้ถูกเรียบเรียงขึ้น โดยบางบทความได้คัดลอกและสำเนาภาพมาถ่ายทอดจากหนังสือธรรมะต่างๆ หรือหนังสืออื่นที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ ด้วยเจตนาประสงค์จะให้ธรรมะอันเป็นสัจจะและมงคลของพระพุทธศาสนาได้รับการเผยแพร่และเข้าถึงพุทธศาสนิกชนหรือผู้ที่สนใจให้ได้มากที่สุด รวมทั้งให้บทความธรรมะได้ถูกรวบรวมไว้ในรูปแบบที่จะสะดวกแก่การสืบค้นและเข้าถึงในภายหลัง
ผู้ที่ประสงค์จะคัดลอกไปเพื่อประโยชน์ทางพาณิชย์ กรุณาตรวจสอบกับต้นฉบับหรือเจ้าของลิขสิทธิ์ ด้วยครับ
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
