บัว ๔ เหล่า เมื่อเราเป็นครู

เมื่อพระพุทธองค์ทรงรับคำอารธนาของท้าวสหัมบดีพรหมแล้ว ทรงเปรียบเทียบมนุษย์กับดอกบัว ๔ ประเภท

บัวสี่เหล่านั้นแสดงให้เห็นถึงความสามารถของคนที่เรียนรู้เรื่องต่างๆ เป็น ๔ ระดับ คือ...

๑ อุคฆติตัญญุ คือพวกฉลาดมาก เหมือนบัวที่พ้นน้ำแล้ว เพียงได้ฟังหัวข้อธรรมที่ยกขึ้น ก็จะเข้าใจได้โดยง่าย

๒ วิปจิตัญญู คือพวกฉลาดพอควร เหมือนดอกบัวที่อยู่เสมอน้ำ เพียงฟังคำอธิบายก็เข้าใจได้

๓ เยยะ คือพวกฉลาดปานกลาง หรือเวไนยสัตว์ เหมือนดอกบัวที่อยู่ใต้น้ำ มีโอกาสที่จะโผล่ขึ้นมาในวันต่อๆไป เมื่อได้รับการอบรมบ่มสติปัญญาพอควรก็จะเข้าใจธรรมได้

๔ ปทปรมะ คือผู้ที่โง่เขลา เหมือนบัวที่อยู่ในโคลนตม ยากที่จะสอนให้เข้าใจได้ ไม่มีโอกาสโผล่เหนือน้ำ

จากความข้างต้นจำได้ว่า ครั้งที่สอบบรรจุเป็นครู พี่ชายถามว่าอยากเป็นครูจริงหรือ

ก็ตอบไปว่าจริง

พี่ชายก็บอกว่า ถ้าจะเป็นครูที่ดี ก็ให้เป็นครูเพื่อพัฒนาลูกศิษย์ให้ได้ดี
ดังนั้น อย่าไปพึ่งใบบุญเด็ก

ก็ถามกลับไปว่า พึ่งใบบุญเด็กเป็นยังไง

พี่ชายก็บอกว่าถ้าลูกศิษย์เก่งแล้ว ดีแล้ว เหมือนบัวที่โผล่พ้นน้ำแล้ว
ก็ส่งเสริมสนับสนุนพอประมาณ
ไม่ต้องเอามาปั้นจนเลอเลิศ
แล้วประกาศให้ใครรู้ว่าลูกศิษย์ฉัน (เดี๋ยวนี้พบบ่อย)

ถ้าเค้าเป็นบัวปริ่มน้ำ เราก็ช่วยเหลือเค้าปานกลาง ให้เค้าโผล่พ้น้ำให้จงได้

ถ้าเค้าเป็นบัวใต้น้ำเราก็ต้องกวดขันเข้มงวดมากขึ้น
แล้ววันที่เค้าโผล่พ้นน้ำแล้ว
เราจะได้ชื่นชมบัวอีกดอกที่ใครคิดว่าคงไม่ได้เห็น

ส่วนบัวใต้ดิน ที่เห็นว่าน่าจะเสียเวลาเปล่า
เพราะหากเราเสียไวลาไปกับเค้าอย่างมาก ทุ่มเท อย่างมาก
เราอาจเสียบัวดอกที่ ๒ และ ๓ ได้

สิ่งสำคัญที่สุดคือ
ครูต้องหาทักษะในการแยกแยะบัวทั้ง ๔ เหล่าให้ดี
ยิ่งในยุคปัจจุบัน
บางครั้ง
เราอาจพบสิ่งลวงตา จนพิจารณาเค้าผิดไป
จนต้องเสียใจภายหลัง

ซึ่งสิ่งหนึ่งที่เราต้องใส่ไปในการพิจารณาและถือว่าสำคัญมากกว่าคือ
การที่เราต้องใส่ "ใจ" ของเราเข้าไป

Create Date : 24 กันยายน 2550 Last Update : 24 กันยายน 2550 14:06:59 น. Counter : 241 Pageviews.		3 comments
Share Tweet