การบาดเจ็บทางการกีฬา
การบาดเจ็บทางการกีฬา ( Sports Injuries )
การบาดเจ็บทางการกีฬาเกิดขึ้นได้เสมอ การบาดเจ็บเพียงเล็กน้อยนักกีฬาหรือผู้ฝึกสอนสามารถให้การดูแลเบื้องต้นได้เอง แต่ในการบาดเจ็บบางอย่างที่มีความรุนแรงถ้ารู้จักการปฐมพยาบาลที่ถูกวิธีจะช่วยลดอันตรายและป้องกันไม่ให้มีการบาดเจ็บมากขึ้นก่อนมาพบแพทย์
กลไกการบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา 1. การปะทะ ( direct injury ) เกิดจากแรงกระทำภายนอกมากระทบต่ออวัยวะหรือส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย ทำให้ส่วนนั้นได้รับบาดเจ็บ พบได้บ่อยในกีฬาประเภทปะทะ เช่น ฟุตบอล รักบี้ มวย การบาดเจ็บที่เกิดขึ้น เช่น ฟกช้ำ ถลอก ข้อเคลื่อนหลุด กระดูกหัก สมองและไขสันหลังบาดเจ็บ การบาดเจ็บของอวัยวะภายใน 2. การกระทำซ้ำๆ ( repetitive injury or overuse injury ) บาดเจ็บจากแรงกระทำขนาดน้อย แต่กระทำซ้ำซากเป็นเวลานานจนก่อให้เกิดการอักเสบ เช่น การบาดเจ็บของเอ็นกล้ามเนื้อ เอ็นประกับข้อ และการแตกร้าวของกระดูก ตัวอย่างเช่น rotator cuff tendinitis , tennis elbow 3. การฉีกขาดภายในเนื้อเยื่อ ( soft tissue failure ) เกิดจากแรงภายในร่างกายของนักกีฬาเองมากระทำต่อส่วนของร่างกาย มีการฉีกขาดของเอ็นและกล้ามเนื้อจากการหดตัวอย่างแรงพบในกล้ามเนื้อมัดใหญ่ๆ เช่น กล้ามเนื้อน่อง กล้ามเนื้อHamstrings
ปัจจัยที่ทำให้เกิดการบาดเจ็บทางการกีฬา 1. ปัจจัยภายใน ได้แก่ - ความไม่สมบูรณ์ของนักกีฬา เช่น ขาดซ้อม ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อไม่สมดุลกัน - สภาพจิตใจไม่พร้อม เช่น ตื่นเต้นมากไป ฮึกเหิมเกินความสามารถ ขาดความมั่นใจ 2. ปัจจัยภายนอก ได้แก่ - สถานที่หรืออุปกรณ์ไม่เหมาะสม เช่น รองเท้าไม่เหมาะสมกับกีฬา พื้นสนามไม่เรียบ - อุปกรณ์ชำรุดหรือหมดอายุการใช้งาน - เทคนิคการเล่นกีฬาที่ผิดวิธี - ขาดการสวมใส่เครื่องป้องกันที่เหมาะสม - สภาวะแวดล้อมไม่เอื้ออำนวย เช่น วิ่งในอากาศร้อนชื้น ว่ายน้ำในสระเย็นจัด
การป้องกันการบาดเจ็บทางการกีฬา 1. ตรวจสอบปัจจัยภายนอก 2. เตรียมความพร้อมของนักกีฬาก่อนลงเล่นกีฬา เช่น - การยืดกล้ามเนื้อ ค้างไว้ 10 30 วินาที ทำซ้ำท่าละ 8 10 ครั้ง - การwarm up - การป้องกันการบาดเจ็บซ้ำ เช่น การพันผ้ายืด, การstrapping
การบาดเจ็บทางการกีฬาที่พบได้บ่อยในอวัยวะต่างๆ 1. การบาดเจ็บที่ผิวหนังและเนื้อเยื่ออ่อน - ผิวหนังถลอก, ผิวหนังพอง, ผิวหนังฟกช้ำ, ผิวหนังฉีกขาด, ผิวหนังถูกของแหลมทิ่มแทง 2. การบาดเจ็บของกล้ามเนื้อ - ตะคริว เป็นการหดเกร็งชั่วคราวของกล้ามเนื้อ สาเหตุเกิดจาก กล้ามเนื้อไม่พร้อมทำงานหนัก, สภาวะอากาศหนาวเย็นที่ไม่คุ้นเคย, การใช้ผ้ายืดหรือสนับรัดกล้ามเนื้อแน่นเกินไป - กล้ามเนื้อช้ำ - กล้ามเนื้อฉีกขาด 3. การบาดเจ็บของเอ็นกล้ามเนื้อและเอ็นประกับข้อ - เอ็นอักเสบ, เอ็นฉีกขาด 4. การบาดเจ็บที่ข้อต่อและกระดูก - กระดูกหัก โดยมากเกิดจากการปะทะ - กระดูกหักล้า ( stress fracture ) เกิดจากบาดเจ็บซ้ำๆของกระดูกจนมีกระดูกร้าวภายใน เช่น กระดูกฝ่าเท้า, กระดูกหน้าแข้งในนักกีฬาวิ่งทน - ข้อหลุดหรือข้อเคลื่อน พบบ่อยที่ข้อไหล่, ข้อหัวนิ้วมือ, ข้อศอก 5. การบาดเจ็บต่ออวัยวะภายใน - อวัยวะภายในช่องท้อง, อวัยวะภายในช่องทรวงอก, อวัยวะภายในกะโหลกศรีษะและระบบประสาท
การแบ่งขอบเขตของการบาดเจ็บ 1. ศรีษะและคอ 2. ทรวงอก, ช่องท้อง และ หลัง 3. หลังส่วนล่าง, ตะโพก และ ขา 4. ศรีษะ, ไหล่ และ แขน
หลักการ PRICE P : PREVENTION การป้องกันไม่ให้บาดเจ็บซ้ำที่บริเวณเดิมอีก R : REST การพักหรือหยุดการใช้งานเฉพาะส่วนที่ได้รับบาดเจ็บ เพื่อให้ร่างกายซ่อมแซมส่วนที่ได้รับบาดเจ็บ I : ICE การใช้ความเย็นประคบบริเวณส่วนที่ได้รับบาดเจ็บ เพื่อให้เลือดออกน้อยลง ทำให้ลดอาการบวม และ บรรเทาอาการปวด C : COMPRESSION การใช้การพันหรือกดรัดที่บริเวณที่บาดเจ็บ เพื่อลดอาการบวมจากเลือดออก E : ELEVATION การยกส่วนที่ได้รับบาดเจ็บให้สูงกว่าระดับหัวใจ
การปฐมพยาบาลเบื้องต้น
การบาดเจ็บแบบเฉียบพลัน มักเกิดจากกลไกการบาดเจ็บจากการปะทะ และ การฉีกขาดภายในเนื้อเยื่อเป็นส่วนใหญ่ 1. ดูขอบเขตของการบาดเจ็บ และ อวัยวะที่สัมพันธ์กัน เช่น - โดนกระแทกที่ศรีษะนอกจากจะดูเรื่องของการกระทบกระเทือนทางศรีษะแล้วยังต้องระวังเรื่องกระดูกคอด้วย ถ้านักกีฬาสลบเวลาเคลื่อนย้ายให้ประคองคอด้วย และจับในลักษณะเหมือนท่อนซุง - โดนกระแทกสีข้างต้องนึกถึงอวัยวะภายในด้วย - โดนกระแทกที่ต้นขาต้องดูตะโพกด้วย - โดนกระแทกที่แขนต้องดูหัวไหล่ด้วย 2. ดูลักษณะการบาดเจ็บ - แผลที่ผิวหนัง : ทำความสะอาดแผล - ผิวหนังพอง (เกิดจากการเสียดสี) : ทำความสะอาดเช็ดด้วยแอลกอฮอล์ เจาะด้วยเข็มsterileโดยไม่ต้องลอกหนังส่วนพองออก หรือ ปล่อยเอาไว้ก็จะยุบหายเอง - ฟกช้ำ, กล้ามเนื้อช้ำ, กล้ามเนื้อฉีกขาด, เอ็นฉีกขาด : ใช้หลักการ PRICE - กล้ามเนื้อเป็นตะคริว : หยุดเล่นกีฬาทันที และ ค่อยๆยืดกล้ามเนื้อมัดนั้นออกช้าๆในทิศทางตรงกันข้ามกับการหดตัวของกล้ามเนื้อมัดนั้น ระวังอย่าฝืนหรือใช้กำลังมากเกินไปกล้ามเนื้ออาจฉีกขาดได้ และอาจประคบด้วยความร้อนเพื่อเพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปยังกล้ามเนื้อ - กระดูกหัก : สังเกตได้จากการผิดรูปของกระดูก, ความรุนแรงของอาการปวดและบวมบริเวณที่บาดเจ็บ : ให้ดามกระดูกชั่วคราวเพื่อลดอาการปวดและเพื่อไม่ให้บาดเจ็บเพิ่มเติม แล้วรีบนำส่งโรงพยาบาล - ข้อหลุดหรือข้อเคลื่อน : ให้ดามหรือใช้ผ้ายืดพันไม่ให้ขยับแล้วรีบนำส่งโรงพยาบาล
การบาดเจ็บแบบเรื้อรัง มักเป็นการบาดเจ็บแบบซ้ำๆ ต่อเนื่อง - ให้ใช้ความร้อนประคบ เช่น กระเป๋าน้ำร้อน, hot pack หรือ แช่ในน้ำอุ่น - ใช้ยาทาเพื่อให้กล้ามเนื้อคลายตัว เช่น ยานวด, ยาหม่อง, น้ำมันมวย - นวด เพื่อให้กล้ามเนื้อคลายตัว - ใช้ผ้ายืดหรือแถบรัด ขณะเล่นกีฬาเพื่อให้กล้ามเนื้อกระชับ กระจายแรงในการหดตัว ลดการเคลื่อนไหวของข้อเพื่อลดการบาดเจ็บ
Create Date : 29 กันยายน 2548 | | |
Last Update : 29 กันยายน 2548 19:42:24 น. |
Counter : 7419 Pageviews. |
| |
|
|
|