ฉัตร มาจากร่ม ร่ม มาจากใบบัว, เห็ด
วันที่ 07 พฤษภาคม พ.ศ. 2550 ปีที่ 30 ฉบับที่ 10649
ฉัตร มาจากร่ม ร่ม มาจากใบบัว, เห็ด
คอลัมน์ สยามประเทศไทย
สุจิตต์ วงษ์เทศ
ฉัตร เป็นภาษาสันสกฤต สะกดว่า ฉตฺร (บาลี เขียน ฉตฺต) แปลว่า ร่ม, เห็ด หมายถึง เครื่องสูง ใช้แขวน, ตั้ง, ปัก, และเชิญเข้ากระบวนแห่เกียรติยศ มีรูปทรงคล้ายร่ม (หรือเห็ด) ซ้อนกันขึ้นเป็นชั้นๆ ส่วนบนสุดเป็นยอดมีขนาดเล็กกว่าชั้นล่างสุด ลดหลั่นกันหลายชั้น และมีความหมายต่างกัน ดังผู้เชี่ยวชาญอธิบายเชิงสัญลักษณ์ว่า
ฉัตร 1 ชั้น เป็นของประจำตัว
ฉัตร 5 ชั้น หมายถึงมีอำนาจเหนือ 4 ทิศ
ฉัตร 9 ชั้น หมายถึงมีอำนาจเหนือ 8 ทิศ
ฉัตรมีกำเนิดจาก ใบบัว ในหนองน้ำตามธรรมชาติ คนเราเด็ดใบบัวมีก้านมาถือชูกันแดดและฝน หลังจากนั้นอีกนานคนเราเอาวัสดุอย่างอื่นมาทำรูปคล้ายใบบัว เช่น กระดาษ, ผ้า ฯลฯ แล้วเรียกเป็นคำพื้นเมืองสุวรรณภูมิว่า ร่ม
ร่มที่มีรูปร่างอย่างใบบัว ใช้แสดงสัญลักษณ์ของอำนาจ พบเก่าสุดในภาพสลักบนระเบียงประวัติศาสตร์ที่ปราสาทนครวัด ราว พ.ศ.1650 ผู้มีอำนาจมากจะมีจำนวนร่มมากอยู่ในขบวน ส่วนผู้มีอำนาจน้อยกว่าก็มีร่มจำนวนน้อยลง
ร่มเหล่านี้ยังไม่ซ้อนกันเป็นชั้นๆ เรียกฉัตร แสดงว่าราชสำนักในบ้านเมืองและรัฐในสุวรรณ ภูมิยังใช้ประเพณีดั้งเดิมที่สืบมาจากดึกดำบรรพ์ น่าเชื่อว่าฉัตรจะมีขึ้นในยุคกรุงศรีอยุธยา ราวหลัง พ.ศ.1800
แต่เจ้านายพื้นเมืองร่วมยุคอยุธยาและหลังจากนั้น เช่น ทางไทยใหญ่ลุ่มน้ำสาละวิน ยังใช้ร่มเป็นคันๆ หลายคันแสดงอำนาจเหมือนเดิม
หน้า 34
| Create Date : 25 พฤษภาคม 2550 |
| Last Update : 25 พฤษภาคม 2550 16:11:07 น. |
|
0 comments
|
| Counter : 601 Pageviews. |
 |
|
|
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 1 คน [