|
|
*** ตามรอยพระอรหันต์ ของพระพุทธทาสภิกขุ 3 ***
|
5. เมื่อได้รับสัมผัสทางกาย
ก็ไม่ถือโดยนิมิต ว่าสัมผัสนี้อ่อน แข็ง นุ่มนวล ฯลฯ
ไม่ถือโดยอนุพยัญชนะ ว่าเป็นสัมผัสของหญิง ของชาย ฯลฯ ของฟูก ฟาก เป็นต้น
กำหนดเพียงว่า กระทบสัมผัสเท่านั้น ไม่ซาบซ่านเพราะพอใจ หรือเร้าร้อนเพราะไม่พอใจ
นี่ชื่อว่า ชนะสัมผัสทางกายซึ่งเรียกว่า โผฏฐัพพะ
6. เมื่อธรรมารมณ์เกิดกับใจ
ไม่ถือเอาโดยนิมิต คือไม่ทำความรู้สึกว่า นี่เป็นเรื่องโศก เรื่องรัก
เรื่องเพลิดเพลิน เรื่องน่ากลัว ฯลฯ เป็นต้น
ไม่ถือเอาโดยอนุพยัญชนะว่า เกิดแต่ผู้นั้นผู้นี้ สิ่งนั้นสิ่งนี้ ตอนนั้น ตอนนี้
ตอนนั้นดี ตอนนั้นไม่ดี อันจะทำให้เกิดความพอใจ และไม่พอใจ
โดยไร้ประโยชน์ แต่จะพิจารณาให้เห็นความกลับกลอกแปรปรวน
เป็นธรรมดาของเวทนา สุข ทุกข์ ฯลฯ นั้นๆอยู่เสมอ นี่เป็นการชนะธรรมารมณ์
วิธีทั้งหมดนี้ พึงเข้าใจว่า ไม่ได้ทำให้เฉยเป็นคนวิกลจริต
หรือเสียกิจการงานไปแต่อย่างใด
คงมีความรู้สึกในการดำเนินกิจการต่างๆได้ตามปกติ
ไม่ผิดพลาดเสียหาย เพราะทำด้วยความสงบหนักแน่นเยือกเย็นและมีสติสมบูรณ์
ไม่ได้ทำ - พูด - คิด ด้วยใจอันกำหนัดไหลหลง หรือเดือดแค้น เป็นฟืนเป็นไฟ
อันเป็นลักษณะของผู้ไม่สำรวมอินทรีย์ต่างหาก
" ภิกษุ ท.! กิจที่พวกเธอต้องทำให้ยิ่งขึ้นไปอีกนั้นคืออะไร ?
คือการสำเนียกให้ได้ว่า เราจักเป็นผู้คุ้มครองทวารอินทรีย์ทั้งหลาย,
ได้เห็นรูปด้วยตา ....ฟังเสียงด้วยหู .... ดมกลิ่นด้วยจมูก ....ลิ้มรสด้วยลิ้น ....
รับสัมผัสด้วยกาย ....รู้ธรรมารมณ์ด้วยใจแล้ว
จักไม่ถือเอาโดยนิมิต จักไม่ถือเอาโดยอนุพยัญชนะ,
บาปอกุศลคือ อภิชฌาและโทมน้ส มักไหลไปตามบุคคล
เพราะไม่สำรวมอินทรีย์ทั้งหลาย."
อภิชฌา และ โทมนัส คืออะไร ?
อภิชฌา แปลตามศัพท์ว่า ความเพ่งเเฉพาะ ได้แก่
เพ่งด้วยความอยากได้ในสิ่งที่ตนเห็นแล้ว เป็นต้น เรียกสั้นๆในภาษาไทย ว่า
ความพอใจ
โทมนัส แปลตามศัพท์ว่า ความมีใจชั่ว ได้แก่ความโกรธแค้น
เพราะเกลียดสิ่งนั้นๆที่ตนเห็นแล้ว เป็นต้น เรียกสั้นๆในที่นี้ว่า
ความไม่พอใจ
เมื่อรวมเข้าทั้งสองอย่างเป็น อภิชฌาและโทมนัส ก็แปลสั้นๆว่า
ความพอใจ และความไม่พอใจ ซึ่งเรียกกันทั่วไปว่า
ความยินดียินร้าย
ทั้งสองอย่างนี้ เป็นอกุศลธรรมอันลามก เพราะทำความชั่ว ทุกๆประการ
ให้เกิดแก่ผู้ไม่สำรวมอินทรีย์นั้นๆ เมื่อคนเราข่มความอยากไว้ไม่อยู่
ก็ลุแก่อำนาจความอยาก อันเป็นเหตุให้ทำกายทุจริต วจีทุจริต มโนทุจริต
เพื่อได้สิ่งที่ตนอยากนั้นทันทีที่โอกาสอำนวย
หรือพยายามอยู่จนกว่าโอกาสอำนวย ส่วนโทมนัส หรือความโกรธแค้นยินร้าย
ก็ทำนองเดียวกัน อาจทำให้ฆ่ากันได้แม้กระทั่งมารดาของตน เป็นต้น
จึงได้นามว่า อกุศลอันลามก เป็นมูลเหตุให้ทำ อกุศลอันลามกอันอื่นอีกต่อไป
อภิชฌาและโทมนัส หรืออกุศล อันมีมูลมาจาก อภิชฌาและโทมนัส
ย่อมหลั่งไหล
ไปสู่ผู้ ไม่สำรวมอินทรีย์ อยู่เสมอ ทั้งในขณะนั้นและในขณะต่อไป
จึงทรงสอนให้สำรวมอินทรีย์ ถ้ามิฉะนั้น เวลาวันหนึ่งๆ ในชีวิต จะเต็มไปด้วย
ความยินดียินร้าย ซึ่งเป็นเครื่องเผาลนให้เร่าร้อนอยู่เสมอ
|
| Create Date : 11 ตุลาคม 2550 |
| Last Update : 11 ตุลาคม 2550 8:27:51 น. |
|
0 comments
|
| Counter : 505 Pageviews. |
 |
|
|
|
|
|
นามแฝง ชื่อ รักดี
ชอบดอกไม้ รักหมา
ไม่รังเกียจแมว
ไม่อาลัยในสิ่งที่ผ่านไปแล้ว
อยู่กับปัจจุบัน
และทำปัจจุบันให้ดีที่สุด
ไม่กังวลหรือเป็นทุกข์
กับสิ่งที่ยังมาไม่ถึง
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 3 คน [