"ตัณหา ๓"

การที่พวกเรามาเกิดมาแก่มาเจ็บ มาตายกัน

ก็เพราะความอยากสามประการด้วยกัน

 คือความอยากในรูปเสียงกลิ่นรสโผฏฐัพพะ

 เรียกว่ากามตัณหา

ความอยากมีอยากเป็น เรียกว่าภวตัณหา

 และความอยากไม่มีอยากไม่เป็น

 เรียกว่าวิภวตัณหา

 ความอยากทั้งสามนี้เป็นเหตุที่ผลักดันจิตใจ

ของพวกเราให้ไปเกิดในภพต่างๆ

 ในสังสารวัฏ สังสารวัฏนี้มีอยู่

มีภพอยู่สามภพใหญ่ๆ

 คือ ๑. กามภพ คือภพของผู้ที่เสพกาม

 เสพรูปเสียงกลิ่นรสโผฏฐัพพะ

 รูปภพคือภพของผู้ที่เสพรูปฌาน

 และอรูปภพ คือภพของผู้เสพอรูปฌาน

 ภพทั้งสามนี้เป็นที่ไปเกิดของพวกเรากัน

 ตามอำนาจของบุญและบาปที่เราทำกัน

 ถ้าเรายังมีความอยาก

ในรูปเสียงกลิ่นรสโผฏฐัพพะอยู่

เราก็จะไปเกิดในกามภพ

ในกามภพนี้ก็จะมีแบ่งไว้สองระดับ

ระดับสูงกับระดับต่ำ ระดับสูงเรียกว่าสุคติ

 คือภพของมนุษย์ของเทวดา

 ส่วนระดับต่ำก็คือภพของเดรัฐฉาน

ของเปรตของอสุรกายของนรก

 ความจริงภพของมนุษย์นี้ควรจะเรียกว่า

ภพระดับกลางมากกว่า คืออยู่ตรงกลาง

ระหว่างสวรรค์กับอบาย

 เหตุที่ทำให้ไปเกิดในสวรรค์ก็คือ

การทำบุญไม่ทำบาป

 เหตุที่ทำให้ไปเกิดในอบายก็คือ

ทำบาปแต่ไม่ทำบุญ

 เหตุที่ทำให้มาเกิดเป็นมนุษย์ก็คือ

ไม่ได้ทำทั้งบาปไม่ได้ทำทั้งบุญ

นี่คือเหตุที่ทำให้เกิดสูงหรือต่ำ

ควบคู่กับเหตุคือความอยาก

ความอยากนี้พาให้ไปเกิด

 แต่จะเกิดสูงเกิดต่ำอยู่ที่บุญหรือที่บาปที่ทำไว้

ผู้ที่ไปสู่รูปภพหรืออรูปภพ

ก็คือผู้ที่ละการเสพกาม หรือยุติ

หรือพักการเสพกามไว้ชั่วคราว

 เช่นพวกฤาษีชีไพร พวกนักบวช

พวกที่ออกบำเพ็ญสมถะภาวนา

 นั่งสมาธิทำใจให้สงบ

ความสงบของใจนี้ก็มีอยู่สองระดับ

คือระดับรูปฌานกับอรูปฌาน

รูปฌาน ก็มีแบ่งไว้ ๔ ชั้นด้วยกัน

 ชั้นที่ ๑ ชั้นที่ ๒ ชั้นที่ ๓ ชั้นที่ ๔

 และอรูปฌานก็แบ่งไว้ ๔ ชั้น

 ผู้ที่ได้ฌานชั้นเหล่านี้ก็จะไปเกิดในรูปภพ

 หรือ อรูปภพ ส่วนผู้ที่สามารถตัดความอยาก

ทั้งสามได้ก็จะไปเป็นพระอริยบุคคล

ออกจากไตรภพทั้งสาม

 ออกจากกามภพ รูปภพ และอรูปภพ

ผู้ที่ออกได้อย่างถาวรก็คือพระอรหันต์

กับพระพุทธเจ้า ส่วนพระโสดาบันนี้ยังอยู่

ในขั้นตอนของการละตัณหาทั้งสามอยู่

ละได้บางส่วน ก็เลยยังติดอยู่กับกามภพ

คือ ติดอยู่กับการมาเกิดเป็นมนุษย์อีก

ไม่เกินเจ็ดชาติ ส่วนพระสกิทาคามี

พระอริยะขั้นที่ ๒ ก็จะติดอยู่

ในกามภพเพียงชาติเดียว

 ส่วนขั้นที่ ๓ คือพระอนาคามี

ก็จะติดอยู่ที่รูปภพหรืออรูปภพ

พอได้เป็นพระอรหันต์ก็จะออกจากกามภพ

 ออกจากรูปภพ ออกจากอรูปภพ

ไม่กลับมาเวียนว่ายตายเกิดในไตรภพอีกต่อไป

 นี่คือเหตุที่ทำให้สัตว์โลกอย่างพวกเรา

ยังมาเกิดในภพต่างๆ อยู่

 เหตุหลักก็คือตัณหาทั้งสาม

กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา

ถ้ามีกามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา

ก็จะกลับมาเกิดในไตรภพ ภพใดภพหนึ่ง

 ภพสูงภพต่ำก็อยู่ที่บุญที่บาปได้ทำไว้

ถ้าทำบุญไว้มากกว่าทำบาปก็ไปสู่สวรรค์

ถ้าทำบาปมากกว่าทำบุญก็ไปสู่อบาย

 ถ้าเข้าฌานได้ก็ไปสู่อรูปภพ หรือ รูปภพ

ถ้าตัดตัณหาความอยากทั้งสามได้

ก็ไปสู่ภพพระอริยะเจ้า ไปสู่พระนิพพาน

 ที่ไม่ต้องกลับมาเวียนว่ายตายเกิดอีกต่อไป

 นี่คือเหตุที่ทำให้พวกเราเวียนว่ายตายเกิด

พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต

............................

ธรรมะบนเขา

วันที่ ๒๙ เมษายน ๒๕๖๐

"เหตุของการเกิดภพชาติ"







ขอบคุณที่มา fb. พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต
ขอบคุณเจ้าของภาพค่ะ