เรียนรู้จากการจากพราก



ทารกในครรภ์เมื่อเติบโตเต็มที่

แม้รู้สึกอบอุ่นมั่นคงเพียงใดในนั้น

 วันหนึ่งก็จำต้องแยกจากร่างกายของแม่

เพราะนั่นคือหนทางเดียวที่ทารกจะเติบโตต่อไป

และพัฒนาเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์

เด็กเล็กแม้รู้สึกอบอุ่นปลอดภัย

ในความดูแลอย่างใกล้ชิดของพ่อแม่

 แต่วันหนึ่งก็ต้องจำต้องผละจากอ้อมกอดของท่าน

เพื่อเข้าโรงเรียน เพราะนั่นคือความจำเป็น

สำหรับการอยู่รอดในวันข้างหน้า

วัยรุ่นเมื่อมีวิชาความรู้ถึงจุดหนึ่ง ก็จำต้องจากบ้านและท้องถิ่น

 รวมทั้งมิตรสหายในวัยเด็ก เพื่อไปศึกษาต่อในแดนไกล

 แม้วันหนึ่งจะได้กลับมายังบ้านเกิดอีก

แต่ก็พบว่าอดีตที่คุ้นเคยในวัยเด็กได้จากไปอย่างไม่มีวันกลับ

ทำได้อย่างมากก็แค่หวนนึกถึงวันวานอันหวานชื่น

การเติบโตกับการจากพราก คือสิ่งที่มิอาจแยกจากกันได้

ไม่มีการเติบโตใด ๆ ที่ไร้การจากพราก

แม้ว่าการจากพรากจะก่อให้เกิดความเจ็บปวด

แต่ก็เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการเติบโต

 ทารกทุกคนย่อมตื่นตกใจเมื่อต้องแยกจากร่างกายของแม่

เขาย่อมต่อสู้ขัดขืนและร่ำไห้ แต่ในที่สุดก็จะรู้ว่า

อนาคตที่ดีกว่ารออยู่ข้างหน้า

 ในทางตรงข้ามหากยังขืนอยู่ในครรภ์แม่ต่อไป

ก็จะเกิดผลร้ายถึงชีวิตทั้งของเขาและของแม่

จะเติบโตได้ต้องมีการจากพราก ไม่ใช่เราเป็นฝ่ายจากเท่านั้น

 บ่อยครั้งเป็นคนอื่นที่จากเราไป

มิหนำซ้ำยังเป็นการจากไปชั่วนิจนิรันดร์

เมื่อมีอายุมากขึ้น ทุกคนก็พบว่าคนรักและคนใกล้

ชิดค่อย ๆ ทยอยจากไปทีละคนสองคน

 การจากพรากแต่ละครั้งนำมาซึ่งความเศร้าโศกและเจ็บปวด

 แต่ในเวลาเดียวกันมันก็เปิดใจให้เราเห็นความเป็นจริงของชีวิต

แจ่มชัดขึ้น ทำให้เกิดปัญญาและวุฒิภาวะทางอารมณ์

 ซึ่งช่วยให้จิตใจเข้มแข็งมั่นคง ไม่หวั่นไหวง่าย ๆ

ต่อความผันผวนปรวนแปรของชีวิตและโลก

ยิ่งพบกับการจากพราก ก็ยิ่งตระหนักว่า

เรามิอาจฝากความหวังหรือความสุขไว้กับใครหรือสิ่งใดได้เลย

เพราะอะไร ๆ ก็ไม่เที่ยง จะยึดติดถือมั่นกับอะไรก็ทำไม่ได้

ขืนพยายามทำเช่นนั้นก็จะพบกับความผิดหวัง

และเศร้าโศกเสียใจอยู่ร่ำไป

ในเมื่อสุขจากภายนอกไม่เที่ยง

ก็มีแต่สุขจากภายในเท่านั้น ที่เราจะหวังพึ่งพาได้

ถึงตรงนี้ก็จะพบว่าจะสุขหรือทุกข์ มิได้ขึ้นอยู่กับว่า

มีอะไรเกิดขึ้นกับเรา แต่อยู่ที่เราจะรู้สึกอย่างไร

วางใจอย่างไรต่อสิ่งที่เกิดขึ้นต่างหาก

นั่นหมายความว่า จะพลัดพรากหรือสูญเสียแค่ไหน

ใจเราก็ยังสามารถเป็นสุขอยู่ได้

ไม่จำต้องคร่ำครวญเศร้าโศกเสียใจ

 แต่ใช่หรือไม่ว่า จิตใจเราจะมั่นคงเป็นปกติอย่างนั้นได้

ก็เพราะเจอการจากพรากครั้งแล้วครั้งเล่า

จนเห็นสัจธรรมแจ่มแจ้ง นี้ใช่ไหมคือการเติบโตทางปัญญา

 ที่เราควรไปให้ถึง

จะเติบโตได้ต้องมีการจากพราก

 และเมื่อเติบโตอย่างถึงที่สุด ก็จะไม่หวั่นไหว

ต่อการจากพรากใด ๆ อีกต่อไป

 ไม่เว้นแม้แต่การจากโลกนี้ไปตลอดกาล

 ความตายจะไม่ใช่สิ่งน่ากลัวอีกต่อไป

เมื่อประจักษ์ชัดว่ามันเป็นธรรมดาของชีวิต

 จะเรียกว่านี้เป็นการเอาชนะความตาย

และการจากพรากทั้งมวลก็ได้

เพราะมันไม่อาจทำให้เราเป็นทุกข์ได้อีกต่อไป

การจากพรากมีขึ้นเพื่อให้เราเติบโต

บ่อยครั้งมันจำต้องเคี่ยวเข็นบีบคั้นเราเพื่อให้เราฉลาดขึ้น

 เข้มแข็งขึ้น และเมื่อเราเติบโตอย่างถึงที่สุด มันก็หมดหน้าที่

ไม่บีบคั้นจิตใจเราอีกต่อไป

หากกลายมาเป็นแค่ปรากฏการณ์ธรรมดา

ไม่ต่างจากกลางวันและกลางคืน

ถึงตอนนั้นเราคงอดไม่ได้ที่จะขอบคุณการจากพราก

.......................

พระไพศาล วิสาโล











ขอบคุณที่มา fb. พระไพศาล วิสาโล
ขอบคุณเจ้าของภาพค่ะ