นักจิตวิทยาที่ศึกษาสุนทรียศาสตร์ ในส่วนนี้ผู้เขียน Howard Gardner ได้อธิบายถึงทฤษฎีทางจิตวิทยาต่างๆ ที่ได้กล่าวถึงศิลปะ  แต่ไม่มีทฤษฎีใดที่จะอธิบายถึงการเกิดของศิลปะทั้งในด้านของผู้สร้างสรรค์ ผู้รับรู้ ผลงาน และ กระบวนการทำงานหรือลักษณะของความคิดสร้างสรรค์ในเชิงศิลปะได้อย่างครอบคลุมได้ในเพียงทฤษฎีเดียว และได้ให้รายละเอียดถึงการใช้ความรู้ทางจิตวิทยามาอธิบายศิลปะในแง่มุมต่างๆ ซึ่งได้ให้ความคิดเห็นทั้งในข้อดีและข้อที่ยังไม่สมบูรณ์ของแนวคิดทฤษฎีต่าง ๆนั้นด้วย ศิลปิน (ในมุมมองของ) นักสุนทรียศาสตร์ : เขามีพลังภายในในการสร้างสรรค์ผลงานออกมาได้ไม่มีวันหมด  นักจิตวิทยา : สนใจที่ความสามารถในการคิดสร้างสรรค์ว่าอะไรที่ทำให้ศิลปินแตกต่างแล้วทำให้เกิดขึ้นได้อย่างไร?  แล้วทำไมความสามารถนี้แต่ละคนจึงไม่เท่ากัน? ศิลปิน: ความคิดสร้างสรรค์ Guilford :กล่าวรวมความคิดสร้างสรรค์ของศิลปินและนักวิทยาศาสตร์ไว้ด้วยกันแต่เราต้องการการชี้เฉพาะถึงความแตกต่างระหว่างคน 2 กลุ่มนี้ รวมไปถึงความแตกต่างของผลงานของคนธรรมดากับผลงานของศิลปินและนักวิทยาศาสตร์  ลักษณะของศิลปิน         คิดแบบแตกต่าง(divergent thinker) คือคนที่ใช้ความคิดหนึ่งๆ หรือองค์ประกอบการคิดหนึ่งเป็นจุดให้ได้มาซึ่งความคิดใหม่ ๆ อีกหลากหลาย ความคิดแบบมาบรรจบกัน(Convergent thinker) คนๆนั้นจะมีความคิดให้เลือกมากมายหรือมีองค์ประกอบมากสำหรับการแก้ปัญหาหนึ่ง ๆ คิดเรื่องหนึ่งเรื่องใดเพียงเรื่องเดียวและแสดงเรื่องนั้นออกมาในลักษณะใดอย่างหนึ่ง   เอาสิ่งที่ไม่สามารถเข้ากันได้เลยมาขมวดรวมไว้ด้วยกันโดยใช้เทคนิคทักษะด้านสัญลักษณ์และวัสดุของตน รูปแบบของการคิดแบบรวมกันและการคิดแตกต่างเป็นพฤติกรรมที่ซับซ้อนและต้องใช้ความรู้ด้านวัสดุด้วยดังนั้นรูปแบบการคิดสร้างสรรค์ในเชิงวิทยาศาสตร์อาจจะไม่เพียงพอที่จะอธิบายความคิดสร้างสรรค์ในทางศิลปะได้ Arnheim : การคิดด้วยภาพเป็นตัวแทนถึงการใช้ความฉลาดและเหตุผลอันเป็นพื้นฐานทางการรับรู้ในของเขตทั้งของการสร้างสรรค์วิทยาศาสตร์และศิลปะ   การอธิบายที่เกี่ยวกับการรับรู้ทั่วๆไปและความคิดสร้างสรรค์ยังมีไม่เพียงพอที่จะยอมรับได้ และยังต้องการเหตุผลเพิ่มเติมเกี่ยวกับกลไกทางร่างกายที่ค่อนข้างแตกต่างไปจากการรับรู้ทางตา และข้อสรุปของเขาเกี่ยวข้องกับในส่วนของการแก้ปัญหามากกว่ามุมมองด้านอื่น ๆ    Freud: นักเขียนที่สร้างสรรค์คิดไม่เหมือนกับที่เด็กกำลังเล่น  พวกเขาตกแต่งคำออกมาให้ไพเราะอย่างจริงจัง โดยแสดงออกถึงความรู้สึกอย่างเต็มที่ในขณะเดียวกันก็แยกความเฉียบคมออกมาจากความเป็นจริง ศิลปิน :แรงผลักดันภายใน Freud : จิตวิทยาวิเคราะห์  ศิลปินแสดงออกผ่านผลงานของตนเพื่อเป็นการปลดปล่อยความกดดันภายในของตนเอง ศิลปินสามารถเข้าถึงใจใต้สำนึกของตนเองได้ดีกว่าคนอื่น ความสามารถของศิลปินในการเข้าถึงความเข้าใจเป็นความพยายามที่หนัก  การได้มาซึ่งความรู้ทางสุนทรีย์ไม่สามารถเข้าถึงได้ด้วยจิตวิทยาวิเคราะห์ Rank : ศิลปินมีความสามารถพิเศษในการเข้าถึงความต้องการและมีความทะเยอทะยาน ซึ่งได้สร้างบุคลิกเฉพาะตนพัฒนาสู่ผลงานศิลปะ ความสัมพันธ์ระหว่างศิลปะกับระบบประสาท   การอธิบายของ Rank ก็ยังไม่ชัดเจนทั้งหมดซึ่งกล่าวถึงได้ในส่วนของศิลปินชาวตะวันตกเท่านั้นเนื่องจากความเชื่อว่าศิลปินเป็นกลุ่มคนพิเศษ โดยไม่สนใจในเรื่องทักษะที่ศิลปินต้องมี  ยังไม่เพียงพอที่จะใช้อธิบายถึงความคล้ายคลึงกันของศิลปะแขนงต่างๆ  ศิลปินแต่ละกลุ่ม และ”ความต้องการ(will) “ในการสร้างสรรค์งานศิลปะ   ยังไม่สนใจในขอบเขตของกระบวนการทางศิลปะที่ต้องใช้การฝึกฝนและการถึงขีดสูงสุดของธรรมชาติแรงดึงดูดของศิลปะ ศิลปิน: การใช้สัญลักษณ์ Susanne Langer: ความสามารถเฉพาะของมนุษย์ในการใช้สัญลักษณ์ในการรับและส่งเนื้อหาทางนามธรรมโดยระบบสัญลักษณ์ วิทยาศาสตร์เองก็มีที่มาจากความรู้ความสามารถในการใช้สัญลักษณ์ของมนุษย์ฃ รูปแบบของการแสดงออกไม่สามารถถ่ายทอดผ่านข้อความที่แปลความหมาย หรือตีความได้ในบริบทของสัญลักษณ์อื่น ๆ มันจะต้องถูกนำมาใช้ทั้งหมดด้วยรูปแบบของตัวเอง  Langer ไม่จำกัดขอบเขตหรือรูปแบบของความรู้สึก  อะไรก็ตามที่เกิดรู้สึกขึ้นโดยวิธีการต่างๆ ทั้งการกระตุ้นจากระบบประสาทสัมผัส หรือการกระตุ้นจากภายในใจ ในขั้นพัฒนาการไม่สัมพันธ์เกี่ยวข้องกับการศึกษาด้านสุนทรีย์  ละเลยทั้งสิ่งจำเป็นทั้งทักษะและผลกระทบจากบริบททางสังคม Cassirer : เชื่อว่ามนุษย์เป็นผู้สร้างสัญลักษณ์และนามธรรมด้วยความสามารถทางศิลปะ อธิบายด้วยพัฒนาการทางจิตวิทยาของปัจเจกที่แตกต่างกันสามารถอธิบายถึงเหตุผลที่ส่วนประกอบต่างๆ ในศิลปะมีรูปแบบที่หลากหลาย  และสาเหตุของความซาบซึ้งและความเข้าใจที่แตกต่างกันในแต่ละคนได้ Werner and Kaplan : ความสามารถและการใช้สัญลักษณ์ว่าเป็นความฉลาดของมนุษย์และมีการใช้สัญลักษณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปตามพัฒนาการขั้นต่าง ๆ แสดงการเกิดขึ้นของสัญลักษณ์ แสดงสิ่งที่เกิดขึ้นภายในระหว่างการรับรู้และความรู้สึก ผลงานของพวกเขาไม่ได้สัมพันธ์กับศิลปินแต่เกี่ยวข้องกับบุคคลธรรมดาทั่ว  ๆ ไป  จำกัดขอบเขตอยู่ที่การแสดงออกของสัญลักษณ์ของรูปทรงเรขาคณิต  ไม่ได้สนใจศึกษาในเรื่องทักษะที่จำเป็นในศิลปะหรือคำถามที่เกี่ยวกับทักษะ การอภิปรายเรื่องสัญลักษณ์ในระดับก่อนอนุบาลเท่านั้น  ไม่กล่าวถึงสภาวะของความรู้สึกและอารมณ์ ผู้ชมงาน Berlyne:  ตัวแปรต่าง ๆ(การเปลี่ยนแปลง ความซับซ้อน ความขัดแย้ง)ที่กระตุ้นสภาวะบางอย่างทางจิตวิทยาของผู้ชม (ความสนใจ ความสงสัยและความประหลาดใจ) ผลงานที่กระตุ้นความคาดหวังแล้วบรรเทาความรู้สึกนั้นโดยการไม่แสดงสิ่งที่คุ้นเคยและไม่แสดงสิ่งที่แปลกประหลาดจนเกินไป ถือว่าเป็นการแสดงออกทางความงามที่ดีที่สุด  Information Theory: ไม่สามารถอธิบายถึงความคาดหวังที่แตกต่างกันของผู้ชมได้ มองผ่านประเด็น ผลงานแบบใดเป็นผลงานที่ดีและเพราะเหตุใดมันจึงดี? ไม่อธิบายถึงคุณลักษณะที่แตกต่างกันทั้งในโครงสร้างหรือในคุณภาพระหว่างผลงาน2 แบบ หลีกเลี่ยงการอธิบายเรื่องรูปแบบต่างๆ ทางสุนทรีย์ ส่วนประกอบและความสำคัญของส่วนประกอบเหล่านั้น อธิบายส่วนของข้อมูลต่าง ๆและความคาดหวังของผู้ชม เป็นประโยชน์ในการพูดเกี่ยวกับประสบการณ์ทางสุนทรีย์โดยเฉพาะอย่างยิ่งในรูปแบบที่มีส่วนประกอบที่มีคุณสมบัติเฉพาะแต่ไม่สามารถอธิบายทั้งแรงดึงดูดของผลงานบางชิ้นและส่วนประกอบที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการทางสุนทรีย์ได้ Gestalt: Langer เชื่อว่าศิลปะเป็นสิ่งพื้นฐานที่เป็นธรรมชาติของมนุษย์ศิลปะมีความสำคัญต่อชีวิตมนุษย์ ไม่สนใจศึกษาระหว่างการเจริญเติบโตของเด็กและคิดว่าผลงานของเด็กเป็นเพียงขั้นพื้นฐานของงานผู้ใหญ่ ไม่สามารถอธิบายถึงความแตกต่างของทักษะการปฏิบัติและการวิจารณ์ในศิลปะได้ หรือไม่สามารถอธิบายระดับการเข้าใจการสร้างและรับรู้ศิลปะของเด็กที่แตกต่างได้ แนวคิดของกลุ่มเกสตัลท์สามารถอธิบายการรับรู้ภาพ การแก้ปัญหาและนามธรรมได้และเน้นที่การรับรู้ศิลปะแต่กล่าวถึงการสร้างสรรค์น้อยมาก ผลงาน : สูตรความงาม George David Birkhoff:   วัตถุที่งามทุกชิ้นว่าควรจะสามารถสืบหาสาเหตุและอธิบายความสัมพันธ์ของระบบและความซับซ้อนระดับต่างๆของความงามได้ด้วยสูตรคณิตศาสตร์ สามารถให้เหตุผลได้เพียงความงามในรูปแบบคลาสสิกเท่านั้นแต่ไม่สามารถอธิบายความงามในรูปแบบอื่นที่มีความหลากหลายและมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาของศิลปะทั้งหมดได้ ผลงาน :representation •เพลโต้ที่กล่าวถึงโลกสมบูรณ์ของแบบที่ไม่ได้ปรากฏให้เราสัมผัสได้แต่มนุษย์เราและโลกได้ลอกแบบของความสมบูรณ์แบบนั้นออกมาให้ปรากฏ •Biederman, Leonado, E.H. Gombrich ที่ยกย่องการสร้างผลงานแบบลอกเลียนแบบสิ่งที่ปรากฏอยู่ในโลกนี้  ความสัมพันธ์ระหว่างผลงานศิลปะกับสิ่งที่สร้างพวกมันขึ้นมา ลักษณะของโลกที่สร้างผู้คนและสิ่งต่าง ๆ จะเป็นตัวกำหนดรูปแบบพื้นฐานและชนิดของงานศิลปะทั้งหลาย คนเราไม่ได้ลอกแบบทั้งหมดที่เขารับรู้(หรือเขาได้รับรู้สิ่งที่อยู่ตรงนั้นทั้งหมดหรือไม่?)  แต่ละคนจะมีรูปแบบเฉพาะในการรับรู้และมีการแสดงออกเฉพาะของตนเอง สรุป ศิลปิน มีการพยายามที่จะให้การค้นคว้าที่มาของคุณลักษณะเฉพาะของศิลปินแต่ก็ยังไม่สามารถให้ความชัดเจนได้อย่างเต็มที่โดยเฉพาะอย่างยิ่งพัฒนาการความเจริญเติบโตของการพัฒนาด้านสุนทรีย์เพื่อนำความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้ก็ยังไม่มีข้อมูลที่ชัดเจนเพียงพอจึงเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ Gardnerให้ความสนใจที่จะศึกษาพัฒนาด้านศิลปะของมนุษย์  ผู้ชมงานศิลปะ เพื่อทำความเข้าใจกับสิ่งที่เกิดขึ้นขณะที่ผู้ชมสัมผัสกับงานหรือชื่นชมผลงาน ได้มีความพยายามที่จะอธิบายถึงสิ่งที่อาจจะเกิดขึ้นเมื่อชมงานแต่ก็ยังไม่สามารถให้ความชัดเจนในกรณีที่คนแต่ละคนทำไมจึงมีปฏิกิริยาต่องานไม่เหมือนกันและไม่เท่ากัน ผลงาน  คำถามที่น่าสนใจคืองานแบบใดคืองานที่ดี ? ได้มีนักสุนทรียศาสตร์พยายามนำเสนอมุมมองในการจัดแบ่งผลงานและนักคณิตศาสตร์ที่พยายามหาคำอธิบายถึงคุณภาพของงานด้วยสูตรทางคณิตศาสตร์แต่ก็ไม่อาจให้คำตอบสำหรับความงามทางศิลปะที่มีการเปลี่ยนแปลงและหลากหลายได้ทั้งหมด ทฤษฎีทางจิตวิทยาก็ยังไม่สามารถอธิบายในเชิงกระบวนการของการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะแม้ว่าจะมีความพยายามในการอธิบายถึงความคิดสร้างสรรค์ศิลปะก็มีข้อมูลสำหรับในเชิงสุนทรีย์ไม่มากนักหรือถ้าใช้ทฤษฎีความคิดสร้างสรรค์ของทางวิทยาศาสตร์ก็มิอาจทำได้เนื่องจากกระบวนทัศน์ของการคิดและการทำงานของคนทั้ง2 กลุ่มนี้แตกต่างกัน  Gardner ได้สนใจ 1)เด็กเล็กมีพรสวรรค์มากกว่าเด็กโตในการวาดภาพการแสดงออกทางสัญลักษณ์ ฯลฯ แล้วถ้าเราศึกษาถึงกลไกทางปัญญาหรือความรู้สึกทางสังคมของเด็ก พัฒนาการที่ปรากฏจะมากขึ้นหรือน้อยลง ทำไมการแสดงออกและความประทับใจที่ได้รับในศิลปะจึงแปรผกผันกัน 2)เป็นการยากที่จะสร้างขั้นต่างๆ ที่เป็นแบบแผนแนวโน้มของพัฒนาการทางสุนทรีย์มากกว่าที่จะแสดงออกมาในรูปกลไกทางจิตใจแบบอื่นและเราควรจะปฏิบัติต่อเด็กอย่างไรจึงจะไม่ไปทำลายความสามารถในการแสดงออกของเด็กที่ยิ่งถดถอยลงไปเรื่อยๆ เมื่อโตขึ้น?   Create Date : 17 มกราคม 2557     5 comment Last Update : 1 มีนาคม 2558 9:07:35 น.     Counter : 2516 Pageviews.   Share Tweet