การปลูกต้นไม้มงคลตามทิศ

การปลูกไม้มงคล ต้องดูตามชื่อที่นิยมเรียกกัน และมักมีคำว่า เงิน ทอง อยู่ ดี อิน จัน มั่น คง

ทิศอุดร (เหนือ)

ปลูกหัวว่านชนิดต่างๆ เพื่อกันอาคมและมนต์คุณไสย์ว่านมหากาฬ บางคนก็เรียกว่า ดาวเรือง ผักกาดนกเขา ผักกาดคำโคก สรรพคุณ ใช้ใบสดพอกฝีว่านหางช้าง บางคนก็เรียกว่า ว่านมีดยับ สรรพคุณ ใช้รักษาอาการบวม อักเสบ วิธีทำ : ใช้เหง้าแห้ง 1 ส่วน หั่นแล้วตำใส่น้ำ 20 ส่วน ต้มด้วยไฟอ่อน 30 นาที ผสมเกลือเล็กน้อย แล้วนำมาทาบริเวณที่มีอาการบวมคัน อักเสบเรื้อรัง วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็นว่านเขียวหมื่นปี เชื่อว่าจะทำให้ผู้ปลูกเลี้ยงมีอายุยืนนาน* ว่าน 3 ชนิดนี้ยกมาเป็นตัวอย่างเท่านั้น จะปลูกว่านอะไรก็ได้ขอให้ชื่อเป็นมงคล

ทิศอีสาน (ตะวันออกเฉียงเหนือ)

ปลูกทุเรียน มะตูม และขุดบ่อไว้ทุเรียน เป็นผลไม้และยังเป็นยาแก้น้ำเหลืองเสีย โบราณเชื่อว่าหมายถึงความเป็นผู้คงแก่เรียนมะตูม เป็นไม้ศักดิ์สิทธิ์ของฮินดู ดอกมีกลิ่นหอม ผลกินได้ ใช้ย้อมผ้า ทางยาช่วยย่อยอาหาร รักษาไข้จับสั่น ขับลมในลำไส้ แก้หวัด หลอดลมอักเสบ ท้องเสีย บิด ความเชื่อใช้ทำน้ำมนต์สะเดาะเคราะห์ ป้องกันเสนียดจัญไร ขับไล่ภูตผีปีศาจ และใช้ในพิธีพุทธาภิเษกต่างๆ

ทิศบูรพา (ตะวันออก)

เพื่อกันความเจ็บไข้ ทำให้อยู่เป็นสุขไผ่สีสุก ช่วยพรางแสงแดดยามเช้าด้านตะวันขึ้น ส่วนชื่อนั้นเป็นมงคลนาม หมายถึง ความมั่งมีศรีสุขหรืออยู่เย็นเป็นสุข กุ่ม เป็นอาหาร เป็นยาบำรุงหัวใจ รักษาโรคผิวหนัง ขับลมในลำไส้ และเชื่อเป็นเคล็ดว่า เมื่อมั่งมีศรีสุขแล้วก็ให้เก็บเงินไว้ได้เป็นกลุ่มเป็นก้อน มีฐานะเป็นปึกแผ่นมั่นคงมะพร้าว ประโยชน์เป็นที่รู้กันว่านานัปการ ทุกส่วนของต้น และยังช่วยพรางแสงแดดยามเช้าได้อีกด้วย

ทิศอาคเนย์ (ตะวันออกเฉียงใต้)

ปลูกกันเสนียดจัญไรสารภี เป็นไม้ดอกหอม เป็นยาบำรุงหัวใจ ประสาท แก้วิงเวียน หน้ามืด ตาลาย ยอ เป็นอาหาร และเป็นยาขับลมในลำไส้ แก้ไข้ แก้ไอ เหา ปวดเมื่อย และรักษาแผลสด ส่วนเคล็ดความเชื่อนั้นคือหวังให้ผู้อื่นสรรเสริญเยินยอ กระถิน เป็นอาหารและยาแก้ท้องร่วง สมานแผลห้ามเลือด ด้านความเชื่อนั้นคิดว่าป้องกันความเป็นเสนียดจัญไร

ทิศทักษิณ (ใต้)

ปลูกเพื่อให้ ร่ำรวยยิ่งขึ้นและมีอายุยืนยาวมะม่วง เป็นผลไม้และยาบำรุงกำลัง ยาระบาย ขับปัสสาวะ แก้ท้องร่วง อาเจียน บิด ไอ แก้คันและโรคผิวหนัง เคล็ดความเชื่อนั้นคงเป็นการระลึกถึงสวนอัมพวัน เมื่อครั้งพระพุทธเจ้าเสด็จไปครั้งพุทธกาลตะโก กินและย้อมสีได้ เป็นยาแก้ท้องร่วง ตกเลือด กระษัย อาเจียน ล้างแผล แก้บิด สันนิษฐานว่าคงเป็นเพราะตะโกเป็นไม้ที่มีอายุยืน ทนต่อความแห้งแล้งได้ดี จึงอยากให้ผู้อยู่อาศัยในบ้านมีความอดทนต่อสิ่งแวดล้อมเหมือนดังตะโกมะพลับ กินและย้อมสีได้ เป็นยาห้ามเลือด สมานแผล แก้ท้องร่วง บิด ลงแดง ตามโบราณเชื่อกันว่า การปลูกต้นมะพลับในบริเวณบ้านจะทำให้ร่ำรวยยิ่งขึ้น

ทิศหรดี (ตะวันตกเฉียงใต้)

ปลูกเพื่อกันโทษภัยต่างๆพิกุล เป็นไม้ดอกหอมนิยมใช้บูชาพระ ผลกินได้ เป็นยากลั้วปากแก้ปากเปื่อยและปวดฟัน เหงือกบวม แก้ปวดเมื่อย ร้อนใน ปวดศีรษะ ท้องผูก รากและดอกแก้ลม โลหิตและเสมหะขนุน ผลกินได้ แก่นต้นขนุนทำเป็นสีย้อมผ้า เช่น ย้อมจีวรพระที่เรียกกันว่า " สีกรัก" ทางยาใช้รากแก้ปวดมูกเลือด ท้องร่วง เป็นไข้ ใบใช้ รักษาบาดแผล ความเชื่อคิดว่าปลูกแล้วจะมีคนสนับสนุนหรืออุดหนุนจุนเจือสะเดา กินได้และยังใช้ในการก่อสร้าง ย้อมผ้า ยังเป็นยาบำรุงธาตุ ดับพิษร้อน แก้ท้องเดิน โรคผิวหนัง แก้ไข้ ถ่ายพยาธิ แก้ริดสีดวง มีความเชื่อว่ากิ่งและใบสะเดาช่วยป้องกันภูติผีปีศาจราชพฤกษ์ หรือ ชัยพฤกษ์ ใช้ประโยชน์ในการก่อสร้าง สรรพคุณทางยา ช่วยระบาย แก้แน่นหน้าอก รักษาขี้กลาก ผดผื่น ความเชื่อนั้นเป็นมงคลนาม ถือเป็นต้นไม้ประจำชาติ ดอกที่ออกเป็นช่อเหลืองอร่ามเต็มต้น เป็นสัญลักษณ์แห่งพุทธศาสนา

ทิศประจิม (ตะวันตก)

ปลูกเพื่อกันถ้อยความให้คนเกรงขามและกันภูตผีปีศาจมะขาม เป็นอาหาร สรรพคุณเป็นยาถ่าย แก้หวัด คัดจมูก ท้องผูก ความเชื่อ เพื่อให้คนเกรงขามคร้ามกลัวมะยม ผลกินได้ ทางยาแก้โรคผิวหนัง ผื่นคัน แก้ไข้ หืด หัด สุกใส ความเชื่อมีว่าเพื่อให้คนนิยม นอกจากนี้ยังเชื่อว่าปลูกเพื่อป้องกันภูติผีมารบกวน นิยมใช้ใบมะยมทั้งก้านจุ่มน้ำมนต์ประพรมผู้คนและบ้านเรือนเพื่อเป็นสิริมงคลพุทรา ผลเป็นอาหาร ทางยาแก้ท้องร่วง อาเจียน หวัดคัดจมูก ความเชื่อ ปลูกคู่มะยม เพื่อหวังให้ผู้คนนิยมไม่สร่างซา

ทิศพายัพ (ตะวันตกเฉียงเหนือ)

ปลูกเพื่อให้ลูกหลานเจรจาไพเราะและมีความสุขสวัสดีมะพูด รับประทานผล สรรพคุณทางยา ใช้ล้างแผล คนโบราณปลูกเอาเคล็ดเพื่อหวังให้ลูกหลานเป็นคนช่างพูดช่างเจรจาในสิ่งที่ดีงาม เพราะคนที่พูดจาไพเราะก็จะมีคนชื่นชอบกันมากมะกรูด ผลใช้สระผม ใบใช้ประกอบอาหาร เป็นยาขับลมในลำใส้ ขับระดู แก้ไอ เลือดออกตามไรฟัน แก้ปวดท้องมะนาว มีรสเปรี้ยว ใช้รับประทาน ประกอบอาหาร

ต้นไม้ที่ห้ามมิให้นำมาปลูกไว้ภายในบริเวณบ้าน ได้แก่

๑. ต้นโพธิ์ เพราะเป็นต้นไม้ประจำวัดวาอารามเท่านั้น

๒. ต้นไทร เพราะเป็นต้นไม้ใหญ่เกินไป

๓. ต้นตะเคียน เพราะเป็นต้นไม้มีผีพรายและนางไม้สิงสู่

๔. ต้นยาง เพราะเป็นต้นไม้ที่โบราณนิยมเอามาทำหีบศพ