Bloggang.com : weblog for you and your gang
'หัวใจ๋ข้า หัวใจ๋เจ้า ห้อยอยู่เก๊าเดียวกั๋น'
*
*คลิกเพื่ออ่านคำแปลเจ้า
:)
~ กำบ่ะเก่า ...บ่เล่าอาจลืม (๒๓) "กำสอนอิแม่" ~
สวัสดีเจ้า...
อย่างที่เคยเล่าไว้ในบล็อกแม่วันก่อนว่าแม่เราเขาเป็นคนไม่ค่อยพูด
ไม่ค่อยฟู่เล่นเจรจากับลูก ๆ เท่าไหร่
แต่เวลาพวกเราดื้อหรือเกเร หรือทะเลาะกันตามประสาเด็ก ๆ
แม่เขาจะมีวิธีว่ากล่าวตักเตือนในแบบของเขา
แม่เป็น"คนบ่ะเก่า"ที่มักจดจำคำพูดคำสอนของคนบ่ะเก่าเอามาบอกเล่าต่อแก่พวกเราอยู่เป็นประจำ
เป็นกึ่ง ๆ บอกต่อ กึ่ง ๆ สั่งสอนอบรม
โดยไม่บอกว่ากำลังสอน เพราะแม่ไม่ใช่คนจ้ำจี้จ้ำไช
ปกติแล้วเขาจะใช้วิธี "ทำให้ดู อยู่ให้เห็น"มากกว่าที่จะ"พูดให้ฟัง"
(เพราะหน้าที่นั้นเขายกให้พ่อไปแล้ว)
แต่เวลาเขาเอ่ยปาก...พวกเราก็มักจะได้รับหลักคิดในการดำเนินชีวิตที่ลึกซึ้งและคมคายอยู่เสมอ
กำบ่ะเก่าที่รวบรวมมาในบล็อกนี้(และอีกหลาย ๆ สำนวนในบล็อกเก่า ๆ ก่อนหน้า)
ก็ได้มาจากคำบอกคำสอนของแม่ที่เราจำ ๆ จด ๆ ไว้เจ้า...
เวลาเห็นลูก ๆ กินอยู่ฟุ่มเฟือย หรือแต่งเนื้อแต่งตัวเกินพอดี
แม่เขาก็จะบอกว่า...
"กิ๋นหื้อปอต๊อง หย้องหื้อปอตั๋ว"
ความหมายก็คือ สอนให้เรานุ่งเจียมห่มเจียม กินอยู่ให้รู้ประมาณและความพอดี
หรือ...
"กิ๋นเข้าหื้อไว้ต่าน้ำ"
กินข้าวให้พอดี ๆ เหลือพื้นที่ในท้องสำหรับน้ำด้วย
เป็นคำสอนให้รู้จักแบ่งสัดส่วนของการกระทำอะไรก็ตามให้พอดี ๆ
และ...
"ยามป้อแม่มี กิ๋นขว้างโบ้ะขว้างบ้ะ กันป้อแม่ต๋ายละ เป๋นบ่ะห่อยนอยจา"
คำแปล : ตอนที่พ่อแม่ยังอยู่ก็กินทิ้งกินขว้าง แต่พอพ่อแม่เสียชีวิตแล้วนั่นแหละถึงค่อยรู้สำนึก
แต่ถึงตอนนั้น ทรัพย์สินเงินทองก็กระสานซ่านเซ็น ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน เหมือน"บ่ะห่อยนอยจา"(มะระขี้นก)
บางทีแม่ก็สอนเราเรื่องของการพูดจา ว่า...
"กำเข้าหู จะไปฟั่งถูออกปาก จักยากใจ๋ปายลูน "
ความหมายก็ตรงตัวคือ...
เมื่อเราได้ยินได้ฟังอะไรมา ให้กลั่นกรองให้ดีก่อนจะตอบโต้หรือเอาไปบอกต่อคนอื่น
ไม่เช่นนั้น อาจจะมีผลกระทบตามมา สร้างความเสียหายให้ผู้อื่น
และทำให้เราต้องลำบากใจ
หรือ...
"กำติเตียนสำเนียงจ่มส้าม ย่อมจะมีมากู้ทิศ"
หมายถึง คำติฉินนินทานั้นเป็นเรื่องธรรมดาโลก ย่อมจะมีมาจากทั่วทุกสารทิศ
เพราะฉะนั้นไม่ควรถือสาใส่ใจ
และ...
"กำจ่มกำด่านั้นเป๋นกำดี ก๋อนฟังบ่ถี่มันตึงบ่ม่วนหู"
"กำจ่มกำด่า"ในที่นี้หมายถึงคำบ่นคำว่ากล่าวของคนแก่อาจจะฟังไม่เสนาะหูนัก
แต่ฟังให้ดีก็ล้วนเป็นข้อคิดที่ดีทั้งนั้น
กับ...
"กันว่าจะมัด บ่ต้องมัดด้วยป๋อ กำปากกำคอมัดกั๋นก่อได้"
นั่นคือคำสอนว่าด้วยการผูกใจคน ว่าหากจะมัดใจใครล่ะก็ ไม่ต้องใช้เชือก(ป๋อ=ปอ)หรอก
แค่ใช้คำพูดดี ๆ นี่แหละที่สามารถผูกใจคนได้
หลายครั้งแม่ก็จะสอนให้เรามีเมตตา รู้จักเอื้อเฟื้อผู้อื่นด้วยกำบ่ะเก่าที่ว่า...
"คนขี้จิ๊ ไผบ่ถามหา คนมีเมตต๋า ไปไหนบ่กั้น"
คนขี้จิ๊ หมายถึงคนตระหนี่ ขี้เหนียว
บ่กั้น ก็คือไม่อดตาย
สำนวนนี้ก็หมายความว่าคนขี้เหนียวไม่มีใครเขาอยากพูดถึง
แต่คนใจดีมีเมตตาไปไหนก็ไม่มีวันอดตาย
หรือ ...
"ขี้โลภปันเสีย ขี้เหลือปันได้"
ขี้โลภ=มักได้ ตะกละ,
ขี้เหลือ =เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่
เรื่องของการวางตัว...
"จะนั่งหื้อผ่อตี้ จะหนีหื้อผ่อก้น"
ก่อนจะนั่งให้ดูที่นั่งว่าไม่มีอะไรเปรอะเปื้อนหรือมีของมีคมที่อาจจะเป็นอันตราย
พอจะลุกจากไปก็ต้องเหลียวดูข้างหลังว่าไม่ทิ้งร่องรอยหรือลืมอะไรไว้
"กิ๋นได้ไว้ในไห กิ๋นบ่ได้ไว้ในใจ๋"
เมื่อได้รับอะไรมา ไม่ว่าจะหามาเองหรือมีคนให้
ถ้าเป็นของกินก็ให้เก็บถนอมรักษาไว้(ในสมัยก่อนเขาจะเก็บของกินไว้ในไห)
แต่ถ้าเป็นของที่กินไม่ได้ก็ให้จดจำรำลึกไว้ในใจ(ให้สำนึกบุญคุณนั่นเอง)
"แป๋งเฮือไว้หลายต้า หม่าเข้าไว้หลายเมือง"
(สร้างเรือไว้หลายท่า(ท่าน้ำ) แช่ข้าวไว้หลายเมือง)
ให้ผูกมิตรไว้หลาย ๆ ที่ เผื่อวันใดเกิดพลาดพลั้งตกอับจะได้มีที่พึ่งพา
"จะไปดูหมิ่นเจ้า จะไปเล่าขวัญนาย
จะไปขายของฝาก จะไปปากบ่เป๋นธรรม"
จะไป = อย่า
ดูหมิ่น = ดูถูก
เล่าขวัญ=นินทา ว่าร้าย
จะไปดูหมิ่นเจ้า
--
ก็คือให้มีความเคารพในผู้มีศักดิ์สูงเช่นเชื้อพระวงศ์ เป็นต้น
จะไปเล่าขวัญนาย
- - อย่านินทาเจ้านาย อย่านำเรื่องส่วนตัวของเจ้านายไปเปิดเผยหรือกล่าวประจาน
จะไปขายของฝาก
-
- ของที่ผู้อื่นมอบให้หรือนำมาฝาก เป็นของที่มีค่าทางจิตใจ
ควรเก็บรักษาอย่าได้นำออกไปขายหรือจำหน่ายจ่ายแจกต่อ
จะไปปากบ่เป๋นธรรม.
-คำว่า'ปากบ่เป๋นธรรม' ก็หมายถึงการพูดปดมดเท็จ
การพูดจาหยาบคาย ส่อเสียด ยุให้รำตำให้รั่ว ชวนทะเลาะ...ฯลฯ
ให้งดเว้นการพูดเช่นนี้นั่นเอง
นี่คือแม่ของเราค่ะ...
พวกเรามักจะภาคภูมิใจเสมอเวลามีคนชมแม่ว่าหน้าตาผ่องใส...
เราก็มักจะบอกกันว่า...
ใช่สิ ก็แม่เขาถือคติที่ว่า...
"ใจ๋ใสเป๋นบุญ ใจ๋ขุ่นเป๋นบาป"
นิ...
จริง ๆ แล้ว "กำสอนอิแม่" ยังมีอีกเยอะมาก...
ถ้าจะนำมาลงไว้ทั้งหมดในบล็อกเดียว
บล็อกก็คงจะยาวเป็นเป็นขบวนรถไฟสายเหนือเป็นแน่
ขออนุญาตเก็บไว้คราวต่อ ๆ ไปแล้วกันค่ะ
ฝากบล็อกนี้ไว้ส่งท้ายเดือนแห่งวันแม่เจ้า...
Create Date : 29 สิงหาคม 2555
Last Update : 22 สิงหาคม 2560 15:35:40 น.
11 comments
Counter : 11284 Pageviews.
Share
Tweet
มาโหวตฮื้อแล้วเน้อเจ๊า กำสอนดีๆตึงนั้นเจ๊า คุณแม่หน้าฮักแต๊ว่าเจ๊า
โดย:
กิ่งฟ้า
วันที่: 29 สิงหาคม 2555 เวลา:16:00:15 น.
ทำการโหวตบล็อกวันแม่เรียบร้อยแล้วค่ะ
ลืมวางแหมแล้ว อิอิ
โดย:
กิ่งฟ้า
วันที่: 29 สิงหาคม 2555 เวลา:16:00:54 น.
เป็นคำเก่าที่ว่ากล่าวแบบน่ารัก
และยิ่งน่ารักมากขึ้นเมื่อบอกว่าออกจากปากของแม่
ให้ความหมายไว้ด้วย..ดีค่ะ
ไม่งั้นอาจจะเดาจนออกทะเล
โหวตบล็อกวันแม่
ทำการโหวตบล็อกวันแม่เรียบร้อยแล้วค่ะ
โดย:
ร่มไม้เย็น
วันที่: 30 สิงหาคม 2555 เวลา:0:04:49 น.
อรุณสวัสดิ์ครับปี้แม่ไก่
เป๋นสุดยอดกำสอนเลยครับ
นั่งอ่านไปตวย ยิ้มไปตวย
มีโอกาสจะเอาไว้สอนหมิงหมิงตวยครับ
โหวตหื้อทันทีที่อ่านจบเลยครับ
โดย:
กะว่าก๋า
วันที่: 30 สิงหาคม 2555 เวลา:5:56:22 น.
บางกำก่บะเกยได้ยินเลยเจ้า
โดย:
tuk-tuk@korat
วันที่: 30 สิงหาคม 2555 เวลา:14:56:10 น.
โหวตบล็อกวันแม่ให้ค่ะ
ยำก๋วยเตี๋ยวกรอบโออยู่ค่ะ รสดี สร้างสรรค์ฺดีด้วย
โดย:
สาวไกด์ใจซื่อ
วันที่: 30 สิงหาคม 2555 เวลา:16:22:52 น.
อรุณสวัสดิ์ครับพี่แม่ไก่
โดย:
กะว่าก๋า
วันที่: 31 สิงหาคม 2555 เวลา:6:09:30 น.
คำสอนของคุณแม่่รัก มีความหมายทั้งนั้นเลยค่ะ
โดย: มี๊เก๋&ซีทะเล (
kae+aoe
) วันที่: 31 สิงหาคม 2555 เวลา:12:41:57 น.
อรุณสวัสดิ์ครับพี่แม่ไก่
โดย:
กะว่าก๋า
วันที่: 1 กันยายน 2555 เวลา:5:27:20 น.
อรุณสวัสดิ์ครับพี่แม่ไก่
โดย:
กะว่าก๋า
วันที่: 2 กันยายน 2555 เวลา:6:00:53 น.
อรุณสวัสดิ์ครับพี่แม่ไก่
โดย:
กะว่าก๋า
วันที่: 3 กันยายน 2555 เวลา:5:56:45 น.
ชื่อ :
Comment :
*ใช้ code html ตกแต่งข้อความได้เฉพาะสมาชิก
แม่ไก่
Location :
ลำปาง Thailand
[Profile ทั้งหมด]
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
Smember
ผู้ติดตามบล็อก : 184 คน [
?
]
**หลังไมค์เจ้า**
Cute Clock Click!
เออสิ,มาอยู่ใยในโลกกว้าง
เฉกชลคว้างมาเมื่อไรไม่นึกฝัน
ยามจากไปก็เหมือนลมรำพัน
โบกกระชั้นสู่หนไหนไม่รู้เลย
รุไบยาต ~ โอมาร์ คัยยัม
สุริยฉัตร ชัยมงคล : แปล
Latest Blogs
~ท่านหญิงในกระจก/แสงเพลิง ~
~เพชรรากษส/อลินา ~
~มนตร์ทศทิศ/ราตรี อธิษฐาน ~
~เมื่อหอยทากมีรัก 1-2/"ติงโม่"เขียน/พันมัย แปล ~
~ให้รักระบายใจ/"ณกันต์"เขียน ~
~ผมกลายเป็นแมว/Abandoned/Paul Gallico เขียน(ภูธนิน แปล) ~
~พ่อค้าซ่อนกลรัก & หมอปีศาจแสนรัก/"หูเตี๋ย" เขียน(Wisnu แปล) ~
~อาจารย์ยอดรัก/"หูเตี๋ย" เขียน(Wisnu แปล) ~
~จอมโจรพยศรัก/"หูเตี๋ย" เขียน(Wisnu แปล) ~
สารบัญหนังสือ: รวมลิงก์หนังสือที่รีวิวในบล็อก # ๑ + ๒
Group Blog
ชวนศึกษา(ธรรมะ)
ชวนปฏิบัติ(ธรรม)
เปิดบ้านแม่ไก่-ทักทายกันหน่อย
หนังสือเก่า...อยากเล่าต่อ
นิย๊าย ~ นิยาย
นิย๊าย-นิยาย(๒)
นิยายฝาหรั่ง & หนังสือแปล
นิยายสายจีน
วรรณกรรมเยาวชน
สาระ(ค)ดี-ดี (Non-fiction)
อ่านตามเกม
ชวนดู(K)ซีรี่ยส์
ฅนเมือง อู้กำเมือง
เรื่องเล่าจากหลังดอย
ปกิณกะ ซะป๊ะ ~ ซะเป้ส
บทกวีที่ผูกพัน
เดินทางไกลกับ"ไซอิ๋ว"
บ่นบ้า' ตามอารมณ์ '
สารบัญหนังสือในบล็อก
All Blogs
~ กำบ่ะเก่า บ่เล่าอาจลืม (กำอิแม่สอน) ~
~ กำบ่ะเก่า บ่เล่าอาจลืม (กำอิแม่สอน)~
~ กำบ่ะเก่า บ่เล่าอาจลืม (กำอิแม่สอน)~
~กำบ่ะเก่า บ่เล่าอาจลืม (ตอน...กำอิแม่สอน)~
~ กำบ่ะเก่า ...บ่เล่าอาจลืม (๒๓) "กำสอนอิแม่" ~
~ กำบ่ะเก่า ...บ่เล่าอาจลืม (๒๒) "ไม้ก๊ดไว้แป๋งขอ เหล็กงอไว้แป๋งเคียว..."
~ กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจลืม (๒๑) "ทรัพย์สิ่งของ เงินทองเสื้อผ้า มีไผปามาจากต๊อง..."
~ หนังสือปี๋ใหม่เมืองล้านนา ปีเต่าสี (ปีมะโรงจัตวาศก) พุทธศักราช ๒๕๕๕ - ๒๕๕๖ ~
~ ตุ๊กบ่ได้กิ๋น บ่มีไผต๋ามไฟส่องต๊อง...(วิถี(วัฒน)ธรรมใน"กำบ่ะเก่า") ~
~ หนังสือปี๋ใหม่เมืองล้านนา พร้อมคำพยากรณ์ ประจำปีร้วงเหม้า (ปีเถาะ) ~
~ แมงงนมักจิ๊นเน่า แมงเม่ามักหุมไฟ ~ (วิถีธรรมใน"กำบ่ะเก่า")
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม (๒๐) "ควันไฟไผห่อบ่กุ้ม"
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจลืม(๑๙)...จุหมาหน้อยขึ้นดอย...
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม (๑๘)เพลงจุละอ่อนหื้อนอนหลับฝัน...(เพลงกล่อมเด็ก)
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม (๑๗) "จ๋าติว่าน้ำบ่หล้างเขียมป๋า...
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม (๑๖) เกิดเป๋นฅน ควรดีร่ำปิ๊ด...
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม (๑๕) เผื่อฮู้ก่ะปอวาย เผื่ออายก่ะปอเถ้า....
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม (๑๔) ฮู้วันเกิดบ่ฮู้วันต๋าย...
~ ก๋ำพร้าป้อก่ะปอยังแควน ก๋ำพร้าแม่... ~ ( กำบ่าเก่าบ่เล่าอาจลืม)
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม (๑๓) ฟ้อนบ่จ้าง ติแผ่นดินบ่เปียง
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม (๑๒)คนง่าวผ่าไม้ก๋วมต๋า...
เจ้ายี่จักไปตางซ้าย เจ้าอ้ายจักไปตางขวา...กำบ่ะเก่า..บ่เล่าอาจลืม (๑๑)
หม้อบ่ฮ้อน ไหฮ้อน - - 'กำบ่ะเก่า'
วิถีธรรมใน "กำบ่ะเก่า" ~ 'พ่ายจ๊างหื้อเข้าหว่างงา'
กำบ่ะเก่า...บ่ะเล่าอาจลืม (๑๐) ปากหวานจ้อย ๆ เหมือนน้ำอ้อยป้อกสะเลียม...
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม (๙) ...พี่น้องผิดกั๋น เหมือนพร้าฟันน้ำ...
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม (๘)
ปี๋ใหม่เมืองเฮาก็มาถึงแล้วน่อ...(เพลงดำหัวปี๋ใหม่)
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม...(ขยายความสโลแกน)
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม...( เกี่ยวกับข้าว...ข้าว)
เว้นหมาหื้อปอศอก เว้นวอกหื้อปอวา...........(กำบ่ะเก่า)
ผีค่ำบน คนค่ำลุ่ม...(กำบ่ะเก่า)
วิถีธรรมใน 'กำบ่ะเก่า' (๖)
วิถีธรรมใน 'กำบ่ะเก่า' (๕)
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม (๗)
นิทานหลังเขา จากชนเผ่าลาหู่เรื่อง "เจ๊าะเกอะโด" (เรื่องที่ ๒)
นิทานหลังเขา จากชนเผ่าลาหู่เรื่อง "เจ๊าะเกอะโด"
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม (๖)
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม (๕)
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม(๔)
วิถีธรรมใน 'กำบ่ะเก่า'(๔)
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม(๓)
วิถีธรรมใน 'กำบ่ะเก่า'(๓)
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม(๒)
วิถีธรรมใน 'กำบ่ะเก่า'(๒)
วิถีธรรมใน 'กำบ่ะเก่า' (๑)
กำบ่ะเก่า...บ่เล่าอาจจะลืม(๑)
นิทานพื้นบ้าน เรื่อง "หมาขนคำ"
~อาขยานล้านนา~
กำเมืองวันละกำ - "ม่วน"
กำเมืองวันละกำ - "ง่อม"
"กำเมือง"วันละกำ - สะหลิดปิ๊ดป้าง
คนเมืองอู้กำเมือง
Friends' blogs
เมณี
บังอร-บังเอิญ
โมกสีเงิน
ป้ามด
แม่เฮือน
ปลิวตามลม
นวลกนก
January Friend
ดอกเสี้ยวขาว
อั๊งอังอา
กวินทรากร
Zhivago
BoOKend
ทิวาจรดราตรี
นัทธ์
nikanda
โสดในซอย
นายแจม
narumol_tama
Chulapinan
แพนด้ามหาภัย
beer87
yjam
วินนี่ย์หมีพูห์
เจ๋วะรัฐถะ
ammataya
ลูกปัดแก้ว
กะว่าก๋า
นิงัย
ร่มไม้เย็น
แก้วกังไส
พยัคฆ์ร้ายแห่งคลองบางหลวง
ศรีสุรางค์
แพรจารุ
last_tibetstone
malarn cha
หอมกร
JewNid
กิ่งไม้ไทย
หวานเย็นผสมโซดา
komyooth
PTNCenter
rngja
dream-devil
เหมือนพระจันทร์
kangsadal
PhueJa
ปลายทางของสายรุ้ง
ปลาทองแก้มยุ้ย
Pribtaa
วิรตี
Friday Story
อุ้มสม
~:พุดน้ำบุศย์:~
สามปอยหลวง
ดอยสะเก็ด
lovereason
คนสวยที่ไม่เคยสวย
PZOBRIAN
ออโอ
เรียวรุ้ง
Webmaster - BlogGang
[Add แม่ไก่'s blog to your web]
Links
olddreamz
เมืองแจ๋ม
เปิดโลกลำปาง
ฅนเมือง
โลกล้านนา
ธรรมะดอทคอม
Yahoo !
Google
คนเมืองฟังกำเมือง
คำไท - คำถิ่น
คลังภาพ
BlogGang.com
Pantip.com
|
PantipMarket.com
|
Pantown.com
| © 2004
BlogGang.com
allrights reserved.