'หัวใจ๋ข้า หัวใจ๋เจ้า ห้อยอยู่เก๊าเดียวกั๋น' *
*คลิกเพื่ออ่านคำแปลเจ้า :)
~ กำบ่ะเก่า ...บ่เล่าอาจลืม (๒๓) "กำสอนอิแม่" ~




สวัสดีเจ้า...

อย่างที่เคยเล่าไว้ในบล็อกแม่วันก่อนว่าแม่เราเขาเป็นคนไม่ค่อยพูด
ไม่ค่อยฟู่เล่นเจรจากับลูก ๆ เท่าไหร่
แต่เวลาพวกเราดื้อหรือเกเร หรือทะเลาะกันตามประสาเด็ก ๆ
แม่เขาจะมีวิธีว่ากล่าวตักเตือนในแบบของเขา

แม่เป็น"คนบ่ะเก่า"ที่มักจดจำคำพูดคำสอนของคนบ่ะเก่าเอามาบอกเล่าต่อแก่พวกเราอยู่เป็นประจำ
เป็นกึ่ง ๆ บอกต่อ กึ่ง ๆ สั่งสอนอบรม
โดยไม่บอกว่ากำลังสอน เพราะแม่ไม่ใช่คนจ้ำจี้จ้ำไช

ปกติแล้วเขาจะใช้วิธี "ทำให้ดู อยู่ให้เห็น"มากกว่าที่จะ"พูดให้ฟัง"
(เพราะหน้าที่นั้นเขายกให้พ่อไปแล้ว)
แต่เวลาเขาเอ่ยปาก...พวกเราก็มักจะได้รับหลักคิดในการดำเนินชีวิตที่ลึกซึ้งและคมคายอยู่เสมอ

กำบ่ะเก่าที่รวบรวมมาในบล็อกนี้(และอีกหลาย ๆ สำนวนในบล็อกเก่า ๆ ก่อนหน้า)
ก็ได้มาจากคำบอกคำสอนของแม่ที่เราจำ ๆ จด ๆ ไว้เจ้า...


เวลาเห็นลูก ๆ กินอยู่ฟุ่มเฟือย หรือแต่งเนื้อแต่งตัวเกินพอดี
แม่เขาก็จะบอกว่า...

"กิ๋นหื้อปอต๊อง หย้องหื้อปอตั๋ว"

ความหมายก็คือ สอนให้เรานุ่งเจียมห่มเจียม กินอยู่ให้รู้ประมาณและความพอดี

หรือ...

"กิ๋นเข้าหื้อไว้ต่าน้ำ"

กินข้าวให้พอดี ๆ เหลือพื้นที่ในท้องสำหรับน้ำด้วย
เป็นคำสอนให้รู้จักแบ่งสัดส่วนของการกระทำอะไรก็ตามให้พอดี ๆ

และ...

"ยามป้อแม่มี กิ๋นขว้างโบ้ะขว้างบ้ะ กันป้อแม่ต๋ายละ เป๋นบ่ะห่อยนอยจา"

คำแปล : ตอนที่พ่อแม่ยังอยู่ก็กินทิ้งกินขว้าง แต่พอพ่อแม่เสียชีวิตแล้วนั่นแหละถึงค่อยรู้สำนึก
แต่ถึงตอนนั้น ทรัพย์สินเงินทองก็กระสานซ่านเซ็น ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน เหมือน"บ่ะห่อยนอยจา"(มะระขี้นก)





บางทีแม่ก็สอนเราเรื่องของการพูดจา ว่า...

"กำเข้าหู จะไปฟั่งถูออกปาก จักยากใจ๋ปายลูน "

ความหมายก็ตรงตัวคือ...
เมื่อเราได้ยินได้ฟังอะไรมา ให้กลั่นกรองให้ดีก่อนจะตอบโต้หรือเอาไปบอกต่อคนอื่น
ไม่เช่นนั้น อาจจะมีผลกระทบตามมา สร้างความเสียหายให้ผู้อื่น
และทำให้เราต้องลำบากใจ

หรือ...

"กำติเตียนสำเนียงจ่มส้าม ย่อมจะมีมากู้ทิศ"

หมายถึง คำติฉินนินทานั้นเป็นเรื่องธรรมดาโลก ย่อมจะมีมาจากทั่วทุกสารทิศ
เพราะฉะนั้นไม่ควรถือสาใส่ใจ

และ...

"กำจ่มกำด่านั้นเป๋นกำดี ก๋อนฟังบ่ถี่มันตึงบ่ม่วนหู"

"กำจ่มกำด่า"ในที่นี้หมายถึงคำบ่นคำว่ากล่าวของคนแก่อาจจะฟังไม่เสนาะหูนัก
แต่ฟังให้ดีก็ล้วนเป็นข้อคิดที่ดีทั้งนั้น

กับ...

"กันว่าจะมัด บ่ต้องมัดด้วยป๋อ กำปากกำคอมัดกั๋นก่อได้"

นั่นคือคำสอนว่าด้วยการผูกใจคน ว่าหากจะมัดใจใครล่ะก็ ไม่ต้องใช้เชือก(ป๋อ=ปอ)หรอก
แค่ใช้คำพูดดี ๆ นี่แหละที่สามารถผูกใจคนได้





หลายครั้งแม่ก็จะสอนให้เรามีเมตตา รู้จักเอื้อเฟื้อผู้อื่นด้วยกำบ่ะเก่าที่ว่า...

"คนขี้จิ๊ ไผบ่ถามหา คนมีเมตต๋า ไปไหนบ่กั้น"

คนขี้จิ๊ หมายถึงคนตระหนี่ ขี้เหนียว
บ่กั้น ก็คือไม่อดตาย
สำนวนนี้ก็หมายความว่าคนขี้เหนียวไม่มีใครเขาอยากพูดถึง
แต่คนใจดีมีเมตตาไปไหนก็ไม่มีวันอดตาย

หรือ ...

"ขี้โลภปันเสีย ขี้เหลือปันได้"

ขี้โลภ=มักได้ ตะกละ,
ขี้เหลือ =เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่





เรื่องของการวางตัว...

"จะนั่งหื้อผ่อตี้ จะหนีหื้อผ่อก้น"

ก่อนจะนั่งให้ดูที่นั่งว่าไม่มีอะไรเปรอะเปื้อนหรือมีของมีคมที่อาจจะเป็นอันตราย
พอจะลุกจากไปก็ต้องเหลียวดูข้างหลังว่าไม่ทิ้งร่องรอยหรือลืมอะไรไว้


"กิ๋นได้ไว้ในไห กิ๋นบ่ได้ไว้ในใจ๋"

เมื่อได้รับอะไรมา ไม่ว่าจะหามาเองหรือมีคนให้
ถ้าเป็นของกินก็ให้เก็บถนอมรักษาไว้(ในสมัยก่อนเขาจะเก็บของกินไว้ในไห)
แต่ถ้าเป็นของที่กินไม่ได้ก็ให้จดจำรำลึกไว้ในใจ(ให้สำนึกบุญคุณนั่นเอง)


"แป๋งเฮือไว้หลายต้า หม่าเข้าไว้หลายเมือง"

(สร้างเรือไว้หลายท่า(ท่าน้ำ) แช่ข้าวไว้หลายเมือง)

ให้ผูกมิตรไว้หลาย ๆ ที่ เผื่อวันใดเกิดพลาดพลั้งตกอับจะได้มีที่พึ่งพา


"จะไปดูหมิ่นเจ้า จะไปเล่าขวัญนาย
จะไปขายของฝาก จะไปปากบ่เป๋นธรรม"


จะไป = อย่า
ดูหมิ่น = ดูถูก
เล่าขวัญ=นินทา ว่าร้าย

จะไปดูหมิ่นเจ้า --
ก็คือให้มีความเคารพในผู้มีศักดิ์สูงเช่นเชื้อพระวงศ์ เป็นต้น

จะไปเล่าขวัญนาย
- - อย่านินทาเจ้านาย อย่านำเรื่องส่วนตัวของเจ้านายไปเปิดเผยหรือกล่าวประจาน

จะไปขายของฝาก -
- ของที่ผู้อื่นมอบให้หรือนำมาฝาก เป็นของที่มีค่าทางจิตใจ
ควรเก็บรักษาอย่าได้นำออกไปขายหรือจำหน่ายจ่ายแจกต่อ

จะไปปากบ่เป๋นธรรม.
-คำว่า'ปากบ่เป๋นธรรม' ก็หมายถึงการพูดปดมดเท็จ
การพูดจาหยาบคาย ส่อเสียด ยุให้รำตำให้รั่ว ชวนทะเลาะ...ฯลฯ
ให้งดเว้นการพูดเช่นนี้นั่นเอง





นี่คือแม่ของเราค่ะ...
พวกเรามักจะภาคภูมิใจเสมอเวลามีคนชมแม่ว่าหน้าตาผ่องใส...
เราก็มักจะบอกกันว่า...
ใช่สิ ก็แม่เขาถือคติที่ว่า...
"ใจ๋ใสเป๋นบุญ ใจ๋ขุ่นเป๋นบาป" นิ...


จริง ๆ แล้ว "กำสอนอิแม่" ยังมีอีกเยอะมาก...
ถ้าจะนำมาลงไว้ทั้งหมดในบล็อกเดียว
บล็อกก็คงจะยาวเป็นเป็นขบวนรถไฟสายเหนือเป็นแน่
ขออนุญาตเก็บไว้คราวต่อ ๆ ไปแล้วกันค่ะ

ฝากบล็อกนี้ไว้ส่งท้ายเดือนแห่งวันแม่เจ้า...









Create Date : 29 สิงหาคม 2555
Last Update : 22 สิงหาคม 2560 15:35:40 น. 11 comments
Counter : 11284 Pageviews.

 
มาโหวตฮื้อแล้วเน้อเจ๊า กำสอนดีๆตึงนั้นเจ๊า คุณแม่หน้าฮักแต๊ว่าเจ๊า



โดย: กิ่งฟ้า วันที่: 29 สิงหาคม 2555 เวลา:16:00:15 น.  

 
ทำการโหวตบล็อกวันแม่เรียบร้อยแล้วค่ะ

ลืมวางแหมแล้ว อิอิ



โดย: กิ่งฟ้า วันที่: 29 สิงหาคม 2555 เวลา:16:00:54 น.  

 
เป็นคำเก่าที่ว่ากล่าวแบบน่ารัก

และยิ่งน่ารักมากขึ้นเมื่อบอกว่าออกจากปากของแม่

ให้ความหมายไว้ด้วย..ดีค่ะ
ไม่งั้นอาจจะเดาจนออกทะเล

โหวตบล็อกวันแม่
ทำการโหวตบล็อกวันแม่เรียบร้อยแล้วค่ะ



โดย: ร่มไม้เย็น วันที่: 30 สิงหาคม 2555 เวลา:0:04:49 น.  

 
อรุณสวัสดิ์ครับปี้แม่ไก่

เป๋นสุดยอดกำสอนเลยครับ
นั่งอ่านไปตวย ยิ้มไปตวย
มีโอกาสจะเอาไว้สอนหมิงหมิงตวยครับ

โหวตหื้อทันทีที่อ่านจบเลยครับ








โดย: กะว่าก๋า วันที่: 30 สิงหาคม 2555 เวลา:5:56:22 น.  

 
บางกำก่บะเกยได้ยินเลยเจ้า


โดย: tuk-tuk@korat วันที่: 30 สิงหาคม 2555 เวลา:14:56:10 น.  

 
โหวตบล็อกวันแม่ให้ค่ะ


ยำก๋วยเตี๋ยวกรอบโออยู่ค่ะ รสดี สร้างสรรค์ฺดีด้วย


โดย: สาวไกด์ใจซื่อ วันที่: 30 สิงหาคม 2555 เวลา:16:22:52 น.  

 
อรุณสวัสดิ์ครับพี่แม่ไก่







โดย: กะว่าก๋า วันที่: 31 สิงหาคม 2555 เวลา:6:09:30 น.  

 
คำสอนของคุณแม่่รัก มีความหมายทั้งนั้นเลยค่ะ


โดย: มี๊เก๋&ซีทะเล (kae+aoe ) วันที่: 31 สิงหาคม 2555 เวลา:12:41:57 น.  

 
อรุณสวัสดิ์ครับพี่แม่ไก่










โดย: กะว่าก๋า วันที่: 1 กันยายน 2555 เวลา:5:27:20 น.  

 
อรุณสวัสดิ์ครับพี่แม่ไก่









โดย: กะว่าก๋า วันที่: 2 กันยายน 2555 เวลา:6:00:53 น.  

 
อรุณสวัสดิ์ครับพี่แม่ไก่










โดย: กะว่าก๋า วันที่: 3 กันยายน 2555 เวลา:5:56:45 น.  

ชื่อ :
Comment :
  *ใช้ code html ตกแต่งข้อความได้เฉพาะสมาชิก
 

แม่ไก่
Location :
ลำปาง Thailand

[Profile ทั้งหมด]

ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
Smember
ผู้ติดตามบล็อก : 184 คน [?]




**หลังไมค์เจ้า**





Cute Clock Click!



เออสิ,มาอยู่ใยในโลกกว้าง
เฉกชลคว้างมาเมื่อไรไม่นึกฝัน
ยามจากไปก็เหมือนลมรำพัน
โบกกระชั้นสู่หนไหนไม่รู้เลย


รุไบยาต ~ โอมาร์ คัยยัม
สุริยฉัตร ชัยมงคล : แปล




Latest Blogs

~ท่านหญิงในกระจก/แสงเพลิง ~

~เพชรรากษส/อลินา ~

~มนตร์ทศทิศ/ราตรี อธิษฐาน ~

~เมื่อหอยทากมีรัก 1-2/"ติงโม่"เขียน/พันมัย แปล ~

~ให้รักระบายใจ/"ณกันต์"เขียน ~

~ผมกลายเป็นแมว/Abandoned/Paul Gallico เขียน(ภูธนิน แปล) ~

~พ่อค้าซ่อนกลรัก & หมอปีศาจแสนรัก/"หูเตี๋ย" เขียน(Wisnu แปล) ~

~อาจารย์ยอดรัก/"หูเตี๋ย" เขียน(Wisnu แปล) ~

~จอมโจรพยศรัก/"หูเตี๋ย" เขียน(Wisnu แปล) ~


สารบัญหนังสือ: รวมลิงก์หนังสือที่รีวิวในบล็อก # ๑ + ๒



Group Blog
 
All Blogs
 
Friends' blogs
[Add แม่ไก่'s blog to your web]
Links
 

 Pantip.com | PantipMarket.com | Pantown.com | © 2004 BlogGang.com allrights reserved.