เอนทรีนี้ขอบันทึกเมมโมชีวิตสอนหนังสือช่วง 2 เดือนนี้ที

ปีนี้ เป็นอีกปีที่ได้กลับเข้าไปสอนหนังสือในฐานะครูพิเศษให้กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ในวิชาประวัติสังคมและวัฒนธรรมไทย ซึ่งก็เหมือนทุกๆปีที่สอน คือ ผมเป็นคนขี้เบื่อมากๆ เลยพยายามไม่ใช้เอกสารและ outline เหมือนเดิม คือพยายามเปลี่ยน หัวข้อและข้อมูลเพื่อให้ตัวเองไม่เบื่อและต้องหาอะไรใหม่ๆอ่าน

ซึ่งวิธีนี้ก็พยายามบีบบังคับนักเรียน ให้อ่านของใหม่ๆ ควบคู่กันไปด้วย

ซึ่งโรงเรียนก็สามารถจัดตารางที่เอื้อต่อการเรียนการสอนของผม คือ เช้า 1คาบ เรียนทฤษฏีที่ผมสอน บ่าย 1 คาบ นักเรียนจะสอนผมด้วยการค้นคว้าและรายงานความคืบหน้าว่า 1 สัปดาห์รู้อะไรในเรื่องนั้นๆ มากขึ้น

ประเด็นในวันนี้ที่จะเล่าให้ฟัง คือ เทอมนี้ ผมพยายามสอนนักเรียนในเชิงทักษะการค้นคว้าข้อมูล แบบอิสระ คือ พยายามเปิดกว้างให้นักเรียน เลือกทำรายงานที่มีโจทย์ง่ายๆ คือ ต้องตอบโจทย์ สังคมและวัฒนธรรมไทยให้ได้

ถึงวันนี้ ผ่านไปประมาณ 7-8 สัปดาห์ นักเรียนก็ต้องเข้าห้องสอบ ผมก็แอบบอกข้อสอบไปก่อนเลยว่า ข้อสอบจะออกว่า "ให้นักเรียนบรรยายกระบวนการศึกษารายงานในวิชาประวัติสังคมและวัฒนธรรมไทย ตามหัวข้อที่นักเรียนค้นคว้ามาอย่างเป็นระบบ และตอบคำถามว่า หัวข้อที่นักเรียนค้นคว้าบรรยาย ลักษณะสังคมและวัฒนธรรมไทยอย่างไร"

ให้ทายเล่นๆครับ ว่า หัวข้อไหนเด็กๆ สนใจอยากหาคำตอบมากที่สุด

ปรากฏว่า เชื่อหรือไม่ครับ นักเรียนหลายคนตั้งคำถามตั้งแต่คาบเรียนแรก เรื่อง "ความเหลื่อมล้ำทางสังคม และ ความไม่เท่าเทียม หรือ การแบ่งชนชั้นมากที่สุด" 

ซึ่งเรื่องพวกนี้ เป็นเรื่องที่ตอบคำถามได้ยากมากๆ ครับ ผมเลยต้องพยายามตั้งคำถามให้เด็กๆ แต่ละโฟกัสกันไปกันคนละทาง ตั้งแต่ เรื่อง โครงสร้างทางสังคมในช่วงต่างๆ ของประวัติศาสตร์ วรรณกรรมที่รองรับเรื่องความไม่เท่าเทียมกัน ภาษีในประเทศไทย รายได้ตามภูมิภาค โครงสร้างทางเศรษฐกิจ ฯลฯ 

แต่สำหรับหัวข้อรายงาน ที่ตรวจข้อสอบแล้ว รู้สึกว่า น่าสนใจ และ น่าเผยแพร่ให้ได้ลองพิจารณาสำหรับเทอมนี้ ซึ่งยังศึกษาไม่สมบูรณ์ดี (ถ้าสมบูรณ์แล้ว น่าจะลองให้อ่านฉบับเต็มในโอกาสต่อไป) ซึ่งผมขอเลือกมา 5 เรื่อง แบบไม่ได้เรียงลำดับ คือ

ละครปริศนา - มีนักเรียนคนหนึ่งชอบอ่านวรรณกรรม และ ประทับใจในเรื่องปริศนาที่แต่งโดยพระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิตในช่วง 2480-90 ซึ่งทิศทางรายงานก็ได้สะท้อนวิธีคิดของสังคมเรื่องชนชั้น และค่านิยมหลักในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของมนุษย์ในช่วงเวลาดังกล่าว 

เรือนไทย - ซึ่งเรื่องนี้ นักเรียนสนใจเรียนด้านออกแบบอยู่แล้วจึงรีบสนับสนุนให้ทำ และ คำถามหลักที่ผมต้องตั้งคำถาม ทุกครั้ง คือ design ของเรือนบ้านสอดคล้องกับวิถีชีวิตยังไง และที่สำคัญ design สะท้อนภาพครอบครัวคนไทยเป็นอย่างไร

รัฐนิยมสมัยจอมพล ป. - เรื่องนี้มีนักเรียนทำ 2 คน ผมเลยชอบมาก แกล้งแหย่ให้ challenge กันเอง ทั้ง 2 คนพยายามหาข้อมูลแข่งกัน และถามแกล้งลองเชิงกัน ทำให้บรรยากาศการเรียนรู้สนุกยิ่งขึ้น

มุมมองอานันท์ - เรื่องนี้สนใจมากในการทำงานเรื่องข้อมูล ผมพยายามให้นักเรียนคนนี้ ค้นบทสัมภาษณ์อานันท์หลายๆช่วง แล้วตั้งใจอ่านว่า อานันท์คิดเห็นว่าหน้าตาของ "สังคมไทยเป็นอย่างไร" ซึ่งก็เป็นงานยากแต่เชื่อได้ว่าออกมาน่าสนใจมากแน่ๆ

เรื่องสุดท้าย - การบวชของคนไทยในศาสนาพุทธ - เรื่องนี้ ผมว่าจะน่าสนใจมากๆ ถ้าพูดถึงเรื่อง "ภิษุณี" ผมเลยพยายามถามเบี่ยงประเด็นของนักเรียนคนนี้ให้มาทางนี้ เพราะเชื่อว่าในช่วง 5 ปีมานี้ dialogue ใหญ่ของศาสนาพุทธระดับโลกน่าจะเป็นเรื่องนี้ และที่ OkNation มีคนเคยเขียนเรื่องนี้แล้ว คือ yongchan ซึ่งผมพยายามจีบให้มาช่วยนักเรียนคนนี้ในการมาเป็นที่ปรึกษา

ทั้งหมดทั้งปวงที่เล่ามา สำคัญตรงประโยคสุดท้ายนี่ล่ะครับ เพราะผมไม่ใช่คนที่รู้อะไรลึกมากพอที่จะปรึกษา หัวข้อเฉพาะทางได้ทั้งหมด จึงลองถามดูคนแถวนี้บ้างว่าใครพอจะแนะนำ ข้อมูลทิศทางสำหรับเด็กๆ ของผม ได้ดีกว่า google และ wikipedia ซึ่งผมไม่ชอบเวลาเด็กก๊อบมาแปะเลย 555
(แจ้งได้ตามสะดวกนะครับ)