Group Blog All Blog
|
การเขียนคำถวายพระพรที่ถูกต้อง
ทีฆายุโก ทีฆายุกา ใช้ตัว ท ทหาร ไม่ใช่ ฑ มณโฑ คำกล่าวถวายพระพร พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระบรมราชินีนาถ คำหนึ่ง คือ คำกล่าวถวายพระพรให้มีพระชนมายุยืนนาน เมื่อจะถวายพระพรแด่พระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว กล่าวว่า ทีฆายุโก โหตุ มหาราชา เมื่อจะถวาย พระพรแด่สมเด็จพระบรมราชินีนาถ กล่าวว่า ทีฆายุกา โหตุ มหาราชินี คำว่า ทีฆายุ มาจากคำว่า ทีฆ (อ่านว่า ที - คะ) กับ อายุ คำว่า ทีฆ เขียน ท ทหาร สระอี ฆ ระฆัง ไม่ใช่ ฑ มณโฑ ทีฆ แปลว่า ยาว ทีฆายุ จึงแปลว่า อายุยาว, อายุ ยืน ในภาษาบาลี คำว่า ทีฆายุโก เป็น คำเพศชาย ทีฆายุกา เป็นคำเพศหญิง แปลว่า ผู้มีอายุยืนยาว เมื่อจะเขียนคำถวายพระพร ต้องเขียนให้ ถูกเป็น ท ทหาร ไม่ใช่ ฑ มณโฑ ที่มา : บทรายการวิทยุ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียง แห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม 2550
คำราชาศัพท์หมวดที่อยู่อาศัย
1. พระบรมมหาราชวัง หรือเรียกว่า วังหลวง 2. พระราชวัง มีระดับความสำคัญรองจาก พระบรมมหาราชวัง 3. พระราชนิเวศน์ มีระดับความสำคัญรองจาก พระราชวังมีไว้สำหรับ พระมหากษัตริย์ เสด็จฯ แปรพระราชฐาน 4. วัง หมายถึงที่ประทับของพระบรมวงศานุวงศ์ 5. ปราสาท หมายถึง เรือนหลวง ซึ่งเป็นอาคารมีหลังคายอด ปลูกสร้างอยู่ใน พระบรมมหาราชวัง หรือ พระราชวัง 6. พระราชมนเทียร, พระมหามนเทียร หมายถึง เรือนหลวง ประเภทที่มีหลังคาจั่ว มีช่อฟ้าหน้าบัน ปลูกสร้างอยู่ในพระบรมมหาราชวัง หรือพระราชวัง 7. พระที่นั่ง คือ เรือนหลวงที่อยู่ในพระบรมมหาราชวัง และในพระราชวัง 8. พระที่นั่งโถง หมายถึง พระที่นั่งโล่งไม่มีฝา 9. พระตำหนัก หมายถึง อาคารที่ประทับของพระมหากษัตริย์ 10. ตำหนัก หมายถึง อาคารที่ประทับของพระราชวงศ์ 11. พลับพลา หมายถึง ที่ประทับชั่วคราว 12. พระที่นั่งชุมสาย สร้างขึ้นสำหรับใช้ชั่วคราวในการประกอบพิธีกลางแจ้ง คำราชาศัพท์หมวดยานพาหนะ
1. พระราชยาน คือ ยานพาหนะประเภทมีคานหาม เคลื่อนที่โดยมีเจ้าพนักงาน แบกหาม มีทั้งหมด 9 องค์ คือ ----->1.1 พระยานมาศ ----->1.2 พระยานมาศ 3 ลำคาน ----->1.3 พระราชยานกง ----->1.4 พระราชยานถม ----->1.5 พระราชยานงา ----->1.6 พระที่นั่งราชยานพุดตานถม ----->1.7 พระราชยานทองลงยา ----->1.8 พระที่นั่งราชยานพุดตานทอง ----->1.9 พระที่นั่งราเชนทรยาน 2. ยานพาหนะประเภทมีล้อ เคลื่อนที่โดยเจ้าพนักงานฉุดชักหน้าหลัง เรียกว่า ราชรถ มีอยู่ 2 องค์ คือ ----->2.1 พระมหาพิชัยราชรถ ----->2.2 เวชยันตราชรถ 3. ยานพาหนะทางเรือ เรียกว่า เรือพระที่นั่ง มี 4 ประเภท คือ ----->3.1 เรือพระที่นั่งกราบ ----->3.2 เรือพระที่นั่งศรี ---------->3.2.1 เรือพระที่นั่งทวยเทพถวายกร ---------->3.2.2 เรือพระที่นั่งอเนกชาติภุชงค์ ----->3.3 เรือพระที่นั่งเอกชัย ----->3.4 เรือพระที่นั่งกิ่ง ---------->3.4.1 เรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ ---------->3.4.2 เรือพระที่นั่งอนันตนาคราช 4. ยานพาหนะประเภทพระประเทียบ ได้แก่ รถพระประเทียบ และเรือพระประเทียบ เป็นยานพาหนะสำหรับฝ่ายใน และ สมเด็จพระสังฆราช ข้อ 1 - 4 เป็นข้อมูลตามหนังสือเก่า ณ ปัจจุบันอาจมีการเปลี่ยนแปลงไป ส่วนในปัจจุบันก็ให้เติมคำว่า พระที่นั่ง ไว้ข้างท้าย เช่น รถยนต์พระที่นั่ง เรือยนต์พระที่นั่ง เครื่องบินพระที่นั่ง เฮลิคอปเตอร์ หรือ ฮ.พระที่นั่ง คำสุภาพ
คำสุภาพ ได้แก่ คำธรรมดาที่ต้องเปลี่ยนใช้ให้สุภาพ เป็นส่วนหนึ่งในราชาศัพท์ มี ลักษณะตามที่กล่าวในตำราเป็น 4 ลักษณะ ดังนี้ ----------> 1. ไม่ใช่คำกระด้าง ที่กล่าวอย่างขาดความเคารพ เช่น "หือ" "หา" "เออ" "โว้ย" หรือคำพูดห้วนๆ เช่น "ไม่มี" "ไม่ใช่" "ไม่อยู่" "เปล่า" หรือใช้อาการ พยักหน้า สั่นศรีษะ แทนคำรับและคำปฏิเสธ --------------> คำปฏิเสธต้องใช้ว่า "หามิได้" หรือ "มิได้" คำว่า "เปล่า" "ไม่มี" "ไม่อยู่" "ไม่ใช่" ต้องต่อท้ายด้วย "หามิได้" หรือ "มิได้" ด้วยเสมอ เช่น "เปล่า หามิได้" "ไม่ใช่ มิได้" "ไม่อยู่ มิได้" ----------> 2. ไม่ใช่คำด่า คำหยาบ คำโลน คำที่ถือว่าสกปรก เช่น "อ้าย อี ขี้ เยี่ยว โกหก ห่า เหี้ย ตูต" คำเหล่านี้มีอยู่ในที่แห่งใดต้องหาทางเปลี่ยนแปลงหรือ ตัดออกเสีย เช่น "อ้ายนั่น อ้ายนี่" เปลี่ยนเป็น "คนนั้น คนนี้" หรือ "สิ่งนั้น สิ่งนี้" "ปลาอ้ายบ้า" ตัดเป็น "ปลาบ้า" "อีเลิ้ง อีแอ่น" เปลี่ยนเป็น "นางเลิ้ง นางแอ่น" "อีสุกอีใส อีแร้งอีกา" ตัดเป็น "สุกใส แร้งกา" "ขี้ เยี่ยว" ต้องใช้ "อุจจาระ ปัสสาวะ" หรือ "คูถ มูตร" "ขี้นก ขี้เลื่อย ขี้ดิน ขี้ตา" ต้องเปลี่ยนเป็น "มูลนก มูล เลื่อย มูลดิน มูลตา" "ขี้มูก" ว่า "น้ำมูก" "ดอกขี้เหล็ก" ว่า "ดอกเหล็ก" "ขนมขี้หนู" ว่า "ขนมทราย" "โกหก" ว่า "พูดปด" หรือ "พูดเท็จ" ----------> 3. ไม่ใช่คำที่มักนำมาพูดเปรียบกับของหยาบ มีเปรียบกับอวัยวะเพศ เป็นต้น ข้อนี้ไม่จำเป็นต้องมีตัวอย่างก็ควรจะทราบแล้ว ----------> 4. ไม่ใช่คำผวนที่ผวนกลับมาแล้วกลายเป็นคำหยาบ ข้อนี้ก็ไม่จำเป็น ต้องมีตัวอย่างอีกเหมือนกัน ***** คำต่างๆ สามารถดูได้ที่หัวข้อคำราชาศัพท์หมวดสัตว์และเบ็ดเตล็ด**** ลักษณนาม (อักขรานุกรมปลายบาทสังขยา)
ลักษณนาม----------------------ตัวอย่างสิ่งที่ใช้กับคำนั้น กระบอก--------------------------------------> กระบอกน้ำ, ปืน, ข้าวหลาม กัณฑ์-----------------------------------------> เทศน์ กลัก------------------------------------------> ไม้ขีดไฟ กลุ่ม------------------------------------------> ด้ายกลุ่ม, ป่านกลุ่ม กอ -------------------------------------------> ไผ่, หญ้า กอง ------------------------------------------> กองทหาร กองอิฐ กองทราย ก้อน ------------------------------------------> ก้อนดิน, ศิลา, อิฐ, ข้าวตู กำ --------------------------------------------> ผักกำ, พลูกำ กิ่ง --------------------------------------------> กิ่งไม้, งาช้าง กุลี -------------------------------------------> ผ้านุ่ง, โสร่ง, ผ้าขาวม้า (ผ้ากุลี หนึ่งเท่ากับผ้าประเภทเดียวกันที่รวมเป็นห่อหนึ่ง มีจำนวน 20 ผืน) เกล็ด -----------------------------------------> เกล็ดปลา, เกล็ดกระ, พิมเสน ขด -------------------------------------------> เชือกขด, ลวดขด, หวายขด ขนัด -----------------------------------------> สวน ขนาน ----------------------------------------> ยาแก้โรคต่างๆ ขวด -----------------------------------------> ขวดต่างๆ ขอน ----------------------------------------> ใช้กับสิ่งหนึ่งหรือข้างหนึ่งของของ ที่มีคู่ เช่น กำไล 1 ขอน เข็ด -----------------------------------------> ด้ายเข็ด, เชือกเข็ด โขลง ---------------------------------------> ช้างหลายช้างรวมกันเป็นโขลง คัน -----------------------------------------> คันชั่ง, คันกระสุน, คันเบ็ด, รถ, ร่ม ฉัตร, หน้าไม้, แร้ว คัมภีร์ --------------------------------------> หนังสือคัมภีร์ คำ -----------------------------------------> คำพูด, คำข้าว, คำหมาก, คำกลอน คู่ ------------------------------------------> ใช้กับของสองสิ่ง เช่น ช้อมส้อม ตะเกียบ กำไล เครือ --------------------------------------> กล้วย งาน ---------------------------------------> ที่ดิน (1 งาน = 100 ตารางวา) จั่น ----------------------------------------> จั่นหมาก, จั่นมะพร้าว จับ ----------------------------------------> ขนมจีน จีบ-----------------------------------------> พลูจีบ จุก-----------------------------------------> หอม, กระเทียม (ที่มัดรวมเป็นจุกๆ) ฉบับ --------------------------------------> หนังสือหลายแผ่นรวมกันเป็นฉบับ เช่น หนังสือพิมพ์รายวัน ฉาก---------------------------------------> สิ่งกั้น ที่บัง ที่เรียกว่า ฉาก การเล่น ต่างๆ ที่แสดงประกอบด้วยฉาก และเปลี่ยนฉากเป็นตอนๆ ไป เช่น ละคร 3 ฉาก ช่อ ---------------------------------------> ดอกไม้, ดอกมะม่วง ชิ้น ---------------------------------------> ชิ้นเนื้อ, ชิ้นผ้า ชุด ---------------------------------------> ของที่รวมกันเป็นชุด เช่น ถ้วยชา 1 ชุด, การเล่นต่างๆ ที่เปลี่ยนการแสดงเป็นชุดๆ เชือก ------------------------------------> ช้างแต่ละตัว ซอ --------------------------------------> ตอไม้ไผ่ ซอง-------------------------------------> บุหรี่, จดหมาย ซี่ --------------------------------------> ซี่กรง, ฟัน (พระทนต์ ใช้ องค์ แทน ซี่) ดวง -----------------------------------> ดวงตรา, ดวงไฟ, ดาว, โคม, ตะเกียง ดอก -----------------------------------> ดอกไม้, ดอกไม้ไฟ, ธูป ด้าม -----------------------------------> ปากกา ดุ้น ------------------------------------> ฟืน ตน ------------------------------------> อมนุษย์ เช่น อสูร ยักษ์ ฤาษี ต้น ------------------------------------> ต้นไม้, ซุง, เสา ตลับ -----------------------------> สิ่งที่ทำขึ้นเป็นตลับ, สิ่งที่บรรจุรวมอยู่ในตลับ ตับ -----------------------------------> ของที่เรียงเป็นตับ เช่น ใบจาก พลูตับ ไตร ----------------------------------> ผ้าไตร เถา ----------------------------------> เถาวัลย์, ปิ่นโต, ตลับ แถบ ---------------------------------> แพรแถบ, ผ้าแถบ แถว ---------------------------------> คน หรือ สัตว์ หรือสิ่งของที่เรียงเป็นแถว ทะลาย ------------------------------> ทะลายหมาก, ทะลายมะพร้าว ท่อน ---------------------------------> ฟืน เท -----------------------------------> เหล้า แท่ง ---------------------------------> ดินสอ, ทองคำ, เงิน, ทอง, ตะกั่ว นัด ----------------------------------> กระสุนปืน, ยิงปืน, จุดพลุ นาย ---------------------------------> ข้าราชการฝ่ายหน้า, ผู้ชาย บท ----------------------------------> คาถา หรือโคลง, กลอน, เพลง บาท ---------------------------------> เป็นส่วนหนึ่งของบทแห่งคาถา หรือโคลง แสดงน้ำหนัก เช่น ทองคำหนัก 1 บาท บาน ---------------------------------> กระจกส่อง, ประตู, หน้าต่าง, ฉาก ใบ ----------------------------------> ภาชนะทั้งปวง ลูกไม้ ใบไม้ ปั้น ----------------------------------> ปั้นชงน้ำชา (ใช้คำว่า ป้าน ก็มี) ส้มมะขาม เปียกที่ปั้นไว้เป็นปั้นๆ ปาก ----------------------------------> ปากกา, แห, อวน เปล, สวิง, โพงพาง ปึก ----------------------------------> ขี้ผึ้งปึก น้ำตาลปึก กระดาษปึก ปื้น ----------------------------------> เลื่อย ผล ----------------------------------> ผลไม้ทุกชนิด ผืน ----------------------------------> ผ้า พรม เสื่อ หนังสัตว์ ผูก ----------------------------------> หนังสือใบลาน แผง ---------------------------------> ยาเป็นแผง เครื่องกำบังที่ทำเป็นแผง แผ่น ----------------------------------> กระดาษ กระดาน อิฐ ข้าวเกรียบ กระเบื้อง กระจกตัด ฝัก ----------------------------------> ฝักถั่ว ฝักมะขาม ไข่ปลา ฝา ----------------------------------> ฝาโถ ขนมครก เปลือกหอย ฝูง ----------------------------------> ฝูงนก ฝูงลิง ฝูงโค พวง ----------------------------------> มาลัย, ผลไม้หรือของที่เชื่อมโยงกันอยู่ เป็นพวง เช่น พวงลำใย พับ ----------------------------------> ผ้า หรือ กระดาษที่พับไว้ พู ----------------------------------> พูทุเรียน แพ ----------------------------------> สิ่งที่ติดกันเป็นแพ เช่น แพซุง, ธูปแพ, เทียนแพ, ข้าวเม่าทอดที่ติดกันเป็นแพ ฟอง ----------------------------------> ไข่เป็ด, ไข่ไก่ ฟ่อน ----------------------------------> หญ้าหรือต้นข้าวที่เอามารวมกันเป็นมัด ที่มัดรวมกันจำนวนมาก ธนบัตร มวน ----------------------------------> บุหรี่ ม้วน ----------------------------------> แพร, พรม มัด ----------------------------------> ของที่มัดไว้ เช่น ฟืน เม็ด ----------------------------------> เพชร, พลอย เมล็ด ----------------------------------> พันธุ์ไม้ต่างๆ ยก ----------------------------------> ไม้ยก, หนังสือยก, ชกมวย, เฆี่ยน ยวง ----------------------------------> ยวงขนุน รวง ----------------------------------> ข้าวรวง, ข้าวฟ่างรวง ราง ----------------------------------> รางบรรทัด, ลูกคิด, ระนาด, กบไสไม้ รูป ----------------------------------> ภิกษุ, สามเณร, บาทหลวง เรียง ----------------------------------> ใบพลูที่ซ้อนกัน เรือน ----------------------------------> นาฬิกา ไร่ ----------------------------------> ที่ดิน (1 ไร่ เท่ากับ 400 ตารางวา) โรง ----------------------------------> โขน, ละคร, หนัง, หุ่น ลา ----------------------------------> รัว, โห่ บทประพันธ์บางชนิด ลำ ----------------------------------> เรือ, ไม้ไผ่, อ้อย เล่ม ----------------------------------> เกวียน, ไม้กลัด, เข็ม, หนังสือที่เย็บเป็น เล่ม, พัด, พาย, แจว, กระบี่, ดาบ, เสียม, มีด, กรรไกร เลา ----------------------------------> ปี่, ขลุ่ย วง ----------------------------------> แหวน, ฆ้อง, ดนตรี, วงเล่นตระกร้อ สาย ----------------------------> สายสร้อย, เข็มขัด, รัดประคต, ถนน, ว่าว สำรับ ----------------------------------> เสื้อผ้าที่จัดไว้เป็นสำรับ, อาหารที่จัดไว้ เป็นสำรับ เส้น ----------------------------------> เชือก, ด้าย, ไหม, ผม, ขน หมู่ ----------------------------------> คนหรือสิ่งของที่รวมกันเป็นหมู่ เช่น หมู่ ทหาร หมู่ตำรวจ โต๊ะหมู่ หลัง ----------------------------------> ตึก, บ้าน, เรือน, เรือนแพ, มุ้ง หวี ----------------------------------> กล้วยที่ยังเรียงติดกันเป็นหวี หัว ----------------------------------> เผือก, มัน, กลอย ห่า ----------------------------------> ฝนตก แหนบ ----------------------------------> แหนบถอนหนวด, แหนบรถ, ใบตองที่มวนพับไว้เป็นแหนบ องค์ ----------------------------------> พระ, พระพุทธรูป, พระเจดีย์, เทวดา เทวรูป, หม่อมเจ้า |
Khunmook
 ฝากข้อความหลังไมค์ Rss Feed  Smember ผู้ติดตามบล็อก : 1 คน [?] |
||||||||||||
