จุดประสงค์ของขั้นตอนนี้

-- บำบัดอาการถอนพิษยา ทั้งทางกายและจิตใจ

-- ช่วยระงับความต้องการยา รักษาอาการขาดยา และภาวะแทรกซ้อนต่างๆ

ที่ศูนย์บำบัดรักษายาเสพติด เชียงใหม่ แบ่งตึกถอนพิษยาเป็น 3 ตึก
1.ตึกเอื้ออาทร   สำหรับผู้ป่วยชาย เสพติดสุรา
2.ตึกชีวิตใหม่    สำหรับผู้ป่วยชาย เสพติดยาบ้า ผงขาว ฝิ่น สารระเหย
3.ตึกรุ่งอรุณ     สำหรับผู้ป่วยหญิง เสพสารทุกชนิด

ขั้นตอนการบำบัดด้วยยาหรือถอนพิษยา แตกต่างตามชนิดของสารเสพติด จะกล่าวแบ่งแยก ดังนี้

การบำบัดรักษาภาวะเมาแอลกอฮอล์
--อาการ: พฤติกรรมทางเพศไม่เหมาะสม ก้าวร้าว อารมณ์เปลี่ยนแปลง การ ตัดสินใจไม่ดี เดินเซ โคม่า เป็นต้น
--รักษาแบบประคับประคอง
   ..ให้กลูโคส วิตามีนบี 1 และน้ำเกลือเข้าเส้นเลือด
   ..ป้องกันถาวะกดหายใจ และการสำลัก
   ..ถ้าก้าวร้าววุ่นวาย จำเป็นต้องผูกยึดเพื่อป้องกันอันตรายต่อตนเองและผู้อื่น หรือให้ยาต้านโรคจิต Haloperidol แบบฉีดเข้ากล้ามขนาด 2.5-5 มิลลิกรัม สลับกับยา Diazepam เพื่อสงบอาการกระวนกระวายก้าวร้าว
   ..มีการเฝ้าระวัง ดูแลผู้ป่วยใกล้ชิด ในเรื่องของภาวะแทรกซ้อน
หมายเหตุ...ทางศูนย์บำบัดไม่สามารถรับผู้ป่วยเมาสุรา ผู้ป่วยที่มีพฤติกรรมเอะอะโวยวาย ก้าวร้าว และไม่สมัครใจนอนโรงพยาบาลได้
การบำบัดรักษาภาวะถอนแอลกอฮอล์
--อาการ: ระบบประสาทอัตโนมัติทำงานผิดปกติ  มือสั่น นอนไม่หลับ คลื่นไส้อาเจียน กระสับกระส่าย  ประสาทหลอน เพ้อสับสน ชัก
--มีการประเมินภาวะฉุกเฉินทางกาย เช่น ความดันโลหิต การเต้นชีพจร ตับอักเสบเฉียบพลัน ตับอ่อนอักเสบ บาดเจ็บที่ศีรษะ เป็นต้น
--มีการประเมินภาวะฉุกเฉินทางจิตเวช เช่น เพ้อสับสน ทำร้ายตนเองหรือผู้อื่น อาการโรคจิต
--ประเมินความรุนแรงของอาการถอนแอลกอฮอล์
หมายเหตุ..ทางศูนย์บำบัดไม่สามารถรับผู้ป่วยที่มีอาการทางกายที่รุนแรงหรืออาการทางจิตกำเริบนอนโรงพยาบาลได้
1. สงบอาการ (Sedation)
2. สกัดทุกข์กาย (Symptomatic relief)
3. เสริมอาหารวิตามิน (Supplement)
4. สร้างบรรยากาศที่อบอุ่นปลอดภัย (Supportive environment)

1. สงบอาการ (Sedation)

- ยากลุ่ม Benzodiazepine: Chlordiazepoxide, Diazepam, Lorazepam
- การถอนพิษแอลกอฮอล์มี 2 แนวทาง
  1. ให้ยาตามความรุนแรงของอาการ
  2. ให้ยาคงที่ตามกำหนด

      ขั้นตอนนี้มีความสำคัญมาก ผู้ป่วยสุราเรื้อรังเปรียบสมองที่แช่เหล้ามานานหลายปี หากหยุดดื่มทันที สมองจะขาดเหล้าทำให้มีอาการหูแว่วระแวง มีอาการชัก เพ้อสับสนพูดจากไปเรื่อย ซึ่งมีอันตรายถึงกับชีวิตได้ ดังนั้นจะต้องให้ยาไปทดแทน หมอใช้คำพูดเปรียบว่า ใช้ยาถอนพิษเหล้า หากอาการถอนเหล้าทุเลาก็จะค่อยๆลดยาลง

      มีญาติเคยถามว่า ถ้าหยุดเหล้าแล้วอันตราย จะจัดหาเหล้ามาให้ผู้ป่วยได้ไหม คำตอบคือถ้าดื่มเหล้าตลอดก็ไม่มีอาการถอนจริง แต่ไม่คุ้มเลยเพราะตับ ไต ระบบหมุนเวียนเลือดก็ถูกทำลายไปด้วย การให้ผู้ป่วยดื่มไปเรื่อยๆเป็นการส่งเสริมให้ติดเหล้าไปเรื่อยๆ จริงๆแล้วหมอมียารักษาอาการถอนเหล้าซึ่งได้ผลดีกว่า ควบคุมปริมาณได้ ทางที่ดีคือ ญาติจูงใจโน้มน้าวให้ผู้ป่วยมารักษาดีที่สุด

2. สกัดทุกข์กายใจ (Symptomatic relief)

นอกจากอาการถอนสุราแล้ว ในผู้ป่วยบางคนจะมีอาการไม่สุขสบาย ด้วยภาวะร่างกายที่ทรุดโทรมจากการดื่มสุรามานานและโรคประจำตัวต่างๆ และภาวะทางจิตที่อาจมีความวิตกกังวล ซึมเศร้า นอนไม่หลับ

ทางทีมรักษามีการให้ยาบรรเทาตามอาการที่ผู้ป่วยแต่ละคนมี เช่น ปวด คลื่นไส้อาเจียน จุกแน่นท้อง ถ่ายเหลว ยาลดความวิตกกังวล ยาช่วยให้หลับดี ยาต้านซึมเศร้า ยาต้านโรคจิต เป็นต้น ซึ่งแต่ละคนจะไม่เหมือนกัน เพื่อให้ผู้ป่วยรู้สึกสบาย ม่วนกายม่วนใจ มากที่สุด

3. เสริมอาหารวิตามิน (Supplement)
..กลูโคส เสริมอาหาร และน้ำให้เพียงพอ
..วิตามินบี1 ป้องกันภาวะความจำเสื่อมจากสุรา (Wernicke-Kosarkoff Syndrome) โดยให้วิตามินบี1 100 มิลลิกรัม ฉีดเข้ากล้าม 3-5 วัน ตามด้วย วิตามินบี1 100 มิลลิกรัม กินวันละ 3 ครั้ง

ผู้ป่วยโรคสุราเรื้อรังจำเป็นที่ต้องได้รับการเสริมวิตามิน เนื่องจากสุราไปขัดขวางการดูดซึมวิตามิน ร่วมกัีบพฤติกรรมไม่รับประทานอาหารหรือทานน้อยลงเมื่อดื่มสุรา หากไม่เสริมวิตามินกล้ามเนื้อจะอ่อนแรง ปลายประสาทฝ่อ เสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อม มีภาวะซีด

4. สร้างบรรยากาศที่อบอุ่นปลอดภัย (Supportive environment)

..จัดสิ่งแวดล้อมให้สงบ ปลอดภัย อากาศถ่ายเทสะดวก แสงสว่างพอเพียง สิ่งรบกวนน้อย
..ให้ความเชื่อมั่น ใช้คำพูดง่ายๆ อธิบายสั้นๆ บอกซ้ำๆ โดยใช้น้ำเสียงนุ่มนวลและหนักแน่น
..ให้ความรู้แก่ผู้ป่วย

การบำบัดรักษาภาวะถอนพิษสารอนุพันธ์ฝิ่น.

อนุพันธ์ฝิ่น ได้แก่ ฝิ่น มอร์ฟีน เฮโรอีน(ผงขาว) ยาแก้ไอโคดิอีน ยาแก้ปวดอนุพันธ์ฝิ่น เมธาโดน

..เริ่มมีอาการหลังจากเสพสารครั้งสุดท้าย 6-8 ชั่วโมง
..อาการรุนแรงใน 2-3 วัน และทุเลาลงใน 7 วัน
..มีอาการดังนี้ อยากยารุนแรง กระสับกระส่าย หงุดหงิด น้ำมูกน้ำตาไหล หาวบ่อย เหงื่อแตก หนาวๆร้อนๆ ปวดกล้ามเนื้อ ท้องเสีย ขนลุก คลื่นไส้อาเจียน ไข้ ชีพจรและความดันโลหิตเพิ่มขึ้น หรือเรียกทั่วไปว่า ลงแดง ซึ่งเป็นอาการที่ทุกข์ทรมานมากแต่ไม่ทำให้เสียชีวิต อาการถอนจะเป็นหนักในช่วงสัปดาห์แรก ผู้ป่วยต้องใช้ความอดทนและตั้งใจหยุดเสพอย่างมาก

..ทีมรักษาจะมียาแทนที่อนุพันธ์ฝิ่น เรียกว่า เมธาโดน จะให้ยาจนร่างกายคงที่แล้่วค่อยๆลดยาลง .

ระหว่างนี้จะมียารักษาตามอาการ เช่น อาการปวด อาการกระวนกระวาย อาการนอนไม่หลับ เพื่อให้ผู้ป่วยรู้สึกสบายมากที่สุด

การดูแลภาวะเมาและถอนพิษสารอื่นๆ เช่น แอมเฟตามีน สารระเหย กัญชา
..รักษาแบบประคับประคองตามอาการ
..รักษาอาการทางจิตเวชที่พบในผู้ใช้สารเสพติด เช่น

      อารมณ์ซึมเศร้า วิตกกังวล ให้ยาต้านซึมเศร้า เช่น Fluoxetine
      นอนไม่หลับ ให้ยานอนหลับ เช่น Benzodiazepine Trazodone
      หวาดระแวง หูแว่ว อาการโรคจิต ให้ยาต้านโรคจิต เช่น Haloperidol
      แมเนีย ให้ยาควบคุมอารมณ์ เช่น Lithium Valproate
      หงุดหงิด ก้าวร้าว ให้ยาระงับอาการ เช่น ยาต้านโรคจิต ยาควบคุมอารมณ์ ยานอนหลับ Propanolol

ในผู้ป่วยกลุ่มนี้มักมีอาการทางจิตเวชร่วมด้วยอยู่มาก ไม่ว่าจะเกิดจากฤทธิ์ของสารเสพติด หรือแนวโน้มที่จะเป็นโรคอยู่แล้ว โรคทางจิตเวชจะต้องได้รับการรักษาต่อเนื่องและประเมินเป็นระยะๆ หากไม่ได้รับการรักษาสมรรถภาพของผู้ป่วยจะด้อยลงไปเรื่อยๆ และไม่สามรถหยุดเสพสารเสพติดได้

เบอร์โทรติดต่อ 053-268037-41
//www.drugcare.net