|
|
ดูนกชายเลนที่โคกขาม
โดยปรกติแล้วตั้งแต่ประมาณเดือนตุลาคมเป็นต้นไปจนถึงประมาณเดือนเมษายนของปีถัดไป เป็นช่วงเวลาที่นกน้ำ-นกชายเลนอพยพจากที่หนาวจะตบเท้าเข้ามาอาศัยพักพิงในบ้านเราและประเทศเพื่อนบ้านซึ่งอยู่ในเขตร้อนของโลก เพื่อดำรงชีพในช่วงที่แหล่งทำรังวางไข่ทางซีกเหนือของโลกมีอากาศหนาวเย็น แหล่งน้ำกลายเป็นแหล่งน้ำแข็ง ปกคลุมอาหารและที่อยู่อาศัยจนหมด อุณหภูมิลดต่ำ จนดำรงชีพไม่ได้
เมื่อทำรัง วางไข่ กกไข่จนลูกนกออกจากไข่ เลี้ยงจนโตสักระยะหนึ่ง ก็จะถึงเวลาเดินทางไกลหลายพันกิโลเมตรลงใต้ของทั้งครอบครัว โดยพวกเค้าอาศัยเส้นทางอพยพหลักสองเส้นทางคือผ่านในแผ่นดิน และตามชายฝั่ง นกที่มาตามเส้นทางในแผ่นดิน เราก็อาจพบเค้าได้ตามแหล่งน้ำในแผ่นดิน ส่วนนกที่ใช้อีกเส้นทางหนึ่งก็จะโชว์ตัวตามชายฝั่งของแต่ละประเทศตามที่ใช้เป็นที่พักรายทาง จนกระทั่งเค้าไปถึงที่หมาย
เราจะพบว่านกบางชนิดเป็นเพียงpassage migrant คือเห็นประเทศเราเป็นเพียงที่แวะพักเติมพลังก่อนเดินทางต่อไป ซึ่งอาจไปไกลถึงออสเตรเลียทีเดียว นกเหล่านี้เราจะได้พบเพียงไม่กี่วันเค้าก็จะจากไป ขณะที่นกบางชนิดเป็น winter visitor คือมาอาศัยแหล่งอาหารอันอุดมสมบูรณ์(แต่กำลังถูกลดจำนวนลงไปเรื่อยๆ)บริเวณชายฝั่งทะเล หาดเลน นาเกลือ แหล่งน้ำตื้นในแผ่นดินอื่นๆอย่างทุ่งนาของเราเพื่อดำรงชีพ รอเวลาที่ฤดูหนาวอันโหดร้ายทางตอนเหนือผ่านไป เพื่อเดินทางกลับไปสืบต่อเผ่าพันธุ์
ทั้งนี้ นกที่มาอาจไม่ได้กลับเสมอไป ถ้าเกิดเหตุร้ายกับพวกเค้า จำนวนนกที่เดินทางกลับมีน้อยกว่าจำนวนที่เดินทางมาทุกปี ในจำนวนนี้นกบางชนิดเป็นนกที่ในโลกมีเพียงไม่กี่พันคู่ คงน่าเสียดายถ้าเค้าไม่มีโอกาสได้กลับไปเพิ่มลูกหลานของตัวเองให้ลูกหลานของเราได้เห็นตัวจริงในธรรมชาติอีกต่อไป
แหล่งดูนกชายเลนอพยพใกล้ๆกรุงเทพก็คือบริเวณรอบๆอ่าวไทย ตั้งแต่สมุทรปราการ สมุทรสาคร สมุทรสงครามไปจนถึงเพชรบุรี โดยเฉพาะที่โคกขาม สมุทรสาคร และ แหลมผักเบี้ย เพชรบุรี มักมีนกชายเลนที่หายากมาลงอยู่เสมอ
สำหรับเรา ปีนี้เป็นปีแรกที่มาหัดดูนกชายเลน หลังจากที่มัวแต่กลัวแดด กลัวร้อนอยู่หลายคาบ ช่วงหลายสัปดาห์ที่ผ่านมาเรามักใช้เวลาอยู่ที่โคกขามครั้งละหลายชั่วโมงเพื่อดูนกชายเลนต่างๆที่อพยพมากันมากแล้ว
จริงอย่างที่คาด แดดแรง ถ้าไม่มีแดดก็ฝนตก แต่ก็ได้รับความเพลิดเพลินใจไม่น้อย
นกสตินท์คอแดง(red-necked stint) นกหัวโตทรายเล็ก (lesser sand plover) และนกชายเลนปากโค้ง (curlew sandpiper) อยู่รวมเป็นฝูงใหญ่ ก้มหน้าก้มตาหากิน บางส่วนก็ยืนพักผ่อนนิ่งๆ ในกลุ่มนี้เราได้พบนกสตินท์เล็ก(little stint) ในชุดขนฤดูผสมพันธุ์สีสันสดใสปะปนอยู่หนึ่งตัว เข้าใจว่ามีที่เป็นชุดขนนอกฤดูผสมพันธุ์ปะปนอยู่ในหมู่นกชายเลนที่อยู่กันเป็นกลุ่มใหญ่นั้นอีกด้วย
ช่วงที่น้ำในนาเกลือมีน้อยตามข้างๆทางเราจะเห็นนกหัวโตเล็กขาเหลือง(little ringed plover)วิ่งๆหยุดๆแล้วก็ก้มหน้าลงจิกกินอาหาร นกสตินท์นิ้วยาว(long-toed stint)วิ่งไปมาหาอาหารอย่างแคล่วคล่องไม่อยู่เฉย ในช่วงต้นเดือนที่ผ่านมาพบนกเด้าลมเหลือง(yellow wagtail)วิ่งเร็วจี๋หากินอยู่บริเวณเดียวกัน แต่ช่วงปลายเดือนนี้ไม่ค่อยพบแล้ว (แต่ไปเจอเยอะแยะไปหมดตามนาข้าว)
นกทะเลขาแดงธรรมดา (common redshank) และนกทะเลขาเขียว(common greenshank)สามตัวนี้กำลังก้มหน้าปักปากหาอาหารในนาเกลืออย่างมุ่งมั่นและรวดเร็ว เวลาที่เค้าหากินด้วยกันแบบนี้ก็เป็นภาพที่ดูน่ารักและตลกมากทีเดียว
 
นกหัวโตหลังจุดสีทอง(pacific golden plover)ยืนพักอยู่รวมกันเป็นกลุ่มประมาณ 10 ตัวในบริเวณดินที่ถูกไถขึ้นมา มีตัวหนึ่งแอบแต่งตัวไม่เหมือนเพื่อน คือยังอยู่ในชุดขนฤดูผสมพันธุ์ นกหัวโตสีเทา(grey plover)ยืนง่วงเหงาปะปนอยู่ในกลุ่มสองตัว ขณะที่ดูอยู่เพลินๆ เจ้านกชายเลนน้ำจืด(wood sandpiper)ก็เดินไปเดินมาอย่างรวดเร็วปากก็ก้มไซ้หาอาหารไปเรื่อยๆ เป็นภาพที่ตัดกับความอยู่นิ่งของนกหัวโตหลังจุดกลุ่มนั้นเหลือเกิน
นอกจากเจ้านกหัวโตสีเทาแล้ว ยังมีนกพลิกหินตัวหนึ่งค่อยๆเดินต้วมเตี้ยมเข้ามายืนอยู่ในหมู่หัวโตหลังจุดสีทอง ขาสีแดงๆ อกสีดำๆ ปากสั้นๆแบบนี้ เข้าใจเป็นอื่นไปไม่ได้เลย นกพลิกหิน(ruddy turnstone)เป็นนกที่หากินโดยการใช้ปาก(และคออันแข็งแรงสำหรับช่วยรับหน้าหนัก)ก้มลงแซะหินหรือก้อนดินขึ้นเพื่อจิกกินแมลงหรือสัตว์เล็กๆอื่นๆที่อยู่ข้างใต้กินเป็นอาหาร และมักเดินพลิกหินหากินเรื่อยไป วันนี้เดินมายืนขาเดียวตาหรี่ปรือแอบหลับอยู่ในหมู่นกอื่น นานๆจะหันหัวไปมา หรือเดินเปลี่ยนอิริยาบทสักที คงจะกินมาจนอิ่มและมาแวะพักกระมัง
นกลอยทะเลคอแดง(red-necked phalarope)ซึ่งเป็นนกอพยพผ่านก็แวะมาที่โคกขามกับเค้าด้วย นกชนิดนี้ลอยน้ำได้เหมือนเป็ด เวลาหาอาหารจะว่ายวนเป็นวงกลมเพื่อสร้างน้ำวนเล็กๆส่วนตัวให้อาหารซึ่งจมอยู่ลอยขึ้นมาและก้มลงจิกกินในนั้นเอง ในช่วงฤดูผสมพันธุ์จะมีสีแดงเพิ่มขึ้นบริเวณหน้าและคอเพิ่มความสวยงามให้แก่สีขาว-ดำที่ยืนพื้นของเค้าอีกอักโข บนตาของเค้ามีคิ้วสีขาวเห็นได้ชัดเจนแม้ในช่วงฤดูผสมพันธุ์
 
แม้จะไม่ได้เป็นนกชายเลนกับเค้าด้วย แต่เจ้านกกะเต็นหัวดำ(black - capped kingfisher)และนกกะเต็นน้อยธรรมดา(common kingfisher)ก็เป็นนกอพยพที่เข้ามาเมืองไทยในฤดูหนาวด้วยเช่นกัน นกกะเต็นน้อยธรรมดาบางตัวก็มาอาศัยในเขตนาเกลือในตำบลโคกขามนี้กับเค้าด้วย(เราสามารถพบกะเต็นทั้งสองชนิดนี้ได้ในสวนสาธารณะใกล้บ้านด้วยเช่นกัน) อย่างเจ้าตัวนี้มาประมงกุ้งในบ่อเลี้ยงกุ้งซึ่งห้าม(คนที่ไม่ใข่เจ้าของ)จับกุ้ง นับว่าอุกอาจมาก ส่วนนกกะเต็นหัวดำตัวนี้เกาะสายไฟมองหาอาหาร แต่พอเราไปจอดรถถ่ายรูปได้เพียงสองสามแชะก็บินหนีเข้าไปเกาะต้นไม้ใบทึบในบ้านของคนแถวนั้นเสียแล้ว
สำหรับวันนี้ถึงเวลาสำหรับดูนกของเราจะหมดลงไป แต่ในวันพรุ่งนี้นกที่โคกขามก็จะยังมีให้ดูอีกมากมาย และคงจะมาให้เราดูได้อีกนานตราบเท่าที่เรายังรักษาที่ทางไว้ให้เค้าได้หากินอย่างเป็นสุขที่บ้านของเรา
ข้อมูล ://www.thaiwaterbirds.com
//www.bird-home.com
| Create Date : 27 ตุลาคม 2548 |
| Last Update : 31 ตุลาคม 2548 17:16:16 น. |
|
0 comments
|
| Counter : 1277 Pageviews. |
 |
|
|
|
|
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 15 คน [