คติสัญลักษณ์ สถาปัตยกรรมไทย
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

พระบฏคือ ผืนผ้าที่มีรูปพระพุทธเจ้าหรือพระโพธิสัตว์ต่างๆ ใช้สำหรับแขวนบูชา พระบฏ แปลว่าผ้าทอหรือผืนผ้า

ภาพพระบฏผืนนี้เป็นภาพพระพุทธเจ้าห้าองค์ ในความเชื่อทางฝ่ายมหายาน ตันตระยาน ที่เชื่อว่าในเอกภพอันหาที่สุดมิได้นั้น จะมีพระพุทธเจ้าประจำอยู่ในพุทธเกษตรเรียกว่า มันดาละ เป็นจำนวนมาก

และที่สำคัญก็คือพุทธเกษตรที่มีพระพุทธเจ้าสำคัญ 5 พระองค์ ประจำอยู่ในพุทธเกษตรทั้งห้า อันมีชื่อและความหมายก็คือ

พระไวโรจนะพุทธะ ผู้เป็นศูนย์กลาง หมายถึงผู้ให้แสงสว่างและปัญญาอันสูงสุด มีพระวรกายสีขาว แสดงธรรมในท่าปฐมเทศนา อีกนัยหนึ่งเรียกว่า อทิพุทธเจ้า แปลว่าเกิดมาเองพร้อมโลก ไม่มีเบื้องต้น ไม่มีที่สุด เป็นธรรมกาย (หรือในฝ่ายเถรวาท ธรรมกายก็คือความจริงที่เรียกว่าโลกุตตระสัจจะ) เป็นต้นกำเนิดของพระพุทธ เจ้าที่เรียกว่า พระฌานิพุทธเจ้าหรือสัมโภคกาย ดังต่อไปนี้

พระอักโษภยะพุทธเจ้า หมายถึง ผู้ไม่ทรงหวั่นไหวมีรูป พระวรกายเป็นสีน้ำมัน แสดงธรรมในท่าอยู่เหนือโลกหรือในเถรวาทเรียกว่า ปางมารวิชัย ประจำอยู่ทิศตะวันออก

พระอโมฆสิทธพุทธเจ้า หมายถึง ผู้สมหวังตลอดกาล มีพระวรกายสีเขียว (หรือสีฟ้า) แสดงธรรมในท่าปางประทานอภัย ประจำอยู่ทิศเหนือ พระรัตนสัมภาวะพุทธเจ้า หมายถึง ผู้เกิดจากมณี (มณีในที่นี้ก็คือ ปัญญา ที่รู้จริงชั้นปรมัทสัจจะ) มีพระวรกายเป็นสีเหลือง ประจำอยู่ทิศใต้

พระอมิตาภะพุทธเจ้า หมายถึง ผู้มีแสงสว่างอันเป็นนิรันดร์หรือหาที่สุดมิได้ (ในบางพื้นที่เรียก อมิตยุส) หมายถึง ผู้ที่มีอายุอันหาที่สุดมิได้) ก็คือ เปรียบเทียบถึงปัญญาที่มีความหมายในทางธรรมก็คือ แสงสว่างแห่งปัญญา ย่อมขจัดความมืดคือ โมหะให้หมดสิ้นไป

พระกายของพระองค์เป็นสีแดงประทับอยู่ด้านตะวันตก

หน้า 5

    

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

คติสัญลักษณ์ สถาปัตยกรรมไทย
คุณชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

อาทิตยวารสิริสวัสดิ์ค่ะ

Create Date : 30 พฤศจิกายน 2557
Last Update : 30 พฤศจิกายน 2557 11:21:44 น.		0 comments
Counter : 1011 Pageviews.
Share Tweet