วัดพุทธไธศวรรย์ - คุณชวพงศ์ ชำนิประศาสน์
คอลัมน์ คติสัญลักษณ์ ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์ ขอบคุณภาพจากบล็อกคุณ viji สอบถามจากกูเกิ้ลแล้วพบภาพนี้ เพราะวันนี้ไม่มีภาพประกอบค่ะ
วัดพุทธไธศวรรย์เป็นวัดที่เป็นสัญลักษณ์ศูนย์กลางอำนาจของนครรัฐ ที่ปรากฏเป็นรูปของจักรวาลทัศน์ หลังแรกของกรุงศรีอยุธยา ตั้งอยู่ตำบลเวียงเหล็ก ฟากแม่น้ำด้านใต้ของกรุงศรีอยุธยาสร้างขึ้นบนที่ดินอันเป็นที่ประทับเดิมของพระเจ้าอู่ทอง
วัดนี้มีรูปแบบวัดของวัดมหาธาตุ ศูนย์อำนาจของนครรัฐเมื่อเริ่มตั้งเมืองกรุงศรีอยุธยา แต่เมื่อภายหลังย้ายที่ตั้งเมืองมาอยู่บนเกาะเมือง ความเป็นศูนย์อำนาจของเกาะเมืองจึงปรากฏสัญลักษณ์ของวัดมหาธาตุกลางเกาะขึ้น ความเป็นสัญลักษณ์ศูนย์กลางอำนาจรัฐของความเป็นวัดมหาธาตุของวัดพุทธไธศวรรย์จึงเสื่อมไป
แม้ความเป็นสัญลักษณ์ของศูนย์กลางอำนาจของพื้นที่เวียงเหล็กจะเสื่อมไป แต่สัญลักษณ์ของวัดมหาธาตุของวัดพุทธ ไธศวรรย์ในความหมายของจักรวาลทัศน์ยังคงอยู่ครบ เช่นเดียวกับวัดมหาธาตุอื่นทั่วไป
พระปรางค์ประธานทรงฟักข้าวโพดที่หมายถึงเขาพระสุเมรุ อันเป็นที่ตั้งของสวรรค์ทั้ง 6 ชั้น ที่ปรากฏเป็นชั้น 6 ชั้น ชัดเจนอยู่บนส่วนบนของพระปรางค์
องค์พระปรางค์ประกอบด้วยมุข 4 ด้าน แต่ด้านหน้าเป็นมุขเด็จที่เป็นมณฑปมียอดปรางค์ อันน่าจะหมายถึงสวรรค์ชั้นแรกที่เป็นที่อยู่ของจาตุรชิกมหาราช หรือเทวดาผู้มีหน้าที่สำคัญ 4 ประการในการรักษาความสมดุลของโลก
รอบองค์ปรางค์ประธาน เป็นระเบียงคตหรือกำแพงจักรวาล ทางด้านหน้าทิศตะวันออกคือ วิหารหลวง ส่วนทิศตะวันตกนอก วิหารคตก็คือ พระอุโบสถ อันหมายถึงอนุทวีปทั้ง 4
ความแปลกคือ อนุทวีปอีก 2 อนุทวีป เป็นมณฑปปรากฏอยู่บนฐานของพระปรางค์ประธาน (ซึ่งรูปแบบน่าจะเป็นการเพิ่มเติมในภายหลัง)
ในพระอุโบสถประดิษฐานพระพุทธรูปศิลปอยุธยาต้น 3 องค์ น่าจะสันนิษฐานว่า พระพุทธรูปทั้ง 3 องค์นี้เป็นคติของพุทธศาสนาฝ่ายมหายาน ที่น่าจะยังมีอิทธิพลทางความคิดในตอนต้นของสังคมอยุธยา (ซึ่งมีวัดหลายวัดของอยุธยาที่ร่วมสมัยกับวัดพุทธไธศวรรย์ ก็มีพระพุทธรูปในพระอุโบสถทั้ง 3 องค์นี้เช่นเดียวกัน) ที่หมายถึงพระพุทธเจ้าที่เรียกกันในมหายานว่าตรีกายได้แก่ ธรรมกาย สัมโภคกาย และนิรมานกาย
หรืออีกแนวคิดก็คือ พระศรีศากยมุนีพุทธเจ้า ที่เป็นพระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน พระอมิตตาพุทธเจ้า ที่สถิตอยู่ ณ แดนสุขาวดี และพระศรีอริยเมตไตยที่จะมาตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าในกาลต่อไป
หน้า 6
ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์ คอลัมน์ คติสัญลักษณ์ คุณชวพงศ์ ชำนิประศาสน์ อาทิตยวารสิริสวัสดิ์ค่ะ
Create Date : 28 กันยายน 2557 |
Last Update : 28 กันยายน 2557 12:15:41 น. |
|
0 comments
|
Counter : 2029 Pageviews. |
|
|